• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Биржийн бус зах зээлээр хөрөнгө оруулагчдыг татна

Ц.МЯГМАРБАЯР

 

Хөрөнгийн зах зээлд сүүлийн үед биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх тухай ярьж эхэлсэн. Үүнээс өмнө  манай иргэд хувьцаа, бондыг 1990 онд өмч хувьчлалаар тараасан цэнхэр, ягаан тасалбараар төсөөлж  Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан худалдах, арилжаанд оролцно гэсэн ойлголттой байсан. Гэвч энэ санхүүгийн зах зээлд оролцох арилжаа хийх боломж, хөшүүрэг сүүлийн 30 жилд байгаагүй гэж хэлж болно. Монголын хөрөнгийн бирж нь үүнийг хийгээгүй, хийх боломжоор хангагдаагүй. Оюутан байхдаа “Сүхбаатарын талбайн баруун урд байрлах ягаан өнгөтэй Хөрөнгийн биржийн байраар орж арилжаанд оролцож буй хүмүүсийг харах юмсан. Өөрөө арилжаа хийдэг хүн болох юмсан гэж мөрөөддөг байсан ч хожим нь энэ боломжгүй байсныг мэдсэн юм ”. Учир нь биржийн зах зээлд энэ боломж байдаггүй. Өөрөөр хэлбэл, миний өмнөөс арилжаанд оролцож миний хөрөнгө оруулалтыг удирдаж өгөөжийг нэмэгдүүлж өгдөг мэргэжлийн хүмүүс, тоглогчид байхгүй байсантай холбоотой.  Тэгвэл биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлснээр санхүүгийн үүсмэл болоод бусад бүтээгдэхүүн,  өрийн хэрэгсэл буюу бонд,  үнэт цаас,  хувьцааг үүгээр арилжаалж өгөөж хүртэх боломжтой болж байгаа гэсэн үг юм. Энгийнээр тайлбарлавал, зарим  киноны хэсэг дээр Хөрөнгийн биржид мэргэжлийн брокер, диллер хийдэг  хүмүүс  утсаар ярьж хувьцаа  болон бонд, үнэт цаасыг худалдан авч, буцааж зарах үйлдлийг  бие биеэсээ өрсөлдөн хийж буйг харуулдаг. Тэгвэл энэ үйл явцыг биржийн бус зах зээл хэрэгжүүлдэг гэсэн үг. Таны хөрөнгийг өөрийн тань өмнөөс мэргэжлийн тоглогчид  удирдаж өсгөж байна гэсэн үг. Олон улсын жишгээр бол үүнийг мэргэжлийн холбоо удирдан зохицуулж ажилладаг журамтай. 

Манай улсад биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх санаачилгыг анх “Монголын үнэт цаасны арилжаа эрхлэгчдийн холбоо”-ноос /МҮЦАЭХ /гаргаж 2018 онд Санхүүгийн зохицуулах хороотой “Хөрөнгийн зах зээл дэх биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх гэрээ”-г байгуулжээ. Түүнчлэн 2019 онд Япон, Солонгос, Тайвань, АНУ-ын ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг холбоодтой хамтран биржийн бус буюу ОТС /Over-the-Counter/ зах зээлийн суурь судалгааг хийсэн байна. Ингэснээр 2021 онд  Санхүүгийн зохицуулах хорооноос “Биржийн бус зах зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ыг баталж, эрх зүйн орчинг бүрдүүлсэн юм. Журмын дагуу “МҮЦАЭХ” биржийн бус зах зээлийг удирдан зохицуулна. Ингэснээр төрийн чиг үүргийг төрийн бус байгууллагаар дамжуулж хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа биеллээ олж байгаа аж. Монгол Улсын хөрөнгийн зах зээлд өөрөө өөрийгөө зохицуулах хоёр байгууллага бий. Нэг нь Монголын хөрөнгийн бирж, нөгөө нь МҮЦАЭХ. Биржийн бус зах зээлийг олон улсад хөрөнгийн биржээрээ болон мэргэжлийн холбоодоороо дамжуулан зохицуулдаг аж. 

Биржийн бус зах зээл гэдэг нь тодорхой шаардлага хангасан мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид үнэт цаасны арилжаанд оролцож хөрөнгө оруулах талбар юм. Үнэт цаас гаргагчийн хувьд олон нийтэд бус тодорхой хөрөнгө оруулагчдад үнэт цаасаа санал болгоно. Ингэснээр богино хугацаанд үнэт цаасны бүртгэлийг хийлгэж, хялбар, бага өртгөөр хөрөнгө оруулалт татах боломжтой. Хөрөнгө татан төвлөрүүлэх аж ахуйн нэгж нь андеррайтерийн компаниар дамжуулан биржийн бус зах зээлд өөрийн компанийн хувьцаа, өрийн хэрэгсэл болон үнэт цаасыг худалдаж хөрөнгө босгох юм. Монголын хөрөнгийн бирж нь захиалгад суурилсан /Order Driven market/ байдаг. Харин биржийн бус зах зээл нь мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид хоорондоо урьдчилан үнэ тохиролцож арилжаа хийдгээрээ онцлогтой юм байна. Биржийн бус зах зээлд  санхүүгийн үүсмэл хэрэгслүүд олноор арилжаалагддаг онцлогтой.

 

БИРЖИЙН БУС ЗАХ ЗЭЭЛД 33 КОМПАНИ 373 ТЭРБУМ ТӨГРӨГ ТАТАН ТӨВЛӨРҮҮЛЖЭЭ

 

Одоогоор тус биржид 25-27 орчим  мэргэжлийн үнэт цаасны байгууллага зуучлалын эрхээр шууд нэгдэж компаниудад  үнэт цаас худалдан авахад нь зуучилж байна. Түүнчлэн  биржийн бус зах зээлд үнэт цаасаа гаргахад заавал андеррайтерийн компаниар дамжина гэсэн журам үйлчилдэг. Энэ хоёр төрлийн үйлчилгээг үзүүлдэг аж.  Мөн диллерийн эрхтэй бол тухайн компани өөрийн хөрөнгөөрөө хувьцаа болон үнэт цаас худалдан авч ашиг олох боломжтой. Төвлөрсөн бус биржид бүртгүүлж бүртгэлээ баталгаажуулсан бол Үнэт цаасаа заавал Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төвд бүртгүүлэх ёстой. Ингэснээр дахин давтагдахгүй код авч энэ нь дотоодод төдийгүй гадаадад Монголд бүртгэлтэй үнэт цаас  гэдгээ нотолдог. Түүнчлэн тухайн үнэт цаасыг системд бүртгэлтэй  Үнэт цаасны компаниуд  авах эсэхээ  шийдэж зах үүсгэдэг гэсэн үг. Өмнө нь Биржийн зах зээлээр зөвхөн өөрийн харилцагчиддаа санал болгодог байсан бол төвлөрсөн бус биржид бүртгэгдсэнээр олон нийтэд санал болгох боломж бүрдэнэ. Энэ оны эхний дөрвөн сарын байдлаар тус биржийн бус зах зээлд нийт 33 компани үнэт цаасаа гаргаж  373 тэрбум  686 мянган төгрөгийг амжилттай татан төвлөрүүлсэн байна.  Энэ мэтээр хөрөнгийн зах зээл хөгжих эдийн засгийн орчин манай улсад бүрдсэн байгааг илэрхийлж байна. Гагцхүү төрөөс биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэхэд  хууль эрх зүйн таатай орчин бүрдүүлэх шаардлага байгааг “МҮЦАЭХ”-ийн гүйцэтгэх захирал Ц.Хуяг онцолж байна.

 

БОНДЫН ХҮҮГИЙН ӨГӨӨЖИЙН МУРУЙГ БИРЖИЙН БУС ЗАХ ЗЭЭЛ ТОГТООДОГ

 

Биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлснээр  тухайн улсын зээлжих зэрэглэлд эерэг нөлөө үзүүлдэг юм байна. Түүнчлэн хөрөнгө оруулагчид хамгийн түрүүнд зээлжих зэрэглэлийг харгалзахын зэрэгцээ Засгийн газрынх нь гаргасан бондын хүүгийн өгөөжийн муруйг шалгууртаа онцгойлон авч үздэг ажээ. Харин манай улсын тухайд Бондын хүүгийн өгөөжийн муруй байдаггүйгээс гадны хөрөнгө оруулагчдын шалгуурыг хангадаггүй гэнэ. Иймээс бага хэмжээгээр урт хугацаатай бонд гаргаж өгөөжийн муруй бий болгох хэрэгтэйг мэргэжлийнхэн тодотгож байв.  Цаашид Монгол Улсын Засгийн газрын өрийн хэрэгслийг биржийн бус зах зээлд арилжаалснаар бондын өрийн хэмжээ буурах, хөрөнгө оруулалт татах боломж нь нэмэгдэнэ гэж харж байна. Мөн шууд оролцогчдын цар хүрээг өргөжүүлж банк, хөрөнгө оруулалтын сан болон бусад зохицуулалттай санхүүгийн байгууллагуудыг шууд бүртгүүлэх боломжийг нээнэ. Биржийн бус зах зээлийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэн олон улсад таниулж, гадаадын хөрөнгө оруулалтын урсгалыг бий болгоно. Бас төрийн тусгай зориулалтын сангуудыг татан тэдгээрийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагааг нээлттэй болгоход нөлөөлнө.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ТАВДУГААР САРЫН 11. ЛХАГВА ГАРАГ. № 94 (6826)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Ипотекийн зээлийг үнэт цаажуулах үйл ажиллагааны талаар бид энэ удаагийн "Нэг асуулт, нэг хариулт" подкаст
“Жи Эс Би Актив ТЗК” ХХК ХБҮЦ-ны эхний купоны төлбөрийг амжилттай төллөө
Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, өвөлжилтийн асуудлаар Албан даалгавар гарлаа
“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Биржийн бус зах зээлээр хөрөнгө оруулагчдыг татна

Ц.МЯГМАРБАЯР

 

Хөрөнгийн зах зээлд сүүлийн үед биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх тухай ярьж эхэлсэн. Үүнээс өмнө  манай иргэд хувьцаа, бондыг 1990 онд өмч хувьчлалаар тараасан цэнхэр, ягаан тасалбараар төсөөлж  Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан худалдах, арилжаанд оролцно гэсэн ойлголттой байсан. Гэвч энэ санхүүгийн зах зээлд оролцох арилжаа хийх боломж, хөшүүрэг сүүлийн 30 жилд байгаагүй гэж хэлж болно. Монголын хөрөнгийн бирж нь үүнийг хийгээгүй, хийх боломжоор хангагдаагүй. Оюутан байхдаа “Сүхбаатарын талбайн баруун урд байрлах ягаан өнгөтэй Хөрөнгийн биржийн байраар орж арилжаанд оролцож буй хүмүүсийг харах юмсан. Өөрөө арилжаа хийдэг хүн болох юмсан гэж мөрөөддөг байсан ч хожим нь энэ боломжгүй байсныг мэдсэн юм ”. Учир нь биржийн зах зээлд энэ боломж байдаггүй. Өөрөөр хэлбэл, миний өмнөөс арилжаанд оролцож миний хөрөнгө оруулалтыг удирдаж өгөөжийг нэмэгдүүлж өгдөг мэргэжлийн хүмүүс, тоглогчид байхгүй байсантай холбоотой.  Тэгвэл биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлснээр санхүүгийн үүсмэл болоод бусад бүтээгдэхүүн,  өрийн хэрэгсэл буюу бонд,  үнэт цаас,  хувьцааг үүгээр арилжаалж өгөөж хүртэх боломжтой болж байгаа гэсэн үг юм. Энгийнээр тайлбарлавал, зарим  киноны хэсэг дээр Хөрөнгийн биржид мэргэжлийн брокер, диллер хийдэг  хүмүүс  утсаар ярьж хувьцаа  болон бонд, үнэт цаасыг худалдан авч, буцааж зарах үйлдлийг  бие биеэсээ өрсөлдөн хийж буйг харуулдаг. Тэгвэл энэ үйл явцыг биржийн бус зах зээл хэрэгжүүлдэг гэсэн үг. Таны хөрөнгийг өөрийн тань өмнөөс мэргэжлийн тоглогчид  удирдаж өсгөж байна гэсэн үг. Олон улсын жишгээр бол үүнийг мэргэжлийн холбоо удирдан зохицуулж ажилладаг журамтай. 

Манай улсад биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх санаачилгыг анх “Монголын үнэт цаасны арилжаа эрхлэгчдийн холбоо”-ноос /МҮЦАЭХ /гаргаж 2018 онд Санхүүгийн зохицуулах хороотой “Хөрөнгийн зах зээл дэх биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх гэрээ”-г байгуулжээ. Түүнчлэн 2019 онд Япон, Солонгос, Тайвань, АНУ-ын ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг холбоодтой хамтран биржийн бус буюу ОТС /Over-the-Counter/ зах зээлийн суурь судалгааг хийсэн байна. Ингэснээр 2021 онд  Санхүүгийн зохицуулах хорооноос “Биржийн бус зах зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ыг баталж, эрх зүйн орчинг бүрдүүлсэн юм. Журмын дагуу “МҮЦАЭХ” биржийн бус зах зээлийг удирдан зохицуулна. Ингэснээр төрийн чиг үүргийг төрийн бус байгууллагаар дамжуулж хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа биеллээ олж байгаа аж. Монгол Улсын хөрөнгийн зах зээлд өөрөө өөрийгөө зохицуулах хоёр байгууллага бий. Нэг нь Монголын хөрөнгийн бирж, нөгөө нь МҮЦАЭХ. Биржийн бус зах зээлийг олон улсад хөрөнгийн биржээрээ болон мэргэжлийн холбоодоороо дамжуулан зохицуулдаг аж. 

Биржийн бус зах зээл гэдэг нь тодорхой шаардлага хангасан мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид үнэт цаасны арилжаанд оролцож хөрөнгө оруулах талбар юм. Үнэт цаас гаргагчийн хувьд олон нийтэд бус тодорхой хөрөнгө оруулагчдад үнэт цаасаа санал болгоно. Ингэснээр богино хугацаанд үнэт цаасны бүртгэлийг хийлгэж, хялбар, бага өртгөөр хөрөнгө оруулалт татах боломжтой. Хөрөнгө татан төвлөрүүлэх аж ахуйн нэгж нь андеррайтерийн компаниар дамжуулан биржийн бус зах зээлд өөрийн компанийн хувьцаа, өрийн хэрэгсэл болон үнэт цаасыг худалдаж хөрөнгө босгох юм. Монголын хөрөнгийн бирж нь захиалгад суурилсан /Order Driven market/ байдаг. Харин биржийн бус зах зээл нь мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид хоорондоо урьдчилан үнэ тохиролцож арилжаа хийдгээрээ онцлогтой юм байна. Биржийн бус зах зээлд  санхүүгийн үүсмэл хэрэгслүүд олноор арилжаалагддаг онцлогтой.

 

БИРЖИЙН БУС ЗАХ ЗЭЭЛД 33 КОМПАНИ 373 ТЭРБУМ ТӨГРӨГ ТАТАН ТӨВЛӨРҮҮЛЖЭЭ

 

Одоогоор тус биржид 25-27 орчим  мэргэжлийн үнэт цаасны байгууллага зуучлалын эрхээр шууд нэгдэж компаниудад  үнэт цаас худалдан авахад нь зуучилж байна. Түүнчлэн  биржийн бус зах зээлд үнэт цаасаа гаргахад заавал андеррайтерийн компаниар дамжина гэсэн журам үйлчилдэг. Энэ хоёр төрлийн үйлчилгээг үзүүлдэг аж.  Мөн диллерийн эрхтэй бол тухайн компани өөрийн хөрөнгөөрөө хувьцаа болон үнэт цаас худалдан авч ашиг олох боломжтой. Төвлөрсөн бус биржид бүртгүүлж бүртгэлээ баталгаажуулсан бол Үнэт цаасаа заавал Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төвд бүртгүүлэх ёстой. Ингэснээр дахин давтагдахгүй код авч энэ нь дотоодод төдийгүй гадаадад Монголд бүртгэлтэй үнэт цаас  гэдгээ нотолдог. Түүнчлэн тухайн үнэт цаасыг системд бүртгэлтэй  Үнэт цаасны компаниуд  авах эсэхээ  шийдэж зах үүсгэдэг гэсэн үг. Өмнө нь Биржийн зах зээлээр зөвхөн өөрийн харилцагчиддаа санал болгодог байсан бол төвлөрсөн бус биржид бүртгэгдсэнээр олон нийтэд санал болгох боломж бүрдэнэ. Энэ оны эхний дөрвөн сарын байдлаар тус биржийн бус зах зээлд нийт 33 компани үнэт цаасаа гаргаж  373 тэрбум  686 мянган төгрөгийг амжилттай татан төвлөрүүлсэн байна.  Энэ мэтээр хөрөнгийн зах зээл хөгжих эдийн засгийн орчин манай улсад бүрдсэн байгааг илэрхийлж байна. Гагцхүү төрөөс биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэхэд  хууль эрх зүйн таатай орчин бүрдүүлэх шаардлага байгааг “МҮЦАЭХ”-ийн гүйцэтгэх захирал Ц.Хуяг онцолж байна.

 

БОНДЫН ХҮҮГИЙН ӨГӨӨЖИЙН МУРУЙГ БИРЖИЙН БУС ЗАХ ЗЭЭЛ ТОГТООДОГ

 

Биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлснээр  тухайн улсын зээлжих зэрэглэлд эерэг нөлөө үзүүлдэг юм байна. Түүнчлэн хөрөнгө оруулагчид хамгийн түрүүнд зээлжих зэрэглэлийг харгалзахын зэрэгцээ Засгийн газрынх нь гаргасан бондын хүүгийн өгөөжийн муруйг шалгууртаа онцгойлон авч үздэг ажээ. Харин манай улсын тухайд Бондын хүүгийн өгөөжийн муруй байдаггүйгээс гадны хөрөнгө оруулагчдын шалгуурыг хангадаггүй гэнэ. Иймээс бага хэмжээгээр урт хугацаатай бонд гаргаж өгөөжийн муруй бий болгох хэрэгтэйг мэргэжлийнхэн тодотгож байв.  Цаашид Монгол Улсын Засгийн газрын өрийн хэрэгслийг биржийн бус зах зээлд арилжаалснаар бондын өрийн хэмжээ буурах, хөрөнгө оруулалт татах боломж нь нэмэгдэнэ гэж харж байна. Мөн шууд оролцогчдын цар хүрээг өргөжүүлж банк, хөрөнгө оруулалтын сан болон бусад зохицуулалттай санхүүгийн байгууллагуудыг шууд бүртгүүлэх боломжийг нээнэ. Биржийн бус зах зээлийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэн олон улсад таниулж, гадаадын хөрөнгө оруулалтын урсгалыг бий болгоно. Бас төрийн тусгай зориулалтын сангуудыг татан тэдгээрийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагааг нээлттэй болгоход нөлөөлнө.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ТАВДУГААР САРЫН 11. ЛХАГВА ГАРАГ. № 94 (6826)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Наадам
  • •Засгийн газар
  • •Нийслэл
  • •Үндэсний спорт
  • •Гадаад харилцаа
  • •Фото мэдээ
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Байнгын хороо
  • •Ипотекийн зээл
  • •Яам, Агентлаг
ХУРААХ
Өчигдөр 111 жолооч согтуу жолоо...
Хятад улсын ядуурлыг бууруулсан...

Биржийн бус зах зээлээр хөрөнгө оруулагчдыг татна

Kuzmo 2022-05-11
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Биржийн бус зах зээлээр хөрөнгө оруулагчдыг татна

Ц.МЯГМАРБАЯР

 

Хөрөнгийн зах зээлд сүүлийн үед биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх тухай ярьж эхэлсэн. Үүнээс өмнө  манай иргэд хувьцаа, бондыг 1990 онд өмч хувьчлалаар тараасан цэнхэр, ягаан тасалбараар төсөөлж  Монголын хөрөнгийн биржээр дамжуулан худалдах, арилжаанд оролцно гэсэн ойлголттой байсан. Гэвч энэ санхүүгийн зах зээлд оролцох арилжаа хийх боломж, хөшүүрэг сүүлийн 30 жилд байгаагүй гэж хэлж болно. Монголын хөрөнгийн бирж нь үүнийг хийгээгүй, хийх боломжоор хангагдаагүй. Оюутан байхдаа “Сүхбаатарын талбайн баруун урд байрлах ягаан өнгөтэй Хөрөнгийн биржийн байраар орж арилжаанд оролцож буй хүмүүсийг харах юмсан. Өөрөө арилжаа хийдэг хүн болох юмсан гэж мөрөөддөг байсан ч хожим нь энэ боломжгүй байсныг мэдсэн юм ”. Учир нь биржийн зах зээлд энэ боломж байдаггүй. Өөрөөр хэлбэл, миний өмнөөс арилжаанд оролцож миний хөрөнгө оруулалтыг удирдаж өгөөжийг нэмэгдүүлж өгдөг мэргэжлийн хүмүүс, тоглогчид байхгүй байсантай холбоотой.  Тэгвэл биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлснээр санхүүгийн үүсмэл болоод бусад бүтээгдэхүүн,  өрийн хэрэгсэл буюу бонд,  үнэт цаас,  хувьцааг үүгээр арилжаалж өгөөж хүртэх боломжтой болж байгаа гэсэн үг юм. Энгийнээр тайлбарлавал, зарим  киноны хэсэг дээр Хөрөнгийн биржид мэргэжлийн брокер, диллер хийдэг  хүмүүс  утсаар ярьж хувьцаа  болон бонд, үнэт цаасыг худалдан авч, буцааж зарах үйлдлийг  бие биеэсээ өрсөлдөн хийж буйг харуулдаг. Тэгвэл энэ үйл явцыг биржийн бус зах зээл хэрэгжүүлдэг гэсэн үг. Таны хөрөнгийг өөрийн тань өмнөөс мэргэжлийн тоглогчид  удирдаж өсгөж байна гэсэн үг. Олон улсын жишгээр бол үүнийг мэргэжлийн холбоо удирдан зохицуулж ажилладаг журамтай. 

Манай улсад биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх санаачилгыг анх “Монголын үнэт цаасны арилжаа эрхлэгчдийн холбоо”-ноос /МҮЦАЭХ /гаргаж 2018 онд Санхүүгийн зохицуулах хороотой “Хөрөнгийн зах зээл дэх биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэх гэрээ”-г байгуулжээ. Түүнчлэн 2019 онд Япон, Солонгос, Тайвань, АНУ-ын ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг холбоодтой хамтран биржийн бус буюу ОТС /Over-the-Counter/ зах зээлийн суурь судалгааг хийсэн байна. Ингэснээр 2021 онд  Санхүүгийн зохицуулах хорооноос “Биржийн бус зах зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ыг баталж, эрх зүйн орчинг бүрдүүлсэн юм. Журмын дагуу “МҮЦАЭХ” биржийн бус зах зээлийг удирдан зохицуулна. Ингэснээр төрийн чиг үүргийг төрийн бус байгууллагаар дамжуулж хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа биеллээ олж байгаа аж. Монгол Улсын хөрөнгийн зах зээлд өөрөө өөрийгөө зохицуулах хоёр байгууллага бий. Нэг нь Монголын хөрөнгийн бирж, нөгөө нь МҮЦАЭХ. Биржийн бус зах зээлийг олон улсад хөрөнгийн биржээрээ болон мэргэжлийн холбоодоороо дамжуулан зохицуулдаг аж. 

Биржийн бус зах зээл гэдэг нь тодорхой шаардлага хангасан мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид үнэт цаасны арилжаанд оролцож хөрөнгө оруулах талбар юм. Үнэт цаас гаргагчийн хувьд олон нийтэд бус тодорхой хөрөнгө оруулагчдад үнэт цаасаа санал болгоно. Ингэснээр богино хугацаанд үнэт цаасны бүртгэлийг хийлгэж, хялбар, бага өртгөөр хөрөнгө оруулалт татах боломжтой. Хөрөнгө татан төвлөрүүлэх аж ахуйн нэгж нь андеррайтерийн компаниар дамжуулан биржийн бус зах зээлд өөрийн компанийн хувьцаа, өрийн хэрэгсэл болон үнэт цаасыг худалдаж хөрөнгө босгох юм. Монголын хөрөнгийн бирж нь захиалгад суурилсан /Order Driven market/ байдаг. Харин биржийн бус зах зээл нь мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид хоорондоо урьдчилан үнэ тохиролцож арилжаа хийдгээрээ онцлогтой юм байна. Биржийн бус зах зээлд  санхүүгийн үүсмэл хэрэгслүүд олноор арилжаалагддаг онцлогтой.

 

БИРЖИЙН БУС ЗАХ ЗЭЭЛД 33 КОМПАНИ 373 ТЭРБУМ ТӨГРӨГ ТАТАН ТӨВЛӨРҮҮЛЖЭЭ

 

Одоогоор тус биржид 25-27 орчим  мэргэжлийн үнэт цаасны байгууллага зуучлалын эрхээр шууд нэгдэж компаниудад  үнэт цаас худалдан авахад нь зуучилж байна. Түүнчлэн  биржийн бус зах зээлд үнэт цаасаа гаргахад заавал андеррайтерийн компаниар дамжина гэсэн журам үйлчилдэг. Энэ хоёр төрлийн үйлчилгээг үзүүлдэг аж.  Мөн диллерийн эрхтэй бол тухайн компани өөрийн хөрөнгөөрөө хувьцаа болон үнэт цаас худалдан авч ашиг олох боломжтой. Төвлөрсөн бус биржид бүртгүүлж бүртгэлээ баталгаажуулсан бол Үнэт цаасаа заавал Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төвд бүртгүүлэх ёстой. Ингэснээр дахин давтагдахгүй код авч энэ нь дотоодод төдийгүй гадаадад Монголд бүртгэлтэй үнэт цаас  гэдгээ нотолдог. Түүнчлэн тухайн үнэт цаасыг системд бүртгэлтэй  Үнэт цаасны компаниуд  авах эсэхээ  шийдэж зах үүсгэдэг гэсэн үг. Өмнө нь Биржийн зах зээлээр зөвхөн өөрийн харилцагчиддаа санал болгодог байсан бол төвлөрсөн бус биржид бүртгэгдсэнээр олон нийтэд санал болгох боломж бүрдэнэ. Энэ оны эхний дөрвөн сарын байдлаар тус биржийн бус зах зээлд нийт 33 компани үнэт цаасаа гаргаж  373 тэрбум  686 мянган төгрөгийг амжилттай татан төвлөрүүлсэн байна.  Энэ мэтээр хөрөнгийн зах зээл хөгжих эдийн засгийн орчин манай улсад бүрдсэн байгааг илэрхийлж байна. Гагцхүү төрөөс биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлэхэд  хууль эрх зүйн таатай орчин бүрдүүлэх шаардлага байгааг “МҮЦАЭХ”-ийн гүйцэтгэх захирал Ц.Хуяг онцолж байна.

 

БОНДЫН ХҮҮГИЙН ӨГӨӨЖИЙН МУРУЙГ БИРЖИЙН БУС ЗАХ ЗЭЭЛ ТОГТООДОГ

 

Биржийн бус зах зээлийг хөгжүүлснээр  тухайн улсын зээлжих зэрэглэлд эерэг нөлөө үзүүлдэг юм байна. Түүнчлэн хөрөнгө оруулагчид хамгийн түрүүнд зээлжих зэрэглэлийг харгалзахын зэрэгцээ Засгийн газрынх нь гаргасан бондын хүүгийн өгөөжийн муруйг шалгууртаа онцгойлон авч үздэг ажээ. Харин манай улсын тухайд Бондын хүүгийн өгөөжийн муруй байдаггүйгээс гадны хөрөнгө оруулагчдын шалгуурыг хангадаггүй гэнэ. Иймээс бага хэмжээгээр урт хугацаатай бонд гаргаж өгөөжийн муруй бий болгох хэрэгтэйг мэргэжлийнхэн тодотгож байв.  Цаашид Монгол Улсын Засгийн газрын өрийн хэрэгслийг биржийн бус зах зээлд арилжаалснаар бондын өрийн хэмжээ буурах, хөрөнгө оруулалт татах боломж нь нэмэгдэнэ гэж харж байна. Мөн шууд оролцогчдын цар хүрээг өргөжүүлж банк, хөрөнгө оруулалтын сан болон бусад зохицуулалттай санхүүгийн байгууллагуудыг шууд бүртгүүлэх боломжийг нээнэ. Биржийн бус зах зээлийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэн олон улсад таниулж, гадаадын хөрөнгө оруулалтын урсгалыг бий болгоно. Бас төрийн тусгай зориулалтын сангуудыг татан тэдгээрийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагааг нээлттэй болгоход нөлөөлнө.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ТАВДУГААР САРЫН 11. ЛХАГВА ГАРАГ. № 94 (6826)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийтлэл   #Банк санхүү  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Ипотекийн зээлийг үнэт цаажуулах үйл ажиллагааны талаар бид энэ удаагийн "Нэг асуулт, нэг хариулт" подкаст
“Жи Эс Би Актив ТЗК” ХХК ХБҮЦ-ны эхний купоны төлбөрийг амжилттай төллөө
Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, өвөлжилтийн асуудлаар Албан даалгавар гарлаа
“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
2 цагийн өмнө өмнө

Дарь-Эхийн уулзвараас Сансарын аюулгүй тойрог хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

3 цагийн өмнө өмнө

Улаанбаатар ММС энержи баг шигшээ шатанд Сербийн UB багтай тоглоно

3 цагийн өмнө өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг хүрэл медалийн төлөө Тайландын багтай өнөөдөр тоглоно

3 цагийн өмнө өмнө

Хүүхдүүдийн эрүүл мэндэд онцгой анхаарч, учирсан хохирлыг арилган, дахин ийм алдаа гаргахгүй ажиллахыг Ерөнхий сайд анхаарууллаа

3 цагийн өмнө өмнө

Хоёр хар мэнгэтэй цагаан бар өдөр

3 цагийн өмнө өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

19 цагийн өмнө өмнө

Натурын авто замаас Нарны зам хүртэлх авто замыг өнөөдрөөс хааж, шинэчилнэ

19 цагийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-тай байгуулсан гэрээ нэг бүрийг нягталж, шалгах үүрэг өглөө

19 цагийн өмнө өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг Хятадын Тайванд хожигдлоо

1 өдрийн өмнө өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх замын урд эгнээг шинэчиллээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг шинэчилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг медалийн төлөөх тоглолтоо Хятадын Тайван багтай өнөөдөр тоглоно

1 өдрийн өмнө өмнө

Ипотекийн зээлийг үнэт цаажуулах үйл ажиллагааны талаар бид энэ удаагийн "Нэг асуулт, нэг хариулт" подкаст

1 өдрийн өмнө өмнө

Гурван хөх мэнгэтэй шарагчин үхэр өдөр

1 өдрийн өмнө өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 26-28 хэм дулаан байна

1 өдрийн өмнө өмнө

10-р хорооллын уулзвараас замаас Саппорогийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

18 удаа хуралдаж 36 асуудал хэлэлцэн, нэг хууль, Улсын Их Хурлын тогтоол хоёрыг батлуулжээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Сүхбаатар аймгийн Халзан сумын 100 жилийн ойн баяр наадамд оролцлоо

1 өдрийн өмнө өмнө

“Хог шатааж, эрчим хүч гаргах үйлдвэр” төсөлд гурван аж ахуйн нэгж санал ирүүллээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Дулааны 11 Г, Д үндсэн шугам угсрах ажлыг наадмын амралтын өдрүүдээр гүйцэтгэж, авто замыг хучиж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Зөвшөөрөлгүй терраса барьсан зөрчлийг арилгуулж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг шилдэг дөрөвт үлдлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Бөхийн өргөөний уулзвараас Натур хүртэлх замын хөдөлгөөнийг нээлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2 өдрийн өмнө өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Киргиз Улсад төрийн айлчлал хийнэ

2 өдрийн өмнө өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсад төрийн айлчлал хийнэ

2 өдрийн өмнө өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг хасагдах шатанд Казакстаны багтай тоглоно

2 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулвал эд эдлэл идээ ундаа олдоно

2 өдрийн өмнө өмнө

Бага зэргийн бороо орно

2 өдрийн өмнө өмнө

Энэ онд нийслэлийн хэмжээнд 36 байршилд авто замыг засаж, шинэчилнэ

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-14 өмнө

Тэмээтэй хөшөөний уулзварыг хааж шинэчилнэ

2025-07-14 өмнө

Бөхийн өргөөний уулзвараас Натурын зам хүртэлх хааж, шинэчилнэ

2025-07-14 өмнө

“Багахангай-Хөшигийн хөндий” чиглэлийн салбар төмөр зам барих ажлын явцтай танилцлаа

2025-07-14 өмнө

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарүхито, Эрхэм дээд Хатан Масако нарын төрийн айлчлал өндөрлөлөө

2025-07-14 өмнө

Бага зэргийн бороо орно

2025-07-14 өмнө

Үс засуулвал сайн нөхөртэй нөхөрлөнө

2025-07-15 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 27-29 хэм дулаан байна

2025-07-15 өмнө

Долоон улаан мэнгэтэй хөхөгчин тахиа өдөр

2025-07-15 өмнө

Туул, Тэрэлж, Хэрлэн гол дагуу хөдөлгөөнт болон завьт эргүүл ажиллаж байна

2025-07-17 өмнө

"Aqua garden" орон сууцны төсөл авто зам сэтэлж ухан барилгынхаа цахилгааныг татаж байсан зөрчлийг арилгууллаа

2025-07-16 өмнө

Ч.Ундрам: Миний зүгээс энэхүү ажилд нэмэлт санал, өөрчлөлт оруулаагүй

2025-07-17 өмнө

"Тарагны дараа зарим хүүхдүүдийн гэдэс өвдсөн, дотор муухайрсан зэрэг шинж тэмдэгтэй хүүхдүүд үзүүлсэн"

2025-07-16 өмнө

Энэ онд хот, нийтийн аж ахуйн салбарт 301 тусгай зориулалтын машин механизмаар парк шинэчлэлт хийнэ

2025-07-16 өмнө

Өнөөдрөөс дараах замыг хоёр хоног хааж шинэчилнэ

2025-07-16 өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх замын урд эгнээг хааж, шинэчилнэ

2025-07-14 өмнө

Н.Нандинхүслэн 19 оноог авч эхний хожлоо байгууллаа

2025-07-16 өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй улаан нохой өдөр

2025-07-17 өмнө

Энэ сарын 20-ноос халуун ус хязгаарлах байршил

2025-07-16 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

2025-07-17 өмнө

Баяр, амралтын өдрүүдэд гол, нуурын усанд зургаа нь хүүхэд амь насаа алдсан байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Энэ онд нийслэлийн хэмжээнд 36 байршилд авто замыг засаж, шинэчилнэ

2025-07-17 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна

2025-07-16 өмнө

Наадмын өдрүүдэд наршилтаас сэргийлээрэй

2025-07-17 өмнө

Үс засуулвал идээ ундаа элбэг олдоно

2025-07-15 өмнө

Уяачдын наадмын үеэр Үндэсний их баяр наадмын түрүү, үзүүр болон шөвгөрсөн бөхчүүдэд бай шагналыг нь гардууллаа

2025-07-15 өмнө

Сагсан бөмбөгийн эмэгтэй баг хоёр дахь тоглолтоо Ираны багтай хийнэ

2025-07-15 өмнө

Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг Ираны багт хожигдлоо

2025-07-15 өмнө

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар тусгай олимпыг бүх талаар дэмжихээ илэрхийллээ

2025-07-15 өмнө

128 бөхийн сорьцыг Германд шинжлүүлнэ

2025-07-16 өмнө

Эмэгтэй шигшээ баг хэсгийн сүүлийн тоглолтоо Күүкийн арлуудын багтай хийнэ

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.