• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Дундаж давхаргыг “торгуулийн суман” болгов

Дэлхийн улс орнууд цар тахалтай тэмцэж байна.  Мөн эдийн засгаа хэрхэн  хамгаалж авч үлдэх вэ гэдэгт ихэд анхаарч, улс орны тэргүүнүүд хариу арга хэмжээ авсаар байна.  Манайд ч ялгаагүй.  Засгийн газраас эдийн засагт чиглэсэн олон арга хэмжээ авч байна.  Гэхдээ тэрхүү арга хэмжээ нь тооцоо судалгаатай юу, эсвэл үр дүнд хүрэх эсэх нь эргэлзээтэй, ойлгомжгүй байгаа нь үнэн.  

Дундаж давхарга тэлэх биш хумигдаж байна

2018 онд Дэлхийн банкнаас гаргасан судалгаанд Монгол  Улсын дундаж давхарга буюу economically secure 59 хувь, чинээлэг дундаж давхарга буюу Middle class 12 хувь байна  гэж дурджээ.
 

Монгол Улсын хүн амын дийлэнх олонх нь дундаж давхаргад хамаардаг.  Статистикийн байгууллагын өнгөрсөн нэгдүгээр сарын судалгаагаар 59 хувь нь дундаж бүлэгт хамаардаг гэж гарчээ. Өөдрөг л төсөөлөл.  Тэгвэл дундаж давхаргынхан COVID-19-ийн нөлөөнд хамгийн их дарлуулж байна.  Тэд торгуулийн суман болж ирлээ.  Хөл хорионы улмаас ажил үйлчилгээ, эрхлэх боломжгүй, татвараа бүрдүүлж чадахгүй, яг гэртээ суугаад 20 гаруй хоночихлоо.   Энэ байдал цаашид удаан үргэлжилбэл дундаж давхарга маань халамжийн хэсэг рүү шууд гулсан орох нь.  Монгол Улс жинхэнэ утгаараа халамжийн орон болно. Уг нь дундаж давхаргаа хэрхэн дэмжих тухай  эрх баригч намынхан мөрийн хөтөлбөр, хөгжлийн хөтөлбөртөө ч тусгасан.  Тухайлбал,  “1990 оноос хойш гучин жилийн хугацаанд манай улсын иргэдийн амьдралын чанар дээшлээгүй хэмээн тодорхойлж,  2021-2025 онд дундаж давхаргыг тэлэх, иргэдийн амьдрах орчныг сайжруулахад онцгойлон анхаарч ажиллахаар заажээ.  Цаашлаад дундаж давхаргын хэмжээг 80 хувьд хүргэхээр заасан. Гэтэл одоо дундаж давхарга тэлэх биш хумигдах, эмзэг бүлэг рүү ороход ойрхон ирснийг сануулъя. Гал тэргээр зүйрлэх юм бол нийгмийн зүтгүүр нь дундаж давхарга байдаг. Энэ давхарга сул байх нь эдийн засагт өөрөө эрсдэл юм.

Дундаж давхаргынхан гэж хэн болох...

МАН-2050 хөгжлийн хөтөлбөрийг батлахдаа дундаж давхаргыг 16 хувь хэмээн тооцоод 2025 он гэхэд 80 хувьд хүргэх зорилт тавьжээ.

Ардчилсан нийгэмд  хамгийн идэвхтэй иргэд нь дундаж давхаргынхан байдаг.  Дундаж давхарга олонх байх тусмаа боловсрол, эрүүл мэнд зэрэг нийгмийн үйлчилгээ хүртээмжтэй, төр засгийн албан тушаалтнуудын авлига, хээл хахууль харьцангуй бага байдаг  гэсэн практик онол бий.  Өөр нэг тодорхойлолт бол дундаж давхарга нь сардаа хоол, хувцас, орон гэр, боловсрол, эрүүл мэндийн зардлаа төлөөд цаана нь тодорхой хэмжээний хуримтлал хийж чадаж буй айл өрхийг хэлдэг.   Энэ нь Статистикийн байгууллагаас гаргасан дээр тоо хэр бодит вэ  гэж эргэлзэхэд хүргэж байна.  Ер нь манайд дундаж давхаргын хэсэг нь их эмзэг.  Жаахан л үзүүртэй зүйл хүрвэл хагарах  бөмбөлөг шиг тийм эмзэг.  Тэгэхээр цар тахлын үеийн энэ хөл хорио тэдэнд ямар хүнд тусч байгаа нь ойлгомжтой.

Цар тахлаас хамаарахгүйгээр дундаж давхаргад нөлөөлж байгаа хүчин зүйл

2019 онд хамгийн их буюу 19470 хүн гадаадад амьдрах болжээ. Монголд ажилтай атлаа цалин нь амьдралын наад захын суурь зардлаа ч төлж хүрдэггүй, тэгээд бүх насаараа ажиллаж, тэтгэвэр нь хэрэглээнээсээ ч бага байгаа нь  иргэд  гадагшаа гарахад нөлөөлж  байна.  Энэ талаар эдийн засагч Б.Жаргалсайхан “Энэ бол манай дундаж давхарга “гоожиж” байна гэсэн үг. Дундаж давхаргын бууралтыг зогсоохын тулд юуны өмнө, улс төрийн клиентилист тогтолцоогоо халах шаардлагатай байна” гэсэн байр суурь илэрхийлсэн юм.  Тэгэхээр дундаж давхарга “гоожиж” байгаа дээр дахин цар тахал нэрээр халамжийн хэсэг рүү алдах нь Монгол Улсын эдийн засаг цаашид нэлээд бүүдийнэ гэсэн  анхааруулга болж байна.

Анзаарахгүй өнгөрч боломгүй судалгаа

Дотоодод тархсан халдварын улмаас арваннэгдүгээр сарын 11-нээс хойш улсын хэмжээнд хатуу хөл хорио тогтоогоод байна. Өнгөрсөн хугацаанд эдийн засаг, иргэдийн амьжиргаанд хэрхэн нөлөөлж байгааг МҮХАҮТ-аас судалжээ.  Монгол Улсын хэмжээнд хувийн хэвшил ердийн үед нэг сая гаруй ажлын байр бий болгож, төсвийн орлогыг бүрдүүлж ирсэн. Харин хөл хорионы үед хувиараа бизнес эрхлэгчдийн 82 хувь нь бүрэн зогсолт хийсэн бол 13 хувь нь хязгаарлагдмал хүрээнд ажиллаж байна. Энэ дундаас хамгийн их анхаарал татсан үзүүлэлт нь ажлын байр.  Тухайлбал, энэ сарын 12-ны өдрөөс хойш 152 мянгаар ажлын байр хорогдож ийм хэмжээний хүн ажилгүй болсон гэсэн үг. Хэрэв хөл хориог үргэлжлүүлбэл  нэмж 430 орчим мянган ажлын байраа алдах эрсдэлтэйг  МҮХАҮТ-ын судалгаанд дурдсан байна. Мөн хувиараа бизнес эрхлэгчдийн 74 хувь нь цалин олгохгүй байгаа гэж хариулжээ. Аж ахуйн нэгжүүдийн бэлэн мөнгөний нөөцийг хүрэлцээтэй хугацааг энэхүү судалгаагаар тодорхойлоход хувийн хэвшлийн 63 хувь нь нэг сарын нөөцтэй гэжээ.  Иргэд  ажлын байраа хадгалах, зээлийн эргэн төлөлт, түрээсийн төлбөр, төрөөс гаргаж буй шийдвэрийн ойлгомжгүй, уялдаа холбоогүй байдал ч гол хүндрэл болж байгааг судалгаанд тодотгожээ.

Ийнхүү өнөөдөр цар тахлын улмаас ажилтай орлоготой байсан иргэд цомхотголд өртөн, ажлын байргүй болсны улмаас ядуусын эгнээ рүү орж байна.  Мэргэжлийн байгууллагууд нь бодит тооцооллыг гаргаж чадаагүй байгаа дундаж давхарга “торгуулийн суман” болж байна.  Эрх баригчид хүн амын 80 хувийг дундаж амьдралтай болгоно гэж амласан. Амлалт нь мөрөөдөл төдий л үлдэх нь.

Улс орнууд дундаж орлоготой иргэдээ ингэж дэмжиж байна

Дэлхий дахин цар тахлын нөхцөлд бараг жилийн хугацааг өнгөрүүллээ. Энэ хугацаанд 195 орон иргэддээ тусламж үзүүлэхээр төлөвлөсөн, үзүүлж байгаа гэсэн дүн гарсан байна. Улс орнууд иргэдээ дэмжих үзүүлэлт хамгийн бага хувиар нэмэгдсэн нь Беларусь 15 хувь, Молдав улс 18 хувь байгаа бол Египетэд 157 хувь, Өмнөд Солонгост 150 хувиар өсчээ.

Дэлхийн зарим оронд ажилгүйдлийн өсөлтөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд бүхий л хүчин чармайлтаа зориулжээ. Тухайлбал, Герман, Дани, Швед, Их Британи, Франц улсад хөл хориотой холбоотойгоор ажилтнууддаа чөлөө олгон, сул зогсоосон компаниудын цалингийн зардлыг төрөөс даах ажлыг ч зохион байгуулав. 

Хойд хөрш ОХУ ч ажилтнуудын хөдөлмөрийн хөлсний зардлын зарим хэсгийг нөхөн төлж байгаа бөгөөд орлого нь буурсан компаниуд нэг ажилтанд зориулж ойролцоогоор 12 мянган рублийн  нөхөн төлбөр авчээ.  Их Британийн эрх баригчид хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчдэд сар бүр 2.5 мянган фунт стерлингийн тэтгэмж олгон тэднийг дэмжсэн бол Германд фрилансеруудад гурван сарын туршид сар бүр 500 евро олгожээ. Энэ мэтчилэн улс орнууд  цар тахлын үед дундаж давхарга руугаа чиглэсэн дэмжлэгийг бодлогоор хүргэж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2020.12.1 МЯГМАР № 229 (6454)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
МТА: Орлогын 5 хувийг улс эх орондоо татвар болгон хураалгадаг юм шүү
Ц.Эрдэнэбаяр: АИ92 бензиний үнийг өсгөхгүй, тодорхой хугацаанд нэг түвшинд барина
Залруулга: Монгол Улс Рио Тинтогийн зэсийн төслийг зогсоохоор сүрдүүлж байна
“Рио Тинто” компани “Оюу толгойн” хөрөнгө оруулалтын гэрээг цуцлахаа мэдэгдлээ



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Дундаж давхаргыг “торгуулийн суман” болгов

Дэлхийн улс орнууд цар тахалтай тэмцэж байна.  Мөн эдийн засгаа хэрхэн  хамгаалж авч үлдэх вэ гэдэгт ихэд анхаарч, улс орны тэргүүнүүд хариу арга хэмжээ авсаар байна.  Манайд ч ялгаагүй.  Засгийн газраас эдийн засагт чиглэсэн олон арга хэмжээ авч байна.  Гэхдээ тэрхүү арга хэмжээ нь тооцоо судалгаатай юу, эсвэл үр дүнд хүрэх эсэх нь эргэлзээтэй, ойлгомжгүй байгаа нь үнэн.  

Дундаж давхарга тэлэх биш хумигдаж байна

2018 онд Дэлхийн банкнаас гаргасан судалгаанд Монгол  Улсын дундаж давхарга буюу economically secure 59 хувь, чинээлэг дундаж давхарга буюу Middle class 12 хувь байна  гэж дурджээ.
 

Монгол Улсын хүн амын дийлэнх олонх нь дундаж давхаргад хамаардаг.  Статистикийн байгууллагын өнгөрсөн нэгдүгээр сарын судалгаагаар 59 хувь нь дундаж бүлэгт хамаардаг гэж гарчээ. Өөдрөг л төсөөлөл.  Тэгвэл дундаж давхаргынхан COVID-19-ийн нөлөөнд хамгийн их дарлуулж байна.  Тэд торгуулийн суман болж ирлээ.  Хөл хорионы улмаас ажил үйлчилгээ, эрхлэх боломжгүй, татвараа бүрдүүлж чадахгүй, яг гэртээ суугаад 20 гаруй хоночихлоо.   Энэ байдал цаашид удаан үргэлжилбэл дундаж давхарга маань халамжийн хэсэг рүү шууд гулсан орох нь.  Монгол Улс жинхэнэ утгаараа халамжийн орон болно. Уг нь дундаж давхаргаа хэрхэн дэмжих тухай  эрх баригч намынхан мөрийн хөтөлбөр, хөгжлийн хөтөлбөртөө ч тусгасан.  Тухайлбал,  “1990 оноос хойш гучин жилийн хугацаанд манай улсын иргэдийн амьдралын чанар дээшлээгүй хэмээн тодорхойлж,  2021-2025 онд дундаж давхаргыг тэлэх, иргэдийн амьдрах орчныг сайжруулахад онцгойлон анхаарч ажиллахаар заажээ.  Цаашлаад дундаж давхаргын хэмжээг 80 хувьд хүргэхээр заасан. Гэтэл одоо дундаж давхарга тэлэх биш хумигдах, эмзэг бүлэг рүү ороход ойрхон ирснийг сануулъя. Гал тэргээр зүйрлэх юм бол нийгмийн зүтгүүр нь дундаж давхарга байдаг. Энэ давхарга сул байх нь эдийн засагт өөрөө эрсдэл юм.

Дундаж давхаргынхан гэж хэн болох...

МАН-2050 хөгжлийн хөтөлбөрийг батлахдаа дундаж давхаргыг 16 хувь хэмээн тооцоод 2025 он гэхэд 80 хувьд хүргэх зорилт тавьжээ.

Ардчилсан нийгэмд  хамгийн идэвхтэй иргэд нь дундаж давхаргынхан байдаг.  Дундаж давхарга олонх байх тусмаа боловсрол, эрүүл мэнд зэрэг нийгмийн үйлчилгээ хүртээмжтэй, төр засгийн албан тушаалтнуудын авлига, хээл хахууль харьцангуй бага байдаг  гэсэн практик онол бий.  Өөр нэг тодорхойлолт бол дундаж давхарга нь сардаа хоол, хувцас, орон гэр, боловсрол, эрүүл мэндийн зардлаа төлөөд цаана нь тодорхой хэмжээний хуримтлал хийж чадаж буй айл өрхийг хэлдэг.   Энэ нь Статистикийн байгууллагаас гаргасан дээр тоо хэр бодит вэ  гэж эргэлзэхэд хүргэж байна.  Ер нь манайд дундаж давхаргын хэсэг нь их эмзэг.  Жаахан л үзүүртэй зүйл хүрвэл хагарах  бөмбөлөг шиг тийм эмзэг.  Тэгэхээр цар тахлын үеийн энэ хөл хорио тэдэнд ямар хүнд тусч байгаа нь ойлгомжтой.

Цар тахлаас хамаарахгүйгээр дундаж давхаргад нөлөөлж байгаа хүчин зүйл

2019 онд хамгийн их буюу 19470 хүн гадаадад амьдрах болжээ. Монголд ажилтай атлаа цалин нь амьдралын наад захын суурь зардлаа ч төлж хүрдэггүй, тэгээд бүх насаараа ажиллаж, тэтгэвэр нь хэрэглээнээсээ ч бага байгаа нь  иргэд  гадагшаа гарахад нөлөөлж  байна.  Энэ талаар эдийн засагч Б.Жаргалсайхан “Энэ бол манай дундаж давхарга “гоожиж” байна гэсэн үг. Дундаж давхаргын бууралтыг зогсоохын тулд юуны өмнө, улс төрийн клиентилист тогтолцоогоо халах шаардлагатай байна” гэсэн байр суурь илэрхийлсэн юм.  Тэгэхээр дундаж давхарга “гоожиж” байгаа дээр дахин цар тахал нэрээр халамжийн хэсэг рүү алдах нь Монгол Улсын эдийн засаг цаашид нэлээд бүүдийнэ гэсэн  анхааруулга болж байна.

Анзаарахгүй өнгөрч боломгүй судалгаа

Дотоодод тархсан халдварын улмаас арваннэгдүгээр сарын 11-нээс хойш улсын хэмжээнд хатуу хөл хорио тогтоогоод байна. Өнгөрсөн хугацаанд эдийн засаг, иргэдийн амьжиргаанд хэрхэн нөлөөлж байгааг МҮХАҮТ-аас судалжээ.  Монгол Улсын хэмжээнд хувийн хэвшил ердийн үед нэг сая гаруй ажлын байр бий болгож, төсвийн орлогыг бүрдүүлж ирсэн. Харин хөл хорионы үед хувиараа бизнес эрхлэгчдийн 82 хувь нь бүрэн зогсолт хийсэн бол 13 хувь нь хязгаарлагдмал хүрээнд ажиллаж байна. Энэ дундаас хамгийн их анхаарал татсан үзүүлэлт нь ажлын байр.  Тухайлбал, энэ сарын 12-ны өдрөөс хойш 152 мянгаар ажлын байр хорогдож ийм хэмжээний хүн ажилгүй болсон гэсэн үг. Хэрэв хөл хориог үргэлжлүүлбэл  нэмж 430 орчим мянган ажлын байраа алдах эрсдэлтэйг  МҮХАҮТ-ын судалгаанд дурдсан байна. Мөн хувиараа бизнес эрхлэгчдийн 74 хувь нь цалин олгохгүй байгаа гэж хариулжээ. Аж ахуйн нэгжүүдийн бэлэн мөнгөний нөөцийг хүрэлцээтэй хугацааг энэхүү судалгаагаар тодорхойлоход хувийн хэвшлийн 63 хувь нь нэг сарын нөөцтэй гэжээ.  Иргэд  ажлын байраа хадгалах, зээлийн эргэн төлөлт, түрээсийн төлбөр, төрөөс гаргаж буй шийдвэрийн ойлгомжгүй, уялдаа холбоогүй байдал ч гол хүндрэл болж байгааг судалгаанд тодотгожээ.

Ийнхүү өнөөдөр цар тахлын улмаас ажилтай орлоготой байсан иргэд цомхотголд өртөн, ажлын байргүй болсны улмаас ядуусын эгнээ рүү орж байна.  Мэргэжлийн байгууллагууд нь бодит тооцооллыг гаргаж чадаагүй байгаа дундаж давхарга “торгуулийн суман” болж байна.  Эрх баригчид хүн амын 80 хувийг дундаж амьдралтай болгоно гэж амласан. Амлалт нь мөрөөдөл төдий л үлдэх нь.

Улс орнууд дундаж орлоготой иргэдээ ингэж дэмжиж байна

Дэлхий дахин цар тахлын нөхцөлд бараг жилийн хугацааг өнгөрүүллээ. Энэ хугацаанд 195 орон иргэддээ тусламж үзүүлэхээр төлөвлөсөн, үзүүлж байгаа гэсэн дүн гарсан байна. Улс орнууд иргэдээ дэмжих үзүүлэлт хамгийн бага хувиар нэмэгдсэн нь Беларусь 15 хувь, Молдав улс 18 хувь байгаа бол Египетэд 157 хувь, Өмнөд Солонгост 150 хувиар өсчээ.

Дэлхийн зарим оронд ажилгүйдлийн өсөлтөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд бүхий л хүчин чармайлтаа зориулжээ. Тухайлбал, Герман, Дани, Швед, Их Британи, Франц улсад хөл хориотой холбоотойгоор ажилтнууддаа чөлөө олгон, сул зогсоосон компаниудын цалингийн зардлыг төрөөс даах ажлыг ч зохион байгуулав. 

Хойд хөрш ОХУ ч ажилтнуудын хөдөлмөрийн хөлсний зардлын зарим хэсгийг нөхөн төлж байгаа бөгөөд орлого нь буурсан компаниуд нэг ажилтанд зориулж ойролцоогоор 12 мянган рублийн  нөхөн төлбөр авчээ.  Их Британийн эрх баригчид хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчдэд сар бүр 2.5 мянган фунт стерлингийн тэтгэмж олгон тэднийг дэмжсэн бол Германд фрилансеруудад гурван сарын туршид сар бүр 500 евро олгожээ. Энэ мэтчилэн улс орнууд  цар тахлын үед дундаж давхарга руугаа чиглэсэн дэмжлэгийг бодлогоор хүргэж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2020.12.1 МЯГМАР № 229 (6454)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Аймгуудын мэдээлэл
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Чуулган
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Гэмт хэрэг
  • •Эрүүл мэнд
  • •Олимпизм
  • •Байнгын хороо
  • •Засгийн газар
  • •Ярилцлага
  • •Фото мэдээ
  • •Намууд
  • •Сурвалжлага
  • •Боловсрол
  • •Оддын амьдрал
  • •Нийтлэл
ХУРААХ
Хориг: АН дэмжиж, МАН буцаав
Японоос 233 сая ам.долларын зээл...

Дундаж давхаргыг “торгуулийн суман” болгов

2020-12-01
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Дундаж давхаргыг “торгуулийн суман” болгов

Дэлхийн улс орнууд цар тахалтай тэмцэж байна.  Мөн эдийн засгаа хэрхэн  хамгаалж авч үлдэх вэ гэдэгт ихэд анхаарч, улс орны тэргүүнүүд хариу арга хэмжээ авсаар байна.  Манайд ч ялгаагүй.  Засгийн газраас эдийн засагт чиглэсэн олон арга хэмжээ авч байна.  Гэхдээ тэрхүү арга хэмжээ нь тооцоо судалгаатай юу, эсвэл үр дүнд хүрэх эсэх нь эргэлзээтэй, ойлгомжгүй байгаа нь үнэн.  

Дундаж давхарга тэлэх биш хумигдаж байна

2018 онд Дэлхийн банкнаас гаргасан судалгаанд Монгол  Улсын дундаж давхарга буюу economically secure 59 хувь, чинээлэг дундаж давхарга буюу Middle class 12 хувь байна  гэж дурджээ.
 

Монгол Улсын хүн амын дийлэнх олонх нь дундаж давхаргад хамаардаг.  Статистикийн байгууллагын өнгөрсөн нэгдүгээр сарын судалгаагаар 59 хувь нь дундаж бүлэгт хамаардаг гэж гарчээ. Өөдрөг л төсөөлөл.  Тэгвэл дундаж давхаргынхан COVID-19-ийн нөлөөнд хамгийн их дарлуулж байна.  Тэд торгуулийн суман болж ирлээ.  Хөл хорионы улмаас ажил үйлчилгээ, эрхлэх боломжгүй, татвараа бүрдүүлж чадахгүй, яг гэртээ суугаад 20 гаруй хоночихлоо.   Энэ байдал цаашид удаан үргэлжилбэл дундаж давхарга маань халамжийн хэсэг рүү шууд гулсан орох нь.  Монгол Улс жинхэнэ утгаараа халамжийн орон болно. Уг нь дундаж давхаргаа хэрхэн дэмжих тухай  эрх баригч намынхан мөрийн хөтөлбөр, хөгжлийн хөтөлбөртөө ч тусгасан.  Тухайлбал,  “1990 оноос хойш гучин жилийн хугацаанд манай улсын иргэдийн амьдралын чанар дээшлээгүй хэмээн тодорхойлж,  2021-2025 онд дундаж давхаргыг тэлэх, иргэдийн амьдрах орчныг сайжруулахад онцгойлон анхаарч ажиллахаар заажээ.  Цаашлаад дундаж давхаргын хэмжээг 80 хувьд хүргэхээр заасан. Гэтэл одоо дундаж давхарга тэлэх биш хумигдах, эмзэг бүлэг рүү ороход ойрхон ирснийг сануулъя. Гал тэргээр зүйрлэх юм бол нийгмийн зүтгүүр нь дундаж давхарга байдаг. Энэ давхарга сул байх нь эдийн засагт өөрөө эрсдэл юм.

Дундаж давхаргынхан гэж хэн болох...

МАН-2050 хөгжлийн хөтөлбөрийг батлахдаа дундаж давхаргыг 16 хувь хэмээн тооцоод 2025 он гэхэд 80 хувьд хүргэх зорилт тавьжээ.

Ардчилсан нийгэмд  хамгийн идэвхтэй иргэд нь дундаж давхаргынхан байдаг.  Дундаж давхарга олонх байх тусмаа боловсрол, эрүүл мэнд зэрэг нийгмийн үйлчилгээ хүртээмжтэй, төр засгийн албан тушаалтнуудын авлига, хээл хахууль харьцангуй бага байдаг  гэсэн практик онол бий.  Өөр нэг тодорхойлолт бол дундаж давхарга нь сардаа хоол, хувцас, орон гэр, боловсрол, эрүүл мэндийн зардлаа төлөөд цаана нь тодорхой хэмжээний хуримтлал хийж чадаж буй айл өрхийг хэлдэг.   Энэ нь Статистикийн байгууллагаас гаргасан дээр тоо хэр бодит вэ  гэж эргэлзэхэд хүргэж байна.  Ер нь манайд дундаж давхаргын хэсэг нь их эмзэг.  Жаахан л үзүүртэй зүйл хүрвэл хагарах  бөмбөлөг шиг тийм эмзэг.  Тэгэхээр цар тахлын үеийн энэ хөл хорио тэдэнд ямар хүнд тусч байгаа нь ойлгомжтой.

Цар тахлаас хамаарахгүйгээр дундаж давхаргад нөлөөлж байгаа хүчин зүйл

2019 онд хамгийн их буюу 19470 хүн гадаадад амьдрах болжээ. Монголд ажилтай атлаа цалин нь амьдралын наад захын суурь зардлаа ч төлж хүрдэггүй, тэгээд бүх насаараа ажиллаж, тэтгэвэр нь хэрэглээнээсээ ч бага байгаа нь  иргэд  гадагшаа гарахад нөлөөлж  байна.  Энэ талаар эдийн засагч Б.Жаргалсайхан “Энэ бол манай дундаж давхарга “гоожиж” байна гэсэн үг. Дундаж давхаргын бууралтыг зогсоохын тулд юуны өмнө, улс төрийн клиентилист тогтолцоогоо халах шаардлагатай байна” гэсэн байр суурь илэрхийлсэн юм.  Тэгэхээр дундаж давхарга “гоожиж” байгаа дээр дахин цар тахал нэрээр халамжийн хэсэг рүү алдах нь Монгол Улсын эдийн засаг цаашид нэлээд бүүдийнэ гэсэн  анхааруулга болж байна.

Анзаарахгүй өнгөрч боломгүй судалгаа

Дотоодод тархсан халдварын улмаас арваннэгдүгээр сарын 11-нээс хойш улсын хэмжээнд хатуу хөл хорио тогтоогоод байна. Өнгөрсөн хугацаанд эдийн засаг, иргэдийн амьжиргаанд хэрхэн нөлөөлж байгааг МҮХАҮТ-аас судалжээ.  Монгол Улсын хэмжээнд хувийн хэвшил ердийн үед нэг сая гаруй ажлын байр бий болгож, төсвийн орлогыг бүрдүүлж ирсэн. Харин хөл хорионы үед хувиараа бизнес эрхлэгчдийн 82 хувь нь бүрэн зогсолт хийсэн бол 13 хувь нь хязгаарлагдмал хүрээнд ажиллаж байна. Энэ дундаас хамгийн их анхаарал татсан үзүүлэлт нь ажлын байр.  Тухайлбал, энэ сарын 12-ны өдрөөс хойш 152 мянгаар ажлын байр хорогдож ийм хэмжээний хүн ажилгүй болсон гэсэн үг. Хэрэв хөл хориог үргэлжлүүлбэл  нэмж 430 орчим мянган ажлын байраа алдах эрсдэлтэйг  МҮХАҮТ-ын судалгаанд дурдсан байна. Мөн хувиараа бизнес эрхлэгчдийн 74 хувь нь цалин олгохгүй байгаа гэж хариулжээ. Аж ахуйн нэгжүүдийн бэлэн мөнгөний нөөцийг хүрэлцээтэй хугацааг энэхүү судалгаагаар тодорхойлоход хувийн хэвшлийн 63 хувь нь нэг сарын нөөцтэй гэжээ.  Иргэд  ажлын байраа хадгалах, зээлийн эргэн төлөлт, түрээсийн төлбөр, төрөөс гаргаж буй шийдвэрийн ойлгомжгүй, уялдаа холбоогүй байдал ч гол хүндрэл болж байгааг судалгаанд тодотгожээ.

Ийнхүү өнөөдөр цар тахлын улмаас ажилтай орлоготой байсан иргэд цомхотголд өртөн, ажлын байргүй болсны улмаас ядуусын эгнээ рүү орж байна.  Мэргэжлийн байгууллагууд нь бодит тооцооллыг гаргаж чадаагүй байгаа дундаж давхарга “торгуулийн суман” болж байна.  Эрх баригчид хүн амын 80 хувийг дундаж амьдралтай болгоно гэж амласан. Амлалт нь мөрөөдөл төдий л үлдэх нь.

Улс орнууд дундаж орлоготой иргэдээ ингэж дэмжиж байна

Дэлхий дахин цар тахлын нөхцөлд бараг жилийн хугацааг өнгөрүүллээ. Энэ хугацаанд 195 орон иргэддээ тусламж үзүүлэхээр төлөвлөсөн, үзүүлж байгаа гэсэн дүн гарсан байна. Улс орнууд иргэдээ дэмжих үзүүлэлт хамгийн бага хувиар нэмэгдсэн нь Беларусь 15 хувь, Молдав улс 18 хувь байгаа бол Египетэд 157 хувь, Өмнөд Солонгост 150 хувиар өсчээ.

Дэлхийн зарим оронд ажилгүйдлийн өсөлтөөс урьдчилан сэргийлэхийн тулд бүхий л хүчин чармайлтаа зориулжээ. Тухайлбал, Герман, Дани, Швед, Их Британи, Франц улсад хөл хориотой холбоотойгоор ажилтнууддаа чөлөө олгон, сул зогсоосон компаниудын цалингийн зардлыг төрөөс даах ажлыг ч зохион байгуулав. 

Хойд хөрш ОХУ ч ажилтнуудын хөдөлмөрийн хөлсний зардлын зарим хэсгийг нөхөн төлж байгаа бөгөөд орлого нь буурсан компаниуд нэг ажилтанд зориулж ойролцоогоор 12 мянган рублийн  нөхөн төлбөр авчээ.  Их Британийн эрх баригчид хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчдэд сар бүр 2.5 мянган фунт стерлингийн тэтгэмж олгон тэднийг дэмжсэн бол Германд фрилансеруудад гурван сарын туршид сар бүр 500 евро олгожээ. Энэ мэтчилэн улс орнууд  цар тахлын үед дундаж давхарга руугаа чиглэсэн дэмжлэгийг бодлогоор хүргэж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2020.12.1 МЯГМАР № 229 (6454)

Сэдвүүд : #Банк санхүү  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
МТА: Орлогын 5 хувийг улс эх орондоо татвар болгон хураалгадаг юм шүү
Ц.Эрдэнэбаяр: АИ92 бензиний үнийг өсгөхгүй, тодорхой хугацаанд нэг түвшинд барина
Залруулга: Монгол Улс Рио Тинтогийн зэсийн төслийг зогсоохоор сүрдүүлж байна
“Рио Тинто” компани “Оюу толгойн” хөрөнгө оруулалтын гэрээг цуцлахаа мэдэгдлээ
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
3 цагийн өмнө өмнө

Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулгад Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ бараалхлаа

3 цагийн өмнө өмнө

МТА: Орлогын 5 хувийг улс эх орондоо татвар болгон хураалгадаг юм шүү

5 цагийн өмнө өмнө

Дундговь аймгийн Онцгой комиссын хуралдлаа

6 цагийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнийг Монгол Улсын 32 дахь Ерөнхий сайдаар томиллоо

8 цагийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнийг томилох тухай Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн саналыг танилцууллаа

8 цагийн өмнө өмнө

Нийслэлийн Засаг дарга Унгар улсаас Монгол улсад суугаа Онц бөгөөд Эрхт Элчин сайд Др.Обрущанский Борбала Аннаг хүлээн авч уулзлаа

8 цагийн өмнө өмнө

Н.Батсүмбэрэл: Чингэлтэй дүүргийн PCR шинжилгээний лаборатори тун удахгүй иргэдэд үйлчилж эхэлнэ

13 цагийн өмнө өмнө

С.Бямбацогт: Цар тахалтай холбоотой хүний эрхийг зөрчсөн олон асуудал гарч байна

13 цагийн өмнө өмнө

А.Амбасэлмаа: Улаанбаатараас Ховд аймаг руу явж байсан автобусны зорчигчдоос хоёр хүний шинжилгээнд халдвар илэрсэн

13 цагийн өмнө өмнө

Нэг сая 500 гаруй мянган хүнд "Ковид-19"-ийн шинжилгээ хийгээд байна

13 цагийн өмнө өмнө

Монгол Улсыг төлөөлөн оролцож “ZEUS” баг 3-р байранд орлоо

14 цагийн өмнө өмнө

Танилц: ХОМ гаргахдаа хойрго хандаж байгаа төрийн байгууллагууд

14 цагийн өмнө өмнө

Г.Сэргэлэн: Засал номыг урьтан дагаж, үдэн хийлгэх нь зөв

14 цагийн өмнө өмнө

Ховдод ирсэн халдвартай хоёр хүнийг бусад 39 хүний хамтаар УБ руу онгоцоор татан авч байна

14 цагийн өмнө өмнө

УОК: Орон нутгийн иргэдийг буцаах ажлыг шөнийн 00:00 цагаас эхлэн зогсоолоо

14 цагийн өмнө өмнө

Үс засуулвал эд мал арвидна

14 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө 22-24 градус хүйтэн байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Х.Булгантуяа: Оффшор бүсээс орж ирсэн мөнгийг тараана гэсэнтэй холбоотой иргэд зээл авч эхэлсэн

1 өдрийн өмнө өмнө

NBA-ын өнөөдрийн шилдэг 10 үзүүлбэр (21-01-26)

1 өдрийн өмнө өмнө

ЖАЙКА байгууллагын төлөөлөгчид МҮОХ-нд зочлов

1 өдрийн өмнө өмнө

Зах, худалдааны төвүүдэд халдвар хамгааллын дэглэм мөрдүүлж ажиллалаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Иргэдийг зөвшөөрөлгүй тээвэрлэсэн зөрчлийг илрүүлэн шалгаж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

УИХ-аас Засгийн газарт долоон асуудлаар чиглэл өглөө

1 өдрийн өмнө өмнө

Г.Ариунбуян: Ирэх сард долоо хоног бүр нислэг үйлдэж, 800-1000 иргэнээ татан авна

1 өдрийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар: Дубайн гэрээг бүр мөсөн цуцлах шаардлага тавьсан

1 өдрийн өмнө өмнө

Лос Анжелес Лейкэрс эсрэг багийн талбайгаас 10 дахь хожлоо байгууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Гадаадад гацсан иргэдэд тусламж олгоход Засгийн газарт чиглэл өгөх тогтоолын төслийг баталлаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Ч.Хүрэлбаатар: Энэтхэгээс "АстраЗенека"-ийн вакциныг оруулж ирэх бэлтгэлийг хангаж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Дэлхий дахинаа коронавирусээр халдварласан хүний тоо 100 саяыг давлаа

1 өдрийн өмнө өмнө

БШУЯ: 2 дугаар улирлын хичээлийг 2 дугаар сарын 1-ээс эхлүүлэхээр бэлтгэж байна

САНАЛ БОЛГОХ
2021-01-21 өмнө

Ц.Ганзориг: Ерөнхий сайдын дэргэд хүмүүжсэн залуу насны минь чухал үе байлаа

2021-01-24 өмнө

УБ хотоос аймагтаа очсон иргэд өндөржүүлсэн бэлэн байдлын хугацаа буюу 03 дугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл хугацаанд буцаж гарах боломжгүй

2 өдрийн өмнө өмнө

УИХ-ЫН ГИШҮҮН С.ГАНБААТАР ӨЛСГӨЛӨН ЗАРЛАЖ ЭХЭЛЛЭЭ

1 өдрийн өмнө өмнө

ПРОКУРОР Х.ӨРЕН ХОХИРОГЧ, ХЭРГИЙН ОРОЛЦОГЧДЫГ ЯС ҮНДСЭЭР НЬ ЯЛГАВАРЛАН ГАДУУРХАЖ БАЙНА

2021-01-24 өмнө

УОК: Халдварын хавьтал болсон хүмүүс байршлаа хэлэхгүй байх, халдвар авснаа мэдэхгүй олон нийтийн газраар үйлчлүүлэх тохиолдол гарч байна

2021-01-21 өмнө

Х.Баттулга: Иргэдийн сайн дураараа эвлэлдэн нэгдсэн жагсаалыг хэн нэгэн зохион байгуулсан мэт мэдэгдэл хийсэнд туйлын харамсалтай байна

2021-01-22 өмнө

НОК: Дараах салбарт хязгаарлалтын дэглэм үргэлжилнэ

2021-01-22 өмнө

Ж.Чинбүрэн: Надад сайд болох хувийн сонирхол алга

2021-01-22 өмнө

Ерөнхийлөгчийн “Энтертайнмент” гэв үү?!

2021-01-21 өмнө

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх огцрох өргөдлөө өгнө

2 өдрийн өмнө өмнө

Цагдаагийн ерөнхий газраас С.Ганбаатарт мэдэгдэл хүргэжээ

2021-01-22 өмнө

А.Амбасэлмаа: ХӨСҮТ-ийн нэг ажилтан, бусад нь өмнө батлагдсан хүмүүсийн ойрын хавьтал болсон хүмүүс байна

2021-01-21 өмнө

Б.Пүрэвдорж: У.Хүрэлсүх ерөнхийлөгч болох гэж хариуцлагаас зугтаж байна

2021-01-24 өмнө

Баянзүрх дүүргийн тавдугаар хороонд хэсэгчилсэн хөл хорио тогтоолоо

1 өдрийн өмнө өмнө

БШУЯ: 2 дугаар улирлын хичээлийг 2 дугаар сарын 1-ээс эхлүүлэхээр бэлтгэж байна

2 өдрийн өмнө өмнө

ШӨХТГ: Төр сугалаа явуулдаг нь бид ч явуулах үндэс гэж тайлбарлаж байна

2021-01-23 өмнө

Улаанбаатар хотоос орох гарах хөдөлгөөнийг хааж эхэллээ

2021-01-22 өмнө

Н. Алтанхуяг: Ерөнхий сайд ил хэлж чадахгүй хэцүү байдалд орчихож, бууж өгч байгаад нь харамсаж байна

2021-01-22 өмнө

Кайли Женнер амралтанд авахуулсан бикинитэй зурагаа тавьжээ

2021-01-21 өмнө

Солигддог тэмдэг шиг ерөнхий сайдууд

2021-01-24 өмнө

Дайэйшо макүүчи зиндааны анхны түрүүгээ хүртлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Д.Сумъяабазар байгууллагуудын албан хаагчдыг ПСР шинжилгээнд хамруулахыг үүрэг болголоо

2021-01-24 өмнө

Ерөнхийлөгч В.Путины дэглэмийг эсэргүүцсэн жагсаалын фото

2021-01-22 өмнө

О.Батханд: Жагсаалд Ерөнхийлөгч ямар ч хамаагүй

2 өдрийн өмнө өмнө

11:00 цагийн мэдээнээс хойш нийтийн байрнаас зургаа нэмэгдлээ

2021-01-22 өмнө

Жо Байден олон улсын гэрээ, байгууллагад дахин нэгдэх бичигт гарын үсэг зурлаа

2021-01-21 өмнө

Соёлын салбарыг хувьчлал, хулгайгаас салгахаа С.Чулуун амлав

2021-01-22 өмнө

У.Хүрэлсүхийн засгийн газар танхимаараа огцорлоо

2021-01-22 өмнө

ОУОХ-ны тэргүүн: "Б төлөвлөгөө" гэж байхгүй

2021-01-21 өмнө

Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн шуурхай хуралдаан зарлалаа

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.