• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Иран эмэгтэйчүүдийн эрх чөлөөний төлөөх ширүүн тэмцэл юунд хүрэх бол?

Иран улсын эмэгтэйчүүд төв гудамжиндаа цугларан үсээ хусаж, хижаб буюу толгойныхоо алчуурыг шатаагаад долоо хоногийн хугацаа өнгөрөх гэж байна. Тэд эмэгтэйчүүдийн эрх чөлөөг хаан боогдуулсан төр, Засгийн газрынхаа эсрэг тэмцэж байгаа нь энэ. Учир нь Исламд эмэгтэйчүүд нүднээс бусад хэсгээ далдалсан битүү хувцас өмсөж явах ёстой гэсэн хатуу хууль үйлчлэхийн сацуу боловсрол эзэмшихээс эхлээд эдийн засгийн бүрэн эрх чөлөө ч байдаггүй билээ. Тиймээс уур бухимдал нь эцэстээ тулсан Иран эмэгтэйчүүд улсынхаа удирдагч Аяатолла Али Хаменейг огцрохыг шаардаж байна.

Нийслэл Тегеран хотод хижаб өмсөхөөс татгалзаж цагдаад баривчлагдсан 22 настай эмэгтэй Махса Амини нас барсны улмаас Иран улсад эмэгтэйчүүдийн өргөн хүрээний эсэргүүцлийн жагсаал өрнөж эхлээд байгаа юм.Тодруулбал, Махса Амини цагдаад есдүгээр сарын 13-нд баривчлагдаад гурав хоногийн дараа буюу 16-нд нас барсан юм.Цагдаа нарын зүгээс Махса Аминиг зүрхний өвчний улмаас нас барсан, баривчилгааны үеэр эрүүдэн шүүгээгүй хэмээн мэдээлж байна. Харин Аминигийн гэр бүлийнхэн охиныгоо зүрхний ямар нэгэн өвчингүй байсан хэмээн мэдээлээд байгаа юм. Тиймээс  түүнийг хүчээр амийг нь  хөнөөсөн хэмээн үзэж байгаагаа илэрхийлж эмэгтэйчүүд талбай дээр жагсаж, хижабаа тайлж, гал руу шидэж шатаасан юм. Зарим эрэгтэй тэдний жагсаалд нэгдсэн байна.

 

700 ГАРУЙ ТЭМЦЭГЧИЙГ БАРИВЧИЛЖЭЭ

Түүх сөхвөл, 1979 оны хувьсгалын дараагаас Иран улс Шариатын хуулийн дагуу эмэгтэйчүүдийн хувцаслалтад хатуу хязгаар тавьж эхэлсэн байдаг. Тодруулбал, тус хуулиар эмэгтэйчүүд үсээ далдалсан алчуураар толгойгоо ороож, биеийн бүх хэсгээ далдалсан урт хувцас өмсөх ёстой гэсэн хатуу дүрмийг тогтоосон юм. Хэрэв хэн нэгэн эмэгтэй энэ хуулийг зөрчвөл баривчлах, торгох, олны өмнө гутаан доромжлох гэсэн арга хэмжээ авдаг болоод 43 жил өнгөрчээ.

Эмэгтэйчүүдийн энэ эсэргүүцлийн цуглааныг зогсоохын тулд Засгийн газар нь пүрэв гарагийн байдлаар 700 гаруй хүнийг баривчилжээ. Үүнээс гадна 41 жагсагч нас барсан гэж “businesstoday.in” сайт мэдээлэв. Жагсаалын улмаас банкны 12 салбарын байр сүйдэж, 219 АТМ эвдэрсэн гэж Ираны төрийн хэвлэл мэдээлэв.

 

ЖАГСААЛЫН ТАЛААР СУДЛААЧИД ЮУ ХЭЛЭВ?

 

22 настай эмэгтэй Аминигийн нас барсан үйл явдал, хижаб өмсөхийн эсрэг жагсаал зэрэг нь эмэгтэйчүүдийн хувцаслалттай холбоотой хатуу хяналтыг зөөлрүүлэхэд үр дүнгээ өгнө хэмээн ажиглагчид үзэж байна. Энэ талаар АНУ-д төвтэй Ираны судалгааны төвийн шинжээч Омид Мемариан “Махса Аминигийн үхэл олон жилийн туршид хуримтлагдсан эмэгтэйчүүдийн уур хилэнг бадрааж, эсэргүүцлийн галыг өдөөлөө. Энэ тэмцэл анх удаагийнх биш ч өмнөх жагсаалуудаас илүү ширүүн болж байна” хэмээн “Ройтерс” агентлагт ярьжээ.

Мөн Израилийн Рейхманы их сургуулийн Ираны улс төр судлалын профессор Мейр Жаведанфар “Иранчууд авлигад идэгдсэн, утга учиргүй дэглэмийг эсэргүүцэж байна. Энэ удаагийн жагсаал сүүлчийнх биш. Ийм жагсаал дахин олон удаа давтагдана. Гэхдээ Ираны Зэвсэгт хүчний багахан хэсэг нь ч гэсэн ард түмэнтэйгээ нэгдэхгүй бол удирдагчгүй энэ жагсаал хувьсгалын хэмжээнд хүрэхгүй” гэж ярьсан байна.

Харин НҮБ-ын Хүний эрхийн газраас цагдаа нар жагсагч эмэгтэйчүүдийг алгадах, бороохойгоор цохих, цагдаагийн машин руу албан хүчээр оруулах гэсэн хүч хэрэглэн тэмцэж байгааг мэдээлэв. Мөн цагдаа нар жагсаалыг тараахын тулд нулимс асгаруулагч хий ашиглаж, резинэн үрлээр бууджээ. Үүнээс гадна Ираны Засгийн газар Instagram, Skype, LinkedIn ,WhatsApp гэсэн олон нийтийн сүлжээний бүх платформыг хааж, интернэтийн сүлжээг хязгаарласан байна.

 

“ИРАН ЭМЭГТЭЙЧҮҮД СУЛ ДОРОЙ БИШ”

 

Жагсаалын талаар 27 настай Карим “Нийгэм, эдийн засаг, амьдралынхаа бүх хугацаан дахь эрхийнхээ төлөө 85 сая хүн тэмцэж байна. Энэ үндэсний хөдөлгөөн биш боловч эмэгтэйчүүдийн суурь эрхийн төлөөх тэмцэл юм” гэж  “Guardian”-д ярьжээ.

Мөн 20 настай Розин “Манай улсын эмэгтэйчүүд алхам тутамдаа олон асуудалтай тулгардаг. Дан ганц хижаб өмсөхийг хориглодог бус Засгийн газрын бүтэн тогтолцооны асуудал бий. Эрх баригчид олон хүний амь хөнөөж, эмэгтэйчүүдийн эрхийг хязгаарлаж, ямар ч сонголт үлдээгээгүй. Бид хүссэн хувцасаа өмсөж чадахгүйгээс гадна сонголт хийх ч эрхгүй. Олон жилийн туршид цагдаа нараар хянуулж, дуугаа хориуллаа. Одоо би эрх чөлөөг хүсэж байна.Тиймээс бид эмэгтэй хүн болж төрснийхөө төлөө доромжлуулсан үйлдлийн эсрэг өдөр бүр жагсаж байна. Гэхдээ бид амиа алдах эрсдэл маш өндөр байгааг дэлхий нийт мэдээсэй.Иран эмэгтэйчүүд сул дорой биш.Бид нүүр будалтын шинэ тренд, Холливуудын кинонд дуртай” гэж ярьжээ.

Харин 19 настай Мохсин “Замаар алхаж явсан өсвөр насны охиныг цагдаа бороохойгоороо цохиж байхыг лхагва гарагийн орой би харсан. Яг энэ мөчийг хэзээ ч мартахгүй. Долоо хоногийн туршид Иран эмэгтэйчүүд хэзээ ч төсөөлж байгаагүй хүчирхийллийн золиос болж байна. Бид дан ганц нэг эмэгтэйн үхлээс болж жагсаагүй. Сонголт хийх эрх чөлөө, ажилгүйдэл, хатуу хяналт, инфляцийн өсөлт гэсэн олон асуудлын улмаас эсэргүүцлээ илэрхийлж байна. Цагдаа нар бидний эсрэг түрэмгий авир гаргаж байгаа ч гавлах хүртэл нь тэмцэнэ. Эх орон, энэ хувьсгалыг эхлүүлсэн эгч нарынхаа төлөө би чадах бүхнээ хийнэ” гэсэн юм.

Сэтгүүлч 29 настай Реза “Жагсаалыг сурвалжлаад явж байтал цагдаа нар миний ажлын үнэмлэхийг хурааж, бороохойгоороо өвдөг рүү цохьсон. Тэд надаас ямар мэдээ бичиж байгааг минь асуугаад хэрэв сэтгүүлч гэдэг нь батлагдвал үнэмлэхийг чинь буцааж өгнө гэж амласан. Бид Махсагийн амиа алдсан тухай мэдээлэхдээ үхэл гэдэг үгийг ашиглахгүй байхаар шийдсэн. Учир нь цагдаа нар болон бусад хүн бидний ажлыг хянаж байдаг. Мөн аюулаас сэргийлж хамтран ажиллагсад маань дугаараа сольж, зарим нь өрөөгөө цоожлон ажиллаж байна.Бид амиа алдахаас үнэхээр их айж байна” гэв.

Дашрамд дурдахад, Хижаб өмсөхөөс татгалзсаны улмаас баривчлагдаж нас барсан эмэгтэй курд байжээ. Курдууд буюу Курдистан үндэстэн Ираны хүн амын 10 орчим хувийг эзэлдэг. Энэ талаар Ойрхи Дорнодын дэлхийн асуудлаарх зөвлөлийн ахлах ажилтан Ранж Аладдин “Иранд олон жилийн турш дарлагдсан Курд үндэстнүүд Махса Аминийн амиа алдсантай холбоотойгоор хувьсгал өрнүүлж болзошгүй байна. Гэхдээ энэ нь Курд үндэстний гэхээсээ илүү Исламын Бүгд найрамдах улсын улс төр, үзэл суртлын тогтолцоотой холбоотой том асуудлыг гаргаж ирлээ” гэв.  Засгийн газраас нь интернэтийн сүлжээг хаасан ч  Иран эмэгтэйчүүдийн үсээ тайрч байгаа бичлэг олон улсын хэвлэлээр тархсаар байна. Тиймээс энэ удаагийн эсэргүүцлийн жагсаалын хэлбэрийг өмнөх тэмцлүүдээс илүү хүчтэй байна хэмээн ажиглагчид дүгнэж байгаа юм.

Эх сурвалж:  “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ЕСДҮГЭЭР САРЫН 30. БААСАН ГАРАГ. № 190 (6922)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Узбекистан цахилгаан станцуудаас эхлээд төрийн өмчөө хувьчилж эхэлжээ
Засгийн газар “…Трампын тарифад тогтож үлдэх арга чарга”-аа Аюулгүйн зөвлөлд танилцуулжээ
Америкт гарсан манай сайн эрс ачигдаад ирэх үү
Д.Трампын зарим шийдвэрүүд шүүхэд маргаан дагуулав



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Иран эмэгтэйчүүдийн эрх чөлөөний төлөөх ширүүн тэмцэл юунд хүрэх бол?

Иран улсын эмэгтэйчүүд төв гудамжиндаа цугларан үсээ хусаж, хижаб буюу толгойныхоо алчуурыг шатаагаад долоо хоногийн хугацаа өнгөрөх гэж байна. Тэд эмэгтэйчүүдийн эрх чөлөөг хаан боогдуулсан төр, Засгийн газрынхаа эсрэг тэмцэж байгаа нь энэ. Учир нь Исламд эмэгтэйчүүд нүднээс бусад хэсгээ далдалсан битүү хувцас өмсөж явах ёстой гэсэн хатуу хууль үйлчлэхийн сацуу боловсрол эзэмшихээс эхлээд эдийн засгийн бүрэн эрх чөлөө ч байдаггүй билээ. Тиймээс уур бухимдал нь эцэстээ тулсан Иран эмэгтэйчүүд улсынхаа удирдагч Аяатолла Али Хаменейг огцрохыг шаардаж байна.

Нийслэл Тегеран хотод хижаб өмсөхөөс татгалзаж цагдаад баривчлагдсан 22 настай эмэгтэй Махса Амини нас барсны улмаас Иран улсад эмэгтэйчүүдийн өргөн хүрээний эсэргүүцлийн жагсаал өрнөж эхлээд байгаа юм.Тодруулбал, Махса Амини цагдаад есдүгээр сарын 13-нд баривчлагдаад гурав хоногийн дараа буюу 16-нд нас барсан юм.Цагдаа нарын зүгээс Махса Аминиг зүрхний өвчний улмаас нас барсан, баривчилгааны үеэр эрүүдэн шүүгээгүй хэмээн мэдээлж байна. Харин Аминигийн гэр бүлийнхэн охиныгоо зүрхний ямар нэгэн өвчингүй байсан хэмээн мэдээлээд байгаа юм. Тиймээс  түүнийг хүчээр амийг нь  хөнөөсөн хэмээн үзэж байгаагаа илэрхийлж эмэгтэйчүүд талбай дээр жагсаж, хижабаа тайлж, гал руу шидэж шатаасан юм. Зарим эрэгтэй тэдний жагсаалд нэгдсэн байна.

 

700 ГАРУЙ ТЭМЦЭГЧИЙГ БАРИВЧИЛЖЭЭ

Түүх сөхвөл, 1979 оны хувьсгалын дараагаас Иран улс Шариатын хуулийн дагуу эмэгтэйчүүдийн хувцаслалтад хатуу хязгаар тавьж эхэлсэн байдаг. Тодруулбал, тус хуулиар эмэгтэйчүүд үсээ далдалсан алчуураар толгойгоо ороож, биеийн бүх хэсгээ далдалсан урт хувцас өмсөх ёстой гэсэн хатуу дүрмийг тогтоосон юм. Хэрэв хэн нэгэн эмэгтэй энэ хуулийг зөрчвөл баривчлах, торгох, олны өмнө гутаан доромжлох гэсэн арга хэмжээ авдаг болоод 43 жил өнгөрчээ.

Эмэгтэйчүүдийн энэ эсэргүүцлийн цуглааныг зогсоохын тулд Засгийн газар нь пүрэв гарагийн байдлаар 700 гаруй хүнийг баривчилжээ. Үүнээс гадна 41 жагсагч нас барсан гэж “businesstoday.in” сайт мэдээлэв. Жагсаалын улмаас банкны 12 салбарын байр сүйдэж, 219 АТМ эвдэрсэн гэж Ираны төрийн хэвлэл мэдээлэв.

 

ЖАГСААЛЫН ТАЛААР СУДЛААЧИД ЮУ ХЭЛЭВ?

 

22 настай эмэгтэй Аминигийн нас барсан үйл явдал, хижаб өмсөхийн эсрэг жагсаал зэрэг нь эмэгтэйчүүдийн хувцаслалттай холбоотой хатуу хяналтыг зөөлрүүлэхэд үр дүнгээ өгнө хэмээн ажиглагчид үзэж байна. Энэ талаар АНУ-д төвтэй Ираны судалгааны төвийн шинжээч Омид Мемариан “Махса Аминигийн үхэл олон жилийн туршид хуримтлагдсан эмэгтэйчүүдийн уур хилэнг бадрааж, эсэргүүцлийн галыг өдөөлөө. Энэ тэмцэл анх удаагийнх биш ч өмнөх жагсаалуудаас илүү ширүүн болж байна” хэмээн “Ройтерс” агентлагт ярьжээ.

Мөн Израилийн Рейхманы их сургуулийн Ираны улс төр судлалын профессор Мейр Жаведанфар “Иранчууд авлигад идэгдсэн, утга учиргүй дэглэмийг эсэргүүцэж байна. Энэ удаагийн жагсаал сүүлчийнх биш. Ийм жагсаал дахин олон удаа давтагдана. Гэхдээ Ираны Зэвсэгт хүчний багахан хэсэг нь ч гэсэн ард түмэнтэйгээ нэгдэхгүй бол удирдагчгүй энэ жагсаал хувьсгалын хэмжээнд хүрэхгүй” гэж ярьсан байна.

Харин НҮБ-ын Хүний эрхийн газраас цагдаа нар жагсагч эмэгтэйчүүдийг алгадах, бороохойгоор цохих, цагдаагийн машин руу албан хүчээр оруулах гэсэн хүч хэрэглэн тэмцэж байгааг мэдээлэв. Мөн цагдаа нар жагсаалыг тараахын тулд нулимс асгаруулагч хий ашиглаж, резинэн үрлээр бууджээ. Үүнээс гадна Ираны Засгийн газар Instagram, Skype, LinkedIn ,WhatsApp гэсэн олон нийтийн сүлжээний бүх платформыг хааж, интернэтийн сүлжээг хязгаарласан байна.

 

“ИРАН ЭМЭГТЭЙЧҮҮД СУЛ ДОРОЙ БИШ”

 

Жагсаалын талаар 27 настай Карим “Нийгэм, эдийн засаг, амьдралынхаа бүх хугацаан дахь эрхийнхээ төлөө 85 сая хүн тэмцэж байна. Энэ үндэсний хөдөлгөөн биш боловч эмэгтэйчүүдийн суурь эрхийн төлөөх тэмцэл юм” гэж  “Guardian”-д ярьжээ.

Мөн 20 настай Розин “Манай улсын эмэгтэйчүүд алхам тутамдаа олон асуудалтай тулгардаг. Дан ганц хижаб өмсөхийг хориглодог бус Засгийн газрын бүтэн тогтолцооны асуудал бий. Эрх баригчид олон хүний амь хөнөөж, эмэгтэйчүүдийн эрхийг хязгаарлаж, ямар ч сонголт үлдээгээгүй. Бид хүссэн хувцасаа өмсөж чадахгүйгээс гадна сонголт хийх ч эрхгүй. Олон жилийн туршид цагдаа нараар хянуулж, дуугаа хориуллаа. Одоо би эрх чөлөөг хүсэж байна.Тиймээс бид эмэгтэй хүн болж төрснийхөө төлөө доромжлуулсан үйлдлийн эсрэг өдөр бүр жагсаж байна. Гэхдээ бид амиа алдах эрсдэл маш өндөр байгааг дэлхий нийт мэдээсэй.Иран эмэгтэйчүүд сул дорой биш.Бид нүүр будалтын шинэ тренд, Холливуудын кинонд дуртай” гэж ярьжээ.

Харин 19 настай Мохсин “Замаар алхаж явсан өсвөр насны охиныг цагдаа бороохойгоороо цохиж байхыг лхагва гарагийн орой би харсан. Яг энэ мөчийг хэзээ ч мартахгүй. Долоо хоногийн туршид Иран эмэгтэйчүүд хэзээ ч төсөөлж байгаагүй хүчирхийллийн золиос болж байна. Бид дан ганц нэг эмэгтэйн үхлээс болж жагсаагүй. Сонголт хийх эрх чөлөө, ажилгүйдэл, хатуу хяналт, инфляцийн өсөлт гэсэн олон асуудлын улмаас эсэргүүцлээ илэрхийлж байна. Цагдаа нар бидний эсрэг түрэмгий авир гаргаж байгаа ч гавлах хүртэл нь тэмцэнэ. Эх орон, энэ хувьсгалыг эхлүүлсэн эгч нарынхаа төлөө би чадах бүхнээ хийнэ” гэсэн юм.

Сэтгүүлч 29 настай Реза “Жагсаалыг сурвалжлаад явж байтал цагдаа нар миний ажлын үнэмлэхийг хурааж, бороохойгоороо өвдөг рүү цохьсон. Тэд надаас ямар мэдээ бичиж байгааг минь асуугаад хэрэв сэтгүүлч гэдэг нь батлагдвал үнэмлэхийг чинь буцааж өгнө гэж амласан. Бид Махсагийн амиа алдсан тухай мэдээлэхдээ үхэл гэдэг үгийг ашиглахгүй байхаар шийдсэн. Учир нь цагдаа нар болон бусад хүн бидний ажлыг хянаж байдаг. Мөн аюулаас сэргийлж хамтран ажиллагсад маань дугаараа сольж, зарим нь өрөөгөө цоожлон ажиллаж байна.Бид амиа алдахаас үнэхээр их айж байна” гэв.

Дашрамд дурдахад, Хижаб өмсөхөөс татгалзсаны улмаас баривчлагдаж нас барсан эмэгтэй курд байжээ. Курдууд буюу Курдистан үндэстэн Ираны хүн амын 10 орчим хувийг эзэлдэг. Энэ талаар Ойрхи Дорнодын дэлхийн асуудлаарх зөвлөлийн ахлах ажилтан Ранж Аладдин “Иранд олон жилийн турш дарлагдсан Курд үндэстнүүд Махса Аминийн амиа алдсантай холбоотойгоор хувьсгал өрнүүлж болзошгүй байна. Гэхдээ энэ нь Курд үндэстний гэхээсээ илүү Исламын Бүгд найрамдах улсын улс төр, үзэл суртлын тогтолцоотой холбоотой том асуудлыг гаргаж ирлээ” гэв.  Засгийн газраас нь интернэтийн сүлжээг хаасан ч  Иран эмэгтэйчүүдийн үсээ тайрч байгаа бичлэг олон улсын хэвлэлээр тархсаар байна. Тиймээс энэ удаагийн эсэргүүцлийн жагсаалын хэлбэрийг өмнөх тэмцлүүдээс илүү хүчтэй байна хэмээн ажиглагчид дүгнэж байгаа юм.

Эх сурвалж:  “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ЕСДҮГЭЭР САРЫН 30. БААСАН ГАРАГ. № 190 (6922)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Засгийн газар
  • •Чуулган
  • •Нийслэл
  • •Байнгын хороо
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Нийтлэл
  • •Ярилцлага
  • •Видео мэдээ
  • •E-Sport
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Уул уурхай
  • •Гэмт хэрэг
  • •Фото мэдээ
  • •Яам, Агентлаг
ХУРААХ
С.Эрдэнэгүй “эвлэрэл”-ийн...
Япон Улс Монгол Улстай эрчим...

Иран эмэгтэйчүүдийн эрх чөлөөний төлөөх ширүүн тэмцэл юунд хүрэх бол?

ДОЛЖИНЖАВ 2022-09-30
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Иран эмэгтэйчүүдийн эрх чөлөөний төлөөх ширүүн тэмцэл юунд хүрэх бол?

Иран улсын эмэгтэйчүүд төв гудамжиндаа цугларан үсээ хусаж, хижаб буюу толгойныхоо алчуурыг шатаагаад долоо хоногийн хугацаа өнгөрөх гэж байна. Тэд эмэгтэйчүүдийн эрх чөлөөг хаан боогдуулсан төр, Засгийн газрынхаа эсрэг тэмцэж байгаа нь энэ. Учир нь Исламд эмэгтэйчүүд нүднээс бусад хэсгээ далдалсан битүү хувцас өмсөж явах ёстой гэсэн хатуу хууль үйлчлэхийн сацуу боловсрол эзэмшихээс эхлээд эдийн засгийн бүрэн эрх чөлөө ч байдаггүй билээ. Тиймээс уур бухимдал нь эцэстээ тулсан Иран эмэгтэйчүүд улсынхаа удирдагч Аяатолла Али Хаменейг огцрохыг шаардаж байна.

Нийслэл Тегеран хотод хижаб өмсөхөөс татгалзаж цагдаад баривчлагдсан 22 настай эмэгтэй Махса Амини нас барсны улмаас Иран улсад эмэгтэйчүүдийн өргөн хүрээний эсэргүүцлийн жагсаал өрнөж эхлээд байгаа юм.Тодруулбал, Махса Амини цагдаад есдүгээр сарын 13-нд баривчлагдаад гурав хоногийн дараа буюу 16-нд нас барсан юм.Цагдаа нарын зүгээс Махса Аминиг зүрхний өвчний улмаас нас барсан, баривчилгааны үеэр эрүүдэн шүүгээгүй хэмээн мэдээлж байна. Харин Аминигийн гэр бүлийнхэн охиныгоо зүрхний ямар нэгэн өвчингүй байсан хэмээн мэдээлээд байгаа юм. Тиймээс  түүнийг хүчээр амийг нь  хөнөөсөн хэмээн үзэж байгаагаа илэрхийлж эмэгтэйчүүд талбай дээр жагсаж, хижабаа тайлж, гал руу шидэж шатаасан юм. Зарим эрэгтэй тэдний жагсаалд нэгдсэн байна.

 

700 ГАРУЙ ТЭМЦЭГЧИЙГ БАРИВЧИЛЖЭЭ

Түүх сөхвөл, 1979 оны хувьсгалын дараагаас Иран улс Шариатын хуулийн дагуу эмэгтэйчүүдийн хувцаслалтад хатуу хязгаар тавьж эхэлсэн байдаг. Тодруулбал, тус хуулиар эмэгтэйчүүд үсээ далдалсан алчуураар толгойгоо ороож, биеийн бүх хэсгээ далдалсан урт хувцас өмсөх ёстой гэсэн хатуу дүрмийг тогтоосон юм. Хэрэв хэн нэгэн эмэгтэй энэ хуулийг зөрчвөл баривчлах, торгох, олны өмнө гутаан доромжлох гэсэн арга хэмжээ авдаг болоод 43 жил өнгөрчээ.

Эмэгтэйчүүдийн энэ эсэргүүцлийн цуглааныг зогсоохын тулд Засгийн газар нь пүрэв гарагийн байдлаар 700 гаруй хүнийг баривчилжээ. Үүнээс гадна 41 жагсагч нас барсан гэж “businesstoday.in” сайт мэдээлэв. Жагсаалын улмаас банкны 12 салбарын байр сүйдэж, 219 АТМ эвдэрсэн гэж Ираны төрийн хэвлэл мэдээлэв.

 

ЖАГСААЛЫН ТАЛААР СУДЛААЧИД ЮУ ХЭЛЭВ?

 

22 настай эмэгтэй Аминигийн нас барсан үйл явдал, хижаб өмсөхийн эсрэг жагсаал зэрэг нь эмэгтэйчүүдийн хувцаслалттай холбоотой хатуу хяналтыг зөөлрүүлэхэд үр дүнгээ өгнө хэмээн ажиглагчид үзэж байна. Энэ талаар АНУ-д төвтэй Ираны судалгааны төвийн шинжээч Омид Мемариан “Махса Аминигийн үхэл олон жилийн туршид хуримтлагдсан эмэгтэйчүүдийн уур хилэнг бадрааж, эсэргүүцлийн галыг өдөөлөө. Энэ тэмцэл анх удаагийнх биш ч өмнөх жагсаалуудаас илүү ширүүн болж байна” хэмээн “Ройтерс” агентлагт ярьжээ.

Мөн Израилийн Рейхманы их сургуулийн Ираны улс төр судлалын профессор Мейр Жаведанфар “Иранчууд авлигад идэгдсэн, утга учиргүй дэглэмийг эсэргүүцэж байна. Энэ удаагийн жагсаал сүүлчийнх биш. Ийм жагсаал дахин олон удаа давтагдана. Гэхдээ Ираны Зэвсэгт хүчний багахан хэсэг нь ч гэсэн ард түмэнтэйгээ нэгдэхгүй бол удирдагчгүй энэ жагсаал хувьсгалын хэмжээнд хүрэхгүй” гэж ярьсан байна.

Харин НҮБ-ын Хүний эрхийн газраас цагдаа нар жагсагч эмэгтэйчүүдийг алгадах, бороохойгоор цохих, цагдаагийн машин руу албан хүчээр оруулах гэсэн хүч хэрэглэн тэмцэж байгааг мэдээлэв. Мөн цагдаа нар жагсаалыг тараахын тулд нулимс асгаруулагч хий ашиглаж, резинэн үрлээр бууджээ. Үүнээс гадна Ираны Засгийн газар Instagram, Skype, LinkedIn ,WhatsApp гэсэн олон нийтийн сүлжээний бүх платформыг хааж, интернэтийн сүлжээг хязгаарласан байна.

 

“ИРАН ЭМЭГТЭЙЧҮҮД СУЛ ДОРОЙ БИШ”

 

Жагсаалын талаар 27 настай Карим “Нийгэм, эдийн засаг, амьдралынхаа бүх хугацаан дахь эрхийнхээ төлөө 85 сая хүн тэмцэж байна. Энэ үндэсний хөдөлгөөн биш боловч эмэгтэйчүүдийн суурь эрхийн төлөөх тэмцэл юм” гэж  “Guardian”-д ярьжээ.

Мөн 20 настай Розин “Манай улсын эмэгтэйчүүд алхам тутамдаа олон асуудалтай тулгардаг. Дан ганц хижаб өмсөхийг хориглодог бус Засгийн газрын бүтэн тогтолцооны асуудал бий. Эрх баригчид олон хүний амь хөнөөж, эмэгтэйчүүдийн эрхийг хязгаарлаж, ямар ч сонголт үлдээгээгүй. Бид хүссэн хувцасаа өмсөж чадахгүйгээс гадна сонголт хийх ч эрхгүй. Олон жилийн туршид цагдаа нараар хянуулж, дуугаа хориуллаа. Одоо би эрх чөлөөг хүсэж байна.Тиймээс бид эмэгтэй хүн болж төрснийхөө төлөө доромжлуулсан үйлдлийн эсрэг өдөр бүр жагсаж байна. Гэхдээ бид амиа алдах эрсдэл маш өндөр байгааг дэлхий нийт мэдээсэй.Иран эмэгтэйчүүд сул дорой биш.Бид нүүр будалтын шинэ тренд, Холливуудын кинонд дуртай” гэж ярьжээ.

Харин 19 настай Мохсин “Замаар алхаж явсан өсвөр насны охиныг цагдаа бороохойгоороо цохиж байхыг лхагва гарагийн орой би харсан. Яг энэ мөчийг хэзээ ч мартахгүй. Долоо хоногийн туршид Иран эмэгтэйчүүд хэзээ ч төсөөлж байгаагүй хүчирхийллийн золиос болж байна. Бид дан ганц нэг эмэгтэйн үхлээс болж жагсаагүй. Сонголт хийх эрх чөлөө, ажилгүйдэл, хатуу хяналт, инфляцийн өсөлт гэсэн олон асуудлын улмаас эсэргүүцлээ илэрхийлж байна. Цагдаа нар бидний эсрэг түрэмгий авир гаргаж байгаа ч гавлах хүртэл нь тэмцэнэ. Эх орон, энэ хувьсгалыг эхлүүлсэн эгч нарынхаа төлөө би чадах бүхнээ хийнэ” гэсэн юм.

Сэтгүүлч 29 настай Реза “Жагсаалыг сурвалжлаад явж байтал цагдаа нар миний ажлын үнэмлэхийг хурааж, бороохойгоороо өвдөг рүү цохьсон. Тэд надаас ямар мэдээ бичиж байгааг минь асуугаад хэрэв сэтгүүлч гэдэг нь батлагдвал үнэмлэхийг чинь буцааж өгнө гэж амласан. Бид Махсагийн амиа алдсан тухай мэдээлэхдээ үхэл гэдэг үгийг ашиглахгүй байхаар шийдсэн. Учир нь цагдаа нар болон бусад хүн бидний ажлыг хянаж байдаг. Мөн аюулаас сэргийлж хамтран ажиллагсад маань дугаараа сольж, зарим нь өрөөгөө цоожлон ажиллаж байна.Бид амиа алдахаас үнэхээр их айж байна” гэв.

Дашрамд дурдахад, Хижаб өмсөхөөс татгалзсаны улмаас баривчлагдаж нас барсан эмэгтэй курд байжээ. Курдууд буюу Курдистан үндэстэн Ираны хүн амын 10 орчим хувийг эзэлдэг. Энэ талаар Ойрхи Дорнодын дэлхийн асуудлаарх зөвлөлийн ахлах ажилтан Ранж Аладдин “Иранд олон жилийн турш дарлагдсан Курд үндэстнүүд Махса Аминийн амиа алдсантай холбоотойгоор хувьсгал өрнүүлж болзошгүй байна. Гэхдээ энэ нь Курд үндэстний гэхээсээ илүү Исламын Бүгд найрамдах улсын улс төр, үзэл суртлын тогтолцоотой холбоотой том асуудлыг гаргаж ирлээ” гэв.  Засгийн газраас нь интернэтийн сүлжээг хаасан ч  Иран эмэгтэйчүүдийн үсээ тайрч байгаа бичлэг олон улсын хэвлэлээр тархсаар байна. Тиймээс энэ удаагийн эсэргүүцлийн жагсаалын хэлбэрийг өмнөх тэмцлүүдээс илүү хүчтэй байна хэмээн ажиглагчид дүгнэж байгаа юм.

Эх сурвалж:  “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ЕСДҮГЭЭР САРЫН 30. БААСАН ГАРАГ. № 190 (6922)

ФОТО:

Сэдвүүд :
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Узбекистан цахилгаан станцуудаас эхлээд төрийн өмчөө хувьчилж эхэлжээ
Засгийн газар “…Трампын тарифад тогтож үлдэх арга чарга”-аа Аюулгүйн зөвлөлд танилцуулжээ
Америкт гарсан манай сайн эрс ачигдаад ирэх үү
Д.Трампын зарим шийдвэрүүд шүүхэд маргаан дагуулав
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
14 цагийн өмнө өмнө

37 дахь удаагийн “Номын баяр”-ын шилдгүүд тодорлоо

14 цагийн өмнө өмнө

Агаарын бохирдол бууруулах ажлуудаа дулааны улиралд ч үргэлжлүүлж, Дулаанбаатар аян эхлүүлнэ

14 цагийн өмнө өмнө

Хоёр хар мэнгэтэй улаагчин гахай өдөр

14 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө 17-19 хэм дулаан байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Нью-Иорк Никс 25 жилийн дараа бүсийн аваргын төлөө шалгарч үлдлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Хот, тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв

1 өдрийн өмнө өмнө

The MongolZ хожигдож тэмцээнээ өндөрлүүллээ

1 өдрийн өмнө өмнө

10 дугаар хорооллын "МТ" ШТС-ын уулзвараас "Төмөр замын дээд сургууль"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Өнөөдрийн байдлаар гурван байршилд явган хүний зам засварын ажил үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Гурван хөх мэнгэтэй улаан нохой өдөр

1 өдрийн өмнө өмнө

Өдөртөө 9-11 хэм дулаан байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Д.Батням: Иргэн та зургаадугаар сарын 1-нээс өмнө автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татвараа төлөх үүрэгтэй

2 өдрийн өмнө өмнө

Денвер Наггетс талбайдаа ялалт байгуулж цувралын долоо дахь тоглолтыг гаргалаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Д.Амарбаясгалан: Электрон тамхины зохицуулалтын хуулийг яаралтай горимоор бид хэлэлцэх ёстой

2 өдрийн өмнө өмнө

С.Эрдэнэболд: Л.Гантөмөр та зарчмын шаардлага тавихаар азаргалаад, гомдоод байх шаардлага байхгүй

2 өдрийн өмнө өмнө

Ялалтын 80 жилийн баярын жагсаалд оролцсон дайчдад цэргийн одон, медаль гардууллаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд /25-05-16/

2 өдрийн өмнө өмнө

Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийг хоёр дахь хэлэлцүүлэгт шилжүүлэв

2 өдрийн өмнө өмнө

Үүсмэл хогийн цэгүүдэд хяналтын камер суурилууллаа

2 өдрийн өмнө өмнө

The MongolZ баг "PGL Astana 2025" тэмцээний шигшээ шатанд Aurora Gaming багтай тоглоно

2 өдрийн өмнө өмнө

Удаан хүлээлгэсэн “Гашуунсухайт”-ын нээлтийг урьдаас бэлдсэн акцаар дарав уу?!

2 өдрийн өмнө өмнө

“Ухаахудаг”-ийн 2 боть эмхэтгэлийг тараасанд Ж.Оджаргал уурлажээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.05.16/

2 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулвал сайн нөхөртэй нөхөрлөнө

2 өдрийн өмнө өмнө

Ялимгүй цас орно

2025-05-15 өмнө

Ерөнхий сайдын нэр дурдагдсан гомдол, мэдээлэлд хяналт шалгалт хийж байна

2025-05-15 өмнө

Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хууль бус эргэлттэй тэмцэх үндэсний хорооны II хуралдаан боллоо

2025-05-15 өмнө

Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийн нэг дэх хэлэлцүүлгийг хийж байна

2025-05-15 өмнө

Л.Соронзонболд: Иргэдэд мэдээлэлд суурилсан хөрөнгө оруулалт хийх боломжийг олгож, хамгаалах асуудлыг хуульчлах нь чухал байна

САНАЛ БОЛГОХ
2025-05-13 өмнө

Э.Бат-Үүл: Оросын олигархиудтай нийлж Монголын уул уурхайн баялгийг булаах тэмцэл өрнөж байна

2 өдрийн өмнө өмнө

“Ухаахудаг”-ийн 2 боть эмхэтгэлийг тараасанд Ж.Оджаргал уурлажээ

2025-05-13 өмнө

Н.Алгаа: Уул уурхайнхныг хууль ухраах коммунист аргаар шийтгэвэл эдийн засаг элгээрээ хэвтэнэ

2025-05-13 өмнө

Д.Амгаланг явуулж “Авлигал” хорооллыг нураалгаач?!

2025-05-15 өмнө

Ерөнхий сайдын нэр дурдагдсан гомдол, мэдээлэлд хяналт шалгалт хийж байна

2025-05-13 өмнө

Д.Батсайхан: Таван толгойг Монголдоо авч үлдсэнд минь талархдаггүй юм гэхэд гүтгэж хэлмэгдүүлмээргүй байна

2025-05-13 өмнө

Доналд Трампын 100 хоногийн талаар хэн, юуг онцлов

2 өдрийн өмнө өмнө

Ялалтын 80 жилийн баярын жагсаалд оролцсон дайчдад цэргийн одон, медаль гардууллаа

2 өдрийн өмнө өмнө

Д.Батням: Иргэн та зургаадугаар сарын 1-нээс өмнө автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татвараа төлөх үүрэгтэй

2025-05-13 өмнө

Өнөөдрөөс “Улаанбаатар марафон”-ы энгэрийн дугаарыг олгоно

2025-05-12 өмнө

УИХ-ын эрхэм 126 гишүүний сонорт эмч Ж.Хатанбаатараас хүргэж байгаа ил захидал

2025-05-13 өмнө

С.Баярцогт Л.Оюун-Эрдэнэ хоёрын зөрчил хурцдаад эхлэв үү?

2025-05-12 өмнө

Т.Мандахбаяр: Их сургуулийнхаа нүүр царай болж үйл ажиллагаануудад оролцох бахархалтай байдаг

2 өдрийн өмнө өмнө

Удаан хүлээлгэсэн “Гашуунсухайт”-ын нээлтийг урьдаас бэлдсэн акцаар дарав уу?!

2 өдрийн өмнө өмнө

Үүсмэл хогийн цэгүүдэд хяналтын камер суурилууллаа

2025-05-15 өмнө

Д.Амарбаясгалан: Виз нь гарчхаад тухайн улсад нэвтэрч чадахгүй байгаа иргэдийн асуудлыг Гадаад хэргийн яам хэрхэн яаж анхаарч байна

2025-05-15 өмнө

Шадивлангийн зуслан чиглэлийн авто замаас Дамбадаржаа хүртэлх нэгдүгээр хэсгийн 2.4 км авто замын хөдөлгөөнийг нээлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Ялимгүй цас орно

2025-05-15 өмнө

10 дугаар хорооллын "МТ" ШТС-ын уулзвараас "Төмөр замын дээд сургууль"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-05-13 өмнө

Долоон улаан мэнгэтэй хар морь өдөр

2 өдрийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.05.16/

2025-05-13 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.05.13/

2025-05-12 өмнө

Тохижилт, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх ажлыг эрчимжүүлэхийг үүрэг болголоо

2025-05-12 өмнө

Ирэх сарын 1-нээс 10-аас дээш жилийн насжилттай болон экспортын өмнөх техник хяналтын үзлэгт хамрагдаагүй тээврийн хэрэгсэлд хотын дугаар олгохгүй

2 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулвал сайн нөхөртэй нөхөрлөнө

2025-05-12 өмнө

Баянхонгор аймагт 3.8 магнитудын хүчтэй газар хөдөлжээ

2025-05-13 өмнө

Мега төслүүдэд дотоодын үйлдвэрлэгч компаниудтай хамтарч ажиллах талаар санал солилцлоо

2 өдрийн өмнө өмнө

С.Эрдэнэболд: Л.Гантөмөр та зарчмын шаардлага тавихаар азаргалаад, гомдоод байх шаардлага байхгүй

2025-05-14 өмнө

Орон сууцны зээл хүсэгч нь ямар даатгалд заавал хамрагдах шаардлагатай вэ

2025-05-12 өмнө

Үдээс хойш бага зэргийн бороо орно

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.