• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

Улсын гадаад харилцаа улс төрийн шийдвэрээр бус төрийн бодлогоор явдаг. Монгол Улс Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг Монгол төрийн бодлогын баримт бичигтэй. “…Энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлого явуулна” хэмээн Гадаад бодлогын үзэл баримтлалдаа тунхагласан. Тэр утгаараа энэ баримт бичиг манай гадаад бодлогын үндсэн хууль гэсэн үг. Хууль хэрэгжүүлэхдээ Үндсэн хуулиа үндэс болгодог.  Тэр жишгээр гадаад бодлогын үндэс нь Гадаад бодлогын үзэл баримтлал болдог. Гадаад харилцааныхан ингэж үздэг. Гэхдээ зарим нь “…Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг нь баримталж явах “дээс” тогтоосон баримт бичиг болохоос хөтөлбөр, төлөвлөгөө биш”, “…Гадаад харилцааны үзэл баримтлал бол хууль биш. Баримтлахгүй бол ингэж шийтгэнэ гэсэн зүйл байхгүй” гэдэг.

Аль нь ч байсан Монгол төрийн гадаад бодлого, дотоод улс төр хоёр тусдаа л гэсэн үг. Тэгээгүйгээс өнөөг хүртэл оносноосоо алдсан нь олон байгааг учир мэдэх хүмүүс хэлсээр л байна. Наад зах нь Монгол Улсын нэр хүнд гадаад талдаа алдагдаж “…Барьцгүй Монгол” гэдэг болсныг УИХ-ын саяхны чуулган дээр нэг сайд албан ёсоор хэлсэн. Цаашлаад, өнгөрсөн жилүүдэд ярихаас хэтрээгүй, өнөөдөр хэрэгжээд эхлэхээр “…Үлгэр” хэмээн үзэцгээх болсон том төслүүдийн гацаа ч гадаад харилцаа зөв яваагүйн том нотолгоо юм.

Тиймээс хүн болгон Монголын гадаад бодлогыг өөрийн дураар “бурж” байж таарахгүй. Харин сайн тунхагласан, сайхан “гарчиг”-ласан бодлогынхоо задаргааг маш нарийн хийхийн тулд ГХЯ-ныхаа үгийг Монгол дотроо сонсдог болох хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны мэргэжлийн байгууллагууд, тэр дотроо ГХЯ-ны үүрэг ролийг дээшлүүлэх хэрэгтэй. Ийм шүүмжлэлийг мэргэжлийн диплоиматууд, олон улс судлаачид тал бүрээс нь хэлдэг болсон байна.

Гэтэл ГХЯ өнөөдөр үндсэндээ ѐслолын ажил хийдэг болсон. Тэр хэрээр ГХЯ нь гадаадын олон гэрээ хэлэлцээр, бодлогын баримт бичиг дээр “…Тусгайлсан санал өгөөгүй” тодорхойлолттойгоор орхигддог болчихсон.

Цаашлаад, манай гадаад харилцаа төрийн бодлогоор бус улс төрийн шийдвэрээр яваад байгаа нь сүүлийн үед жирийн иргэдэд ч анзаарагдах болсон. Энэ нь Элчин сайд нарын томилгооноос шууд харагддаг. УИХ-ын 2024 оны сонгуулиас хойш л үе үе “…Экс гишүүн тэр Элчин сайд болох гэнэ” гэсэн мэдээлэл хэд хэдэн хүн дээр яригдсан. 2025 он гараад эхнээсээ ажил хэрэг болсон. Экс гишүүн Н.Оюундарийг Польш улсад суух Элчин сайдаар томилоод явуулав. Араас нь бас хэд хэдэн экс гишүүн Элчин сайдын томилгоонд яригдаж байна. Экс гишүүдийг ингэж эрхлүүлж, Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” явдал яавч сайн зүйл биш юм. Энэ жил, 2024 оны сонгуулийн дараа 76 экс гишүүний томилгоо яригдаж байна. Ингээд сурчихвал 2028 оны сонгуулийн дараа 126 экс гишүүнийг Элчин сайд томилох уу. Ялсан намын дарга тэр ачааг даах уу. Энд хэлэхэд, сүүлийн үед УИХ-ын гишүүнээс буусан улстөрчдийн нэг жилийн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авдаг хууль тойроод баахан шүүмжиллээ.  Ингэж бүрэн эрх нь дуусгавар болсноос хойш ажил эрхлээгүй бол бүтэн нэг жилийн хугацаанд үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, бага цалинтай ажилд орсон бол цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмж олгох хуулийн өөрчлөлтийг өмнөх УИХ баталсан. Энэ манайд ч, бусад оронд ч байдаг хууль шүү дээ. Яг үнэндээ, экс гишүүнд Элчин сайдын суудал “олгож” байхаар нэг жилийн цалинг нь тэтгэмж болгож олгох нь хүний болоод хуулийн ёсны, байх ёстой л шийдэл юм.

Түүнчлэн Элчин сайдаас гадна консулаар томилогдож байгаа улстөрчид цөөнгүй байна. Монголд нэр зүсээ алдсан улстөрчид голдуу консулаар томилогдож байгаа нь бүр хачирхалтай. Нэг консул нь өөрөө “ярьсаар” байгаад Хонгконгод, нөгөө консул нь хүүгээрээ улс төрийн жагсаал хийлгэсээр Америкт томилогдсон тухай мэдээллүүд гарсаар л байна.

Уг нь Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг хоёр жилийн өмнө УИХ-ын чуулганы хуралдаан дээр “…Элчин сайд нарын мэдлэг харилцан адилгүй, улс төрийн олон томилгоо хийгдсэн. Үүнийг үгүйсгэхгүй” гэж мэдэгдэж байв. Тэгж байгаад зарим улс оронд Элчин сайдыг томилуулж байв. Харин энэ жил, хэдхэн хоногийн өмнө мөн л УИХ-ын чуулган дээр “…Элчин сайд нарын томилгооны 80 хувьд гадаад харилцааны салбарын мэргэжилтэн буюу мэргэжлийн дипломатууд байгаа. Үлдсэн 22 орчим хувь нь бусад салбараас томилогдсон хүмүүс байна. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд Элчин сайд нарын томилгоонд алдаа, оноо гаргаж ирсэн нь үнэн” гэж ярив. Хоёр жилийн зайтай ярианд нь ялгаа юу байгааг анзаарагдах биз ээ. Эрхэм сайдын ярианд нөгөө л “…Улс төрийн томилгоо” гэсэн үг хэвээрээ байна.

Хамгийн гол нь, дээр хэлсэнчлэн Гадаад харилцааны сайдын энэ үг ГХЯ-ны байр суурь огт биш. Элчин сайд нарын томилгоо дотоод улс төрийн шийдвэрээр хийгдээд байгаа учраас Гадаад харилцааны сайд хуульд заагдсан үүргийнхээ дагуу чуулганд орж хамгаалж байгаа нь ойлгомжтой.

Тэр нь чуулганы танхимд суугаа гишүүдийн үгнээс ч тодорхой харагдаж байгаа юм. УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж “…Элчин сайдаар дандаа МАН-ын хүн оруулж ирэхгүй шүү. Бид хамтарсан засаг шүү, Батцэцэг сайд аа. АН-д гадаад харилцаагаар мэргэшсэн мэргэжилтнүүд бий. Тэндээс оруулж ирэхгүй бол бид 42 кноптой шүү” гэв. Манай улсын гадаад харилцааны бодлого хаа хүртэл унасныг энэ “үг”-нээс ойлгож болно.

УИХ-ын сонгуулийн дараа гурван нам хамтарч Засгийн газарт хамтарсан. Бүхнээ л хувааж байх шиг байна. Тэр тэдний дотоод яриа тохироо, харин энэ бол тэдний давж болохгүй хэм хэмжээ юм. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны гол нүүр царай буюу Элчин сайдын томилгоог албан тушаалын бялуу болгох нь хориотой. Энд уг нь ГХЯ-ны мэргэжилтнүүдээс мерит зарчмаар дэвшиж томилогдох учиртай сан. Тэгэхгүй бол сүүлийн үед дэлхий нийтэд геополитикийн асуудал тун их халтиргаатай байна.  Уржигдар Америкийн ерөнхийлөгч тангараг өргөсний дараа л гэхэд “…Дэлхийн газрын зураг өөрчлөгдөх нь тодорхой боллоо. Том нь жижгээ барьж идэхийг санаархсан дөрвөн жил болох нь дээ” гэж гадаад харилцааныхан санаа алдаж байх юм.

Дахиад хэлэхэд, улс төрийн шийдвэр эндэх, харин төрийн бодлого тэндэх асуудал шүү. Дотоод улс төрөө гадаад харилцаа руугаа “экспортолж” болохгүй. Монгол Улсын гадаад харилцаа төрийн бодлогоор л явах ёстой. Ийм хэлбэрэлтгүй тунхагтай улс байгаа юм, уг нь.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2025 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР САРЫН 22. ЛХАГВА ГАРАГ. № 13 (7509)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Ордны гурван давхрын АН-ын хоёр “гүйдэл”
Тогтворгүй байдал тогтолцооны өөрчлөлтийг “нэхээд” байна уу?!
Г.Занданшатарын Засгийн газрын “нас” хэн хэн сайд болохоос хамаарна
А.Мөнхбат: Энтрепренерүүдээ хамгаалсан улс л хөгждөг



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

Улсын гадаад харилцаа улс төрийн шийдвэрээр бус төрийн бодлогоор явдаг. Монгол Улс Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг Монгол төрийн бодлогын баримт бичигтэй. “…Энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлого явуулна” хэмээн Гадаад бодлогын үзэл баримтлалдаа тунхагласан. Тэр утгаараа энэ баримт бичиг манай гадаад бодлогын үндсэн хууль гэсэн үг. Хууль хэрэгжүүлэхдээ Үндсэн хуулиа үндэс болгодог.  Тэр жишгээр гадаад бодлогын үндэс нь Гадаад бодлогын үзэл баримтлал болдог. Гадаад харилцааныхан ингэж үздэг. Гэхдээ зарим нь “…Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг нь баримталж явах “дээс” тогтоосон баримт бичиг болохоос хөтөлбөр, төлөвлөгөө биш”, “…Гадаад харилцааны үзэл баримтлал бол хууль биш. Баримтлахгүй бол ингэж шийтгэнэ гэсэн зүйл байхгүй” гэдэг.

Аль нь ч байсан Монгол төрийн гадаад бодлого, дотоод улс төр хоёр тусдаа л гэсэн үг. Тэгээгүйгээс өнөөг хүртэл оносноосоо алдсан нь олон байгааг учир мэдэх хүмүүс хэлсээр л байна. Наад зах нь Монгол Улсын нэр хүнд гадаад талдаа алдагдаж “…Барьцгүй Монгол” гэдэг болсныг УИХ-ын саяхны чуулган дээр нэг сайд албан ёсоор хэлсэн. Цаашлаад, өнгөрсөн жилүүдэд ярихаас хэтрээгүй, өнөөдөр хэрэгжээд эхлэхээр “…Үлгэр” хэмээн үзэцгээх болсон том төслүүдийн гацаа ч гадаад харилцаа зөв яваагүйн том нотолгоо юм.

Тиймээс хүн болгон Монголын гадаад бодлогыг өөрийн дураар “бурж” байж таарахгүй. Харин сайн тунхагласан, сайхан “гарчиг”-ласан бодлогынхоо задаргааг маш нарийн хийхийн тулд ГХЯ-ныхаа үгийг Монгол дотроо сонсдог болох хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны мэргэжлийн байгууллагууд, тэр дотроо ГХЯ-ны үүрэг ролийг дээшлүүлэх хэрэгтэй. Ийм шүүмжлэлийг мэргэжлийн диплоиматууд, олон улс судлаачид тал бүрээс нь хэлдэг болсон байна.

Гэтэл ГХЯ өнөөдөр үндсэндээ ѐслолын ажил хийдэг болсон. Тэр хэрээр ГХЯ нь гадаадын олон гэрээ хэлэлцээр, бодлогын баримт бичиг дээр “…Тусгайлсан санал өгөөгүй” тодорхойлолттойгоор орхигддог болчихсон.

Цаашлаад, манай гадаад харилцаа төрийн бодлогоор бус улс төрийн шийдвэрээр яваад байгаа нь сүүлийн үед жирийн иргэдэд ч анзаарагдах болсон. Энэ нь Элчин сайд нарын томилгооноос шууд харагддаг. УИХ-ын 2024 оны сонгуулиас хойш л үе үе “…Экс гишүүн тэр Элчин сайд болох гэнэ” гэсэн мэдээлэл хэд хэдэн хүн дээр яригдсан. 2025 он гараад эхнээсээ ажил хэрэг болсон. Экс гишүүн Н.Оюундарийг Польш улсад суух Элчин сайдаар томилоод явуулав. Араас нь бас хэд хэдэн экс гишүүн Элчин сайдын томилгоонд яригдаж байна. Экс гишүүдийг ингэж эрхлүүлж, Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” явдал яавч сайн зүйл биш юм. Энэ жил, 2024 оны сонгуулийн дараа 76 экс гишүүний томилгоо яригдаж байна. Ингээд сурчихвал 2028 оны сонгуулийн дараа 126 экс гишүүнийг Элчин сайд томилох уу. Ялсан намын дарга тэр ачааг даах уу. Энд хэлэхэд, сүүлийн үед УИХ-ын гишүүнээс буусан улстөрчдийн нэг жилийн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авдаг хууль тойроод баахан шүүмжиллээ.  Ингэж бүрэн эрх нь дуусгавар болсноос хойш ажил эрхлээгүй бол бүтэн нэг жилийн хугацаанд үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, бага цалинтай ажилд орсон бол цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмж олгох хуулийн өөрчлөлтийг өмнөх УИХ баталсан. Энэ манайд ч, бусад оронд ч байдаг хууль шүү дээ. Яг үнэндээ, экс гишүүнд Элчин сайдын суудал “олгож” байхаар нэг жилийн цалинг нь тэтгэмж болгож олгох нь хүний болоод хуулийн ёсны, байх ёстой л шийдэл юм.

Түүнчлэн Элчин сайдаас гадна консулаар томилогдож байгаа улстөрчид цөөнгүй байна. Монголд нэр зүсээ алдсан улстөрчид голдуу консулаар томилогдож байгаа нь бүр хачирхалтай. Нэг консул нь өөрөө “ярьсаар” байгаад Хонгконгод, нөгөө консул нь хүүгээрээ улс төрийн жагсаал хийлгэсээр Америкт томилогдсон тухай мэдээллүүд гарсаар л байна.

Уг нь Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг хоёр жилийн өмнө УИХ-ын чуулганы хуралдаан дээр “…Элчин сайд нарын мэдлэг харилцан адилгүй, улс төрийн олон томилгоо хийгдсэн. Үүнийг үгүйсгэхгүй” гэж мэдэгдэж байв. Тэгж байгаад зарим улс оронд Элчин сайдыг томилуулж байв. Харин энэ жил, хэдхэн хоногийн өмнө мөн л УИХ-ын чуулган дээр “…Элчин сайд нарын томилгооны 80 хувьд гадаад харилцааны салбарын мэргэжилтэн буюу мэргэжлийн дипломатууд байгаа. Үлдсэн 22 орчим хувь нь бусад салбараас томилогдсон хүмүүс байна. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд Элчин сайд нарын томилгоонд алдаа, оноо гаргаж ирсэн нь үнэн” гэж ярив. Хоёр жилийн зайтай ярианд нь ялгаа юу байгааг анзаарагдах биз ээ. Эрхэм сайдын ярианд нөгөө л “…Улс төрийн томилгоо” гэсэн үг хэвээрээ байна.

Хамгийн гол нь, дээр хэлсэнчлэн Гадаад харилцааны сайдын энэ үг ГХЯ-ны байр суурь огт биш. Элчин сайд нарын томилгоо дотоод улс төрийн шийдвэрээр хийгдээд байгаа учраас Гадаад харилцааны сайд хуульд заагдсан үүргийнхээ дагуу чуулганд орж хамгаалж байгаа нь ойлгомжтой.

Тэр нь чуулганы танхимд суугаа гишүүдийн үгнээс ч тодорхой харагдаж байгаа юм. УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж “…Элчин сайдаар дандаа МАН-ын хүн оруулж ирэхгүй шүү. Бид хамтарсан засаг шүү, Батцэцэг сайд аа. АН-д гадаад харилцаагаар мэргэшсэн мэргэжилтнүүд бий. Тэндээс оруулж ирэхгүй бол бид 42 кноптой шүү” гэв. Манай улсын гадаад харилцааны бодлого хаа хүртэл унасныг энэ “үг”-нээс ойлгож болно.

УИХ-ын сонгуулийн дараа гурван нам хамтарч Засгийн газарт хамтарсан. Бүхнээ л хувааж байх шиг байна. Тэр тэдний дотоод яриа тохироо, харин энэ бол тэдний давж болохгүй хэм хэмжээ юм. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны гол нүүр царай буюу Элчин сайдын томилгоог албан тушаалын бялуу болгох нь хориотой. Энд уг нь ГХЯ-ны мэргэжилтнүүдээс мерит зарчмаар дэвшиж томилогдох учиртай сан. Тэгэхгүй бол сүүлийн үед дэлхий нийтэд геополитикийн асуудал тун их халтиргаатай байна.  Уржигдар Америкийн ерөнхийлөгч тангараг өргөсний дараа л гэхэд “…Дэлхийн газрын зураг өөрчлөгдөх нь тодорхой боллоо. Том нь жижгээ барьж идэхийг санаархсан дөрвөн жил болох нь дээ” гэж гадаад харилцааныхан санаа алдаж байх юм.

Дахиад хэлэхэд, улс төрийн шийдвэр эндэх, харин төрийн бодлого тэндэх асуудал шүү. Дотоод улс төрөө гадаад харилцаа руугаа “экспортолж” болохгүй. Монгол Улсын гадаад харилцаа төрийн бодлогоор л явах ёстой. Ийм хэлбэрэлтгүй тунхагтай улс байгаа юм, уг нь.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2025 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР САРЫН 22. ЛХАГВА ГАРАГ. № 13 (7509)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Нийслэл
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Чуулган
  • •Засгийн газар
  • •Нийтлэл
  • •E-Sport
  • •Ипотекийн зээл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Байнгын хороо
  • •Халуун сэдэв
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •ММ-ын тодруулга
  • •Намууд
  • •Яам, Агентлаг
  • •Уул уурхай
ХУРААХ
Нийслэлийн түгжрэлийг...
NBA-ын 13 дахь долоо хоногийн...

Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

ГАРЬД 2025-01-22
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Экс гишүүдийг Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” улс болох уу?!

Улсын гадаад харилцаа улс төрийн шийдвэрээр бус төрийн бодлогоор явдаг. Монгол Улс Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг Монгол төрийн бодлогын баримт бичигтэй. “…Энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлого явуулна” хэмээн Гадаад бодлогын үзэл баримтлалдаа тунхагласан. Тэр утгаараа энэ баримт бичиг манай гадаад бодлогын үндсэн хууль гэсэн үг. Хууль хэрэгжүүлэхдээ Үндсэн хуулиа үндэс болгодог.  Тэр жишгээр гадаад бодлогын үндэс нь Гадаад бодлогын үзэл баримтлал болдог. Гадаад харилцааныхан ингэж үздэг. Гэхдээ зарим нь “…Гадаад бодлогын үзэл баримтлал гэдэг нь баримталж явах “дээс” тогтоосон баримт бичиг болохоос хөтөлбөр, төлөвлөгөө биш”, “…Гадаад харилцааны үзэл баримтлал бол хууль биш. Баримтлахгүй бол ингэж шийтгэнэ гэсэн зүйл байхгүй” гэдэг.

Аль нь ч байсан Монгол төрийн гадаад бодлого, дотоод улс төр хоёр тусдаа л гэсэн үг. Тэгээгүйгээс өнөөг хүртэл оносноосоо алдсан нь олон байгааг учир мэдэх хүмүүс хэлсээр л байна. Наад зах нь Монгол Улсын нэр хүнд гадаад талдаа алдагдаж “…Барьцгүй Монгол” гэдэг болсныг УИХ-ын саяхны чуулган дээр нэг сайд албан ёсоор хэлсэн. Цаашлаад, өнгөрсөн жилүүдэд ярихаас хэтрээгүй, өнөөдөр хэрэгжээд эхлэхээр “…Үлгэр” хэмээн үзэцгээх болсон том төслүүдийн гацаа ч гадаад харилцаа зөв яваагүйн том нотолгоо юм.

Тиймээс хүн болгон Монголын гадаад бодлогыг өөрийн дураар “бурж” байж таарахгүй. Харин сайн тунхагласан, сайхан “гарчиг”-ласан бодлогынхоо задаргааг маш нарийн хийхийн тулд ГХЯ-ныхаа үгийг Монгол дотроо сонсдог болох хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны мэргэжлийн байгууллагууд, тэр дотроо ГХЯ-ны үүрэг ролийг дээшлүүлэх хэрэгтэй. Ийм шүүмжлэлийг мэргэжлийн диплоиматууд, олон улс судлаачид тал бүрээс нь хэлдэг болсон байна.

Гэтэл ГХЯ өнөөдөр үндсэндээ ѐслолын ажил хийдэг болсон. Тэр хэрээр ГХЯ нь гадаадын олон гэрээ хэлэлцээр, бодлогын баримт бичиг дээр “…Тусгайлсан санал өгөөгүй” тодорхойлолттойгоор орхигддог болчихсон.

Цаашлаад, манай гадаад харилцаа төрийн бодлогоор бус улс төрийн шийдвэрээр яваад байгаа нь сүүлийн үед жирийн иргэдэд ч анзаарагдах болсон. Энэ нь Элчин сайд нарын томилгооноос шууд харагддаг. УИХ-ын 2024 оны сонгуулиас хойш л үе үе “…Экс гишүүн тэр Элчин сайд болох гэнэ” гэсэн мэдээлэл хэд хэдэн хүн дээр яригдсан. 2025 он гараад эхнээсээ ажил хэрэг болсон. Экс гишүүн Н.Оюундарийг Польш улсад суух Элчин сайдаар томилоод явуулав. Араас нь бас хэд хэдэн экс гишүүн Элчин сайдын томилгоонд яригдаж байна. Экс гишүүдийг ингэж эрхлүүлж, Элчин сайдын суудлаар “урамшуулдаг” явдал яавч сайн зүйл биш юм. Энэ жил, 2024 оны сонгуулийн дараа 76 экс гишүүний томилгоо яригдаж байна. Ингээд сурчихвал 2028 оны сонгуулийн дараа 126 экс гишүүнийг Элчин сайд томилох уу. Ялсан намын дарга тэр ачааг даах уу. Энд хэлэхэд, сүүлийн үед УИХ-ын гишүүнээс буусан улстөрчдийн нэг жилийн цалинтай тэнцэх тэтгэмж авдаг хууль тойроод баахан шүүмжиллээ.  Ингэж бүрэн эрх нь дуусгавар болсноос хойш ажил эрхлээгүй бол бүтэн нэг жилийн хугацаанд үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмж, бага цалинтай ажилд орсон бол цалингийн зөрүүтэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмж олгох хуулийн өөрчлөлтийг өмнөх УИХ баталсан. Энэ манайд ч, бусад оронд ч байдаг хууль шүү дээ. Яг үнэндээ, экс гишүүнд Элчин сайдын суудал “олгож” байхаар нэг жилийн цалинг нь тэтгэмж болгож олгох нь хүний болоод хуулийн ёсны, байх ёстой л шийдэл юм.

Түүнчлэн Элчин сайдаас гадна консулаар томилогдож байгаа улстөрчид цөөнгүй байна. Монголд нэр зүсээ алдсан улстөрчид голдуу консулаар томилогдож байгаа нь бүр хачирхалтай. Нэг консул нь өөрөө “ярьсаар” байгаад Хонгконгод, нөгөө консул нь хүүгээрээ улс төрийн жагсаал хийлгэсээр Америкт томилогдсон тухай мэдээллүүд гарсаар л байна.

Уг нь Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг хоёр жилийн өмнө УИХ-ын чуулганы хуралдаан дээр “…Элчин сайд нарын мэдлэг харилцан адилгүй, улс төрийн олон томилгоо хийгдсэн. Үүнийг үгүйсгэхгүй” гэж мэдэгдэж байв. Тэгж байгаад зарим улс оронд Элчин сайдыг томилуулж байв. Харин энэ жил, хэдхэн хоногийн өмнө мөн л УИХ-ын чуулган дээр “…Элчин сайд нарын томилгооны 80 хувьд гадаад харилцааны салбарын мэргэжилтэн буюу мэргэжлийн дипломатууд байгаа. Үлдсэн 22 орчим хувь нь бусад салбараас томилогдсон хүмүүс байна. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд Элчин сайд нарын томилгоонд алдаа, оноо гаргаж ирсэн нь үнэн” гэж ярив. Хоёр жилийн зайтай ярианд нь ялгаа юу байгааг анзаарагдах биз ээ. Эрхэм сайдын ярианд нөгөө л “…Улс төрийн томилгоо” гэсэн үг хэвээрээ байна.

Хамгийн гол нь, дээр хэлсэнчлэн Гадаад харилцааны сайдын энэ үг ГХЯ-ны байр суурь огт биш. Элчин сайд нарын томилгоо дотоод улс төрийн шийдвэрээр хийгдээд байгаа учраас Гадаад харилцааны сайд хуульд заагдсан үүргийнхээ дагуу чуулганд орж хамгаалж байгаа нь ойлгомжтой.

Тэр нь чуулганы танхимд суугаа гишүүдийн үгнээс ч тодорхой харагдаж байгаа юм. УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж “…Элчин сайдаар дандаа МАН-ын хүн оруулж ирэхгүй шүү. Бид хамтарсан засаг шүү, Батцэцэг сайд аа. АН-д гадаад харилцаагаар мэргэшсэн мэргэжилтнүүд бий. Тэндээс оруулж ирэхгүй бол бид 42 кноптой шүү” гэв. Манай улсын гадаад харилцааны бодлого хаа хүртэл унасныг энэ “үг”-нээс ойлгож болно.

УИХ-ын сонгуулийн дараа гурван нам хамтарч Засгийн газарт хамтарсан. Бүхнээ л хувааж байх шиг байна. Тэр тэдний дотоод яриа тохироо, харин энэ бол тэдний давж болохгүй хэм хэмжээ юм. Өөрөөр хэлбэл, гадаад харилцааны гол нүүр царай буюу Элчин сайдын томилгоог албан тушаалын бялуу болгох нь хориотой. Энд уг нь ГХЯ-ны мэргэжилтнүүдээс мерит зарчмаар дэвшиж томилогдох учиртай сан. Тэгэхгүй бол сүүлийн үед дэлхий нийтэд геополитикийн асуудал тун их халтиргаатай байна.  Уржигдар Америкийн ерөнхийлөгч тангараг өргөсний дараа л гэхэд “…Дэлхийн газрын зураг өөрчлөгдөх нь тодорхой боллоо. Том нь жижгээ барьж идэхийг санаархсан дөрвөн жил болох нь дээ” гэж гадаад харилцааныхан санаа алдаж байх юм.

Дахиад хэлэхэд, улс төрийн шийдвэр эндэх, харин төрийн бодлого тэндэх асуудал шүү. Дотоод улс төрөө гадаад харилцаа руугаа “экспортолж” болохгүй. Монгол Улсын гадаад харилцаа төрийн бодлогоор л явах ёстой. Ийм хэлбэрэлтгүй тунхагтай улс байгаа юм, уг нь.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2025 ОНЫ НЭГДҮГЭЭР САРЫН 22. ЛХАГВА ГАРАГ. № 13 (7509)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийтлэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Ордны гурван давхрын АН-ын хоёр “гүйдэл”
Тогтворгүй байдал тогтолцооны өөрчлөлтийг “нэхээд” байна уу?!
Г.Занданшатарын Засгийн газрын “нас” хэн хэн сайд болохоос хамаарна
А.Мөнхбат: Энтрепренерүүдээ хамгаалсан улс л хөгждөг
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
3 цагийн өмнө өмнө

Өнөөдөр 22:00 цагаас 10-р хороолол-25-р эмийн сангийн уулзварыг хаана

3 цагийн өмнө өмнө

Нийслэлийн иргэдийн баяр “Хүрээ цам-Даншиг наадам 2025" энэ сарын 28, 29-нд болно

3 цагийн өмнө өмнө

Урсгал сөрсөн гэж цахимаар мэдээлэгдсэн жолоочид хариуцлага тооцлоо

4 цагийн өмнө өмнө

Ордны гурван давхрын АН-ын хоёр “гүйдэл”

4 цагийн өмнө өмнө

Улс төрийн тогтворгүй байдлаас болж том төслүүд гацаад эхэллээ

4 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ мажорын хасагдах шатанд шалгарлаа

13 цагийн өмнө өмнө

Шинэ Хархорум хотын бүтээн байгуулалттай танилцлаа

3 цагийн өмнө өмнө

Сэлбэ голын үерийн хамгаалалтын далангийн ажил 90 хувьтай

13 цагийн өмнө өмнө

Явган хүний замыг шинэчлэхдээ суурийн үе, холбоос хэсгүүдийг чанаржуулахыг үүрэг болголоо

3 цагийн өмнө өмнө

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын II блокийг 12-р сард ашиглалтад оруулна

3 цагийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.16/

4 цагийн өмнө өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй улаан луу өдөр

4 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө 27-29 хэм дулаан байна

16 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ өнөөдөр шөнө G2 Esports багтай тоглоно

1 өдрийн өмнө өмнө

А.Үйлстөгөлдөрийг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын даргаар томиллоо

1 өдрийн өмнө өмнө

К.Ёолк жүдо бөхийн ДАШТ-ээс хүрэл медаль хүртжээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Хасын Хүлэгүүд баг “BCL Asia” тэмцээний хүрэл медалийн эзэд боллоо

2 өдрийн өмнө өмнө

34 дэх Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Засгийн газрын тамгаа гардаж авлаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар:Үрэлгэн зардлаа багасгаж, төр бүсээ чангалах зарчим баримтална

2 өдрийн өмнө өмнө

The MongolZ баг Мажорын хоёр дахь хожлоо байгууллаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Сэлбэ хотын газар чөлөөлөлт 90 гаруй хувьтай үргэлжилж байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Оклахома Сити Тандер цувралыг тэнцүүллээ

2 өдрийн өмнө өмнө

10 дугаар хорооллын уулзвараас 25 дугаар эмийн сангийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2 өдрийн өмнө өмнө

В.Оюумаа: Нийслэлийн өмчийг дамлан түрээсэлдэг байдлыг таслан зогсоосноор түрээсийн орлого 186 хувиар давж биелсэн

2 өдрийн өмнө өмнө

Өрхийн эрүүл мэндийн төвийн хуучин барилгыг нурааж, ногоон байгууламж болгон тохижуулна

2 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулвал эд малын гарлагатай

2 өдрийн өмнө өмнө

Бага зэргийн бороо орно

2025-06-13 өмнө

Хасын Хүлэгүүд баг “BCL Asia” тэмцээний хүрэл медалийн төлөө тоглохоор боллоо

2025-06-13 өмнө

“Boeing 787 Dreamliner” онгоц осолдлоо

2025-06-13 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.13/

САНАЛ БОЛГОХ
2025-06-09 өмнө

Дараагийн Ерөнхий сайд Д.Амарбаясгалан уу, Г.Занданшатар уу?

2025-06-09 өмнө

Гашуунсухайтын гурвалыг илчлэх цаг иржээ

2025-06-10 өмнө

А.Мөнхбат: Энтрепренерүүдээ хамгаалсан улс л хөгждөг

2025-06-10 өмнө

Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч Г.Занданшатар Засгийн газраа дангаараа байгуулна гэжээ

2025-06-11 өмнө

Арилжааны банкны олгосон ипотекийн зээл МИК-д хэрхэн шилждэг вэ

2025-06-11 өмнө

Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс анх удаа мөнгөн гэрэгэ олдлоо

2025-06-10 өмнө

Нийцлийн менежментийн ISO 37301:2021 олон улсын стандартыг 3 дахь жилдээ амжилттай баталгаажууллаа

2025-06-10 өмнө

Өнөөдрөөс 12 хоног халуун ус тасалж, засвар хийх байршлууд

2025-06-12 өмнө

Маршалын гүүрнээс Централ тауэрын уулзвар хүртэлх /баруун тал/ явган хүний замыг шинэчилж байна

2025-06-11 өмнө

Сонгинохайрхан дүүргийн хэмжээнд 12 байршилд 35700 ширхэг гоёлын цэцэг тарьж байна

2025-06-13 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.13/

2025-06-11 өмнө

Төв шуудангийн уулзварыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-10 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.10/

2025-06-10 өмнө

“Улаанбаатар биенналь 2025”-ын хүрээнд “Монгол кино өдөрлөг” зохион байгуулж байна

2025-06-12 өмнө

Г.Занданшатарын Засгийн газрын “нас” хэн хэн сайд болохоос хамаарна

2025-06-10 өмнө

Трампын цагаачлалын бодлогыг эсэргүүцсэн жагсаал бослого болон өргөжсөн үү?

2025-06-13 өмнө

Бага зэргийн бороо орно

2025-06-13 өмнө

Гурван хөх мэнгэтэй харагчин үхэр өдөр

2025-06-12 өмнө

Эх оронч худалдан авалтад уриалсан “Дэлхийн жижиг, дунд үйлдвэрийн өдөр -2025” үзэсгэлэн төв талбайд эхэллээ

2025-06-13 өмнө

“Boeing 787 Dreamliner” онгоц осолдлоо

2025-06-12 өмнө

Америк хуульч Т.Батаарыг “эргэв”

2025-06-12 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.12/

2025-06-11 өмнө

Цагдаагийн академийн өргөн чөлөөнөөс урагш Төмөр замын нүхэн гарцын уулзвар хүртэлх замыг хааж шинэчилнэ

2025-06-12 өмнө

Дөрвөн ногоон мэнгэтэй хар хулгана өдөр

2025-06-12 өмнө

Бага зэргийн бороо орно, өдөртөө 20-22 хэм дулаан байна

2025-06-12 өмнө

Барилгын түр хашаа, орчны аюулгүй байдалд хяналт шалгалт хийж, зөрчлийг арилгуулж байна

2025-06-09 өмнө

Морингийн давааны төвлөрсөн хогийн цэг хүртэлх 1.5 км авто замыг наймдугаар сард ашиглалтад оруулна

2025-06-12 өмнө

Э.Бат-Үүл: Хүмүүсийн шүүмжлэлийг хэрүүлээр бус, сайн ажлаар хариу барьдаг нь хот удирдах соёл юм шүү!

2025-06-12 өмнө

Хасын Хүлэгүүд баг “BCL Asia” тэмцээний шилдэг дөрөвт үлдлээ

2025-06-12 өмнө

The MongolZ мажорын эхний тоглолтоо Бразилийн FURIA багтай тоглоно

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.