• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



П.Цагаан: Төр засаг тогтвортой ажиллах нь чухал

“Степпе Арена” ХХК-ийн ТУЗ-ийн дарга П.Цагаантай уулзаж, цаг үеийн асуудлаар тодруулга авлаа.

-Саяхан Мөсөн өргөөний нээлтээ амжилттай хийлээ. Ямар байв. Хүмүүсийг хэзээ гулгуулж эхлэх юм бэ?

-Мөсөн өргөөний нээлт сайхан болсон. Бүх хүмүүс халуун дулаан хүлээн авсанд баяртай байна. Одоо цаашид хэвийн ажиллуулах том асуудал тулгарч байна. Эхлээд үйл ажиллагааны зөвшөөрөл авна, удахгүй шийдэгдэх байх аа. Олон хүн гулгах гэж тэсэн ядан хүлээж байгаа нь мэдрэгдэж байна. 

-Ойрын өдрүүдэд таныг Сүхбаатарын талбай дээр болж байгаа жагсаалыг санхүүжүүлээд байна гээд л сошиалаар бичээд байх юм... Тэр жагсаал нь Л. Оюу-Эрдэнийн Засгийн газрыг унагах зорилготой гэх юм. Үнэн үү?

-Нийгмийн хүсэн хүлээж байсан Мөсөн өргөөний үндсэн бүтээн байгуулалтаа дөнгөж дуусгаад, үйл ажиллагааг нь эхнээс нь яаж зөв зүгшрүүлж, төгөлдөржүүлэх тухай цаг хоромтой уралдан бодож байх хооронд л тэс өөр зүйлтэй холбоод гүтгээд эхлэх юм. Бүр засаг төрийн эсрэг хэрэгтэй холбоод байгаа юм биш үү.  Үүнд үнэний хувь хумхын тоосны чинээ ч байхгүй. Сүнсгүй гүжир гүтгэлэг.

-Тэгвэл Та Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг дэмжиж байгаа гэсэн үг үү?

-Сонгуулиар байгуулагдсан төр засаг нь бүрэн эрхийнхээ хугацаанд тогтвортой бодлого үйл ажиллагаа явуулж, ард түмэн нь өвчин зовлон, айх аюулгүй амьдарч, ажил хөдөлмөр эрхэлдэг байх нь аливаа улс үндэстний хөгжих, урагшлах үндсэн нөхцөл. Нуур амар бол нугас амгалан гэдэг. Засгийн газар тогтворгүй байхын горыг шууд болон шууд бусаар иргэн бүр амсдаг. Үүнийг бид эрхбиш ойлгох цаг болсон доо. Бид хөгжих боломжоо алдаж байгаагийн нэг шалтгаан энэ гэдгийг манай Эдийн засгийн бодлого, өрсөлдөх чадварын судалгааны төвийн олон жилийн тайлангаас үзэх боломжтой. Би үндэсний эрх ашгийг дээдэлдэг.

-Тэгээд яагаад таныг оролдоод байдаг юм бол?

-Мэддэг бол шууд хэлчихмээр л байна. Намайг өмнө нь ч нэг биш удаа ингэж гүтгэж байсан бөгөөд харин энэ удаа учрыг нь ольё гэж бодож байна. Намайг сайн мэдэхгүй хүмүүсийн хийж байгаа, өөртөө нүгэл хураасан ажил байх гэж бодож байна.  Аль эсвэл манай улсын төр, засгийг тогтворгүй байлгаж, хөгжлийг нь удаашруулах гэсэн гадны ажиллагааны сүүдэр ч байж болно. Тийм учраас энэ болхи гүтгэлгийг шалгуулахаар би хуулийн зохих байгууллагад хандсан байгаа.

-Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг оролдоод байгаа нь Оюутолгойн асуудлаар Рио Тинтотой хийж байгаа хэлэлцээрийг тасалдуулах гэсэн явуулга гэж зарим хүмүүс ярьж байна. Та судалгаа хийдэг, үндэсний эрх ашиг гэж их ярьдаг, бас Сангийн сайд байсан хүний хувьд Рио Тинтотой ямар тохироо хийж чадвал Монгол Улсад ашигтай, зөв гэж бодож байна вэ?

-Таны асуултанд урт хариулт өгч чадна. Гэхдээ энэ удаад товч хэлье. Оюутолгойн төслийг анхны, ганц ТЭЗҮ-гээр нь явуулж, үргэлжлүүлэх ёстой гэрээний заалтаа Монгол Улсын Засгийн газар тухайн үед хамгаалж чадаагүйд харамсдаг.  Түүнээс болж Оюутолгой төслийн үе шат болгонд шинэ ТЭЗҮ хийх болгонд хөрөнгө оруулалтын зардал өсөж, тэр хэмжээгээр манай улсад ногдол ашиг хуваарилах хугацаа алсарч холдох нөхцөл бий болсон. Өөрөөр хэлбэл, Рио Тинтод давуу байдал олгосон. Одоогийн нөхцөлд, Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар 34 хувийн ногдол ашиг гэдэг тэнгэрийн үүлтэй хөөцөлдөх биш, түүний оронд газар дээрх ачуулсан баяжмал, үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн болгоноос нь өртөг зардал, ашиг алдагдлаас нь үл хамаарах тусгай роялти авдаг гэрээ хэлэлцээр байгуулахыг чармайх нь зүйтэй гэж бодож байна. Энэ нь энгийн, аль аль талдаа ойлгомжтой бөгөөд эцэс төгсгөлгүй маргаан мэтгэлцээнийг ч цэглэнэ. Хэрэв ийм сайн гэрээ байгуулж чадвал Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын Засгийн газрын түүхэн гавьяа болно гэж хэлмээр байна. Мэдээж хэрэг ийм гэрээ байгуулахад улс төрийн зориг, бас нийгмийн дэмжлэг хэрэгтэй болно.

-УИХ, Ерөнхийлөгчийн дэмжлэг ч хэрэгтэй болох байх даа?

-Мэдээж хэрэг. Саяхан болсон нэг уулзалт дээр манай улсын гурван том дарга гурвуулаа нэг зүгт харж, нэг санаа бодолтой байгаа гээд өдөржин хамт суусан. Энэ нь дээд түвшиндээ нэгдмэл байна гэж ойлгогдсон. Миний хэлэх гэсэн гол санаа бол Оюутолгойн гэрээнд тийм зарчмын чухал өөрчлөлт оруулах болбол бусад нам, олон нийтийн дэмжлэг, консенсусаар буюу зөвшлөөр хийвэл цаашид урт хугацаанд тогтвортой мөрдөгдөх ач холбогдолтой юм гэдэг санаа. Сонгууль болгоны дараа л уул уурхайн нэг том төсөлтэйгээ ноцолдсоор байгаад баларч байгаа манайхаас холгүй нэг улсын сургамжийг л бодсон юм.

-Манай Улс гэрээний нөхцөлөө өөрчилж Риогоос тийм тусгай роялти авах  боломжтой юу?

-Боломжтойгоор барах уу. Хоёр тал ямар ч асуудлаар ямар ч гэрээний тохиролцоонд хүрэх нь нээлттэй. Манай улсын хуулинд  ч тусгай роялтигийн талаар заалт байгаа. Энэ нь олон улсад ч байдаг түгээмэл жишиг. Хөгжиж байгаа орнууд үндэстэн дамнасан корпорацуудаас (ҮДК) ашиг орлогын татвар, ногдол ашгаа гүйцэд авч чадахгүй, хохироод байхаар нь бодож олсон шийдэл гэж ойлгож болно. Хөгжиж байгаа орнууд хүний нөөцийн чадавхи сул, бас авилгад өртөмтгий. Гэтэл том ҮДК-ууд өртөг зардлаа өсгөх, шилжүүлэх, татвар төлөх ашиг орлогоо бууруулах мянган аргатай гээд бодчих. Үйл ажиллагаагаараа дэлхийг хэрсэн Рио Тинто компанийн хөрөнгө гэхэд л Монгол Улсын ДНБ-ээс даруй долоо дахин их. Тэр хэмжээгээрээ дэлхийн хэмжээний хүний нөөцийн чадавхитай, туршлагатай, ухаантай менежерүүд, мэргэжилтнүүдтэй. Багш, профессорууд гэсэн үг. Бид бол суралцаж байгаа оюутантай л дүйх байх. Тиймээс тусгай роялти авахаар тохиролцож чадвал бид эх орондоо эзэн нь байна даа, тэдний ухаж гаргаж байгаа эрдэс баялгийг сайн лаборатори, багаж хэрэгслээр шинжлэх, хэмжих ажлаа сайн хийгээд, ачилт болгоноос авах мөнгөө тоолоод сууна гэсэн үг.

-Роялти, татвар хоёрыг харьцуулж болох уу?

-Шууд харьцуулах төвөгтэй. Татвар бол компанийн ашиг орлоготой уялдана. Роялти бол компанийн ашигт ажиллагаанаас үл хамаарч, борлуулсан бүтээгдэхүүний үнийн дүнгээс авах тусгай төлбөр. Бүтээгдэхүүний 1 хувийн роялти, компанийн ашгаас авах 5 хувийн татвартай тэнцдэг гэж ярьдаг.

-Рио манай 1,7 тэрбум долларыг хүчингүй болгох санал хэлсэн гэх. Ингэж болох уу?

-Байдаг л зүйл. Рио Тинто Мозамбикт нүүрсний ордод хөрөнгө оруулаад, дараа нь 4 тэрбум доллараа хүчингүй болгож байсныг санаж байна.

-Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын хийх хамгийн чухал гурван ажил юу вэ, таны бодлоор?

-Залуу хүн юу хийхээ надаар заалгахгүй мэдэж байгаа даа. Гэвч бодлоо хэл гэж байгаа бол, нэгд, Оюутолгойн гэрээг шинэчилж, төслийг үргэлжлүүлэх. Ялангуяа түүхий эдийн үнийн өсөлтийн супер циклийг алдахгүй байх нь аль аль талдаа ашигтай.  Хоёрт, “Цахим Монгол” төслөө бүрэн утгаар нь хэрэгжүүлж, төр засгийн үйл ажиллагааг, ялангуяа зөвшөөрлийн системийг цахим болгох. Цахимжуулах тал дээр манай улс бусад орноос олон арван жилийн хоцрогдолтой явж ирсэн. Гуравт, вакцинжуулалтын ажлаа сайн хийж, бизнесийн үйл ажиллагааг үе шаттай эхлүүлж, агаарын хилээ нээх. Хоёр хөрш рүүгээ ч явах боломжгүй байна. Онгоцны нэг талын билеттэй, хэзээ буцах нь ойлгомжгүй байдлыг өөрчлөх цаг болжээ.  

Г.НАРАН

 

 

 

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“Улс төрийн намнаа” хийгээд байсан 7.3 их наядын учир нь олдов
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцээч
Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



П.Цагаан: Төр засаг тогтвортой ажиллах нь чухал

“Степпе Арена” ХХК-ийн ТУЗ-ийн дарга П.Цагаантай уулзаж, цаг үеийн асуудлаар тодруулга авлаа.

-Саяхан Мөсөн өргөөний нээлтээ амжилттай хийлээ. Ямар байв. Хүмүүсийг хэзээ гулгуулж эхлэх юм бэ?

-Мөсөн өргөөний нээлт сайхан болсон. Бүх хүмүүс халуун дулаан хүлээн авсанд баяртай байна. Одоо цаашид хэвийн ажиллуулах том асуудал тулгарч байна. Эхлээд үйл ажиллагааны зөвшөөрөл авна, удахгүй шийдэгдэх байх аа. Олон хүн гулгах гэж тэсэн ядан хүлээж байгаа нь мэдрэгдэж байна. 

-Ойрын өдрүүдэд таныг Сүхбаатарын талбай дээр болж байгаа жагсаалыг санхүүжүүлээд байна гээд л сошиалаар бичээд байх юм... Тэр жагсаал нь Л. Оюу-Эрдэнийн Засгийн газрыг унагах зорилготой гэх юм. Үнэн үү?

-Нийгмийн хүсэн хүлээж байсан Мөсөн өргөөний үндсэн бүтээн байгуулалтаа дөнгөж дуусгаад, үйл ажиллагааг нь эхнээс нь яаж зөв зүгшрүүлж, төгөлдөржүүлэх тухай цаг хоромтой уралдан бодож байх хооронд л тэс өөр зүйлтэй холбоод гүтгээд эхлэх юм. Бүр засаг төрийн эсрэг хэрэгтэй холбоод байгаа юм биш үү.  Үүнд үнэний хувь хумхын тоосны чинээ ч байхгүй. Сүнсгүй гүжир гүтгэлэг.

-Тэгвэл Та Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг дэмжиж байгаа гэсэн үг үү?

-Сонгуулиар байгуулагдсан төр засаг нь бүрэн эрхийнхээ хугацаанд тогтвортой бодлого үйл ажиллагаа явуулж, ард түмэн нь өвчин зовлон, айх аюулгүй амьдарч, ажил хөдөлмөр эрхэлдэг байх нь аливаа улс үндэстний хөгжих, урагшлах үндсэн нөхцөл. Нуур амар бол нугас амгалан гэдэг. Засгийн газар тогтворгүй байхын горыг шууд болон шууд бусаар иргэн бүр амсдаг. Үүнийг бид эрхбиш ойлгох цаг болсон доо. Бид хөгжих боломжоо алдаж байгаагийн нэг шалтгаан энэ гэдгийг манай Эдийн засгийн бодлого, өрсөлдөх чадварын судалгааны төвийн олон жилийн тайлангаас үзэх боломжтой. Би үндэсний эрх ашгийг дээдэлдэг.

-Тэгээд яагаад таныг оролдоод байдаг юм бол?

-Мэддэг бол шууд хэлчихмээр л байна. Намайг өмнө нь ч нэг биш удаа ингэж гүтгэж байсан бөгөөд харин энэ удаа учрыг нь ольё гэж бодож байна. Намайг сайн мэдэхгүй хүмүүсийн хийж байгаа, өөртөө нүгэл хураасан ажил байх гэж бодож байна.  Аль эсвэл манай улсын төр, засгийг тогтворгүй байлгаж, хөгжлийг нь удаашруулах гэсэн гадны ажиллагааны сүүдэр ч байж болно. Тийм учраас энэ болхи гүтгэлгийг шалгуулахаар би хуулийн зохих байгууллагад хандсан байгаа.

-Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг оролдоод байгаа нь Оюутолгойн асуудлаар Рио Тинтотой хийж байгаа хэлэлцээрийг тасалдуулах гэсэн явуулга гэж зарим хүмүүс ярьж байна. Та судалгаа хийдэг, үндэсний эрх ашиг гэж их ярьдаг, бас Сангийн сайд байсан хүний хувьд Рио Тинтотой ямар тохироо хийж чадвал Монгол Улсад ашигтай, зөв гэж бодож байна вэ?

-Таны асуултанд урт хариулт өгч чадна. Гэхдээ энэ удаад товч хэлье. Оюутолгойн төслийг анхны, ганц ТЭЗҮ-гээр нь явуулж, үргэлжлүүлэх ёстой гэрээний заалтаа Монгол Улсын Засгийн газар тухайн үед хамгаалж чадаагүйд харамсдаг.  Түүнээс болж Оюутолгой төслийн үе шат болгонд шинэ ТЭЗҮ хийх болгонд хөрөнгө оруулалтын зардал өсөж, тэр хэмжээгээр манай улсад ногдол ашиг хуваарилах хугацаа алсарч холдох нөхцөл бий болсон. Өөрөөр хэлбэл, Рио Тинтод давуу байдал олгосон. Одоогийн нөхцөлд, Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар 34 хувийн ногдол ашиг гэдэг тэнгэрийн үүлтэй хөөцөлдөх биш, түүний оронд газар дээрх ачуулсан баяжмал, үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн болгоноос нь өртөг зардал, ашиг алдагдлаас нь үл хамаарах тусгай роялти авдаг гэрээ хэлэлцээр байгуулахыг чармайх нь зүйтэй гэж бодож байна. Энэ нь энгийн, аль аль талдаа ойлгомжтой бөгөөд эцэс төгсгөлгүй маргаан мэтгэлцээнийг ч цэглэнэ. Хэрэв ийм сайн гэрээ байгуулж чадвал Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын Засгийн газрын түүхэн гавьяа болно гэж хэлмээр байна. Мэдээж хэрэг ийм гэрээ байгуулахад улс төрийн зориг, бас нийгмийн дэмжлэг хэрэгтэй болно.

-УИХ, Ерөнхийлөгчийн дэмжлэг ч хэрэгтэй болох байх даа?

-Мэдээж хэрэг. Саяхан болсон нэг уулзалт дээр манай улсын гурван том дарга гурвуулаа нэг зүгт харж, нэг санаа бодолтой байгаа гээд өдөржин хамт суусан. Энэ нь дээд түвшиндээ нэгдмэл байна гэж ойлгогдсон. Миний хэлэх гэсэн гол санаа бол Оюутолгойн гэрээнд тийм зарчмын чухал өөрчлөлт оруулах болбол бусад нам, олон нийтийн дэмжлэг, консенсусаар буюу зөвшлөөр хийвэл цаашид урт хугацаанд тогтвортой мөрдөгдөх ач холбогдолтой юм гэдэг санаа. Сонгууль болгоны дараа л уул уурхайн нэг том төсөлтэйгээ ноцолдсоор байгаад баларч байгаа манайхаас холгүй нэг улсын сургамжийг л бодсон юм.

-Манай Улс гэрээний нөхцөлөө өөрчилж Риогоос тийм тусгай роялти авах  боломжтой юу?

-Боломжтойгоор барах уу. Хоёр тал ямар ч асуудлаар ямар ч гэрээний тохиролцоонд хүрэх нь нээлттэй. Манай улсын хуулинд  ч тусгай роялтигийн талаар заалт байгаа. Энэ нь олон улсад ч байдаг түгээмэл жишиг. Хөгжиж байгаа орнууд үндэстэн дамнасан корпорацуудаас (ҮДК) ашиг орлогын татвар, ногдол ашгаа гүйцэд авч чадахгүй, хохироод байхаар нь бодож олсон шийдэл гэж ойлгож болно. Хөгжиж байгаа орнууд хүний нөөцийн чадавхи сул, бас авилгад өртөмтгий. Гэтэл том ҮДК-ууд өртөг зардлаа өсгөх, шилжүүлэх, татвар төлөх ашиг орлогоо бууруулах мянган аргатай гээд бодчих. Үйл ажиллагаагаараа дэлхийг хэрсэн Рио Тинто компанийн хөрөнгө гэхэд л Монгол Улсын ДНБ-ээс даруй долоо дахин их. Тэр хэмжээгээрээ дэлхийн хэмжээний хүний нөөцийн чадавхитай, туршлагатай, ухаантай менежерүүд, мэргэжилтнүүдтэй. Багш, профессорууд гэсэн үг. Бид бол суралцаж байгаа оюутантай л дүйх байх. Тиймээс тусгай роялти авахаар тохиролцож чадвал бид эх орондоо эзэн нь байна даа, тэдний ухаж гаргаж байгаа эрдэс баялгийг сайн лаборатори, багаж хэрэгслээр шинжлэх, хэмжих ажлаа сайн хийгээд, ачилт болгоноос авах мөнгөө тоолоод сууна гэсэн үг.

-Роялти, татвар хоёрыг харьцуулж болох уу?

-Шууд харьцуулах төвөгтэй. Татвар бол компанийн ашиг орлоготой уялдана. Роялти бол компанийн ашигт ажиллагаанаас үл хамаарч, борлуулсан бүтээгдэхүүний үнийн дүнгээс авах тусгай төлбөр. Бүтээгдэхүүний 1 хувийн роялти, компанийн ашгаас авах 5 хувийн татвартай тэнцдэг гэж ярьдаг.

-Рио манай 1,7 тэрбум долларыг хүчингүй болгох санал хэлсэн гэх. Ингэж болох уу?

-Байдаг л зүйл. Рио Тинто Мозамбикт нүүрсний ордод хөрөнгө оруулаад, дараа нь 4 тэрбум доллараа хүчингүй болгож байсныг санаж байна.

-Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын хийх хамгийн чухал гурван ажил юу вэ, таны бодлоор?

-Залуу хүн юу хийхээ надаар заалгахгүй мэдэж байгаа даа. Гэвч бодлоо хэл гэж байгаа бол, нэгд, Оюутолгойн гэрээг шинэчилж, төслийг үргэлжлүүлэх. Ялангуяа түүхий эдийн үнийн өсөлтийн супер циклийг алдахгүй байх нь аль аль талдаа ашигтай.  Хоёрт, “Цахим Монгол” төслөө бүрэн утгаар нь хэрэгжүүлж, төр засгийн үйл ажиллагааг, ялангуяа зөвшөөрлийн системийг цахим болгох. Цахимжуулах тал дээр манай улс бусад орноос олон арван жилийн хоцрогдолтой явж ирсэн. Гуравт, вакцинжуулалтын ажлаа сайн хийж, бизнесийн үйл ажиллагааг үе шаттай эхлүүлж, агаарын хилээ нээх. Хоёр хөрш рүүгээ ч явах боломжгүй байна. Онгоцны нэг талын билеттэй, хэзээ буцах нь ойлгомжгүй байдлыг өөрчлөх цаг болжээ.  

Г.НАРАН

 

 

 



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Засгийн газар
  • •Нийтлэл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Нийслэл
  • •Гадаад харилцаа
  • •Чуулган
  • •Байнгын хороо
  • •Фото мэдээ
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Наадам
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Гэмт хэрэг
  • •Намууд
  • •Сурвалжлага
  • •Эрүүл мэнд
ХУРААХ
Мөсөн өргөөнийхөн Мишээлийг...
Minister tower: Чанар ба дэлхийн...

П.Цагаан: Төр засаг тогтвортой ажиллах нь чухал

Номин 2021-10-29
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
П.Цагаан: Төр засаг тогтвортой ажиллах нь чухал

“Степпе Арена” ХХК-ийн ТУЗ-ийн дарга П.Цагаантай уулзаж, цаг үеийн асуудлаар тодруулга авлаа.

-Саяхан Мөсөн өргөөний нээлтээ амжилттай хийлээ. Ямар байв. Хүмүүсийг хэзээ гулгуулж эхлэх юм бэ?

-Мөсөн өргөөний нээлт сайхан болсон. Бүх хүмүүс халуун дулаан хүлээн авсанд баяртай байна. Одоо цаашид хэвийн ажиллуулах том асуудал тулгарч байна. Эхлээд үйл ажиллагааны зөвшөөрөл авна, удахгүй шийдэгдэх байх аа. Олон хүн гулгах гэж тэсэн ядан хүлээж байгаа нь мэдрэгдэж байна. 

-Ойрын өдрүүдэд таныг Сүхбаатарын талбай дээр болж байгаа жагсаалыг санхүүжүүлээд байна гээд л сошиалаар бичээд байх юм... Тэр жагсаал нь Л. Оюу-Эрдэнийн Засгийн газрыг унагах зорилготой гэх юм. Үнэн үү?

-Нийгмийн хүсэн хүлээж байсан Мөсөн өргөөний үндсэн бүтээн байгуулалтаа дөнгөж дуусгаад, үйл ажиллагааг нь эхнээс нь яаж зөв зүгшрүүлж, төгөлдөржүүлэх тухай цаг хоромтой уралдан бодож байх хооронд л тэс өөр зүйлтэй холбоод гүтгээд эхлэх юм. Бүр засаг төрийн эсрэг хэрэгтэй холбоод байгаа юм биш үү.  Үүнд үнэний хувь хумхын тоосны чинээ ч байхгүй. Сүнсгүй гүжир гүтгэлэг.

-Тэгвэл Та Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг дэмжиж байгаа гэсэн үг үү?

-Сонгуулиар байгуулагдсан төр засаг нь бүрэн эрхийнхээ хугацаанд тогтвортой бодлого үйл ажиллагаа явуулж, ард түмэн нь өвчин зовлон, айх аюулгүй амьдарч, ажил хөдөлмөр эрхэлдэг байх нь аливаа улс үндэстний хөгжих, урагшлах үндсэн нөхцөл. Нуур амар бол нугас амгалан гэдэг. Засгийн газар тогтворгүй байхын горыг шууд болон шууд бусаар иргэн бүр амсдаг. Үүнийг бид эрхбиш ойлгох цаг болсон доо. Бид хөгжих боломжоо алдаж байгаагийн нэг шалтгаан энэ гэдгийг манай Эдийн засгийн бодлого, өрсөлдөх чадварын судалгааны төвийн олон жилийн тайлангаас үзэх боломжтой. Би үндэсний эрх ашгийг дээдэлдэг.

-Тэгээд яагаад таныг оролдоод байдаг юм бол?

-Мэддэг бол шууд хэлчихмээр л байна. Намайг өмнө нь ч нэг биш удаа ингэж гүтгэж байсан бөгөөд харин энэ удаа учрыг нь ольё гэж бодож байна. Намайг сайн мэдэхгүй хүмүүсийн хийж байгаа, өөртөө нүгэл хураасан ажил байх гэж бодож байна.  Аль эсвэл манай улсын төр, засгийг тогтворгүй байлгаж, хөгжлийг нь удаашруулах гэсэн гадны ажиллагааны сүүдэр ч байж болно. Тийм учраас энэ болхи гүтгэлгийг шалгуулахаар би хуулийн зохих байгууллагад хандсан байгаа.

-Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрыг оролдоод байгаа нь Оюутолгойн асуудлаар Рио Тинтотой хийж байгаа хэлэлцээрийг тасалдуулах гэсэн явуулга гэж зарим хүмүүс ярьж байна. Та судалгаа хийдэг, үндэсний эрх ашиг гэж их ярьдаг, бас Сангийн сайд байсан хүний хувьд Рио Тинтотой ямар тохироо хийж чадвал Монгол Улсад ашигтай, зөв гэж бодож байна вэ?

-Таны асуултанд урт хариулт өгч чадна. Гэхдээ энэ удаад товч хэлье. Оюутолгойн төслийг анхны, ганц ТЭЗҮ-гээр нь явуулж, үргэлжлүүлэх ёстой гэрээний заалтаа Монгол Улсын Засгийн газар тухайн үед хамгаалж чадаагүйд харамсдаг.  Түүнээс болж Оюутолгой төслийн үе шат болгонд шинэ ТЭЗҮ хийх болгонд хөрөнгө оруулалтын зардал өсөж, тэр хэмжээгээр манай улсад ногдол ашиг хуваарилах хугацаа алсарч холдох нөхцөл бий болсон. Өөрөөр хэлбэл, Рио Тинтод давуу байдал олгосон. Одоогийн нөхцөлд, Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар 34 хувийн ногдол ашиг гэдэг тэнгэрийн үүлтэй хөөцөлдөх биш, түүний оронд газар дээрх ачуулсан баяжмал, үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн болгоноос нь өртөг зардал, ашиг алдагдлаас нь үл хамаарах тусгай роялти авдаг гэрээ хэлэлцээр байгуулахыг чармайх нь зүйтэй гэж бодож байна. Энэ нь энгийн, аль аль талдаа ойлгомжтой бөгөөд эцэс төгсгөлгүй маргаан мэтгэлцээнийг ч цэглэнэ. Хэрэв ийм сайн гэрээ байгуулж чадвал Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын Засгийн газрын түүхэн гавьяа болно гэж хэлмээр байна. Мэдээж хэрэг ийм гэрээ байгуулахад улс төрийн зориг, бас нийгмийн дэмжлэг хэрэгтэй болно.

-УИХ, Ерөнхийлөгчийн дэмжлэг ч хэрэгтэй болох байх даа?

-Мэдээж хэрэг. Саяхан болсон нэг уулзалт дээр манай улсын гурван том дарга гурвуулаа нэг зүгт харж, нэг санаа бодолтой байгаа гээд өдөржин хамт суусан. Энэ нь дээд түвшиндээ нэгдмэл байна гэж ойлгогдсон. Миний хэлэх гэсэн гол санаа бол Оюутолгойн гэрээнд тийм зарчмын чухал өөрчлөлт оруулах болбол бусад нам, олон нийтийн дэмжлэг, консенсусаар буюу зөвшлөөр хийвэл цаашид урт хугацаанд тогтвортой мөрдөгдөх ач холбогдолтой юм гэдэг санаа. Сонгууль болгоны дараа л уул уурхайн нэг том төсөлтэйгээ ноцолдсоор байгаад баларч байгаа манайхаас холгүй нэг улсын сургамжийг л бодсон юм.

-Манай Улс гэрээний нөхцөлөө өөрчилж Риогоос тийм тусгай роялти авах  боломжтой юу?

-Боломжтойгоор барах уу. Хоёр тал ямар ч асуудлаар ямар ч гэрээний тохиролцоонд хүрэх нь нээлттэй. Манай улсын хуулинд  ч тусгай роялтигийн талаар заалт байгаа. Энэ нь олон улсад ч байдаг түгээмэл жишиг. Хөгжиж байгаа орнууд үндэстэн дамнасан корпорацуудаас (ҮДК) ашиг орлогын татвар, ногдол ашгаа гүйцэд авч чадахгүй, хохироод байхаар нь бодож олсон шийдэл гэж ойлгож болно. Хөгжиж байгаа орнууд хүний нөөцийн чадавхи сул, бас авилгад өртөмтгий. Гэтэл том ҮДК-ууд өртөг зардлаа өсгөх, шилжүүлэх, татвар төлөх ашиг орлогоо бууруулах мянган аргатай гээд бодчих. Үйл ажиллагаагаараа дэлхийг хэрсэн Рио Тинто компанийн хөрөнгө гэхэд л Монгол Улсын ДНБ-ээс даруй долоо дахин их. Тэр хэмжээгээрээ дэлхийн хэмжээний хүний нөөцийн чадавхитай, туршлагатай, ухаантай менежерүүд, мэргэжилтнүүдтэй. Багш, профессорууд гэсэн үг. Бид бол суралцаж байгаа оюутантай л дүйх байх. Тиймээс тусгай роялти авахаар тохиролцож чадвал бид эх орондоо эзэн нь байна даа, тэдний ухаж гаргаж байгаа эрдэс баялгийг сайн лаборатори, багаж хэрэгслээр шинжлэх, хэмжих ажлаа сайн хийгээд, ачилт болгоноос авах мөнгөө тоолоод сууна гэсэн үг.

-Роялти, татвар хоёрыг харьцуулж болох уу?

-Шууд харьцуулах төвөгтэй. Татвар бол компанийн ашиг орлоготой уялдана. Роялти бол компанийн ашигт ажиллагаанаас үл хамаарч, борлуулсан бүтээгдэхүүний үнийн дүнгээс авах тусгай төлбөр. Бүтээгдэхүүний 1 хувийн роялти, компанийн ашгаас авах 5 хувийн татвартай тэнцдэг гэж ярьдаг.

-Рио манай 1,7 тэрбум долларыг хүчингүй болгох санал хэлсэн гэх. Ингэж болох уу?

-Байдаг л зүйл. Рио Тинто Мозамбикт нүүрсний ордод хөрөнгө оруулаад, дараа нь 4 тэрбум доллараа хүчингүй болгож байсныг санаж байна.

-Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын хийх хамгийн чухал гурван ажил юу вэ, таны бодлоор?

-Залуу хүн юу хийхээ надаар заалгахгүй мэдэж байгаа даа. Гэвч бодлоо хэл гэж байгаа бол, нэгд, Оюутолгойн гэрээг шинэчилж, төслийг үргэлжлүүлэх. Ялангуяа түүхий эдийн үнийн өсөлтийн супер циклийг алдахгүй байх нь аль аль талдаа ашигтай.  Хоёрт, “Цахим Монгол” төслөө бүрэн утгаар нь хэрэгжүүлж, төр засгийн үйл ажиллагааг, ялангуяа зөвшөөрлийн системийг цахим болгох. Цахимжуулах тал дээр манай улс бусад орноос олон арван жилийн хоцрогдолтой явж ирсэн. Гуравт, вакцинжуулалтын ажлаа сайн хийж, бизнесийн үйл ажиллагааг үе шаттай эхлүүлж, агаарын хилээ нээх. Хоёр хөрш рүүгээ ч явах боломжгүй байна. Онгоцны нэг талын билеттэй, хэзээ буцах нь ойлгомжгүй байдлыг өөрчлөх цаг болжээ.  

Г.НАРАН

 

 

 

ФОТО:

Сэдвүүд :
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“Улс төрийн намнаа” хийгээд байсан 7.3 их наядын учир нь олдов
Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!
Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцээч
Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
25 минутын өмнө өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, гэргий Л.Болорцэцэг болон Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нар албан ёсны уулзалт хийлээ

26 минутын өмнө өмнө

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нарыг албан ёсоор угтаж авлаа

2 цагийн өмнө өмнө

С.Цэнгүүн: Одон медалийн эх орон

2 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ баг HLTV-ын жагсаалтад гуравт бичигдэж эхэллээ

2 цагийн өмнө өмнө

"Дээлтэй Монгол-2025” өнөөдөр болно

2 цагийн өмнө өмнө

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито Ус сувгийн удирдах газарт зочиллоо

2 цагийн өмнө өмнө

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд /25-07-08/

2 цагийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.07.08/

2 цагийн өмнө өмнө

“...Парламентын дархлаа”-г Ц.Даваасүрэнд даалгажээ

3 цагийн өмнө өмнө

“Улс төрийн намнаа” хийгээд байсан 7.3 их наядын учир нь олдов

3 цагийн өмнө өмнө

Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын нутагт 5 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт боллоо

3 цагийн өмнө өмнө

Үс засуулвал жаргал ирнэ

3 цагийн өмнө өмнө

Үүлшиж, дуу цахилгаантай бага зэргийн аадар бороо орно

17 цагийн өмнө өмнө

ДЦС-5 төслийн шалгаруулалтад 3 оролцогч шаардлага хангаж, хураангуй жагсаалтад багтлаа

17 цагийн өмнө өмнө

“ЗГ-ын өрийн баталгаа гаргах зөвшөөрөл олгох тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн мэдүүллээ

17 цагийн өмнө өмнө

"“Цахилгаан дугуй” гэдэг нь нэг хүн тээвэрлэх суудалтай 16-аас дээш насны хүн жолоодохоор заасан"

21 цагийн өмнө өмнө

Төв аймгийн Бүрэн сумыг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа

21 цагийн өмнө өмнө

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарухито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо

21 цагийн өмнө өмнө

Ардын жүжигчин Аюурзанын Долгорт Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

21 цагийн өмнө өмнө

Ардын уран зохиолч Пунцагийн Бадарчид Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

22 цагийн өмнө өмнө

Үндэсний их баяр наадмын тухай хуулийн өөрчлөлтөөр үндэсний нэгдмэл үнэт зүйлийг төлөвшүүлнэ

22 цагийн өмнө өмнө

Цагдан хорих байрнаас оргосон зайлсан этгээдийг баривчиллаа

22 цагийн өмнө өмнө

"Дээлтэй Монгол-2025” наадмын үеэр замын хөдөлгөөнийг түр хязгаарлана

1 өдрийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар:Хуушуурын зөвшөөрөл зарж байвал тэр хүмүүсийг АТГ-т шалгуул

1 өдрийн өмнө өмнө

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг нээлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Тээврийн хэрэгсэл хулгайлан, бусдыг хутгалж, зугтсан бүлэг этгээдийг баривчиллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Өвөлжилтийн бэлтгэл 40.6 хувийн хэрэгжилттэй байгаа

1 өдрийн өмнө өмнө

“Жи Эс Би Актив ТЗК” ХХК ХБҮЦ-ны эхний купоны төлбөрийг амжилттай төллөө

1 өдрийн өмнө өмнө

Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно

1 өдрийн өмнө өмнө

“Монгол дархан: Өв, урлахуй” үзэсгэлэнгийн шилдгүүд тодорлоо

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-03 өмнө

Авто зогсоолын хүртээмжийг нэмэгдүүлэхдээ оршин суугчдын саналыг авах нь зүйтэй

2025-07-02 өмнө

ТЭЦ-5 төслийн түншлэгчийг сонгох шалгаруулалтад дотоод, гадаадын 8 ААН оролцлоо

2025-07-03 өмнө

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

2025-07-02 өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-03 өмнө

“Ганц очноос ноцсон аюул”

2025-07-02 өмнө

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

2025-07-03 өмнө

У.Өнөрцэцэг: “Саруул” захын хойно гарааш буулгаж, тохижуулж байна

2025-07-03 өмнө

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-03 өмнө

Үндэсний шигшээ багийн тамирчдад орон сууцны батламж гардууллаа

2025-07-03 өмнө

Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, өвөлжилтийн асуудлаар Албан даалгавар гарлаа

2025-07-04 өмнө

“Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна”

2025-07-03 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.07.03/

2025-07-02 өмнө

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

2025-07-01 өмнө

Ахмадууд хөнгөлөлттэй үнээр үйлчлүүлж болох АМРАЛТ, СУВИЛЛУУД

2025-07-03 өмнө

Үс засуулвал нас уртасна

2025-07-03 өмнө

Өдөртөө 23-25 хэм дулаан байна

2025-07-01 өмнө

“Эхлэл брэнд” ХХК-д 3150 ам.метр газрыг эзэмшүүлэх гэрчилгээг гардууллаа

2025-07-01 өмнө

Нархан хотхоноос “Home Plaza” хүртэл явган хүний замыг өргөтгөн, стандартад нийцүүлнэ

2025-07-04 өмнө

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцээч

2025-07-01 өмнө

АН-ынхан “.Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн арай даварч байна” гэжээ

2025-07-02 өмнө

Тамирчид болон дасгалжуулагчид цол, медаль хүртээлээ

2025-07-02 өмнө

Боловсролын хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

2025-07-02 өмнө

Ерөнхий сайд суурин төлөөлөгчийн газруудын тэргүүн нартай уулзлаа

2025-07-02 өмнө

МҮХАҮТ-д шилжүүлснээр төрийн дарамт, хүнд суртал буурна гэдгийг онцоллоо

2025-07-03 өмнө

Шигшээ багийн тамирчдад Ерөнхий сайдын нэрэмжит шагнал гардууллаа

2025-07-04 өмнө

Дуу цахилгаантай бага зэргийн аадар бороо орно

2025-07-01 өмнө

Үс засуулбал өнгө зүс сайжирна

2025-07-04 өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй хөх нохой өдөр

2025-07-03 өмнө

2024 оны төсвийн гүйцэтгэлийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийв

2025-07-03 өмнө

Г.Занданшатан ОХУ-ын Байгалийн нөөц, Экологийн сайдыг хүлээн авч уулзлаа

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.