• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



О.Батбаяр: Дельтагийн давалгаанаас өрсөж нэмэлт тунгаа тарьснаар халдварыг бууруулж чадлаа

Манай улс нэмэлт тунгийн дархлаажуулалтыг эхлүүлснээс хойш халдварын тоо эрчимтэй буурлаа. Үүнтэй холбогдуулан УОК-ын дэргэдэх эрдэмтдийн зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга О.Батбаяртай ярилцлаа.

 

-Хоёр тун вакцин халдвараас 96 хүртэл хувь хамгаална гэж анх зарласан. Гэтэл дахин нэмэлт тун шаардлагатай гэсэнд олон хүн эргэлзэж байна. Гуравдугаар тунг хийх болсон шалтгаан нь юу байв?

-Дэлхий нийтэд гуравдугаар тун вакцин бол шинэ зүйл биш. Вакцины судалгаануудыг хамгийн анх Ухань хотод бүртгэгдсэн COVID-19-ийн хувилбарт үндэслэн хийж, хоёр тун  вакцин хэрэгтэй гэсэн шийдвэрийг олон улсад гаргасан. Энэ анхны хувилбараас Pfizer вакцин 95 хувь, Синофармын вакцин 75 хувь, AstraZeneca 72 хувь хамгаалж байгааг судалгаагаар тогтоосон. Ингэхдээ вакцин тариулсан хүмүүсийг вакцингүй хүмүүстэй харьцуулан судалсан статистик дүнг харгалзсан.

Ийн вакцинуудыг ДЭМБ бүртгэж, улс орнууд дархлаажуулалтдаа ашиглаж эхэлсэн. Гэвч энэ оны дөрөвдүгээр сараас COVID-19-ийн дельта хувилбар бүртгэгдэж эхэлсэн. Энэ нь анхны Уханийн хувилбараас халдварлах чадвар нь дөрөв дахин их байв. Мөн сорьцод байгаа вирусын тоо 1000 дахин нэмэгдсэн нь нөхцөл байдал ноцтой болсныг сануулсан. Вирус мутацид орж, халдварлах чадвар нь нэмэгдсэнээр вакцинд хамрагдсан хүмүүс халдвар авах эрсдэлтэй болж эхэлсэн. Вакцинд хамрагдсанаас хойш 42 хоногийн дараагаас цусан дахь эсрэг биетийн хэмжээ 10 хувиар буурч эхэлсэн. Байгалиасаа вакцин болон халдварт өвчний дараа тогтсон дархлаа, эсрэг биеийн түвшин тодорхой хугацааны дараа буурдаг. Хамгийн гол дархлаа нь эсийн түвшинд тогтох ёстой. Ингэснээр халдвар ороод ирэхэд эс таниад богино хугацаанд эсрэг биеийг үйлдвэрлээд  вирусыг устгаад хариу урвал өрнөх ёстой.

AstraZeneca болон Pfizer вакцины дархлаа буюу эсрэг биеийн титр 3.5 сарын дараагаас буурч эхэлсэн.  Вакцинуудыг шинэ технологиор хийсэн учир халдвараас хамгаалах чадвар буурч эхэлсэн ч хүндрэл болоод нас баралтаас хамгаалах чадвар нь хэвээр байгаа. Мутацид орж олон төрөл болсон вирусыг хүний дархлааны систем богино хугацаанд таниад устгах боломжгүй. Тиймээс хоёр тун тариулсан хүмүүс эрсдэлд орж эхэлсэн. Үүнээс үүдэн эсрэг биеийн титрийг өсгөхөөс илүүтэйгээр дархлааны санамж, хариу үйлдлийг сайжруулах зорилгоор нэмэлт тунг хийж эхэлсэн. Одоогийн байдлаар 20 орчим улс гурав дахь тунгаа хийж байна. Үүнд манлайлсан улс нь Израйль. Тус улс маш богино хугацаанд судалгаа хийгээд гуравдугаар тунг эрчимтэй тарьж, нэг сарын дотор хүн амын 30 хувиа хамруулсан. Ингэснээр халдварын тоо нь 80 хувиар буурсан. Их Британи хүн амын 20 хувиа нэмэлт тунд хамруулаад тохиолдлын тоог 15 хувиар бууруулсан. Манай улс аравдугаар сартай харьцуулахад арваннэгдүгээр сарын сүүлийн 14 хоногийн халдварын тоо 60 хувиар, орны ачаалал 40 хувиар буурсан нь нэмэлт тунгийн үр дүн юм.

-Ихэнх орон зургаан сарын дараа нэмэлт тунгаа хийж байна. Харин манай улс гурван сарын дараа тарьж байгаа нь ямар учиртай вэ?

-Вакцины хамрагдалт муу зүүн ба баруун европын улс орнууд ба манай хөрш ОХУ-д дельта давалгаа эрчимжиж, тохиолдлын тоо эрс өсөж байна. Тухайлбал, ОХУ-д өдөрт 40 мянган тохиолдол илэрч, 1000 гаруй хүн нас барж байгаа бол Германд өдөрт 50 мянган тохиолдол бүртгэгдэж, 300 хүн нас барж байна. Манай улсын хувьд европын улсуудын адилаар дельта давалгаанд өртөх эрсдэл есдүгээр сарын сүүл ба аравдугаар сарын эхээр үүссэн тул бид  нэмэлт тунг хийх хугацааг 3-6 сараар тогтоосон. Учир нь Синофармын хоёр тунгийн дараах эсрэг биеийн титр гурав дахь сараас буурч эхэлсэн. Тэр дундаа  халдварлах чадвар өндөр дельта вирусын эсрэг дархлааны бусад үзүүлэлтүүд буурч байгаа үед гурав дахь тун вакциныг хийхэд эдгээр үзүүлэлтүүд нэмэгдэж байгаа нь манай улсын  судалгаагаар нотлогдсон. Вакцины эсрэг биетийн титр буурсантай холбоотойгоор дельта давлагаа эхлэхээс өмнө яаралтайгаар гуравдугаар тундаа иргэдээ хамруулсан нь оновчтой шийдвэр болсон. Учир нь манайд тохиолдлын тоо буурч эхэллээ. Манай хөрш БНХАУ 3-6 сарын дараа вакцины нэмэлт тунд иргэдээ хамруулж эхэллээ.

-Халдвар аваад эдгэрсэн хүмүүс вакцинд хамрагдах шаардлагагүй гэж мэдэгдсэн. Гэвч удалгүй 21 хоногийн дараа нэмэлт тундаа хамрагдаж болно гэсэн. Энэ нь юутай холбоотой вэ?

-ДЭМБ-ын судлаачид “Вакциндаа хамрагдаад халдвар авч байгаа хүмүүс дархлааны тогтоц сул байна. Дахин халдвар авах эрсдэл өндөр байна” гэж мэдэгдсэн. Халдвар аваад эдгэрсний дараа тогтож байгаа дархлаа вакцины дархлаа шиг системтэй байж чадахгүй байгаа юм. Тиймээс халдвар аваад эдгэрсэн бол 21 хоногийн дараа вакциндаа хамрагдахыг зөвлөж байгаа.

-Халдвар аваад эдгэрсэн ч мартамхай болох, сульдах, толгой өвдөх шинж тэмдэг илэрч байна гэж хүмүүс ярьж байна. Халдвараар хүндээр өвчилвөл ямар эрхтний систем гэмтэж байгаа талаар судалгаа хийсэн үү?

-Барууны орнуудад хийсэн судалгаагаар өвчилсний дараа тархины эдүүд маш их гэмтэж авто осолд орсон юм шиг оюуны чадамж муудаж байгааг тогтоожээ. Монголд энэ  халдвараар нас барсан хүмүүст задлан хийхэд ижил үр дүн гарсан. Тархины эсүүд асар ихээр үхэжсэн, зүрхний булчин гэмтэж, элэг бөөрний хурц дутагдалд орж байна.  COVID-19-өөр өвдсөн дөрвөн хүн тутмын нэг нь элэг, бөөр, зүрх, тархины асар их хүнд гэмтэлтэй хоцорч байна. Энэ судалгаанаас үзэхэд вакциндаа хамрагдаагүй байхдаа халдвар авсан хүмүүс амиа алдах өндөр эрсдэлтэй төдийгүй насан туршдаа архаг хууч өвчинтэй болох эрсдэлтэй байна.

Ийм байдалд оруулахгүйн тулд бид иргэдээ гуравдугаар тунд хурдан хамруулахыг хичээж байна.

-Манай улс хүүхдүүдээ гуравдугаар тунд хамруулах уу?

-Халдвар авсны дараах үлдэц залуу хүмүүс ч эрсдэлтэй учир Израйль улс 12-оос дээш насны хүүхдүүдээ нэмэлт тунд хамруулсан. Мөн АНУ 5-11 настай хүүхдүүдээ вакцинд хамруулахаар боллоо. Энэ нь дельта хувилбараар хүүхэд өвчилж, нас барах нь эрс нэмэгдсэнтэй холбоотой. Манай улсад ч  Уханьд гарсан хувилбараар хүүхдүүд өвчлөх нь бага байсан бол дельта хувилбарын үед 12-оос доош насны хүүхдийн өвчлөл ба хүндрэл эрс нэмэгдсэн. Одоогоор манай улс 17-оос дээш насныхныг нэмэлт тунд хамруулж байна. Жирэмсэн эмэгтэйчүүд вакцины гурав дахь тунд хамрагдах боломжтой ба жирэмсний аль ч үед вакцин ураг ба эхэд эрсдэлгүй учраас ДЭМБ зөвшөөрсөн байдаг. Вакцинд хамрагдаагүй 12 наснаас доошхи хүүхэд ба жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн өвчлөл буурсан нь гурав дахь тунд хамрагдсан иргэд гэртээ халдвар тараах нь багассантай холбоотой.

-Pfizer вакцины хугацааг сунгасан нь нэлээд эргэлзээг дагуулж байна. Нэгэнтээ үйлдвэрлээд гаргачихсан вакцины хугацааг сунгах нь эрсдэлтэй биш гэж үү?

-COVAX хөтөлбөрийн хүрээнд  190 гаруй орон Pfizer вакцин хүлээн авсан.  -60-аас -90 градусын гүн хөлдөөгчид байгаа вакцины хугацааг гурван сараар сунгахад вакцины чанар, үр нөлөө өөрчлөгдөхгүй гэсэн захиаг Pfizer компани илгээсэн. Ингэснээр цаашид тус компани вакцинаа есөн сарын хадгалах хугацаатайгаар үйлдвэрлэхээр болсон. Монгол Улсын Засгийн газар 2.5 сая тун Pfizer вакцин  худалдан авч байгаа.Үүүний тодорхой хувь  болон COVAX хөтөлбөрийн хүрээнд 1.5 сая тун Pfizer  вакцин хүлээж аваад байна. Ингэснээр нийт 2.9 сая тун Pfizer  вакцин  хүлээж авлаа.  Манай  улсын хүлээж авсан бүх вакцины  нөөц 7.5 сая тун болоод байна. Манай улс вирусын эсрэг эмчилгээг өрхөөр дамжуулан эрт хийж ард иргэдээ улсын төсвөөс Эрүүл мэндийн даатгалын санд шилжүүлсэн мөнгөнөөс 280 гаруй тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлэн эмчилсэн.  Мөн орны тоог эрс нэмж 23  мянгад хүргэсэн ба вакцины татан авалтыг сайн хийж вакцинжуулалтыг эрчимтэй хийснээр томоохон давалгааг нас баралт хүндрэл багатай давах боломжийг бүрдүүлсэн.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2021.11.23 МЯГМАР № 230 (6707)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
320 хүүхдийн суудалтай сургуулийн барилга угсралтын ажил 80 хувьтай үргэлжилж байна
Улаанбаатар метро барих гүйцэтгэгчийг шалгаруулах II шатны сонгон шалгаруулалтыг энэ онд багтаан зарлана
Есөн улаан мэнгэтэй цагаагчин үхэр өдөр
Бороо орохгүй, өдөртөө 26-28 хэм дулаан байна



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



О.Батбаяр: Дельтагийн давалгаанаас өрсөж нэмэлт тунгаа тарьснаар халдварыг бууруулж чадлаа

Манай улс нэмэлт тунгийн дархлаажуулалтыг эхлүүлснээс хойш халдварын тоо эрчимтэй буурлаа. Үүнтэй холбогдуулан УОК-ын дэргэдэх эрдэмтдийн зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга О.Батбаяртай ярилцлаа.

 

-Хоёр тун вакцин халдвараас 96 хүртэл хувь хамгаална гэж анх зарласан. Гэтэл дахин нэмэлт тун шаардлагатай гэсэнд олон хүн эргэлзэж байна. Гуравдугаар тунг хийх болсон шалтгаан нь юу байв?

-Дэлхий нийтэд гуравдугаар тун вакцин бол шинэ зүйл биш. Вакцины судалгаануудыг хамгийн анх Ухань хотод бүртгэгдсэн COVID-19-ийн хувилбарт үндэслэн хийж, хоёр тун  вакцин хэрэгтэй гэсэн шийдвэрийг олон улсад гаргасан. Энэ анхны хувилбараас Pfizer вакцин 95 хувь, Синофармын вакцин 75 хувь, AstraZeneca 72 хувь хамгаалж байгааг судалгаагаар тогтоосон. Ингэхдээ вакцин тариулсан хүмүүсийг вакцингүй хүмүүстэй харьцуулан судалсан статистик дүнг харгалзсан.

Ийн вакцинуудыг ДЭМБ бүртгэж, улс орнууд дархлаажуулалтдаа ашиглаж эхэлсэн. Гэвч энэ оны дөрөвдүгээр сараас COVID-19-ийн дельта хувилбар бүртгэгдэж эхэлсэн. Энэ нь анхны Уханийн хувилбараас халдварлах чадвар нь дөрөв дахин их байв. Мөн сорьцод байгаа вирусын тоо 1000 дахин нэмэгдсэн нь нөхцөл байдал ноцтой болсныг сануулсан. Вирус мутацид орж, халдварлах чадвар нь нэмэгдсэнээр вакцинд хамрагдсан хүмүүс халдвар авах эрсдэлтэй болж эхэлсэн. Вакцинд хамрагдсанаас хойш 42 хоногийн дараагаас цусан дахь эсрэг биетийн хэмжээ 10 хувиар буурч эхэлсэн. Байгалиасаа вакцин болон халдварт өвчний дараа тогтсон дархлаа, эсрэг биеийн түвшин тодорхой хугацааны дараа буурдаг. Хамгийн гол дархлаа нь эсийн түвшинд тогтох ёстой. Ингэснээр халдвар ороод ирэхэд эс таниад богино хугацаанд эсрэг биеийг үйлдвэрлээд  вирусыг устгаад хариу урвал өрнөх ёстой.

AstraZeneca болон Pfizer вакцины дархлаа буюу эсрэг биеийн титр 3.5 сарын дараагаас буурч эхэлсэн.  Вакцинуудыг шинэ технологиор хийсэн учир халдвараас хамгаалах чадвар буурч эхэлсэн ч хүндрэл болоод нас баралтаас хамгаалах чадвар нь хэвээр байгаа. Мутацид орж олон төрөл болсон вирусыг хүний дархлааны систем богино хугацаанд таниад устгах боломжгүй. Тиймээс хоёр тун тариулсан хүмүүс эрсдэлд орж эхэлсэн. Үүнээс үүдэн эсрэг биеийн титрийг өсгөхөөс илүүтэйгээр дархлааны санамж, хариу үйлдлийг сайжруулах зорилгоор нэмэлт тунг хийж эхэлсэн. Одоогийн байдлаар 20 орчим улс гурав дахь тунгаа хийж байна. Үүнд манлайлсан улс нь Израйль. Тус улс маш богино хугацаанд судалгаа хийгээд гуравдугаар тунг эрчимтэй тарьж, нэг сарын дотор хүн амын 30 хувиа хамруулсан. Ингэснээр халдварын тоо нь 80 хувиар буурсан. Их Британи хүн амын 20 хувиа нэмэлт тунд хамруулаад тохиолдлын тоог 15 хувиар бууруулсан. Манай улс аравдугаар сартай харьцуулахад арваннэгдүгээр сарын сүүлийн 14 хоногийн халдварын тоо 60 хувиар, орны ачаалал 40 хувиар буурсан нь нэмэлт тунгийн үр дүн юм.

-Ихэнх орон зургаан сарын дараа нэмэлт тунгаа хийж байна. Харин манай улс гурван сарын дараа тарьж байгаа нь ямар учиртай вэ?

-Вакцины хамрагдалт муу зүүн ба баруун европын улс орнууд ба манай хөрш ОХУ-д дельта давалгаа эрчимжиж, тохиолдлын тоо эрс өсөж байна. Тухайлбал, ОХУ-д өдөрт 40 мянган тохиолдол илэрч, 1000 гаруй хүн нас барж байгаа бол Германд өдөрт 50 мянган тохиолдол бүртгэгдэж, 300 хүн нас барж байна. Манай улсын хувьд европын улсуудын адилаар дельта давалгаанд өртөх эрсдэл есдүгээр сарын сүүл ба аравдугаар сарын эхээр үүссэн тул бид  нэмэлт тунг хийх хугацааг 3-6 сараар тогтоосон. Учир нь Синофармын хоёр тунгийн дараах эсрэг биеийн титр гурав дахь сараас буурч эхэлсэн. Тэр дундаа  халдварлах чадвар өндөр дельта вирусын эсрэг дархлааны бусад үзүүлэлтүүд буурч байгаа үед гурав дахь тун вакциныг хийхэд эдгээр үзүүлэлтүүд нэмэгдэж байгаа нь манай улсын  судалгаагаар нотлогдсон. Вакцины эсрэг биетийн титр буурсантай холбоотойгоор дельта давлагаа эхлэхээс өмнө яаралтайгаар гуравдугаар тундаа иргэдээ хамруулсан нь оновчтой шийдвэр болсон. Учир нь манайд тохиолдлын тоо буурч эхэллээ. Манай хөрш БНХАУ 3-6 сарын дараа вакцины нэмэлт тунд иргэдээ хамруулж эхэллээ.

-Халдвар аваад эдгэрсэн хүмүүс вакцинд хамрагдах шаардлагагүй гэж мэдэгдсэн. Гэвч удалгүй 21 хоногийн дараа нэмэлт тундаа хамрагдаж болно гэсэн. Энэ нь юутай холбоотой вэ?

-ДЭМБ-ын судлаачид “Вакциндаа хамрагдаад халдвар авч байгаа хүмүүс дархлааны тогтоц сул байна. Дахин халдвар авах эрсдэл өндөр байна” гэж мэдэгдсэн. Халдвар аваад эдгэрсний дараа тогтож байгаа дархлаа вакцины дархлаа шиг системтэй байж чадахгүй байгаа юм. Тиймээс халдвар аваад эдгэрсэн бол 21 хоногийн дараа вакциндаа хамрагдахыг зөвлөж байгаа.

-Халдвар аваад эдгэрсэн ч мартамхай болох, сульдах, толгой өвдөх шинж тэмдэг илэрч байна гэж хүмүүс ярьж байна. Халдвараар хүндээр өвчилвөл ямар эрхтний систем гэмтэж байгаа талаар судалгаа хийсэн үү?

-Барууны орнуудад хийсэн судалгаагаар өвчилсний дараа тархины эдүүд маш их гэмтэж авто осолд орсон юм шиг оюуны чадамж муудаж байгааг тогтоожээ. Монголд энэ  халдвараар нас барсан хүмүүст задлан хийхэд ижил үр дүн гарсан. Тархины эсүүд асар ихээр үхэжсэн, зүрхний булчин гэмтэж, элэг бөөрний хурц дутагдалд орж байна.  COVID-19-өөр өвдсөн дөрвөн хүн тутмын нэг нь элэг, бөөр, зүрх, тархины асар их хүнд гэмтэлтэй хоцорч байна. Энэ судалгаанаас үзэхэд вакциндаа хамрагдаагүй байхдаа халдвар авсан хүмүүс амиа алдах өндөр эрсдэлтэй төдийгүй насан туршдаа архаг хууч өвчинтэй болох эрсдэлтэй байна.

Ийм байдалд оруулахгүйн тулд бид иргэдээ гуравдугаар тунд хурдан хамруулахыг хичээж байна.

-Манай улс хүүхдүүдээ гуравдугаар тунд хамруулах уу?

-Халдвар авсны дараах үлдэц залуу хүмүүс ч эрсдэлтэй учир Израйль улс 12-оос дээш насны хүүхдүүдээ нэмэлт тунд хамруулсан. Мөн АНУ 5-11 настай хүүхдүүдээ вакцинд хамруулахаар боллоо. Энэ нь дельта хувилбараар хүүхэд өвчилж, нас барах нь эрс нэмэгдсэнтэй холбоотой. Манай улсад ч  Уханьд гарсан хувилбараар хүүхдүүд өвчлөх нь бага байсан бол дельта хувилбарын үед 12-оос доош насны хүүхдийн өвчлөл ба хүндрэл эрс нэмэгдсэн. Одоогоор манай улс 17-оос дээш насныхныг нэмэлт тунд хамруулж байна. Жирэмсэн эмэгтэйчүүд вакцины гурав дахь тунд хамрагдах боломжтой ба жирэмсний аль ч үед вакцин ураг ба эхэд эрсдэлгүй учраас ДЭМБ зөвшөөрсөн байдаг. Вакцинд хамрагдаагүй 12 наснаас доошхи хүүхэд ба жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн өвчлөл буурсан нь гурав дахь тунд хамрагдсан иргэд гэртээ халдвар тараах нь багассантай холбоотой.

-Pfizer вакцины хугацааг сунгасан нь нэлээд эргэлзээг дагуулж байна. Нэгэнтээ үйлдвэрлээд гаргачихсан вакцины хугацааг сунгах нь эрсдэлтэй биш гэж үү?

-COVAX хөтөлбөрийн хүрээнд  190 гаруй орон Pfizer вакцин хүлээн авсан.  -60-аас -90 градусын гүн хөлдөөгчид байгаа вакцины хугацааг гурван сараар сунгахад вакцины чанар, үр нөлөө өөрчлөгдөхгүй гэсэн захиаг Pfizer компани илгээсэн. Ингэснээр цаашид тус компани вакцинаа есөн сарын хадгалах хугацаатайгаар үйлдвэрлэхээр болсон. Монгол Улсын Засгийн газар 2.5 сая тун Pfizer вакцин  худалдан авч байгаа.Үүүний тодорхой хувь  болон COVAX хөтөлбөрийн хүрээнд 1.5 сая тун Pfizer  вакцин хүлээж аваад байна. Ингэснээр нийт 2.9 сая тун Pfizer  вакцин  хүлээж авлаа.  Манай  улсын хүлээж авсан бүх вакцины  нөөц 7.5 сая тун болоод байна. Манай улс вирусын эсрэг эмчилгээг өрхөөр дамжуулан эрт хийж ард иргэдээ улсын төсвөөс Эрүүл мэндийн даатгалын санд шилжүүлсэн мөнгөнөөс 280 гаруй тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлэн эмчилсэн.  Мөн орны тоог эрс нэмж 23  мянгад хүргэсэн ба вакцины татан авалтыг сайн хийж вакцинжуулалтыг эрчимтэй хийснээр томоохон давалгааг нас баралт хүндрэл багатай давах боломжийг бүрдүүлсэн.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2021.11.23 МЯГМАР № 230 (6707)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Нийслэл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Нийтлэл
  • •Гадаад харилцаа
  • •Фото мэдээ
  • •Засгийн газар
  • •ММ-ын тодруулга
  • •E-Sport
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Уул уурхай
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Улсын Онцгой Комисс
  • •Сонгууль
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Гэмт хэрэг
ХУРААХ
Үс засуулвал сайн нөхөртэй...
Тэрүнофүжи Г.Ган-Эрдэнэ башёг...

О.Батбаяр: Дельтагийн давалгаанаас өрсөж нэмэлт тунгаа тарьснаар халдварыг бууруулж чадлаа

Kuzmo 2021-11-23
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
О.Батбаяр: Дельтагийн давалгаанаас өрсөж нэмэлт тунгаа тарьснаар халдварыг бууруулж чадлаа

Манай улс нэмэлт тунгийн дархлаажуулалтыг эхлүүлснээс хойш халдварын тоо эрчимтэй буурлаа. Үүнтэй холбогдуулан УОК-ын дэргэдэх эрдэмтдийн зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга О.Батбаяртай ярилцлаа.

 

-Хоёр тун вакцин халдвараас 96 хүртэл хувь хамгаална гэж анх зарласан. Гэтэл дахин нэмэлт тун шаардлагатай гэсэнд олон хүн эргэлзэж байна. Гуравдугаар тунг хийх болсон шалтгаан нь юу байв?

-Дэлхий нийтэд гуравдугаар тун вакцин бол шинэ зүйл биш. Вакцины судалгаануудыг хамгийн анх Ухань хотод бүртгэгдсэн COVID-19-ийн хувилбарт үндэслэн хийж, хоёр тун  вакцин хэрэгтэй гэсэн шийдвэрийг олон улсад гаргасан. Энэ анхны хувилбараас Pfizer вакцин 95 хувь, Синофармын вакцин 75 хувь, AstraZeneca 72 хувь хамгаалж байгааг судалгаагаар тогтоосон. Ингэхдээ вакцин тариулсан хүмүүсийг вакцингүй хүмүүстэй харьцуулан судалсан статистик дүнг харгалзсан.

Ийн вакцинуудыг ДЭМБ бүртгэж, улс орнууд дархлаажуулалтдаа ашиглаж эхэлсэн. Гэвч энэ оны дөрөвдүгээр сараас COVID-19-ийн дельта хувилбар бүртгэгдэж эхэлсэн. Энэ нь анхны Уханийн хувилбараас халдварлах чадвар нь дөрөв дахин их байв. Мөн сорьцод байгаа вирусын тоо 1000 дахин нэмэгдсэн нь нөхцөл байдал ноцтой болсныг сануулсан. Вирус мутацид орж, халдварлах чадвар нь нэмэгдсэнээр вакцинд хамрагдсан хүмүүс халдвар авах эрсдэлтэй болж эхэлсэн. Вакцинд хамрагдсанаас хойш 42 хоногийн дараагаас цусан дахь эсрэг биетийн хэмжээ 10 хувиар буурч эхэлсэн. Байгалиасаа вакцин болон халдварт өвчний дараа тогтсон дархлаа, эсрэг биеийн түвшин тодорхой хугацааны дараа буурдаг. Хамгийн гол дархлаа нь эсийн түвшинд тогтох ёстой. Ингэснээр халдвар ороод ирэхэд эс таниад богино хугацаанд эсрэг биеийг үйлдвэрлээд  вирусыг устгаад хариу урвал өрнөх ёстой.

AstraZeneca болон Pfizer вакцины дархлаа буюу эсрэг биеийн титр 3.5 сарын дараагаас буурч эхэлсэн.  Вакцинуудыг шинэ технологиор хийсэн учир халдвараас хамгаалах чадвар буурч эхэлсэн ч хүндрэл болоод нас баралтаас хамгаалах чадвар нь хэвээр байгаа. Мутацид орж олон төрөл болсон вирусыг хүний дархлааны систем богино хугацаанд таниад устгах боломжгүй. Тиймээс хоёр тун тариулсан хүмүүс эрсдэлд орж эхэлсэн. Үүнээс үүдэн эсрэг биеийн титрийг өсгөхөөс илүүтэйгээр дархлааны санамж, хариу үйлдлийг сайжруулах зорилгоор нэмэлт тунг хийж эхэлсэн. Одоогийн байдлаар 20 орчим улс гурав дахь тунгаа хийж байна. Үүнд манлайлсан улс нь Израйль. Тус улс маш богино хугацаанд судалгаа хийгээд гуравдугаар тунг эрчимтэй тарьж, нэг сарын дотор хүн амын 30 хувиа хамруулсан. Ингэснээр халдварын тоо нь 80 хувиар буурсан. Их Британи хүн амын 20 хувиа нэмэлт тунд хамруулаад тохиолдлын тоог 15 хувиар бууруулсан. Манай улс аравдугаар сартай харьцуулахад арваннэгдүгээр сарын сүүлийн 14 хоногийн халдварын тоо 60 хувиар, орны ачаалал 40 хувиар буурсан нь нэмэлт тунгийн үр дүн юм.

-Ихэнх орон зургаан сарын дараа нэмэлт тунгаа хийж байна. Харин манай улс гурван сарын дараа тарьж байгаа нь ямар учиртай вэ?

-Вакцины хамрагдалт муу зүүн ба баруун европын улс орнууд ба манай хөрш ОХУ-д дельта давалгаа эрчимжиж, тохиолдлын тоо эрс өсөж байна. Тухайлбал, ОХУ-д өдөрт 40 мянган тохиолдол илэрч, 1000 гаруй хүн нас барж байгаа бол Германд өдөрт 50 мянган тохиолдол бүртгэгдэж, 300 хүн нас барж байна. Манай улсын хувьд европын улсуудын адилаар дельта давалгаанд өртөх эрсдэл есдүгээр сарын сүүл ба аравдугаар сарын эхээр үүссэн тул бид  нэмэлт тунг хийх хугацааг 3-6 сараар тогтоосон. Учир нь Синофармын хоёр тунгийн дараах эсрэг биеийн титр гурав дахь сараас буурч эхэлсэн. Тэр дундаа  халдварлах чадвар өндөр дельта вирусын эсрэг дархлааны бусад үзүүлэлтүүд буурч байгаа үед гурав дахь тун вакциныг хийхэд эдгээр үзүүлэлтүүд нэмэгдэж байгаа нь манай улсын  судалгаагаар нотлогдсон. Вакцины эсрэг биетийн титр буурсантай холбоотойгоор дельта давлагаа эхлэхээс өмнө яаралтайгаар гуравдугаар тундаа иргэдээ хамруулсан нь оновчтой шийдвэр болсон. Учир нь манайд тохиолдлын тоо буурч эхэллээ. Манай хөрш БНХАУ 3-6 сарын дараа вакцины нэмэлт тунд иргэдээ хамруулж эхэллээ.

-Халдвар аваад эдгэрсэн хүмүүс вакцинд хамрагдах шаардлагагүй гэж мэдэгдсэн. Гэвч удалгүй 21 хоногийн дараа нэмэлт тундаа хамрагдаж болно гэсэн. Энэ нь юутай холбоотой вэ?

-ДЭМБ-ын судлаачид “Вакциндаа хамрагдаад халдвар авч байгаа хүмүүс дархлааны тогтоц сул байна. Дахин халдвар авах эрсдэл өндөр байна” гэж мэдэгдсэн. Халдвар аваад эдгэрсний дараа тогтож байгаа дархлаа вакцины дархлаа шиг системтэй байж чадахгүй байгаа юм. Тиймээс халдвар аваад эдгэрсэн бол 21 хоногийн дараа вакциндаа хамрагдахыг зөвлөж байгаа.

-Халдвар аваад эдгэрсэн ч мартамхай болох, сульдах, толгой өвдөх шинж тэмдэг илэрч байна гэж хүмүүс ярьж байна. Халдвараар хүндээр өвчилвөл ямар эрхтний систем гэмтэж байгаа талаар судалгаа хийсэн үү?

-Барууны орнуудад хийсэн судалгаагаар өвчилсний дараа тархины эдүүд маш их гэмтэж авто осолд орсон юм шиг оюуны чадамж муудаж байгааг тогтоожээ. Монголд энэ  халдвараар нас барсан хүмүүст задлан хийхэд ижил үр дүн гарсан. Тархины эсүүд асар ихээр үхэжсэн, зүрхний булчин гэмтэж, элэг бөөрний хурц дутагдалд орж байна.  COVID-19-өөр өвдсөн дөрвөн хүн тутмын нэг нь элэг, бөөр, зүрх, тархины асар их хүнд гэмтэлтэй хоцорч байна. Энэ судалгаанаас үзэхэд вакциндаа хамрагдаагүй байхдаа халдвар авсан хүмүүс амиа алдах өндөр эрсдэлтэй төдийгүй насан туршдаа архаг хууч өвчинтэй болох эрсдэлтэй байна.

Ийм байдалд оруулахгүйн тулд бид иргэдээ гуравдугаар тунд хурдан хамруулахыг хичээж байна.

-Манай улс хүүхдүүдээ гуравдугаар тунд хамруулах уу?

-Халдвар авсны дараах үлдэц залуу хүмүүс ч эрсдэлтэй учир Израйль улс 12-оос дээш насны хүүхдүүдээ нэмэлт тунд хамруулсан. Мөн АНУ 5-11 настай хүүхдүүдээ вакцинд хамруулахаар боллоо. Энэ нь дельта хувилбараар хүүхэд өвчилж, нас барах нь эрс нэмэгдсэнтэй холбоотой. Манай улсад ч  Уханьд гарсан хувилбараар хүүхдүүд өвчлөх нь бага байсан бол дельта хувилбарын үед 12-оос доош насны хүүхдийн өвчлөл ба хүндрэл эрс нэмэгдсэн. Одоогоор манай улс 17-оос дээш насныхныг нэмэлт тунд хамруулж байна. Жирэмсэн эмэгтэйчүүд вакцины гурав дахь тунд хамрагдах боломжтой ба жирэмсний аль ч үед вакцин ураг ба эхэд эрсдэлгүй учраас ДЭМБ зөвшөөрсөн байдаг. Вакцинд хамрагдаагүй 12 наснаас доошхи хүүхэд ба жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн өвчлөл буурсан нь гурав дахь тунд хамрагдсан иргэд гэртээ халдвар тараах нь багассантай холбоотой.

-Pfizer вакцины хугацааг сунгасан нь нэлээд эргэлзээг дагуулж байна. Нэгэнтээ үйлдвэрлээд гаргачихсан вакцины хугацааг сунгах нь эрсдэлтэй биш гэж үү?

-COVAX хөтөлбөрийн хүрээнд  190 гаруй орон Pfizer вакцин хүлээн авсан.  -60-аас -90 градусын гүн хөлдөөгчид байгаа вакцины хугацааг гурван сараар сунгахад вакцины чанар, үр нөлөө өөрчлөгдөхгүй гэсэн захиаг Pfizer компани илгээсэн. Ингэснээр цаашид тус компани вакцинаа есөн сарын хадгалах хугацаатайгаар үйлдвэрлэхээр болсон. Монгол Улсын Засгийн газар 2.5 сая тун Pfizer вакцин  худалдан авч байгаа.Үүүний тодорхой хувь  болон COVAX хөтөлбөрийн хүрээнд 1.5 сая тун Pfizer  вакцин хүлээж аваад байна. Ингэснээр нийт 2.9 сая тун Pfizer  вакцин  хүлээж авлаа.  Манай  улсын хүлээж авсан бүх вакцины  нөөц 7.5 сая тун болоод байна. Манай улс вирусын эсрэг эмчилгээг өрхөөр дамжуулан эрт хийж ард иргэдээ улсын төсвөөс Эрүүл мэндийн даатгалын санд шилжүүлсэн мөнгөнөөс 280 гаруй тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлэн эмчилсэн.  Мөн орны тоог эрс нэмж 23  мянгад хүргэсэн ба вакцины татан авалтыг сайн хийж вакцинжуулалтыг эрчимтэй хийснээр томоохон давалгааг нас баралт хүндрэл багатай давах боломжийг бүрдүүлсэн.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2021.11.23 МЯГМАР № 230 (6707)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Ярилцлага   #ММ-ын тодруулга   #Эрүүл мэнд  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
320 хүүхдийн суудалтай сургуулийн барилга угсралтын ажил 80 хувьтай үргэлжилж байна
Улаанбаатар метро барих гүйцэтгэгчийг шалгаруулах II шатны сонгон шалгаруулалтыг энэ онд багтаан зарлана
Есөн улаан мэнгэтэй цагаагчин үхэр өдөр
Бороо орохгүй, өдөртөө 26-28 хэм дулаан байна
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
20 минутын өмнө өмнө

Тэрбум доллараар 25 км зам барьж түгжрэл бууруулна гэв үү?!

21 минутын өмнө өмнө

Долларын нөөц дундарвал нөхөх орлого байна уу?

28 минутын өмнө өмнө

320 хүүхдийн суудалтай сургуулийн барилга угсралтын ажил 80 хувьтай үргэлжилж байна

32 минутын өмнө өмнө

Улаанбаатар метро барих гүйцэтгэгчийг шалгаруулах II шатны сонгон шалгаруулалтыг энэ онд багтаан зарлана

38 минутын өмнө өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй цагаагчин үхэр өдөр

48 минутын өмнө өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 26-28 хэм дулаан байна

20 цагийн өмнө өмнө

Цагдаагийн камерын хяналтын төвийн барилга угсралтын ажил дууслаа

20 цагийн өмнө өмнө

Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк төслийн ДЦС, бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн нээлттэй тендерийг зарлалаа

20 цагийн өмнө өмнө

Улаанбаатар хотын дулаан хангамжид схемийн өөрчлөлт хийнэ

20 цагийн өмнө өмнө

2026 оны төсөв хүний хөгжил, боловсролыг дэмжих төсөв байх ёстойг Ерөнхий сайд онцлоод иргэд, татвар төлөгчдийн саналыг тусгахыг үүрэг болгов

22 цагийн өмнө өмнө

МИАТ компани агаарын хөлөг ахин нэгийг нэмж авлаа

22 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ баг Team Vitality багт хожигдлоо

23 цагийн өмнө өмнө

Б.Одбаяр: Энэ онд нийслэлийн хэмжээнд 44 байршилд авто зам шинэчилнэ, 37 байршил дээр ажил дууссан

23 цагийн өмнө өмнө

Б.Бат-Ундрах: Зүүн 4 замаас Офицерын тойрог хүртэлх явган замын ажлыг есдүгээр сарын 1-нээс өмнө дуусгана

23 цагийн өмнө өмнө

Ази, Европыг холбосон тээврийн гүүр: Манай улсын эзлэх байр суурь

23 цагийн өмнө өмнө

Жагсаалтын гишүүдийн ХОМ

23 цагийн өмнө өмнө

Адууны өв соёлоо дэлхийд дархалсан монголчууд

23 цагийн өмнө өмнө

Т.Даваадалай: Нийтийн эзэмшлийн талбайг хувьдаа ашиглаж буй зөрчлүүдийг арилгаж, явган замыг стандартад нийцүүлж байна

23 цагийн өмнө өмнө

Энхтайваны гүүрний доор хэсэгт 1100 метр борооны ус зайлуулах шугам угсралтын ажил эхэллээ

23 цагийн өмнө өмнө

Вьетнам улстай авлига, албан тушаалын гэмт хэрэг болон хар тамхи, мансууруулах бодистой тэмцэх чиглэлээр хамтран ажиллана

1 өдрийн өмнө өмнө

Парламентын дарга нарын дэлхийн 6-р бага хурал эхэллээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулвал өнгө зүс сайжирна

1 өдрийн өмнө өмнө

Бага зэргийн бороо орно

1 өдрийн өмнө өмнө

Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яам: Улсын хэмжээнд шатахууны нөөц болон импортын үйл ажиллагаа хэвийн үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Увс аймгийн түүхт 100 жилийн ойн баяр наадамд УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн мэндчилгээг танилцууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Найруулагч Жеймс Камероны "Аватар: Гал ба үнс" киноны трэйлер цацагдлаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Дунд гол дагуу 11.1 км урт талбайг цэвэрлэж, 68.3 тонн хог хаягдлыг төвлөрсөн хогийн цэгт хүргүүлэв

1 өдрийн өмнө өмнө

Нийтийн эзэмшлийн 28 байршилд төлбөртэй зогсоол барих ажил үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

The MongolZ-ын залуус Team Vitality багтай өнөөдөр 22:00 цагаас тоглоно

2 өдрийн өмнө өмнө

Н.Номтойбаяр: Бөх байлах гэж бэл бэнчингээрээ бусадтай уралдсангүй

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-25 өмнө

116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ

2025-07-25 өмнө

Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна

2025-07-24 өмнө

Газарчны уулзвараас "Цайз 16"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-24 өмнө

Нисдэг тэргээр алба хаагчдыг түймрийн голомтод хүргэлээ

2025-07-25 өмнө

Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа

2025-07-25 өмнө

“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ

2025-07-24 өмнө

Газрын ховор элемент ба өрсөлдөөн

2025-07-25 өмнө

Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана

2025-07-24 өмнө

Тэмээтэй хөшөөний уулзвараас Зайсангийн гүүр хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-24 өмнө

ТЭЗҮ-ийг холбогдох яамдын мэргэжлийн зөвлөлөөр батлууллаа

2025-07-24 өмнө

Н.Отгонбаяр: Ногоон байгууламж хариуцсан ажилчдын цалинг 3-3.5 сая төгрөг болгоно

2025-07-24 өмнө

Гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас гэрлэлт цуцлуулах нэхэмжлэл гаргасан бол...

2025-07-24 өмнө

Э.Т, Ц.С, Л.А нарыг яллагдагчаар татсан байна

2025-07-25 өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй хөхөгчин хонь өдөр

2025-07-24 өмнө

Намьянжугийн гудамжнаас Халдвартын эцэс хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-24 өмнө

Саппорогийн уулзвараас Баруун 4 зам хүртэлх явган замыг шинэчлэх ажил үргэлжилж байна

2025-07-25 өмнө

Туулын хурдны замын газар чөлөөлөлтөд 115 нэгж талбараас өнөөдрийн байдлаар 15 нэгж талбарт газар дүйцүүлэн олгоод байна

2025-07-25 өмнө

Эмомали Рахмон: Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн энэ айлчлал харилцаа, хамтын ажиллагааг урагшлуулахад жинтэй хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байна

2025-07-25 өмнө

Улаанбаатар Амазонс багийн эмэгтэйчүүд Францын Орлейнс багтай хасагдах шатанд тоглоно

2025-07-25 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 21-23 хэм дулаан байна

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүхэд Тажикистан Улсын Мажлиси Намояндогон-ы дарга Идизода Файзали бараалхлаа

2025-07-25 өмнө

Тажикистан-Монголын анхны бизнес форум боллоо

2025-07-25 өмнө

Жүдо бөхийн Улаанбаатарын “Их дуулга” тэмцээн өнөөдөр эхэлнэ

2025-07-24 өмнө

“FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсыг төлөөлж хоёр баг өрсөлдөнө

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүх: “Чингис хаан” үндэсний музей болон Тажикистан Улсын Үндэсний музей соёлын өвийг судлан хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэх хамтын ажиллагааны үндсийг тавьсанд сэтгэл хангалуун байна

2025-07-24 өмнө

У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмон нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ

2025-07-24 өмнө

“FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсын шигшээ баг хасагдлаа

2025-07-24 өмнө

COP17 бага хуралд гадаадын 7-10 мянган зочин, төлөөлөгч оролцоно гэж төлөвлөжээ

2025-07-24 өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийг албан ёсоор угтлаа

2025-07-25 өмнө

Монгол, Тажикистаны харилцаа, хамтын ажиллагааны баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурлаа

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.