• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Б.Гантулга: Ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг нэмэх гарц нь хүүгийн татаасыг зорилтот бүлэгт олгох

Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн хөтөлбөр буюу ипотекийн зээлийн эргэн тойронд “МИК”-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Гантулгатай ярилцлаа.

- Иргэдийн дунд “MИК” ер нь ямар үүрэг, оролцоотой байгууллага болох талаар зөрүүтэй ойлголт байдаг. Үүнийг тодотгож өгөх үү?

-“Монголын ипотекийн корпораци ОССК” ХХК  нь орон сууц санхүүжилтийн компани гэсэн тодотголтой. Үндсэн үйл ажиллагаа нь мөнгөний захыг хөрөнгийн захтай холбож гүүр болж ажилладаг санхүүгийн байгууллага. Тодруулбал, арилжааны банкнуудад бий болсон ипотекийн зээлийг багцлан худалдан авч түүнийг хөрөнгөөр баталгаажсан үнэт цаас  болгодог. Ингэснээр, арилжааны банкуудын богино хугацаатай эх үүсвэрийг урт хугацаатай санхүүгийн хэрэгсэл болгон иргэд ипотекийн зээлийг 20-30 жилийн хугацаатай авах боломжийг олгож байна. Монгол Улсад орон сууцны санхүүжилтийн тогтолцоо бий болгох бодлогын хүрээнд, АНУ-ын USAID байгууллагын зөвлөмжийн хүрээнд  2006 онд Төвбанк болон 10 арилжааны банк хамтран үүсгэн байгуулсан байдаг.

-Одоогоор бондын үлдэгдэл хэд байгаа вэ. Хөрөнгө оруулагчид ер нь ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд (ИЗББ) авах сонирхол хэр байдаг бол?

2013 оноос хэрэгжүүлж буй Засгийн газрын Орон сууцны хөтөлбөрийн  хүрээнд нийт 6.7 их наяд төгрөгийн дүн бүхий ИЗББ гаргасан. Үүнээс одоо үлдэгдэл нь 4.2 их наяд. Энэ тогтолцоог сайн хөгжүүлсэн орнуудын жишгээр хөрөнгийн зах зээлээс эх үүсвэрийг ипотекийн зээл руу оруулдаг зах зээлийн шийдэл юм. ИЗББ нь орон сууцаар баталгаажсан байдаг тул маш бага эрсдэлтэй хөрөнгө оруулалтын хэрэгсэл. Хөрөнгийн зах зээлд оролцогчид, тухайлбал хувийн хэвшлийнхэн, санхүүгийн төрөлжсөн байгууллагууд, сангууд үүнд баялгын болон тэтгэврийн, амь насны даатгалын компаниуд ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг олгож байна гэсэн үг.  Хөтөлбөрийн хүрээнд гаргаж байгаа ИЗББ нь зах зээлийн хүүтэй биш тул хөрөнгийн зах зээлийн оролцогчид одоогоор сонирхохгүй. Харин уг хөтөлбөрийг санхүүжүүлж ирсэн Монголбанк, арилжааны банкууд эзэмшиж байгаа. Энэ бондын эргэн төлөлтөөр Монголбанк 2017 оноос хойш банкуудад зээлийн эх үүсвэрийг олгож ирсэн.  

Цаашид ипотекийн хөтөлбөрийг боловсронгуй болгох нэг зам нь зорилтот бүлэгт олгохдоо хүүгийн татаасыг нэвтрүүлэх боломж бий. Хөнгөлөлттэй хүү, зах зээлийн хүүгийн зөрүүг төрөөс олгох замаар банкуудын ипотекийн зээл бүгд зах зээлийн хүүтэй болох бөгөөд уг зээлээр баталгаажсан бонд нь хөрөнгийн зах зээлд оролцогчдын сонирхолыг татаж, цаашлаад ипотекийн зээлийн хүртээмж сайжирна.  Урт хугацаандаа эдийн засаг сайжрахын хэрээр зах зээлийн хүү буурах тул одоо байгаа ИЗББ-уудыг хөрөнгө оруулалтын бүтээгдэхүүн, хэрэгсэл болох боломжтой. Үүнийг хэрэгжүүлэхэд Баялгийн сан оролцож болно. Энэ тогтолцоо хэрэгжсэнээр  ипотекийн зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэр хүрэлцэхгүй байна гэсэн асуудлаас гарна. Мөн арилжааны банкууд болон хувийн хэвшлийн эх үүсвэрийг үлэмж нэмэх боломж бүрдэнэ.

-Ирэх жил хуримтлалын сангаас 500 тэрбум төгрөгийг ипотекийн зээлд зарцуулна гэсэн. Магадгүй зээлийн эх үүсвэрээр биш зээлийн татаас болох байдлаар шилжүүлбэл энэ нь эргээд санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх гарц болно гэж таны ярианаас ойлгож болох уу?

-Зөв. Жишээлбэл, Баялгийн сан нь дотроо гурван сантай, хуримтлалын сан нь ипотекийн зээлийн асуудалд төвлөрч ажиллах юм гэж ойлгосон. Тэгэхээр Баялгийн санд байгаа эх үүсвэрийг хоёр янзаар ашиглавал илүү оновчтой. Нэгдүгээрт, нэгэнт Монгол Улсад урт хугацаатай мөнгө байхгүй учраас дунд хугацаанд ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг гаднаас авчирахад төгрөг болгодог үйл ажиллагаа хийхээр зохицуулах. Манайд своп хэлцлийг зөвхөн Монголбанк хийж байна. Жишээлбэл,баримжаагаар 100 сая ам.доллар буюу 350 тэрбум төгрөгийг гадаадаас оруулж  ирэхэд түүний свопийн зардал ойролцоогоор 6-7 тэрбум төгрөг болох жишээтэй. Тэгэхээр Баялгийн сангаас 500 тэрбум төгрөгийг анхдагч зах зээл рүү хийхийн оронд есөн тэрбумыг зарцуулаад 300 тэрбум төгрөгийг хувийн хэвшлийнхэн оруулж ирэх байдлаар хөрөнгө оруулах бүрэн боломжтой. Хоёрдугаарт, Баялгийн сангийн эх үүсвэрийг анхдагч зах зээл рүү зээл болгож гаргахад зориулах биш харин бонд худалдаж авахад зарцуулах хэрэгтэй. Ипотекийн зээлээр баталгаажсан бондыг авбал хөрөнгө нь  тогтвортой, найдвартай эх үүсвэртэй болно. Тэхээр дунд хугацаанд гаднаас урт хугацаатай эх үүсвэр авч, энэ хооронд тэтгэврийн сангийн шинэчлэл, баялгын сангийн үйл ажиллагааг сайжруулаад авбал цаашид гаднаас зээл авах хэрэггүй болно.

-Хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтыг ипотекийн зээлд  татах ямар боломж байгаа вэ?

Биржийн бус (OTC)  зах зээлд хөрөнгөөр баталгаажсан бонд хоёр жилийн хугацаатай 18-20 хувийн хүүтэй гарч байна. Ипотекийн зээл бол санхүүгийн бүтээгдэхүүний нэг хэрэгсэл. Эрсдэлээр нь эрэмбэлбэл ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд нь  Засгийн газрын үнэт цаас шиг найдвартай хэрэгсэлд тооцогддог. Хэрэв уг бонд төлөгдөхгүй боллоо гэхэд баталгаа нь орон сууц учраас найдвартай гэж үздэг. Зээл чанаргүй болоход уг орон сууцыг борлуулж хөрөнгө оруулагчийг эрсдэлгүй болгодог. Одоогоор  ипотекийн зах зээлийн хүү дунджаар 14-16 хувьтай байна. Тэгэхээр 14 хувьтай байхад хөрөнгө оруулагч нар сонирхоно.

-Найман хувийг зургаан хувь рүү шилжүүлэх боломжтой юу. Иргэд үүнийг их асуудаг л даа?

Найман хувийн зээлийг зургаа руу шилжүүлэхэд нөхөн төлбөрийн асуудал үүснэ. Гол асуудал нь олгосон зээлийг багцлаад ИЗББ болгож хөрөнгө оруулагч нар эзэмшиж байгаа учраас тэдгээр бонд эзэмшигч, хөрөнгө оруулагч талтай хэлцэлд орох хэрэгтэй болно. Тодорхой өгөөж хүртэхээр тохирсон хэлцэл хийсэн учраас хууль эрх зүйн хувьд хүчээр буцааж болохгүй. Нэг үгээр хэлбэл, хөрөнгө оруулагчдын найман хувийн өгөөж хоёр хувиар буурна гэсэн үг. Энэ л хамгийн хүндрэлтэй асуудал. Учир нь хүүгийн зөрүү том мөнгөн дүн гарна. 

-Эх үүсвэрийн санхүүжилтийг Монголбанк хариуцсаар ирсэн. Дараа нь Засгийн газар руу шилжүүлнэ гэсэн яриа байсан. Энэ нь хэвээрээ байна уу. Монголбанк эх үүсвэрээ олгоод хянаад явах нь зөв үү?

-Засгийн газрын хөтөлбөр хэрэгжсэнээс хойш Монголбанк арилжааны банкуудад эх үүсвэр олгосон харилцаа хэвээр байна. Санхүүжилтийн 90 хувийг Монголбанк, 10 хувийг арилжааны банкууд гаргадаг. Монголбанк нэг талдаа хөрөнгө оруулагч буюу бонд эзэмшигч. Тэрхүү бондын эргэн төлөлтийн мөнгөөр  Монголбанк  2017 оноос эхлэн жил бүр арилжааны банкуудад эх үүсвэр олгож явж байна. Монголбанк оны эцэст хөтөлбөрөөс гарч Засгийн газарт хүлээлгэн өгөх хүлээлттэй байгаа. Энэ үүргийг Баялгын сан хүлээж авах болов уу.  Тогтолцоонд ингэснээр өөрчлөлт гарахгүй, нэг ёсондоо тогтолцооны цикл үүссэн гэсэн үг. Энэ циклээ  алдахгүйгээр сайжруулаад  явах ёстой.

-Тэгэхээр Монголбанк  энэ бондыг эзэмшиж байгаа нь зөв үү?

- Монголбанк энэ хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх нь буруу гэж Олон улсын валютын сан үзсэн. Яагаад гэвэл хагас төсвийн шинж чанартай үйл ажиллагаа учраас тэр. Монголбанкны үндсэн чиг үүрэгт нийцэхгүй байна. Тиймээс хөтөлбөрөө Засгийн газар руу шилжүүл гэсэн зөвлөмж өгдөг. Үүний дагуу Монголбанкаар хөтөлбөрийг удирдуулахаа болиод Баялгийн сан руу  шилжүүлж байна гэж харж байна.Харин Монголбанк энэ үйл ажиллагааг цаашид менежерийн үүрэгтэй үргэлжлүүлэн хийх нь оновчтой. Учир нь Монголбанк онцлог Монгол Улсын Мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлдэг субьект. Инфляцыг аль болох бага түвшинд байлгах үндсэн үүрэгтэй. Ипотекийн зээл бусад зээлүүдийг бодвол мөнгөний зах руу  их хэмжээний мөнгө нийлүүлдэг онцлогтой. Жил бүр 500-700 тэрбум, бүр нэг их наяд төгрөг нийлүүлж байна. 2025 онд ипотекийн зээлд 1.2 их наяд төгрөг зарцуулна. Тэгэхээр ийм их хэмжээний мөнгө, мөнгөний  зах руу нийлүүлэгдэх учраас Монголбанк бодлогын хяналтаа тавих нь зүйтэй. Нөгөөтээгүүр, үүнийг хэрэгжүүлж буй нь арилжааны банкууд энэ эх үүсвэрээ зориулалтаар нь зарцуулж байгаа эсэхэд хяналтаа тавьж чадна. Эцэст нь хөтөлбөр Засгийн газарт шилжиж, Баялгийн сангаар хэрэгжүүлэх нь нэг гарц. Харин Монголбанк менежерийн үүргээ гүйцэтгэх нь одоо хийж байгаа харилцаа хэвийн үргэлжлээд явах нөхцөлийг хангана.

 - Олон улсад ипотекийн зээлийн хугацаа 40 жил, сард төлөх төлбөрийн хэмжээ тухайн зээлдэгчийн орлогын 20-30 хувийг эзэлж  дарамт багатайгаар хэрэгжүүлдэг юм билээ. Манайд урт хугацаандаа ийм боломж бүрдэх үү. Одоо орлогын 45 хувиар сард төлөх төлбөр тогтож буй нь дарамт үүсгэдэг гэж зарим хэсэг нь үздэг шүү дээ?

-Олон улсын стандартаар орлогод нийцтэй ипотекийн зээл гэдэг нь өр, орлогын харьцаа нь 45 хувиас бага байхад болно гэж үздэг. Гадаадын зарим орон 20 хувь гэж байгаа бол тухайн өрхийн орлого өндөр байна гэсэн үг. Гэхдээ нэг зүйлийг бодох хэрэгтэй. Энэ зээл тогтмол хүүтэй. 20 жилийн турш сар бүр төлдөг дүнгээрээ л төлнө. Өнөөдөр та магадгүй 20 жилийн хугацаатай зээлд хамрагдаад сарын төлбөр нь орлогын 45 хувийг эзэлж буй ч цалин жил бүр өснө. Өрхийн орлого ядаж инфляцаа дагаад өснө. Тэгвэл таны сар бүр төлдөг төлбөр хэвээрээ. Тэгэхээр, магадгүй анх зээл авсан хүн таван жилийн дараа зээлээ төлөхөд өрхийн орлогынх нь 20 хувьд очих боломжтой. Тиймээс энэ хөтөлбөрийн анхны агуулга, загварыг гаргахад бодолцсон зүйл нь ипотекийн зээл авснаараа тухайн өрх өрийн дарамтад орохгүй гэдгийг тооцоолсон. Зээлийн эргэн төлөлтөд хүмүүс их эргэлздэг. Би 100 сая төгрөгийн зээл аваад 20 жилийн дараа 200 сая болгож төлөх юм байна гэж. Тэгвэл 20-30 жилийн хугацаатай өөр төрлийн ямар ч зээл одоогоор алга. Автомашины зээл дээд тал нь 60 сар. Аж ахуйн нэгжийн зээл, ЖДҮ-ийн зээлүүд 3-7 жилийн хугацаатай. Нэмээд өндөр хүүтэй. Тэгвэл эдгээр зээлийг 20 жилээр нь сунгавал мөн ялгаагүй үндсэн төлбөрийн эргэн төлөлт нь 2-3 дахин нэмэгдэнэ. Тэгвэл ипотекийн зээлийн иргэдэд олгож байгаа хамгийн чухал зүйлийг иргэд маань харах хэрэгтэй байна. Нэгдүгээрт, байр авах мөнгөө банкинд хүүтэй хадгалуулж байгаад олон жилийн дараа байр авах мөнгө хуримтлуулах уу, одоо зээл аваад өөрийн өмчийн байрандаа амьдрах уу гэдэг сонголтыг олгож байгаа. Хоёрдугаарт, орон сууц, үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ жил бүр өсдөг. Орон сууц  бол тухайн өрхийн баялгийн хамгийн их буюу 50-60 хувийг эзэлдэг. Ипотекийн зээл өрх бүрийг өмчтэй болгож байгаа юм.  Түүнчлэн өнөөдөр залуу гэр бүлүүд 1-2 өрөө орон сууц авсан ч  ирээдүйд хүүхдүүд нь том болно, орлого нь өснө, байраа томруулах хэрэгцээ үүснэ. Тэр үед одоо авсан байрны  үнэ нь хэд дахин өссөн байна. Энэ агуулгаар бол тус хөтөлбөр төр, хувийн хэвшлийн түншлэл талаасаа санхүүгийн салбарт хэрэгжсэн хамгийн  үр дүнтэй хөтөлбөр гэж хардаг. Тиймдээ ч 11 жилийн хугацаанд 130 мянган хүн хамрагдсан. Үүний 75 хувь нь шинэ байранд оржээ. Хөтөлбөр хэрэгжихээс өмнө жилд 7.5 мянган орон сууц ашиглалтад ордог байсан бол одоо жилд 19 мянган орон сууц ашиглалтад орж байна. Энэ хөтөлбөрөөс иргэд хожоод зогсохгүй барилгын салбар, гэр ахуй цахилгаан бараа болон тавилгын худалдан авалт нэмэгдэх хэрээр  дагалдах Жижиг дунд үйлдвэрийн бизнесүүд хөгжсөн байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

 

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Орон сууцны санхүүжилтийн тусгайлсан банк байгуулна
Барьцаа хөрөнгө чөлөөлөх үйл явц
Ипотекийн зээлийг үнэт цаажуулах үйл ажиллагааны талаар бид энэ удаагийн "Нэг асуулт, нэг хариулт" подкаст
“Жи Эс Би Актив ТЗК” ХХК ХБҮЦ-ны эхний купоны төлбөрийг амжилттай төллөө



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Б.Гантулга: Ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг нэмэх гарц нь хүүгийн татаасыг зорилтот бүлэгт олгох

Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн хөтөлбөр буюу ипотекийн зээлийн эргэн тойронд “МИК”-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Гантулгатай ярилцлаа.

- Иргэдийн дунд “MИК” ер нь ямар үүрэг, оролцоотой байгууллага болох талаар зөрүүтэй ойлголт байдаг. Үүнийг тодотгож өгөх үү?

-“Монголын ипотекийн корпораци ОССК” ХХК  нь орон сууц санхүүжилтийн компани гэсэн тодотголтой. Үндсэн үйл ажиллагаа нь мөнгөний захыг хөрөнгийн захтай холбож гүүр болж ажилладаг санхүүгийн байгууллага. Тодруулбал, арилжааны банкнуудад бий болсон ипотекийн зээлийг багцлан худалдан авч түүнийг хөрөнгөөр баталгаажсан үнэт цаас  болгодог. Ингэснээр, арилжааны банкуудын богино хугацаатай эх үүсвэрийг урт хугацаатай санхүүгийн хэрэгсэл болгон иргэд ипотекийн зээлийг 20-30 жилийн хугацаатай авах боломжийг олгож байна. Монгол Улсад орон сууцны санхүүжилтийн тогтолцоо бий болгох бодлогын хүрээнд, АНУ-ын USAID байгууллагын зөвлөмжийн хүрээнд  2006 онд Төвбанк болон 10 арилжааны банк хамтран үүсгэн байгуулсан байдаг.

-Одоогоор бондын үлдэгдэл хэд байгаа вэ. Хөрөнгө оруулагчид ер нь ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд (ИЗББ) авах сонирхол хэр байдаг бол?

2013 оноос хэрэгжүүлж буй Засгийн газрын Орон сууцны хөтөлбөрийн  хүрээнд нийт 6.7 их наяд төгрөгийн дүн бүхий ИЗББ гаргасан. Үүнээс одоо үлдэгдэл нь 4.2 их наяд. Энэ тогтолцоог сайн хөгжүүлсэн орнуудын жишгээр хөрөнгийн зах зээлээс эх үүсвэрийг ипотекийн зээл руу оруулдаг зах зээлийн шийдэл юм. ИЗББ нь орон сууцаар баталгаажсан байдаг тул маш бага эрсдэлтэй хөрөнгө оруулалтын хэрэгсэл. Хөрөнгийн зах зээлд оролцогчид, тухайлбал хувийн хэвшлийнхэн, санхүүгийн төрөлжсөн байгууллагууд, сангууд үүнд баялгын болон тэтгэврийн, амь насны даатгалын компаниуд ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг олгож байна гэсэн үг.  Хөтөлбөрийн хүрээнд гаргаж байгаа ИЗББ нь зах зээлийн хүүтэй биш тул хөрөнгийн зах зээлийн оролцогчид одоогоор сонирхохгүй. Харин уг хөтөлбөрийг санхүүжүүлж ирсэн Монголбанк, арилжааны банкууд эзэмшиж байгаа. Энэ бондын эргэн төлөлтөөр Монголбанк 2017 оноос хойш банкуудад зээлийн эх үүсвэрийг олгож ирсэн.  

Цаашид ипотекийн хөтөлбөрийг боловсронгуй болгох нэг зам нь зорилтот бүлэгт олгохдоо хүүгийн татаасыг нэвтрүүлэх боломж бий. Хөнгөлөлттэй хүү, зах зээлийн хүүгийн зөрүүг төрөөс олгох замаар банкуудын ипотекийн зээл бүгд зах зээлийн хүүтэй болох бөгөөд уг зээлээр баталгаажсан бонд нь хөрөнгийн зах зээлд оролцогчдын сонирхолыг татаж, цаашлаад ипотекийн зээлийн хүртээмж сайжирна.  Урт хугацаандаа эдийн засаг сайжрахын хэрээр зах зээлийн хүү буурах тул одоо байгаа ИЗББ-уудыг хөрөнгө оруулалтын бүтээгдэхүүн, хэрэгсэл болох боломжтой. Үүнийг хэрэгжүүлэхэд Баялгийн сан оролцож болно. Энэ тогтолцоо хэрэгжсэнээр  ипотекийн зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэр хүрэлцэхгүй байна гэсэн асуудлаас гарна. Мөн арилжааны банкууд болон хувийн хэвшлийн эх үүсвэрийг үлэмж нэмэх боломж бүрдэнэ.

-Ирэх жил хуримтлалын сангаас 500 тэрбум төгрөгийг ипотекийн зээлд зарцуулна гэсэн. Магадгүй зээлийн эх үүсвэрээр биш зээлийн татаас болох байдлаар шилжүүлбэл энэ нь эргээд санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх гарц болно гэж таны ярианаас ойлгож болох уу?

-Зөв. Жишээлбэл, Баялгийн сан нь дотроо гурван сантай, хуримтлалын сан нь ипотекийн зээлийн асуудалд төвлөрч ажиллах юм гэж ойлгосон. Тэгэхээр Баялгийн санд байгаа эх үүсвэрийг хоёр янзаар ашиглавал илүү оновчтой. Нэгдүгээрт, нэгэнт Монгол Улсад урт хугацаатай мөнгө байхгүй учраас дунд хугацаанд ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг гаднаас авчирахад төгрөг болгодог үйл ажиллагаа хийхээр зохицуулах. Манайд своп хэлцлийг зөвхөн Монголбанк хийж байна. Жишээлбэл,баримжаагаар 100 сая ам.доллар буюу 350 тэрбум төгрөгийг гадаадаас оруулж  ирэхэд түүний свопийн зардал ойролцоогоор 6-7 тэрбум төгрөг болох жишээтэй. Тэгэхээр Баялгийн сангаас 500 тэрбум төгрөгийг анхдагч зах зээл рүү хийхийн оронд есөн тэрбумыг зарцуулаад 300 тэрбум төгрөгийг хувийн хэвшлийнхэн оруулж ирэх байдлаар хөрөнгө оруулах бүрэн боломжтой. Хоёрдугаарт, Баялгийн сангийн эх үүсвэрийг анхдагч зах зээл рүү зээл болгож гаргахад зориулах биш харин бонд худалдаж авахад зарцуулах хэрэгтэй. Ипотекийн зээлээр баталгаажсан бондыг авбал хөрөнгө нь  тогтвортой, найдвартай эх үүсвэртэй болно. Тэхээр дунд хугацаанд гаднаас урт хугацаатай эх үүсвэр авч, энэ хооронд тэтгэврийн сангийн шинэчлэл, баялгын сангийн үйл ажиллагааг сайжруулаад авбал цаашид гаднаас зээл авах хэрэггүй болно.

-Хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтыг ипотекийн зээлд  татах ямар боломж байгаа вэ?

Биржийн бус (OTC)  зах зээлд хөрөнгөөр баталгаажсан бонд хоёр жилийн хугацаатай 18-20 хувийн хүүтэй гарч байна. Ипотекийн зээл бол санхүүгийн бүтээгдэхүүний нэг хэрэгсэл. Эрсдэлээр нь эрэмбэлбэл ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд нь  Засгийн газрын үнэт цаас шиг найдвартай хэрэгсэлд тооцогддог. Хэрэв уг бонд төлөгдөхгүй боллоо гэхэд баталгаа нь орон сууц учраас найдвартай гэж үздэг. Зээл чанаргүй болоход уг орон сууцыг борлуулж хөрөнгө оруулагчийг эрсдэлгүй болгодог. Одоогоор  ипотекийн зах зээлийн хүү дунджаар 14-16 хувьтай байна. Тэгэхээр 14 хувьтай байхад хөрөнгө оруулагч нар сонирхоно.

-Найман хувийг зургаан хувь рүү шилжүүлэх боломжтой юу. Иргэд үүнийг их асуудаг л даа?

Найман хувийн зээлийг зургаа руу шилжүүлэхэд нөхөн төлбөрийн асуудал үүснэ. Гол асуудал нь олгосон зээлийг багцлаад ИЗББ болгож хөрөнгө оруулагч нар эзэмшиж байгаа учраас тэдгээр бонд эзэмшигч, хөрөнгө оруулагч талтай хэлцэлд орох хэрэгтэй болно. Тодорхой өгөөж хүртэхээр тохирсон хэлцэл хийсэн учраас хууль эрх зүйн хувьд хүчээр буцааж болохгүй. Нэг үгээр хэлбэл, хөрөнгө оруулагчдын найман хувийн өгөөж хоёр хувиар буурна гэсэн үг. Энэ л хамгийн хүндрэлтэй асуудал. Учир нь хүүгийн зөрүү том мөнгөн дүн гарна. 

-Эх үүсвэрийн санхүүжилтийг Монголбанк хариуцсаар ирсэн. Дараа нь Засгийн газар руу шилжүүлнэ гэсэн яриа байсан. Энэ нь хэвээрээ байна уу. Монголбанк эх үүсвэрээ олгоод хянаад явах нь зөв үү?

-Засгийн газрын хөтөлбөр хэрэгжсэнээс хойш Монголбанк арилжааны банкуудад эх үүсвэр олгосон харилцаа хэвээр байна. Санхүүжилтийн 90 хувийг Монголбанк, 10 хувийг арилжааны банкууд гаргадаг. Монголбанк нэг талдаа хөрөнгө оруулагч буюу бонд эзэмшигч. Тэрхүү бондын эргэн төлөлтийн мөнгөөр  Монголбанк  2017 оноос эхлэн жил бүр арилжааны банкуудад эх үүсвэр олгож явж байна. Монголбанк оны эцэст хөтөлбөрөөс гарч Засгийн газарт хүлээлгэн өгөх хүлээлттэй байгаа. Энэ үүргийг Баялгын сан хүлээж авах болов уу.  Тогтолцоонд ингэснээр өөрчлөлт гарахгүй, нэг ёсондоо тогтолцооны цикл үүссэн гэсэн үг. Энэ циклээ  алдахгүйгээр сайжруулаад  явах ёстой.

-Тэгэхээр Монголбанк  энэ бондыг эзэмшиж байгаа нь зөв үү?

- Монголбанк энэ хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх нь буруу гэж Олон улсын валютын сан үзсэн. Яагаад гэвэл хагас төсвийн шинж чанартай үйл ажиллагаа учраас тэр. Монголбанкны үндсэн чиг үүрэгт нийцэхгүй байна. Тиймээс хөтөлбөрөө Засгийн газар руу шилжүүл гэсэн зөвлөмж өгдөг. Үүний дагуу Монголбанкаар хөтөлбөрийг удирдуулахаа болиод Баялгийн сан руу  шилжүүлж байна гэж харж байна.Харин Монголбанк энэ үйл ажиллагааг цаашид менежерийн үүрэгтэй үргэлжлүүлэн хийх нь оновчтой. Учир нь Монголбанк онцлог Монгол Улсын Мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлдэг субьект. Инфляцыг аль болох бага түвшинд байлгах үндсэн үүрэгтэй. Ипотекийн зээл бусад зээлүүдийг бодвол мөнгөний зах руу  их хэмжээний мөнгө нийлүүлдэг онцлогтой. Жил бүр 500-700 тэрбум, бүр нэг их наяд төгрөг нийлүүлж байна. 2025 онд ипотекийн зээлд 1.2 их наяд төгрөг зарцуулна. Тэгэхээр ийм их хэмжээний мөнгө, мөнгөний  зах руу нийлүүлэгдэх учраас Монголбанк бодлогын хяналтаа тавих нь зүйтэй. Нөгөөтээгүүр, үүнийг хэрэгжүүлж буй нь арилжааны банкууд энэ эх үүсвэрээ зориулалтаар нь зарцуулж байгаа эсэхэд хяналтаа тавьж чадна. Эцэст нь хөтөлбөр Засгийн газарт шилжиж, Баялгийн сангаар хэрэгжүүлэх нь нэг гарц. Харин Монголбанк менежерийн үүргээ гүйцэтгэх нь одоо хийж байгаа харилцаа хэвийн үргэлжлээд явах нөхцөлийг хангана.

 - Олон улсад ипотекийн зээлийн хугацаа 40 жил, сард төлөх төлбөрийн хэмжээ тухайн зээлдэгчийн орлогын 20-30 хувийг эзэлж  дарамт багатайгаар хэрэгжүүлдэг юм билээ. Манайд урт хугацаандаа ийм боломж бүрдэх үү. Одоо орлогын 45 хувиар сард төлөх төлбөр тогтож буй нь дарамт үүсгэдэг гэж зарим хэсэг нь үздэг шүү дээ?

-Олон улсын стандартаар орлогод нийцтэй ипотекийн зээл гэдэг нь өр, орлогын харьцаа нь 45 хувиас бага байхад болно гэж үздэг. Гадаадын зарим орон 20 хувь гэж байгаа бол тухайн өрхийн орлого өндөр байна гэсэн үг. Гэхдээ нэг зүйлийг бодох хэрэгтэй. Энэ зээл тогтмол хүүтэй. 20 жилийн турш сар бүр төлдөг дүнгээрээ л төлнө. Өнөөдөр та магадгүй 20 жилийн хугацаатай зээлд хамрагдаад сарын төлбөр нь орлогын 45 хувийг эзэлж буй ч цалин жил бүр өснө. Өрхийн орлого ядаж инфляцаа дагаад өснө. Тэгвэл таны сар бүр төлдөг төлбөр хэвээрээ. Тэгэхээр, магадгүй анх зээл авсан хүн таван жилийн дараа зээлээ төлөхөд өрхийн орлогынх нь 20 хувьд очих боломжтой. Тиймээс энэ хөтөлбөрийн анхны агуулга, загварыг гаргахад бодолцсон зүйл нь ипотекийн зээл авснаараа тухайн өрх өрийн дарамтад орохгүй гэдгийг тооцоолсон. Зээлийн эргэн төлөлтөд хүмүүс их эргэлздэг. Би 100 сая төгрөгийн зээл аваад 20 жилийн дараа 200 сая болгож төлөх юм байна гэж. Тэгвэл 20-30 жилийн хугацаатай өөр төрлийн ямар ч зээл одоогоор алга. Автомашины зээл дээд тал нь 60 сар. Аж ахуйн нэгжийн зээл, ЖДҮ-ийн зээлүүд 3-7 жилийн хугацаатай. Нэмээд өндөр хүүтэй. Тэгвэл эдгээр зээлийг 20 жилээр нь сунгавал мөн ялгаагүй үндсэн төлбөрийн эргэн төлөлт нь 2-3 дахин нэмэгдэнэ. Тэгвэл ипотекийн зээлийн иргэдэд олгож байгаа хамгийн чухал зүйлийг иргэд маань харах хэрэгтэй байна. Нэгдүгээрт, байр авах мөнгөө банкинд хүүтэй хадгалуулж байгаад олон жилийн дараа байр авах мөнгө хуримтлуулах уу, одоо зээл аваад өөрийн өмчийн байрандаа амьдрах уу гэдэг сонголтыг олгож байгаа. Хоёрдугаарт, орон сууц, үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ жил бүр өсдөг. Орон сууц  бол тухайн өрхийн баялгийн хамгийн их буюу 50-60 хувийг эзэлдэг. Ипотекийн зээл өрх бүрийг өмчтэй болгож байгаа юм.  Түүнчлэн өнөөдөр залуу гэр бүлүүд 1-2 өрөө орон сууц авсан ч  ирээдүйд хүүхдүүд нь том болно, орлого нь өснө, байраа томруулах хэрэгцээ үүснэ. Тэр үед одоо авсан байрны  үнэ нь хэд дахин өссөн байна. Энэ агуулгаар бол тус хөтөлбөр төр, хувийн хэвшлийн түншлэл талаасаа санхүүгийн салбарт хэрэгжсэн хамгийн  үр дүнтэй хөтөлбөр гэж хардаг. Тиймдээ ч 11 жилийн хугацаанд 130 мянган хүн хамрагдсан. Үүний 75 хувь нь шинэ байранд оржээ. Хөтөлбөр хэрэгжихээс өмнө жилд 7.5 мянган орон сууц ашиглалтад ордог байсан бол одоо жилд 19 мянган орон сууц ашиглалтад орж байна. Энэ хөтөлбөрөөс иргэд хожоод зогсохгүй барилгын салбар, гэр ахуй цахилгаан бараа болон тавилгын худалдан авалт нэмэгдэх хэрээр  дагалдах Жижиг дунд үйлдвэрийн бизнесүүд хөгжсөн байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

 



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Засгийн газар
  • •Нийслэл
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Гадаад харилцаа
  • •Гэмт хэрэг
  • •Нийтлэл
  • •Ипотекийн зээл
  • •Боловсрол
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Чуулган
  • •Шүүхийн танхимаас
  • •Сурвалжлага
  • •Наадам
ХУРААХ
Б.Дэлгэрсайхан “...Хэмнэнэ”...
ЭМЯ-наас папиллома вирусний...

Б.Гантулга: Ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг нэмэх гарц нь хүүгийн татаасыг зорилтот бүлэгт олгох

МЯГМАРБАЯР 2024-11-20
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Б.Гантулга: Ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг нэмэх гарц нь хүүгийн татаасыг зорилтот бүлэгт олгох

Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн хөтөлбөр буюу ипотекийн зээлийн эргэн тойронд “МИК”-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Гантулгатай ярилцлаа.

- Иргэдийн дунд “MИК” ер нь ямар үүрэг, оролцоотой байгууллага болох талаар зөрүүтэй ойлголт байдаг. Үүнийг тодотгож өгөх үү?

-“Монголын ипотекийн корпораци ОССК” ХХК  нь орон сууц санхүүжилтийн компани гэсэн тодотголтой. Үндсэн үйл ажиллагаа нь мөнгөний захыг хөрөнгийн захтай холбож гүүр болж ажилладаг санхүүгийн байгууллага. Тодруулбал, арилжааны банкнуудад бий болсон ипотекийн зээлийг багцлан худалдан авч түүнийг хөрөнгөөр баталгаажсан үнэт цаас  болгодог. Ингэснээр, арилжааны банкуудын богино хугацаатай эх үүсвэрийг урт хугацаатай санхүүгийн хэрэгсэл болгон иргэд ипотекийн зээлийг 20-30 жилийн хугацаатай авах боломжийг олгож байна. Монгол Улсад орон сууцны санхүүжилтийн тогтолцоо бий болгох бодлогын хүрээнд, АНУ-ын USAID байгууллагын зөвлөмжийн хүрээнд  2006 онд Төвбанк болон 10 арилжааны банк хамтран үүсгэн байгуулсан байдаг.

-Одоогоор бондын үлдэгдэл хэд байгаа вэ. Хөрөнгө оруулагчид ер нь ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд (ИЗББ) авах сонирхол хэр байдаг бол?

2013 оноос хэрэгжүүлж буй Засгийн газрын Орон сууцны хөтөлбөрийн  хүрээнд нийт 6.7 их наяд төгрөгийн дүн бүхий ИЗББ гаргасан. Үүнээс одоо үлдэгдэл нь 4.2 их наяд. Энэ тогтолцоог сайн хөгжүүлсэн орнуудын жишгээр хөрөнгийн зах зээлээс эх үүсвэрийг ипотекийн зээл руу оруулдаг зах зээлийн шийдэл юм. ИЗББ нь орон сууцаар баталгаажсан байдаг тул маш бага эрсдэлтэй хөрөнгө оруулалтын хэрэгсэл. Хөрөнгийн зах зээлд оролцогчид, тухайлбал хувийн хэвшлийнхэн, санхүүгийн төрөлжсөн байгууллагууд, сангууд үүнд баялгын болон тэтгэврийн, амь насны даатгалын компаниуд ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг олгож байна гэсэн үг.  Хөтөлбөрийн хүрээнд гаргаж байгаа ИЗББ нь зах зээлийн хүүтэй биш тул хөрөнгийн зах зээлийн оролцогчид одоогоор сонирхохгүй. Харин уг хөтөлбөрийг санхүүжүүлж ирсэн Монголбанк, арилжааны банкууд эзэмшиж байгаа. Энэ бондын эргэн төлөлтөөр Монголбанк 2017 оноос хойш банкуудад зээлийн эх үүсвэрийг олгож ирсэн.  

Цаашид ипотекийн хөтөлбөрийг боловсронгуй болгох нэг зам нь зорилтот бүлэгт олгохдоо хүүгийн татаасыг нэвтрүүлэх боломж бий. Хөнгөлөлттэй хүү, зах зээлийн хүүгийн зөрүүг төрөөс олгох замаар банкуудын ипотекийн зээл бүгд зах зээлийн хүүтэй болох бөгөөд уг зээлээр баталгаажсан бонд нь хөрөнгийн зах зээлд оролцогчдын сонирхолыг татаж, цаашлаад ипотекийн зээлийн хүртээмж сайжирна.  Урт хугацаандаа эдийн засаг сайжрахын хэрээр зах зээлийн хүү буурах тул одоо байгаа ИЗББ-уудыг хөрөнгө оруулалтын бүтээгдэхүүн, хэрэгсэл болох боломжтой. Үүнийг хэрэгжүүлэхэд Баялгийн сан оролцож болно. Энэ тогтолцоо хэрэгжсэнээр  ипотекийн зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэр хүрэлцэхгүй байна гэсэн асуудлаас гарна. Мөн арилжааны банкууд болон хувийн хэвшлийн эх үүсвэрийг үлэмж нэмэх боломж бүрдэнэ.

-Ирэх жил хуримтлалын сангаас 500 тэрбум төгрөгийг ипотекийн зээлд зарцуулна гэсэн. Магадгүй зээлийн эх үүсвэрээр биш зээлийн татаас болох байдлаар шилжүүлбэл энэ нь эргээд санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх гарц болно гэж таны ярианаас ойлгож болох уу?

-Зөв. Жишээлбэл, Баялгийн сан нь дотроо гурван сантай, хуримтлалын сан нь ипотекийн зээлийн асуудалд төвлөрч ажиллах юм гэж ойлгосон. Тэгэхээр Баялгийн санд байгаа эх үүсвэрийг хоёр янзаар ашиглавал илүү оновчтой. Нэгдүгээрт, нэгэнт Монгол Улсад урт хугацаатай мөнгө байхгүй учраас дунд хугацаанд ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг гаднаас авчирахад төгрөг болгодог үйл ажиллагаа хийхээр зохицуулах. Манайд своп хэлцлийг зөвхөн Монголбанк хийж байна. Жишээлбэл,баримжаагаар 100 сая ам.доллар буюу 350 тэрбум төгрөгийг гадаадаас оруулж  ирэхэд түүний свопийн зардал ойролцоогоор 6-7 тэрбум төгрөг болох жишээтэй. Тэгэхээр Баялгийн сангаас 500 тэрбум төгрөгийг анхдагч зах зээл рүү хийхийн оронд есөн тэрбумыг зарцуулаад 300 тэрбум төгрөгийг хувийн хэвшлийнхэн оруулж ирэх байдлаар хөрөнгө оруулах бүрэн боломжтой. Хоёрдугаарт, Баялгийн сангийн эх үүсвэрийг анхдагч зах зээл рүү зээл болгож гаргахад зориулах биш харин бонд худалдаж авахад зарцуулах хэрэгтэй. Ипотекийн зээлээр баталгаажсан бондыг авбал хөрөнгө нь  тогтвортой, найдвартай эх үүсвэртэй болно. Тэхээр дунд хугацаанд гаднаас урт хугацаатай эх үүсвэр авч, энэ хооронд тэтгэврийн сангийн шинэчлэл, баялгын сангийн үйл ажиллагааг сайжруулаад авбал цаашид гаднаас зээл авах хэрэггүй болно.

-Хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтыг ипотекийн зээлд  татах ямар боломж байгаа вэ?

Биржийн бус (OTC)  зах зээлд хөрөнгөөр баталгаажсан бонд хоёр жилийн хугацаатай 18-20 хувийн хүүтэй гарч байна. Ипотекийн зээл бол санхүүгийн бүтээгдэхүүний нэг хэрэгсэл. Эрсдэлээр нь эрэмбэлбэл ипотекийн зээлээр баталгаажсан бонд нь  Засгийн газрын үнэт цаас шиг найдвартай хэрэгсэлд тооцогддог. Хэрэв уг бонд төлөгдөхгүй боллоо гэхэд баталгаа нь орон сууц учраас найдвартай гэж үздэг. Зээл чанаргүй болоход уг орон сууцыг борлуулж хөрөнгө оруулагчийг эрсдэлгүй болгодог. Одоогоор  ипотекийн зах зээлийн хүү дунджаар 14-16 хувьтай байна. Тэгэхээр 14 хувьтай байхад хөрөнгө оруулагч нар сонирхоно.

-Найман хувийг зургаан хувь рүү шилжүүлэх боломжтой юу. Иргэд үүнийг их асуудаг л даа?

Найман хувийн зээлийг зургаа руу шилжүүлэхэд нөхөн төлбөрийн асуудал үүснэ. Гол асуудал нь олгосон зээлийг багцлаад ИЗББ болгож хөрөнгө оруулагч нар эзэмшиж байгаа учраас тэдгээр бонд эзэмшигч, хөрөнгө оруулагч талтай хэлцэлд орох хэрэгтэй болно. Тодорхой өгөөж хүртэхээр тохирсон хэлцэл хийсэн учраас хууль эрх зүйн хувьд хүчээр буцааж болохгүй. Нэг үгээр хэлбэл, хөрөнгө оруулагчдын найман хувийн өгөөж хоёр хувиар буурна гэсэн үг. Энэ л хамгийн хүндрэлтэй асуудал. Учир нь хүүгийн зөрүү том мөнгөн дүн гарна. 

-Эх үүсвэрийн санхүүжилтийг Монголбанк хариуцсаар ирсэн. Дараа нь Засгийн газар руу шилжүүлнэ гэсэн яриа байсан. Энэ нь хэвээрээ байна уу. Монголбанк эх үүсвэрээ олгоод хянаад явах нь зөв үү?

-Засгийн газрын хөтөлбөр хэрэгжсэнээс хойш Монголбанк арилжааны банкуудад эх үүсвэр олгосон харилцаа хэвээр байна. Санхүүжилтийн 90 хувийг Монголбанк, 10 хувийг арилжааны банкууд гаргадаг. Монголбанк нэг талдаа хөрөнгө оруулагч буюу бонд эзэмшигч. Тэрхүү бондын эргэн төлөлтийн мөнгөөр  Монголбанк  2017 оноос эхлэн жил бүр арилжааны банкуудад эх үүсвэр олгож явж байна. Монголбанк оны эцэст хөтөлбөрөөс гарч Засгийн газарт хүлээлгэн өгөх хүлээлттэй байгаа. Энэ үүргийг Баялгын сан хүлээж авах болов уу.  Тогтолцоонд ингэснээр өөрчлөлт гарахгүй, нэг ёсондоо тогтолцооны цикл үүссэн гэсэн үг. Энэ циклээ  алдахгүйгээр сайжруулаад  явах ёстой.

-Тэгэхээр Монголбанк  энэ бондыг эзэмшиж байгаа нь зөв үү?

- Монголбанк энэ хөтөлбөрийг санхүүжүүлэх нь буруу гэж Олон улсын валютын сан үзсэн. Яагаад гэвэл хагас төсвийн шинж чанартай үйл ажиллагаа учраас тэр. Монголбанкны үндсэн чиг үүрэгт нийцэхгүй байна. Тиймээс хөтөлбөрөө Засгийн газар руу шилжүүл гэсэн зөвлөмж өгдөг. Үүний дагуу Монголбанкаар хөтөлбөрийг удирдуулахаа болиод Баялгийн сан руу  шилжүүлж байна гэж харж байна.Харин Монголбанк энэ үйл ажиллагааг цаашид менежерийн үүрэгтэй үргэлжлүүлэн хийх нь оновчтой. Учир нь Монголбанк онцлог Монгол Улсын Мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлдэг субьект. Инфляцыг аль болох бага түвшинд байлгах үндсэн үүрэгтэй. Ипотекийн зээл бусад зээлүүдийг бодвол мөнгөний зах руу  их хэмжээний мөнгө нийлүүлдэг онцлогтой. Жил бүр 500-700 тэрбум, бүр нэг их наяд төгрөг нийлүүлж байна. 2025 онд ипотекийн зээлд 1.2 их наяд төгрөг зарцуулна. Тэгэхээр ийм их хэмжээний мөнгө, мөнгөний  зах руу нийлүүлэгдэх учраас Монголбанк бодлогын хяналтаа тавих нь зүйтэй. Нөгөөтээгүүр, үүнийг хэрэгжүүлж буй нь арилжааны банкууд энэ эх үүсвэрээ зориулалтаар нь зарцуулж байгаа эсэхэд хяналтаа тавьж чадна. Эцэст нь хөтөлбөр Засгийн газарт шилжиж, Баялгийн сангаар хэрэгжүүлэх нь нэг гарц. Харин Монголбанк менежерийн үүргээ гүйцэтгэх нь одоо хийж байгаа харилцаа хэвийн үргэлжлээд явах нөхцөлийг хангана.

 - Олон улсад ипотекийн зээлийн хугацаа 40 жил, сард төлөх төлбөрийн хэмжээ тухайн зээлдэгчийн орлогын 20-30 хувийг эзэлж  дарамт багатайгаар хэрэгжүүлдэг юм билээ. Манайд урт хугацаандаа ийм боломж бүрдэх үү. Одоо орлогын 45 хувиар сард төлөх төлбөр тогтож буй нь дарамт үүсгэдэг гэж зарим хэсэг нь үздэг шүү дээ?

-Олон улсын стандартаар орлогод нийцтэй ипотекийн зээл гэдэг нь өр, орлогын харьцаа нь 45 хувиас бага байхад болно гэж үздэг. Гадаадын зарим орон 20 хувь гэж байгаа бол тухайн өрхийн орлого өндөр байна гэсэн үг. Гэхдээ нэг зүйлийг бодох хэрэгтэй. Энэ зээл тогтмол хүүтэй. 20 жилийн турш сар бүр төлдөг дүнгээрээ л төлнө. Өнөөдөр та магадгүй 20 жилийн хугацаатай зээлд хамрагдаад сарын төлбөр нь орлогын 45 хувийг эзэлж буй ч цалин жил бүр өснө. Өрхийн орлого ядаж инфляцаа дагаад өснө. Тэгвэл таны сар бүр төлдөг төлбөр хэвээрээ. Тэгэхээр, магадгүй анх зээл авсан хүн таван жилийн дараа зээлээ төлөхөд өрхийн орлогынх нь 20 хувьд очих боломжтой. Тиймээс энэ хөтөлбөрийн анхны агуулга, загварыг гаргахад бодолцсон зүйл нь ипотекийн зээл авснаараа тухайн өрх өрийн дарамтад орохгүй гэдгийг тооцоолсон. Зээлийн эргэн төлөлтөд хүмүүс их эргэлздэг. Би 100 сая төгрөгийн зээл аваад 20 жилийн дараа 200 сая болгож төлөх юм байна гэж. Тэгвэл 20-30 жилийн хугацаатай өөр төрлийн ямар ч зээл одоогоор алга. Автомашины зээл дээд тал нь 60 сар. Аж ахуйн нэгжийн зээл, ЖДҮ-ийн зээлүүд 3-7 жилийн хугацаатай. Нэмээд өндөр хүүтэй. Тэгвэл эдгээр зээлийг 20 жилээр нь сунгавал мөн ялгаагүй үндсэн төлбөрийн эргэн төлөлт нь 2-3 дахин нэмэгдэнэ. Тэгвэл ипотекийн зээлийн иргэдэд олгож байгаа хамгийн чухал зүйлийг иргэд маань харах хэрэгтэй байна. Нэгдүгээрт, байр авах мөнгөө банкинд хүүтэй хадгалуулж байгаад олон жилийн дараа байр авах мөнгө хуримтлуулах уу, одоо зээл аваад өөрийн өмчийн байрандаа амьдрах уу гэдэг сонголтыг олгож байгаа. Хоёрдугаарт, орон сууц, үл хөдлөх хөрөнгийн үнэ жил бүр өсдөг. Орон сууц  бол тухайн өрхийн баялгийн хамгийн их буюу 50-60 хувийг эзэлдэг. Ипотекийн зээл өрх бүрийг өмчтэй болгож байгаа юм.  Түүнчлэн өнөөдөр залуу гэр бүлүүд 1-2 өрөө орон сууц авсан ч  ирээдүйд хүүхдүүд нь том болно, орлого нь өснө, байраа томруулах хэрэгцээ үүснэ. Тэр үед одоо авсан байрны  үнэ нь хэд дахин өссөн байна. Энэ агуулгаар бол тус хөтөлбөр төр, хувийн хэвшлийн түншлэл талаасаа санхүүгийн салбарт хэрэгжсэн хамгийн  үр дүнтэй хөтөлбөр гэж хардаг. Тиймдээ ч 11 жилийн хугацаанд 130 мянган хүн хамрагдсан. Үүний 75 хувь нь шинэ байранд оржээ. Хөтөлбөр хэрэгжихээс өмнө жилд 7.5 мянган орон сууц ашиглалтад ордог байсан бол одоо жилд 19 мянган орон сууц ашиглалтад орж байна. Энэ хөтөлбөрөөс иргэд хожоод зогсохгүй барилгын салбар, гэр ахуй цахилгаан бараа болон тавилгын худалдан авалт нэмэгдэх хэрээр  дагалдах Жижиг дунд үйлдвэрийн бизнесүүд хөгжсөн байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

 

ФОТО:

Сэдвүүд : #Ипотекийн зээл   #Ярилцлага  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Орон сууцны санхүүжилтийн тусгайлсан банк байгуулна
Барьцаа хөрөнгө чөлөөлөх үйл явц
Ипотекийн зээлийг үнэт цаажуулах үйл ажиллагааны талаар бид энэ удаагийн "Нэг асуулт, нэг хариулт" подкаст
“Жи Эс Би Актив ТЗК” ХХК ХБҮЦ-ны эхний купоны төлбөрийг амжилттай төллөө
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
13 цагийн өмнө өмнө

АТГ: О.Тэмүүлэнгийн зарцуулсан хөрөнгийн эх үүсвэр хууль ёсны болох нь тогтоогдлоо

17 цагийн өмнө өмнө

“Антре гоулд” ХХК, "Петрочайна дачин тамсаг" ХХК, "Бадрах Энержи" ХХК зэрэг компанийн хөрөнгө оруулагчидтай хэлэлцээ хийнэ

17 цагийн өмнө өмнө

Орон сууцны санхүүжилтийн тусгайлсан банк байгуулна

17 цагийн өмнө өмнө

Гэдэсний халдварт өвчин, хоолны хордлогот халдвар гарахаас сэргийлэх арга хэмжээг эрчимжүүлнэ

17 цагийн өмнө өмнө

Хар тамхи, мансууруулах бодистой холбоотой гэмт этгээдэд хүлээлгэх ял шийтгэлийн бодлогыг чангатгана

19 цагийн өмнө өмнө

Зөвшөөрөлгүй терраса барьсан зөрчлийг арилгууллаа

20 цагийн өмнө өмнө

Яллагдагч Э.Т, Ц.С нарт таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэв

20 цагийн өмнө өмнө

Цэцэрлэгийн цахим бүртгэл наймдугаар сарын 04-нд эхэлнэ

20 цагийн өмнө өмнө

Нийслэлд 2.8 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт бүртгэгдсэн

20 цагийн өмнө өмнө

Туулын хурдны зам барих тендерт “ХаоЮань групп” ХХК шалгарчээ

20 цагийн өмнө өмнө

Төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуулийн элсэлтийн цахим бүртгэл наймдугаар сарын 12-ны өдрөөс эхэлнэ

22 цагийн өмнө өмнө

Барьцаа хөрөнгө чөлөөлөх үйл явц

22 цагийн өмнө өмнө

Н.Учрал: Гаалийн баталгаат агуулахын зөвшөөрлийг 15 дарга дамжиж, 1035 өдрийн дараа олгодог байдлыг 9-р сарын 30-ны дотор цэгцлэх үүргийг өглөө

22 цагийн өмнө өмнө

11-р сард нээлтээ хийх Predator: Badlands киноны трейлер цацагдлаа

22 цагийн өмнө өмнө

Завины үнэтэй амь гэж үгүй

23 цагийн өмнө өмнө

Яллагдагч Э.Тэмүүлэн, Ц.Санжаачоймпэл нарт хилийн хориг тавьж, суллажээ

23 цагийн өмнө өмнө

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж байна

23 цагийн өмнө өмнө

ХУД-ийн 16 дугаар хорооны 640 хүүхдийн суудалтай сургуулийн барилга угсралтын ажил дууслаа

23 цагийн өмнө өмнө

Хөдөлмөр, нийгмийн түншлэлийн гурван талт хэлэлцээрийг энэ сард дүгнэнэ

23 цагийн өмнө өмнө

Найман цагаан мэнгэтэй харагчин могой өдөр

23 цагийн өмнө өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 24-26 хэм дулаан байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар: Дүүргүүдийн ажил нийслэлээс гаргаж буй бодлого, шийдвэрээс зөрдөг байж болохгүй

1 өдрийн өмнө өмнө

Хуучны орон сууцны үзэмжийг сайжруулж, цэвэрлэгээ, ногоон байгууламжаа чанаржуулахыг үүрэг болгов

1 өдрийн өмнө өмнө

Дүүжин замын тээврийн барилга угсралтын ажил 33 хувьтай үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар: Зам дээр давсаа хүрзээр цацдаг нэг ч дүүрэг байхгүй болтол хот, нийтийн аж ахуйн тоног төхөөрөмжийг шинэчилсэн

1 өдрийн өмнө өмнө

Ухаахудагийг “Энержи ресурс”-т үлдээх үү?!

1 өдрийн өмнө өмнө

45 дугаар сургуулийн урд талд түр байгууламж барьсан зөрчлийг арилгууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Түймрийн голомтод 429 хүн, 30 автомашинтайгаар ажиллаж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Сансарын колонкын уулзвараас хойш Төгс хүнсний дэлгүүр хүртэлх авто замыг хэсэгчлэн хааж, шинэчилнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

“Завхан аймгийн Их-Уул сумын Хонгор багийн нутаг дэвсгэрт автомашин онхолдсон байна”

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-18 өмнө

Бөхийн өргөөний уулзвараас Натур хүртэлх замын хөдөлгөөнийг нээлээ

2025-07-17 өмнө

"Aqua garden" орон сууцны төсөл авто зам сэтэлж ухан барилгынхаа цахилгааныг татаж байсан зөрчлийг арилгууллаа

2025-07-17 өмнө

Энэ онд нийслэлийн хэмжээнд 36 байршилд авто замыг засаж, шинэчилнэ

2025-07-18 өмнө

10-р хорооллын уулзвараас замаас Саппорогийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-17 өмнө

"Тарагны дараа зарим хүүхдүүдийн гэдэс өвдсөн, дотор муухайрсан зэрэг шинж тэмдэгтэй хүүхдүүд үзүүлсэн"

2025-07-18 өмнө

Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-18 өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Сүхбаатар аймгийн Халзан сумын 100 жилийн ойн баяр наадамд оролцлоо

2025-07-19 өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх замын урд эгнээг шинэчиллээ

2025-07-18 өмнө

“Хог шатааж, эрчим хүч гаргах үйлдвэр” төсөлд гурван аж ахуйн нэгж санал ирүүллээ

2025-07-18 өмнө

Бага зэргийн бороо орно

2025-07-18 өмнө

Дулааны 11 Г, Д үндсэн шугам угсрах ажлыг наадмын амралтын өдрүүдээр гүйцэтгэж, авто замыг хучиж байна

2025-07-17 өмнө

Энэ сарын 20-ноос халуун ус хязгаарлах байршил

2025-07-17 өмнө

Баяр, амралтын өдрүүдэд гол, нуурын усанд зургаа нь хүүхэд амь насаа алдсан байна

2025-07-18 өмнө

Зөвшөөрөлгүй терраса барьсан зөрчлийг арилгуулж байна

2025-07-17 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна

2025-07-17 өмнө

Үс засуулвал идээ ундаа элбэг олдоно

2025-07-18 өмнө

Үс засуулвал эд эдлэл идээ ундаа олдоно

2025-07-19 өмнө

Натурын авто замаас Нарны зам хүртэлх авто замыг өнөөдрөөс хааж, шинэчилнэ

2025-07-19 өмнө

Ипотекийн зээлийг үнэт цаажуулах үйл ажиллагааны талаар бид энэ удаагийн "Нэг асуулт, нэг хариулт" подкаст

2025-07-19 өмнө

Гурван хөх мэнгэтэй шарагчин үхэр өдөр

2025-07-19 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 26-28 хэм дулаан байна

2025-07-20 өмнө

Дарь-Эхийн уулзвараас Сансарын аюулгүй тойрог хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-20 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

2025-07-19 өмнө

Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг шинэчилж байна

2025-07-20 өмнө

Хоёр хар мэнгэтэй цагаан бар өдөр

2025-07-18 өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг шилдэг дөрөвт үлдлээ

2025-07-18 өмнө

18 удаа хуралдаж 36 асуудал хэлэлцэн, 1 хууль, 2 тогтоол батлуулжээ

2025-07-19 өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг медалийн төлөөх тоглолтоо Хятадын Тайван багтай өнөөдөр тоглоно

2 өдрийн өмнө өмнө

“Эрдэнэс Тавантолгой”-гоос үндэсний компаниудыг гаргаж, Хятадаас компани урих уу?

2025-07-20 өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг хүрэл медалийн төлөө Тайландын багтай өнөөдөр тоглоно

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.