• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

Улсын гадаад харилцаа улс төрийн шийдвэрээр бус төрийн бодлогоор явдаг. Монгол Улс Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг Монгол төрийн бодлогын баримт бичигтэй. “…Энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлого явуулна” хэмээн Гадаад бодлогын үзэл баримтлалдаа тунхагласан. Тэр утгаараа энэ баримт бичиг манай гадаад бодлогын үндсэн хууль гэсэн үг. Хууль хэрэгжүүлэхдээ Үндсэн хуулиа үндэс болгодог.  Тэр жишгээр гадаад бодлогын үндэс нь Гадаад бодлогын үзэл баримтлал болдог. Гадаад харилцааныхан ингэж үздэг. Гэхдээ зарим нь “…Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг нь баримталж явах “дээс” тогтоосон баримт бичиг болохоос хөтөлбөр, төлөвлөгөө биш”, “…Гадаад харилцааны үзэл баримтлал бол хууль биш. Баримтлахгүй бол ингэж шийтгэнэ гэсэн зүйл байхгүй” гэдэг.

Аль нь ч байсан Монгол төрийн гадаад бодлого, дотоод улс төр хоёр тусдаа л гэсэн үг. Тэгээгүйгээс өнөөг хүртэл оносноосоо алдсан нь олон байгааг учир мэдэх хүмүүс хэлсээр л байна. Наад зах нь Монгол Улсын нэр хүнд гадаад талдаа алдагдаж “…Барьцгүй Монгол” гэдэг болсныг УИХ-ын саяхны чуулган дээр нэг сайд албан ёсоор хэлсэн. Цаашлаад, өнгөрсөн жилүүдэд ярихаас хэтрээгүй, өнөөдөр хэрэгжээд эхлэхээр “…Үлгэр” хэмээн үзэцгээх болсон том төслүүдийн гацаа ч гадаад харилцаа зөв яваагүйн том нотолгоо юм.

Тиймээс хүн болгон Монголын гадаад бодлогыг өөрийн дураар “бурж” байж таарахгүй. Харин сайн тунхагласан, сайхан “гарчиг”-ласан бодлогынхоо задаргааг маш нарийн хийхийн тулд ГХЯ-ныхаа үгийг Монгол дотроо сонсдог болох хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны мэргэжлийн байгууллагууд, тэр дотроо ГХЯ-ны үүрэг ролийг дээшлүүлэх хэрэгтэй. Ийм шүүмжлэлийг мэргэжлийн диплоиматууд, олон улс судлаачид тал бүрээс нь хэлдэг болсон байна.

Гэтэл ГХЯ өнөөдөр үндсэндээ ѐслолын ажил хийдэг болсон. Тэр хэрээр ГХЯ нь гадаадын олон гэрээ хэлэлцээр, бодлогын баримт бичиг дээр “…Тусгайлсан санал өгөөгүй” тодорхойлолттойгоор орхигддог болчихсон.

Цаашлаад, манай гадаад харилцаа төрийн бодлогоор бус улс төрийн шийдвэрээр яваад байгаа нь сүүлийн үед жирийн иргэдэд ч анзаарагдах болсон. Энэ нь Элчин сайд нарын томилгооноос шууд харагддаг. УИХ-ын 2024 оны сонгуулиас хойш л үе үе “…Экс гишүүн тэр Элчин сайд болох гэнэ” гэсэн мэдээлэл хэд хэдэн хүн дээр яригдсан. 2025 он гараад эхнээсээ ажил хэрэг болсон. Экс гишүүн Н.Оюундарийг Польш улсад суух Элчин сайдаар томилоод явуулав. Араас нь бас хэд хэдэн экс гишүүн Элчин сайдын томилгоонд яригдаж байна. Экс гишүүдийг ингэж эрхлүүлж, Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” явдал яавч сайн зүйл биш юм. Энэ жил, 2024 оны сонгуулийн дараа 76 экс гишүүний томилгоо яригдаж байна. Ингээд сурчихвал 2028 оны сонгуулийн дараа 126 экс гишүүнийг Элчин сайд томилох уу. Ялсан намын дарга тэр ачааг даах уу. Энд хэлэхэд, сүүлийн үед УИХ-ын гишүүнээс буусан улстөрчдийн нэг жилийн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авдаг хууль тойроод баахан шүүмжиллээ.  Ингэж бүрэн эрх нь дуусгавар болсноос хойш ажил эрхлээгүй бол бүтэн нэг жилийн хугацаанд үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, бага цалинтай ажилд орсон бол цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмж олгох хуулийн өөрчлөлтийг өмнөх УИХ баталсан. Энэ манайд ч, бусад оронд ч байдаг хууль шүү дээ. Яг үнэндээ, экс гишүүнд Элчин сайдын суудал “олгож” байхаар нэг жилийн цалинг нь тэтгэмж болгож олгох нь хүний болоод хуулийн ёсны, байх ёстой л шийдэл юм.

Түүнчлэн Элчин сайдаас гадна консулаар томилогдож байгаа улстөрчид цөөнгүй байна. Монголд нэр зүсээ алдсан улстөрчид голдуу консулаар томилогдож байгаа нь бүр хачирхалтай. Нэг консул нь өөрөө “ярьсаар” байгаад Хонгконгод, нөгөө консул нь хүүгээрээ улс төрийн жагсаал хийлгэсээр Америкт томилогдсон тухай мэдээллүүд гарсаар л байна.

Уг нь Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг хоёр жилийн өмнө УИХ-ын чуулганы хуралдаан дээр “…Элчин сайд нарын мэдлэг харилцан адилгүй, улс төрийн олон томилгоо хийгдсэн. Үүнийг үгүйсгэхгүй” гэж мэдэгдэж байв. Тэгж байгаад зарим улс оронд Элчин сайдыг томилуулж байв. Харин энэ жил, хэдхэн хоногийн өмнө мөн л УИХ-ын чуулган дээр “…Элчин сайд нарын томилгооны 80 хувьд гадаад харилцааны салбарын мэргэжилтэн буюу мэргэжлийн дипломатууд байгаа. Үлдсэн 22 орчим хувь нь бусад салбараас томилогдсон хүмүүс байна. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд Элчин сайд нарын томилгоонд алдаа, оноо гаргаж ирсэн нь үнэн” гэж ярив. Хоёр жилийн зайтай ярианд нь ялгаа юу байгааг анзаарагдах биз ээ. Эрхэм сайдын ярианд нөгөө л “…Улс төрийн томилгоо” гэсэн үг хэвээрээ байна.

Хамгийн гол нь, дээр хэлсэнчлэн Гадаад харилцааны сайдын энэ үг ГХЯ-ны байр суурь огт биш. Элчин сайд нарын томилгоо дотоод улс төрийн шийдвэрээр хийгдээд байгаа учраас Гадаад харилцааны сайд хуульд заагдсан үүргийнхээ дагуу чуулганд орж хамгаалж байгаа нь ойлгомжтой.

Тэр нь чуулганы танхимд суугаа гишүүдийн үгнээс ч тодорхой харагдаж байгаа юм. УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж “…Элчин сайдаар дандаа МАН-ын хүн оруулж ирэхгүй шүү. Бид хамтарсан засаг шүү, Батцэцэг сайд аа. АН-д гадаад харилцаагаар мэргэшсэн мэргэжилтнүүд бий. Тэндээс оруулж ирэхгүй бол бид 42 кноптой шүү” гэв. Манай улсын гадаад харилцааны бодлого хаа хүртэл унасныг энэ “үг”-нээс ойлгож болно.

УИХ-ын сонгуулийн дараа гурван нам хамтарч Засгийн газарт хамтарсан. Бүхнээ л хувааж байх шиг байна. Тэр тэдний дотоод яриа тохироо, харин энэ бол тэдний давж болохгүй хэм хэмжээ юм. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны гол нүүр царай буюу Элчин сайдын томилгоог албан тушаалын бялуу болгох нь хориотой. Энд уг нь ГХЯ-ны мэргэжилтнүүдээс мерит зарчмаар дэвшиж томилогдох учиртай сан. Тэгэхгүй бол сүүлийн үед дэлхий нийтэд геополитикийн асуудал тун их халтиргаатай байна.  Уржигдар Америкийн ерөнхийлөгч тангараг өргөсний дараа л гэхэд “…Дэлхийн газрын зураг өөрчлөгдөх нь тодорхой боллоо. Том нь жижгээ барьж идэхийг санаархсан дөрвөн жил болох нь дээ” гэж гадаад харилцааныхан санаа алдаж байх юм.

Дахиад хэлэхэд, улс төрийн шийдвэр эндэх, харин төрийн бодлого тэндэх асуудал шүү. Дотоод улс төрөө гадаад харилцаа руугаа “экспортолж” болохгүй. Монгол Улсын гадаад харилцаа төрийн бодлогоор л явах ёстой. Ийм хэлбэрэлтгүй тунхагтай улс байгаа юм, уг нь.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2025 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР САРЫН 22. ЛХАГВА ГАРАГ. № 13 (7509)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“Тойргийн 15 тэрбум”-аар тогтолцоогоо солих уу?!
“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ
Долларын ханш юуг “дохио”-лоод байна вэ?!
Ухаахудагийг “Энержи ресурс”-т үлдээх үү?!



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

Улсын гадаад харилцаа улс төрийн шийдвэрээр бус төрийн бодлогоор явдаг. Монгол Улс Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг Монгол төрийн бодлогын баримт бичигтэй. “…Энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлого явуулна” хэмээн Гадаад бодлогын үзэл баримтлалдаа тунхагласан. Тэр утгаараа энэ баримт бичиг манай гадаад бодлогын үндсэн хууль гэсэн үг. Хууль хэрэгжүүлэхдээ Үндсэн хуулиа үндэс болгодог.  Тэр жишгээр гадаад бодлогын үндэс нь Гадаад бодлогын үзэл баримтлал болдог. Гадаад харилцааныхан ингэж үздэг. Гэхдээ зарим нь “…Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг нь баримталж явах “дээс” тогтоосон баримт бичиг болохоос хөтөлбөр, төлөвлөгөө биш”, “…Гадаад харилцааны үзэл баримтлал бол хууль биш. Баримтлахгүй бол ингэж шийтгэнэ гэсэн зүйл байхгүй” гэдэг.

Аль нь ч байсан Монгол төрийн гадаад бодлого, дотоод улс төр хоёр тусдаа л гэсэн үг. Тэгээгүйгээс өнөөг хүртэл оносноосоо алдсан нь олон байгааг учир мэдэх хүмүүс хэлсээр л байна. Наад зах нь Монгол Улсын нэр хүнд гадаад талдаа алдагдаж “…Барьцгүй Монгол” гэдэг болсныг УИХ-ын саяхны чуулган дээр нэг сайд албан ёсоор хэлсэн. Цаашлаад, өнгөрсөн жилүүдэд ярихаас хэтрээгүй, өнөөдөр хэрэгжээд эхлэхээр “…Үлгэр” хэмээн үзэцгээх болсон том төслүүдийн гацаа ч гадаад харилцаа зөв яваагүйн том нотолгоо юм.

Тиймээс хүн болгон Монголын гадаад бодлогыг өөрийн дураар “бурж” байж таарахгүй. Харин сайн тунхагласан, сайхан “гарчиг”-ласан бодлогынхоо задаргааг маш нарийн хийхийн тулд ГХЯ-ныхаа үгийг Монгол дотроо сонсдог болох хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны мэргэжлийн байгууллагууд, тэр дотроо ГХЯ-ны үүрэг ролийг дээшлүүлэх хэрэгтэй. Ийм шүүмжлэлийг мэргэжлийн диплоиматууд, олон улс судлаачид тал бүрээс нь хэлдэг болсон байна.

Гэтэл ГХЯ өнөөдөр үндсэндээ ѐслолын ажил хийдэг болсон. Тэр хэрээр ГХЯ нь гадаадын олон гэрээ хэлэлцээр, бодлогын баримт бичиг дээр “…Тусгайлсан санал өгөөгүй” тодорхойлолттойгоор орхигддог болчихсон.

Цаашлаад, манай гадаад харилцаа төрийн бодлогоор бус улс төрийн шийдвэрээр яваад байгаа нь сүүлийн үед жирийн иргэдэд ч анзаарагдах болсон. Энэ нь Элчин сайд нарын томилгооноос шууд харагддаг. УИХ-ын 2024 оны сонгуулиас хойш л үе үе “…Экс гишүүн тэр Элчин сайд болох гэнэ” гэсэн мэдээлэл хэд хэдэн хүн дээр яригдсан. 2025 он гараад эхнээсээ ажил хэрэг болсон. Экс гишүүн Н.Оюундарийг Польш улсад суух Элчин сайдаар томилоод явуулав. Араас нь бас хэд хэдэн экс гишүүн Элчин сайдын томилгоонд яригдаж байна. Экс гишүүдийг ингэж эрхлүүлж, Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” явдал яавч сайн зүйл биш юм. Энэ жил, 2024 оны сонгуулийн дараа 76 экс гишүүний томилгоо яригдаж байна. Ингээд сурчихвал 2028 оны сонгуулийн дараа 126 экс гишүүнийг Элчин сайд томилох уу. Ялсан намын дарга тэр ачааг даах уу. Энд хэлэхэд, сүүлийн үед УИХ-ын гишүүнээс буусан улстөрчдийн нэг жилийн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авдаг хууль тойроод баахан шүүмжиллээ.  Ингэж бүрэн эрх нь дуусгавар болсноос хойш ажил эрхлээгүй бол бүтэн нэг жилийн хугацаанд үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, бага цалинтай ажилд орсон бол цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмж олгох хуулийн өөрчлөлтийг өмнөх УИХ баталсан. Энэ манайд ч, бусад оронд ч байдаг хууль шүү дээ. Яг үнэндээ, экс гишүүнд Элчин сайдын суудал “олгож” байхаар нэг жилийн цалинг нь тэтгэмж болгож олгох нь хүний болоод хуулийн ёсны, байх ёстой л шийдэл юм.

Түүнчлэн Элчин сайдаас гадна консулаар томилогдож байгаа улстөрчид цөөнгүй байна. Монголд нэр зүсээ алдсан улстөрчид голдуу консулаар томилогдож байгаа нь бүр хачирхалтай. Нэг консул нь өөрөө “ярьсаар” байгаад Хонгконгод, нөгөө консул нь хүүгээрээ улс төрийн жагсаал хийлгэсээр Америкт томилогдсон тухай мэдээллүүд гарсаар л байна.

Уг нь Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг хоёр жилийн өмнө УИХ-ын чуулганы хуралдаан дээр “…Элчин сайд нарын мэдлэг харилцан адилгүй, улс төрийн олон томилгоо хийгдсэн. Үүнийг үгүйсгэхгүй” гэж мэдэгдэж байв. Тэгж байгаад зарим улс оронд Элчин сайдыг томилуулж байв. Харин энэ жил, хэдхэн хоногийн өмнө мөн л УИХ-ын чуулган дээр “…Элчин сайд нарын томилгооны 80 хувьд гадаад харилцааны салбарын мэргэжилтэн буюу мэргэжлийн дипломатууд байгаа. Үлдсэн 22 орчим хувь нь бусад салбараас томилогдсон хүмүүс байна. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд Элчин сайд нарын томилгоонд алдаа, оноо гаргаж ирсэн нь үнэн” гэж ярив. Хоёр жилийн зайтай ярианд нь ялгаа юу байгааг анзаарагдах биз ээ. Эрхэм сайдын ярианд нөгөө л “…Улс төрийн томилгоо” гэсэн үг хэвээрээ байна.

Хамгийн гол нь, дээр хэлсэнчлэн Гадаад харилцааны сайдын энэ үг ГХЯ-ны байр суурь огт биш. Элчин сайд нарын томилгоо дотоод улс төрийн шийдвэрээр хийгдээд байгаа учраас Гадаад харилцааны сайд хуульд заагдсан үүргийнхээ дагуу чуулганд орж хамгаалж байгаа нь ойлгомжтой.

Тэр нь чуулганы танхимд суугаа гишүүдийн үгнээс ч тодорхой харагдаж байгаа юм. УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж “…Элчин сайдаар дандаа МАН-ын хүн оруулж ирэхгүй шүү. Бид хамтарсан засаг шүү, Батцэцэг сайд аа. АН-д гадаад харилцаагаар мэргэшсэн мэргэжилтнүүд бий. Тэндээс оруулж ирэхгүй бол бид 42 кноптой шүү” гэв. Манай улсын гадаад харилцааны бодлого хаа хүртэл унасныг энэ “үг”-нээс ойлгож болно.

УИХ-ын сонгуулийн дараа гурван нам хамтарч Засгийн газарт хамтарсан. Бүхнээ л хувааж байх шиг байна. Тэр тэдний дотоод яриа тохироо, харин энэ бол тэдний давж болохгүй хэм хэмжээ юм. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны гол нүүр царай буюу Элчин сайдын томилгоог албан тушаалын бялуу болгох нь хориотой. Энд уг нь ГХЯ-ны мэргэжилтнүүдээс мерит зарчмаар дэвшиж томилогдох учиртай сан. Тэгэхгүй бол сүүлийн үед дэлхий нийтэд геополитикийн асуудал тун их халтиргаатай байна.  Уржигдар Америкийн ерөнхийлөгч тангараг өргөсний дараа л гэхэд “…Дэлхийн газрын зураг өөрчлөгдөх нь тодорхой боллоо. Том нь жижгээ барьж идэхийг санаархсан дөрвөн жил болох нь дээ” гэж гадаад харилцааныхан санаа алдаж байх юм.

Дахиад хэлэхэд, улс төрийн шийдвэр эндэх, харин төрийн бодлого тэндэх асуудал шүү. Дотоод улс төрөө гадаад харилцаа руугаа “экспортолж” болохгүй. Монгол Улсын гадаад харилцаа төрийн бодлогоор л явах ёстой. Ийм хэлбэрэлтгүй тунхагтай улс байгаа юм, уг нь.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2025 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР САРЫН 22. ЛХАГВА ГАРАГ. № 13 (7509)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Гадаад харилцаа
  • •Засгийн газар
  • •Нийслэл
  • •Нийтлэл
  • •Гэмт хэрэг
  • •Фото мэдээ
  • •Шүүхийн танхимаас
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Улсын Онцгой Комисс
  • •Ипотекийн зээл
  • •Боловсрол
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Чуулган
ХУРААХ
Нийслэлийн түгжрэлийг...
NBA-ын 13 дахь долоо хоногийн...

Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

ГАРЬД 2025-01-22
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

Улсын гадаад харилцаа улс төрийн шийдвэрээр бус төрийн бодлогоор явдаг. Монгол Улс Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг Монгол төрийн бодлогын баримт бичигтэй. “…Энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлого явуулна” хэмээн Гадаад бодлогын үзэл баримтлалдаа тунхагласан. Тэр утгаараа энэ баримт бичиг манай гадаад бодлогын үндсэн хууль гэсэн үг. Хууль хэрэгжүүлэхдээ Үндсэн хуулиа үндэс болгодог.  Тэр жишгээр гадаад бодлогын үндэс нь Гадаад бодлогын үзэл баримтлал болдог. Гадаад харилцааныхан ингэж үздэг. Гэхдээ зарим нь “…Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг нь баримталж явах “дээс” тогтоосон баримт бичиг болохоос хөтөлбөр, төлөвлөгөө биш”, “…Гадаад харилцааны үзэл баримтлал бол хууль биш. Баримтлахгүй бол ингэж шийтгэнэ гэсэн зүйл байхгүй” гэдэг.

Аль нь ч байсан Монгол төрийн гадаад бодлого, дотоод улс төр хоёр тусдаа л гэсэн үг. Тэгээгүйгээс өнөөг хүртэл оносноосоо алдсан нь олон байгааг учир мэдэх хүмүүс хэлсээр л байна. Наад зах нь Монгол Улсын нэр хүнд гадаад талдаа алдагдаж “…Барьцгүй Монгол” гэдэг болсныг УИХ-ын саяхны чуулган дээр нэг сайд албан ёсоор хэлсэн. Цаашлаад, өнгөрсөн жилүүдэд ярихаас хэтрээгүй, өнөөдөр хэрэгжээд эхлэхээр “…Үлгэр” хэмээн үзэцгээх болсон том төслүүдийн гацаа ч гадаад харилцаа зөв яваагүйн том нотолгоо юм.

Тиймээс хүн болгон Монголын гадаад бодлогыг өөрийн дураар “бурж” байж таарахгүй. Харин сайн тунхагласан, сайхан “гарчиг”-ласан бодлогынхоо задаргааг маш нарийн хийхийн тулд ГХЯ-ныхаа үгийг Монгол дотроо сонсдог болох хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны мэргэжлийн байгууллагууд, тэр дотроо ГХЯ-ны үүрэг ролийг дээшлүүлэх хэрэгтэй. Ийм шүүмжлэлийг мэргэжлийн диплоиматууд, олон улс судлаачид тал бүрээс нь хэлдэг болсон байна.

Гэтэл ГХЯ өнөөдөр үндсэндээ ѐслолын ажил хийдэг болсон. Тэр хэрээр ГХЯ нь гадаадын олон гэрээ хэлэлцээр, бодлогын баримт бичиг дээр “…Тусгайлсан санал өгөөгүй” тодорхойлолттойгоор орхигддог болчихсон.

Цаашлаад, манай гадаад харилцаа төрийн бодлогоор бус улс төрийн шийдвэрээр яваад байгаа нь сүүлийн үед жирийн иргэдэд ч анзаарагдах болсон. Энэ нь Элчин сайд нарын томилгооноос шууд харагддаг. УИХ-ын 2024 оны сонгуулиас хойш л үе үе “…Экс гишүүн тэр Элчин сайд болох гэнэ” гэсэн мэдээлэл хэд хэдэн хүн дээр яригдсан. 2025 он гараад эхнээсээ ажил хэрэг болсон. Экс гишүүн Н.Оюундарийг Польш улсад суух Элчин сайдаар томилоод явуулав. Араас нь бас хэд хэдэн экс гишүүн Элчин сайдын томилгоонд яригдаж байна. Экс гишүүдийг ингэж эрхлүүлж, Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” явдал яавч сайн зүйл биш юм. Энэ жил, 2024 оны сонгуулийн дараа 76 экс гишүүний томилгоо яригдаж байна. Ингээд сурчихвал 2028 оны сонгуулийн дараа 126 экс гишүүнийг Элчин сайд томилох уу. Ялсан намын дарга тэр ачааг даах уу. Энд хэлэхэд, сүүлийн үед УИХ-ын гишүүнээс буусан улстөрчдийн нэг жилийн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авдаг хууль тойроод баахан шүүмжиллээ.  Ингэж бүрэн эрх нь дуусгавар болсноос хойш ажил эрхлээгүй бол бүтэн нэг жилийн хугацаанд үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, бага цалинтай ажилд орсон бол цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмж олгох хуулийн өөрчлөлтийг өмнөх УИХ баталсан. Энэ манайд ч, бусад оронд ч байдаг хууль шүү дээ. Яг үнэндээ, экс гишүүнд Элчин сайдын суудал “олгож” байхаар нэг жилийн цалинг нь тэтгэмж болгож олгох нь хүний болоод хуулийн ёсны, байх ёстой л шийдэл юм.

Түүнчлэн Элчин сайдаас гадна консулаар томилогдож байгаа улстөрчид цөөнгүй байна. Монголд нэр зүсээ алдсан улстөрчид голдуу консулаар томилогдож байгаа нь бүр хачирхалтай. Нэг консул нь өөрөө “ярьсаар” байгаад Хонгконгод, нөгөө консул нь хүүгээрээ улс төрийн жагсаал хийлгэсээр Америкт томилогдсон тухай мэдээллүүд гарсаар л байна.

Уг нь Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг хоёр жилийн өмнө УИХ-ын чуулганы хуралдаан дээр “…Элчин сайд нарын мэдлэг харилцан адилгүй, улс төрийн олон томилгоо хийгдсэн. Үүнийг үгүйсгэхгүй” гэж мэдэгдэж байв. Тэгж байгаад зарим улс оронд Элчин сайдыг томилуулж байв. Харин энэ жил, хэдхэн хоногийн өмнө мөн л УИХ-ын чуулган дээр “…Элчин сайд нарын томилгооны 80 хувьд гадаад харилцааны салбарын мэргэжилтэн буюу мэргэжлийн дипломатууд байгаа. Үлдсэн 22 орчим хувь нь бусад салбараас томилогдсон хүмүүс байна. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд Элчин сайд нарын томилгоонд алдаа, оноо гаргаж ирсэн нь үнэн” гэж ярив. Хоёр жилийн зайтай ярианд нь ялгаа юу байгааг анзаарагдах биз ээ. Эрхэм сайдын ярианд нөгөө л “…Улс төрийн томилгоо” гэсэн үг хэвээрээ байна.

Хамгийн гол нь, дээр хэлсэнчлэн Гадаад харилцааны сайдын энэ үг ГХЯ-ны байр суурь огт биш. Элчин сайд нарын томилгоо дотоод улс төрийн шийдвэрээр хийгдээд байгаа учраас Гадаад харилцааны сайд хуульд заагдсан үүргийнхээ дагуу чуулганд орж хамгаалж байгаа нь ойлгомжтой.

Тэр нь чуулганы танхимд суугаа гишүүдийн үгнээс ч тодорхой харагдаж байгаа юм. УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж “…Элчин сайдаар дандаа МАН-ын хүн оруулж ирэхгүй шүү. Бид хамтарсан засаг шүү, Батцэцэг сайд аа. АН-д гадаад харилцаагаар мэргэшсэн мэргэжилтнүүд бий. Тэндээс оруулж ирэхгүй бол бид 42 кноптой шүү” гэв. Манай улсын гадаад харилцааны бодлого хаа хүртэл унасныг энэ “үг”-нээс ойлгож болно.

УИХ-ын сонгуулийн дараа гурван нам хамтарч Засгийн газарт хамтарсан. Бүхнээ л хувааж байх шиг байна. Тэр тэдний дотоод яриа тохироо, харин энэ бол тэдний давж болохгүй хэм хэмжээ юм. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны гол нүүр царай буюу Элчин сайдын томилгоог албан тушаалын бялуу болгох нь хориотой. Энд уг нь ГХЯ-ны мэргэжилтнүүдээс мерит зарчмаар дэвшиж томилогдох учиртай сан. Тэгэхгүй бол сүүлийн үед дэлхий нийтэд геополитикийн асуудал тун их халтиргаатай байна.  Уржигдар Америкийн ерөнхийлөгч тангараг өргөсний дараа л гэхэд “…Дэлхийн газрын зураг өөрчлөгдөх нь тодорхой боллоо. Том нь жижгээ барьж идэхийг санаархсан дөрвөн жил болох нь дээ” гэж гадаад харилцааныхан санаа алдаж байх юм.

Дахиад хэлэхэд, улс төрийн шийдвэр эндэх, харин төрийн бодлого тэндэх асуудал шүү. Дотоод улс төрөө гадаад харилцаа руугаа “экспортолж” болохгүй. Монгол Улсын гадаад харилцаа төрийн бодлогоор л явах ёстой. Ийм хэлбэрэлтгүй тунхагтай улс байгаа юм, уг нь.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2025 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР САРЫН 22. ЛХАГВА ГАРАГ. № 13 (7509)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийтлэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“Тойргийн 15 тэрбум”-аар тогтолцоогоо солих уу?!
“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ
Долларын ханш юуг “дохио”-лоод байна вэ?!
Ухаахудагийг “Энержи ресурс”-т үлдээх үү?!
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
12 цагийн өмнө өмнө

Түүхт 100 жилийнхээ ойтой золгож буй Увс аймгийг Сүхбаатарын одонгоор шагналаа

12 цагийн өмнө өмнө

Дуучин С.Жавхланд Ардын жүжигчин, Дархан аварга Н.Батсуурьд Гавьяат тамирчин цол хүртээлээ

14 цагийн өмнө өмнө

Төр, нийгмийн зүтгэлтэн Ю.Цэдэнбалын хөшөөнд хүндэтгэл үзүүллээ

15 цагийн өмнө өмнө

Албан тушаалтанд хариуцлага тооцлоо

15 цагийн өмнө өмнө

Н.Энх-Амгалан: Мөрийтэй тоглоомыг хориглосон хууль хэрэгжиж эхэлснээр цахим сайтуудын тоо 90 хувиар буурсан

15 цагийн өмнө өмнө

Дамбадаржаа дулааны цахилгаан станцын барилга угсралтын ажил 20 хувьтай үргэлжилж байна

17 цагийн өмнө өмнө

Төв аймгийн Лүн сумын цахилгаан хангамжийг сэргээлээ

17 цагийн өмнө өмнө

Тусгай замын автобус төслийн ТЭЗҮ-ийн ажлын даалгавар боловсруулж байна

18 цагийн өмнө өмнө

Монголын жүдочид 11 медальтайгаар Улаанбаатарын их дуулгыг өндөрлүүллээ

18 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ баг "IEM Cologne 2025" тэмцээний шигшээ шатанд шалгарлаа

18 цагийн өмнө өмнө

“Тойргийн 15 тэрбум”-аар тогтолцоогоо солих уу?!

18 цагийн өмнө өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч “Алт-3” аяныг хэрэгжүүлэх УИХ-ын тогтоолд хэсэгчилсэн хориг тавилаа

18 цагийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар: Оюун санаа нь хүчирхэг өв уламжлалтай үндэстэн сэргэн манддаг

19 цагийн өмнө өмнө

Ерөнхий сайд “Чойр-Мандалговь-Арвайхээр” төслийн Арвайхээрийн хоёр түвшний уулзвар бүхий автозамын бүтээн байгуулалттай танилцлаа

19 цагийн өмнө өмнө

Үс засуулвал бие эрхтний хүч сайжирна

19 цагийн өмнө өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 23-25 хэм дулаан байна

2025-07-25 өмнө

116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ

2025-07-25 өмнө

Тажикистан-Монголын анхны бизнес форум боллоо

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүхэд Тажикистан Улсын Мажлиси Намояндогон-ы дарга Идизода Файзали бараалхлаа

2025-07-25 өмнө

Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана

2025-07-25 өмнө

Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа

2025-07-25 өмнө

Жүдо бөхийн Улаанбаатарын “Их дуулга” тэмцээн өнөөдөр эхэлнэ

2025-07-25 өмнө

“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ

2025-07-25 өмнө

Улаанбаатар Амазонс багийн эмэгтэйчүүд Францын Орлейнс багтай хасагдах шатанд тоглоно

2025-07-25 өмнө

Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна

2025-07-25 өмнө

Эмомали Рахмон: Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн энэ айлчлал харилцаа, хамтын ажиллагааг урагшлуулахад жинтэй хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байна

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүх: “Чингис хаан” үндэсний музей болон Тажикистан Улсын Үндэсний музей соёлын өвийг судлан хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэх хамтын ажиллагааны үндсийг тавьсанд сэтгэл хангалуун байна

2025-07-25 өмнө

Монгол, Тажикистаны харилцаа, хамтын ажиллагааны баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурлаа

2025-07-25 өмнө

Туулын хурдны замын газар чөлөөлөлтөд 115 нэгж талбараас өнөөдрийн байдлаар 15 нэгж талбарт газар дүйцүүлэн олгоод байна

2025-07-25 өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй хөхөгчин хонь өдөр

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-25 өмнө

116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ

2025-07-25 өмнө

Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна

2025-07-24 өмнө

Нисдэг тэргээр алба хаагчдыг түймрийн голомтод хүргэлээ

2025-07-24 өмнө

Газарчны уулзвараас "Цайз 16"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-25 өмнө

Эмомали Рахмон: Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн энэ айлчлал харилцаа, хамтын ажиллагааг урагшлуулахад жинтэй хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байна

2025-07-25 өмнө

Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа

2025-07-24 өмнө

Газрын ховор элемент ба өрсөлдөөн

2025-07-25 өмнө

“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ

2025-07-24 өмнө

ТЭЗҮ-ийг холбогдох яамдын мэргэжлийн зөвлөлөөр батлууллаа

2025-07-24 өмнө

Тэмээтэй хөшөөний уулзвараас Зайсангийн гүүр хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-24 өмнө

Н.Отгонбаяр: Ногоон байгууламж хариуцсан ажилчдын цалинг 3-3.5 сая төгрөг болгоно

2025-07-25 өмнө

Улаанбаатар Амазонс багийн эмэгтэйчүүд Францын Орлейнс багтай хасагдах шатанд тоглоно

2025-07-24 өмнө

Намьянжугийн гудамжнаас Халдвартын эцэс хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-24 өмнө

Гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас гэрлэлт цуцлуулах нэхэмжлэл гаргасан бол...

2025-07-24 өмнө

Э.Т, Ц.С, Л.А нарыг яллагдагчаар татсан байна

2025-07-25 өмнө

Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана

2025-07-24 өмнө

Саппорогийн уулзвараас Баруун 4 зам хүртэлх явган замыг шинэчлэх ажил үргэлжилж байна

2025-07-25 өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй хөхөгчин хонь өдөр

2025-07-25 өмнө

Туулын хурдны замын газар чөлөөлөлтөд 115 нэгж талбараас өнөөдрийн байдлаар 15 нэгж талбарт газар дүйцүүлэн олгоод байна

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүхэд Тажикистан Улсын Мажлиси Намояндогон-ы дарга Идизода Файзали бараалхлаа

2025-07-24 өмнө

“FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсыг төлөөлж хоёр баг өрсөлдөнө

2025-07-25 өмнө

Тажикистан-Монголын анхны бизнес форум боллоо

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүх: “Чингис хаан” үндэсний музей болон Тажикистан Улсын Үндэсний музей соёлын өвийг судлан хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэх хамтын ажиллагааны үндсийг тавьсанд сэтгэл хангалуун байна

2025-07-25 өмнө

Жүдо бөхийн Улаанбаатарын “Их дуулга” тэмцээн өнөөдөр эхэлнэ

2025-07-24 өмнө

У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмон нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ

2025-07-24 өмнө

“FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсын шигшээ баг хасагдлаа

2025-07-24 өмнө

COP17 бага хуралд гадаадын 7-10 мянган зочин, төлөөлөгч оролцоно гэж төлөвлөжээ

2025-07-24 өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийг албан ёсоор угтлаа

2025-07-25 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 21-23 хэм дулаан байна

2025-07-23 өмнө

Орон сууцны санхүүжилтийн тусгайлсан банк байгуулна

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.