• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Улаанбаатар хотод байгуулах “Метро”-ны төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г дэмжлээ

НИТХ-ын ээлжит бус V  хуралдааны нэгдүгээр хэлэлцүүлгийн эхэнд Улаанбаатар хотод их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл метро байгуулах төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г дэмжих тухай асуудлыг хэлэлцлээ. НИТХ-ын төлөөлөгчдийн олонхын саналаар Улаанбаатарт метро барих төслийн ТЭЗҮ-г дэмжиж, тогтоолын төслийг Засгийн газарт хүргүүлэхээр боллоо. Монгол Улсын хувьд ач холбогдол бүхий Улаанбаатар хотод метро барих төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэж, төлөөлөгчид дэмжиж саналаа өгсөн нь түүхэн шийдвэр гэдгийг НИТХ-ын дарга А.Баяр онцолж хэллээ.

Тус асуудлыг НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.Хосбаяр танилцууллаа. Улаанбаатар хотод метро байгуулах асуудлыг 2011 оноос эхлүүлсэн бөгөөд Метро байгуулах тухай Засгийн газрын 411 дүгээр тогтоол гарсан байдаг. Улмаар олон улсын туршлагатай төслийн менежментийн зөвлөх үйлчилгээг авах ажлыг хоёр үе шаттайгаар зохион  байгуулж БНСУ-ын тэргүүлэгч “Духа Инженеринг” ХК болон “Корэйл”, “Сусонг инженеринг”,  “Корэй нэшенэл рэйлвей” байгууллагуудын консорциум шалгарч 2024 оны 7 сарын 5-ны өдөр гэрээ байгуулан ажлыг эхлүүлсэн байна. Метроны нэгдүгээр шугамыг Энхтайваны өргөн чөлөө дагуу Толгойтоос Амгалан чиглэлд 15 өртөө, нэг депо бүхий 19.4 км урт байхаар төлөвлөсөн. Үүнээс 19.1 км 14 өртөө нь газар доогуур, нэг өртөө нь газрын түвшинд байрлана. Метроны нэгдүгээр шугамын голчлон газар доогуур хийхтэй холбоотойгоор туннель болон өртөөний барилга угсралтын доороос дээш ухах, хучих аргачлалаар хийнэ. Туннел өрөмдлөгийн машины газрын гүнд суух түвшин 10-25 метр байхаар тооцсон байна.

Метроны төслийн төсөвт өртгийг мэргэжлийн байгууллагууд баталсан бөгөөд метроны нэгдүгээр шугамын төсөвт өртөг 2.4 тэрбум ам.доллар. Үүний 97.7 хувь нь бүтээн байгуулалтын ажилд зарцуулагдах бол үлдсэн хувь нь захиалагчийн хяналт, газар чөлөөлөлт зэрэг бусад ажилд зарцуулагдах байна. Санхүүжилтийг 15 хувийг Нийслэлийн төсвөөс, үлдсэн 85 хувийг гадаад эх үүсвэрээс татахаар олон яриа хэлэлцэл, уулзалт хийгдэж байгаа талаар НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.Хосбаяр онцоллоо. Түүнчлэн метроны төслийг хэрэгжүүлэхэд Монгол Улсын 28, Олон улсын 56 стандартыг мөрдөж ажиллахаас гадна олон талын хууль, эрх зүйн уялдаа холбоог хангаж ажиллахаар төлөвлөж байгааг дурдлаа.

Үүний дараа НИТХ-ын Ардчилсан намын бүлгийн дарга Т.Батцогт “Хотын тулгамдсан асуудлуудыг өнөө маргаашаа аргацаасан байдлаар өнгөрөөх боломжгүй болсон. Улаанбаатарт метроны хэрэгцээ, шаардлага зайлшгүй байгаа. Аливаа төслийг хэрэгжүүлэхдээ хүн төвт, иргэдийн аюулгүй байдлыг хангаж ажиллах, иргэдийг олон талын тодорхой, бүтээлч мэдээ, мэдээллээр хангах чухал байна. Метро төслийн гүйцэтгэлийн түвшинд нийслэлийн бизнес эрхлэгчдийг татан оролцуулах, залуусыг боломжит ажлын байраар хангаж ажиллах нь зүйтэй гэж манай намын бүлэг үзэж байна” хэмээн дүгнэлт хэллээ.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.ЭРДЭНЭСҮХ: Нийслэлчүүд метротой болохыг хүсэж байгаа. Яг хэдэн онд иргэд метрогоор зорчиход бэлэн болох вэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: ТЭЗҮ-ийн төлөвлөгөөний дагуу 2030 оны 10-р сард ашиглалтад орно.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч О.ЗУНДУЙДОРЖ: Метро төслийн ТЭЗҮ-г маш сайн хийсэн байна. Гэтэл метроны талаар яриад олон жил болсон. Өнөөдрийг хүртэл хэн, хаана гацаав. Гацаах ямар шаардлага байв. Иргэдийн эрх ашгийг бодоод энэ төслийг аль 2011 онд эхлүүлсэн бол өнөөдрийн төсвийн тал үнээр бид метротой болох боломж байсан. Тиймээс энд тодорхой хариулт авмаар байна?

Хариулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.ХОСБАЯР: Тэр даргын үед төсөл яваагүй гэж өмнөх удирдлагуудаас буруу хаймааргүй байна. 2013 онд Монгол Улс маань ийм хэмжээний том мега төсөл хэрэгжүүлэхэд эдийн засгийн хувьд хөгжөөгүй байсан. Харин өнөөдөр Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт ороод, УИХ-аар батлагддаг томоохон бодлогын бичиг баримтад метро зайлшгүй хэрэгтэй гээд зохицуулалт орсон учраас метроны ТЭЗҮ эцэслэгдэж байна. Тиймээс цаашдаа төлбөр мөнгөний л асуудал гарч магадгүй. Гэхдээ энэ тал дээр Нийслэлийн засаг дарга анхаарч, гаднаас хөрөнгө босгох тал дээр ажиллаж байна. Мөн төслийн нэгж багынхан ч гэсэн ажиллаж байна. Бүх шатанд метротой болохын төлөө нэгдэж ажиллаж байгаа учраас цаашдаа дахин зогсох эрсдэл гарахгүй гэдэгт итгэлтэй байна.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ү.ОЮУНЗУЛ: Хөшигтийн хөндийн нисэх буудлын замд гэрэлтүүлгийг орхигдуулснаас болж осол аваар их гардаг. Үүнтэй адилхан асуудал гарах вий. Нэгт метроны шугам дагасан дэд бүтцийн төлөвлөлтийг хэрхэн хийсэн бэ?. Хоёрт жижиг дунд үйлдвэрлэгч, худалдаа эрхлэгчдийн үйл ажиллагааг дэмжих талаар хэрхэн тусгагдсан бэ?. Гуравт монголын өв соёл, уламжлалыг бүтээн байгуулалтдаа яаж шингээсэн бэ?. Дөрөвт нийслэлийн хөрсний асуудлыг судалсан уу, эрсдэлээ тооцсон уу?. Тавд ажлын байрны тоо хэдээр нэмэгдэх вэ?. Зургаад төслийн санхжүүжилтын 85 хувийг гаднын зээл тусламжаар барихаар төлөвлөсөн. Тэгвэл энэ зээл, тусламжийг хэдэн жилийн дотор төлж, барагдуулах тооцоо гаргасан бэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Төслийн төсөвт өртөг бодит зах зээлийн судалгаагаар хийгдсэн. Метроны 15 өртөөний 14 нь газар доогуур хийгдэнэ. Тэгэхээр өртөөнүүдэд нийтдээ 150-200 жижиг дунд үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээ явуулах орон зай гарч ирнэ гэж тооцоолж байна. Метроны шугам дагасан хотуудын эдийн засгийн үзүүлэлт эрчимтэй өсөж, үүнийг дагасан ажлын байрууд олноор нэмэгдэнэ. Эдийн засгийн эрчимтэй таталцал бий болох учир нийслэлд төвлөрүүлэх орлого ч нэмэгдэнэ. Тиймээс нийт төсөвт өртгөө 11 жилийн хугацаанд нөхнө гэж үзэж байгаа. Түрээс, зар сурталчилгаа, тасалбарын орлого зэргээс 29-30 жилийн хугацаанд төслийн өөрийн өртгөө бүрэн нөхнө гэсэн санхүүгийн тооцоолол гаргасан. Хоёр орны хамтарсан мэргэжлийн геологичид хөрсний судалгаа хийсэн. Хөрсний ямар нэг онцгой эрсдэл бол байхгүй гэдгийг тогтоосон байгаа. Метроны төслийн худалдан авах, ханган нийлүүлэгчээр аль болох дотоодын аж ахуй нэгж, туслан гүйцэтгэгчдийг оруулах хүсэлтэй байгаа. Метроны ажлыг гүйцэтгэх хүрээнд 700 орчим ажлын байр бий болно. Түүнчлэн метрог ашиглалтад орсны дараа худалдаа, үйлчилгээг дагасан 150.000 ажлын байр нэмэгдэнэ гэсэн суурь тооцоолол гарсан. Мөн метроны төсөлтэй зэрэгцээд мэргэжилтэн бэлтгэх ажлыг эхлүүлсэн. Энэ хүрээнд 2025 онд ШУТИС-д метроны 4 анги элсэлт авахаар бэлтгэл ажлыг хангаад явж байна. Мөн ШУТИС-ийн 8 багшийг метроны чиглэлээр мэргэжил дээшлүүлэхээр БНСУ-д сургахаар явуулаад байна.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ж.ЭНХЖАРГАЛАН: Санхүүжилт гацвал B хувилбар байгаа юу. Депог дараа нь өргөтгөх, хүчин чадлыг нэмэгдүүлэхэд орон зайн төлөвлөлтийг хийсэн үү. Иргэд, хамтарч ажиллах хүсэлтэй аж ахуй нэгжүүд төслийн нэгжийн нээлттэй мэдээ, мэдээллийг хаанаас авах вэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: B хувилбар гэвэл хоёрдугаар шатны тендерийг зарлахдаа хэрвээ оролцогчид өөрсдөө төслөө санхүүжүүлэх нөхцөлөө тодорхой болгож орж ирдэг. Иймэрхүү саналыг гадны байгууллагууд өмнө нь гаргаж байсан. Тиймээс шаардлага үүсвэл В хувилбарыг хэрэгжүүлэх боломжтой гэж харж байгаа. Депогийн хүчин чадлын хувьд метро хоорондын зай 4.5 минут байхаар төлөвлөж байгаа. Дунджаар 15.000 хүн зорчино гэж төлөвлөсөн. Зорчих иргэдийн тоо нэмэгдсэн тохиолдолд метро хоорондын 4 минут болгож, өдөрт 28-30 мянган зорчигч тээвэрлэх хүчин чадалтай гэж тооцож байгаа. Нэмэлт метроны бааз шаардлага үүсвэл хотын баруун бүсэд төлөвлөлт хийхээр тооцоолсон байгаа.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.МЯГМАР: Түгжрэлийг бууруулах, сааруулах хүрээнд метроны төслийг хэрэгжүүлж байгаа. Гэхдээ эдийн засгийн хувьд яг ашигтай төсөл мөн үү. Нийслэлээс гарах санхүүжилт бага мөнгө биш. Тиймээс зээлийг эргээд төлөх ямар саналыг тавьж байгаа вэ. Мөн хүлээгдэж буй эрсдэл юу байна. Гадаадаас зээл, тусламж авах зэрэг олон ажлууд үүснэ. Төслийн нэгжээс Эдийн засаг, хөгжлийн яам, Сангийн яамтай хэр ойр, ойлголцож ажиллаж байгаа вэ?

Хариулт:

Төслийн эдийн засгийн тооцооллыг хийсэн мэргэжилтэн:

Манай судалгааны баг метроны төслийг гаргахдаа нийслэлийн иргэдийн ая тухтай, аюулгүй байдлыг хангахыг зорьсон. Төслийн үр өгөөжийг мөнгөн дүнгээр гаргасан. Түүнчлэн Улаанбаатар хотын иргэд авто замын түгжрэлд маш их цаг хугацаагаа алдаж, ажил хийж олох орлогоо алдаж байгаа. Мөн агаарын бохирдол, авто замын осол гээд олон судалгааг хийсний үндсэн дээр 11 жилийн дараа Улаанбаатар хотын иргэд мөнгөн дүнгээс илүү үр өгөөжийг хүртэх юм.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ц.ТӨРХҮҮ: Манай улс цаг уурын эрс тэс уур амьсгалтай. Тиймээс бүтээн байгуулалтын ажлыг хийхэд хүндрэлтэй. Хүйтний технологи гэж байна уу. Боловсон хүчнийг цаашид нь практик дээр хэрхэн чадваржуулах вэ. Дэлхий дээр метроны олон төсөл бий. Гэхдээ манай улстай төстэй төсөлд эрсдэл гарсан тохиолдол бий юу.

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Манай улстай төстэй уур амьсгалтай орнуудад хэрэгжүүлсэн метроны төслүүдэд судалгаа хийсэн. Хамгийн сүүлд ӨМӨЗО-ны метроны төслийг харьцуулж судалж үзсэн. Хүйтний технологитой хоршуулж, барих хугацаанд эрсдэл гарах вий гэж тооцоолсон. 19.4 км-ийн 19.1 км нь газар доогуур явна. Тиймээс зориулалтын тунель ухагч машин ашиглана. Газрын гүнд манай улс 8 градус байдаг учраас газар доорх ажил бол өвөл зунгүй үргэлжилнэ. Боловсон хүчний тухайд эхний ээлжинд багш нарыг сургана. Багш нар ирээд оюутнуудаа хүлээж авна. Дараа нь БНСУ-ын метроны төслүүдэд дадлага хийлгэнэ. Энэ мэтчилэн шат дараатайгаар явна. Эрсдэлийн хувьд бусад орнуудад санхүүжилт гацах, улт төрийн тогтворгүй байдал, газар чөлөөлөлтийн ажил удаашрах зэрэг асуудал үүсэх магадлалтай байдаг юм билээ. Тиймээс ийм нөхцөл байдалд хүрэхгүйн тулд маш нарийн төлөвлөгөөний дагуу ажиллаж байгаа.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Г.БАТЗОРИГ: Метроны хамгийн баруун талын эцсийн шугам СХД-ийн 22 дугаар хороо Сонсголонгийн уулзвар дээр байна. Үүнээс цааш нийтийн тээврийн өөр төлөвлөлт бий юү. Эсвэл Толгойт өртөө хүртэл холбох боломж бий юү.

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Улаанбаатар 2040 хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний хүрээнд Толгойтоос баруун тийш шинэ Сонгинохайрхан дэд төв байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Энэ хүртэл 19.4 км-ээс 25 км хүртэл сунах хоёрдугаар шатны төлөвлөгөө гаргасан байгаа. Одоогоор Сонсголонгийн уулзварын дөнгөж наах нь эцсийнхээ зогсоолыг урьдчилж төлөвлөөд байна. Мөн Зам тээврийн яамнаас ТЭЗҮ нь хийгдэж байгаа Толгойтын уулзвараас шинэ нисэх буудал хүртэл тавигдах хөнгөн төмөр замын төсөл энэ байршлаас эхлэх тул уялдуулж байршлаа сонгосон.

Ингээд хэлэлцүүлгийн асуулт, хариултын явц дуусаж төлөөлөгчид хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан дараах саналыг хэллээ.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ц.ТӨРХҮҮ: Метроны төслийн ажил эхлэхээр тендер зарлаад гаднаас туслан гүйцэтгэгч компаниуд авдаг. Тухайн компаниуд зардлаа багасгах гээд өөрийн улсаасаа мөн ажиллах хүчнээ оруулаад ирдэг. Метроны төсөл дээр аль болох монголын аж ахуй нэгж, ажиллах хүчнийг хангах хэрэгтэй. Мөн Толгойтоос цааш, 61-ийн гарам хүртэл ч юм уу метроны шугам ингэж тавина гэдэг тодорхой мэдээллийг одооноос иргэдэд өгөх шаардлагатай.

НИТХ-ын төлөөлөгч О.ЗУНДУЙДОРЖ: Айлаас эрэхээр авдраа ух гэдэг үг бий. Монголчууд газрын гүний ямар ч туршлагагүй ард түмэн биш. Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтыг хийж байсан туршлагатай. Тиймээс төслийг эхлүүлэхийн өмнө нийгмийн хариуцлагын хүрээнд “Оюутолгой” компанийн гүний уурхайн 5200 ажиллах хүчийг, техник хэрэгсэлтэй нь авчраад метроны гүний нүхээ ухаж яагаад болохгүй гэж. Газар доорх нүхээ ухаж бэлэн болгосны дараа ажлаа эхлүүлбэл гарах зардлаа ч хэмнэнэ. Үүнийг анхаарч ажиллаасай гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.АНУ-ҮЖИН: Метроны буудал бүрийг нийтийн тээврийн бусад хэрэгслүүдтэй уялдуулсан сүлжээ байх ёстой. Үүнийг анхаараарай. Хүний нөөц, удирдлагууд тогтвортой байж аливаа ажил, төсөл урагшилдаг. Энэ талын боловсон хүчиндээ анхаараарай. Метроны төсөл бол үе дамжсан төсөл. Тиймээс иргэдийг шат дараатайгаар мэдээллээр хангах чухал. Нийслэлд метро, трамвай, дүүжин тээвэр зэрэг маш олон мега төслүүдийг хэрэгжүүлэх гээд хүн хүчний дутмаг асуудал үүснэ. Тиймээс НИТХ-ын төлөөлөгчд, салбар харьяа газрын агентлагууд гээд бүгд дор бүрнээ олон нийтэд мэдээлэл өгөхөд дэмжиж ажиллаасай гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ч.БАТЗОРИГ: Улаанбаатар төдийгүй Монгол Улсын хувьд том төсөл. Тиймээс өнөөдөр НИТХ-аас шийдвэр гараад дэмжвэл Засгийн газар, УИХ-аар орно. Та бүхнийг шат шатандаа дэмжээсэй гэж хүсэж байна. Учир нь энэ бол нийслэлийн иргэдийн хүлээлт тавьж буй гол төсөл. Төслийн гол зөвлөхөөр БНСУ-ын “Духа Инженеринг” ХК ажиллаж байгаа юм байна. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөөр зураг төсөл хийж амжилтгүй болж байсан үе бий. Одоо энэ төсөлд маш тодорхой, техник, технологи, гүйцэтгэлийн үе шатын талаар нарийн мэдээллээр хангаарай. Дээр нь гүйцэтгэгчээр дотоодын компаниас аваарай. Барилгын тухай хуульд энэ тухай заасан байгаа. Гадаадын зээл тусламж орж ирээд өөрсдөө ажиллаад, хусам нь монголчуудад үлддэг гашуун туршлага бий. Тиймээс дотоодын олон ур чадвар, мэдлэг боловсролтой, ажиллах хүчнийг энэ төсөлд оруулж ирээсэй гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Л.ХОСБАЯР: Метроны төслийн нэгжийн ажилд оролцож, хамтарч ажиллаж байсан хүний хувьд ажигласан хэд хэдэн саналаа хэлье. Томоохон төслүүд эрсдэлээ дутуу тооцоолсноос болж гацах магадлалтай. Урт хугацаанд хэрэгжүүлэх төсөл учраас улс орны эдийн засгийн нөхцөл байдлыг сайн үнэлж дүгнэх чухал. Төслийн нэгж дээр олон нийтийн дэмжлэг чухал. Олон нийтэд төсөл хэзээнээс хэрэгжих, ямар үе шаттай, ач холбогдол зэргийг хүргэх чухал. Үүнд тусад нь хөрөнгө санхүү гаргаж мэдээлэл хүргэх хэрэгтэй байна. Цаашдаа төслийн нэгжийн удирдлага зохион байгуулалт олон улсын стандартын дагуу явах ёстой. НИТХ-ын ээлжит нэгдсэн хуралдаан бүрд төслийн явцын мэдээллийг хүргэх зайлшгүй шаардлагатай байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ж.ЭНХЖАРГАЛАН: Анхнаас нь төсөвт өртгөө сайн тооцоолж чанарыг алдагдуулахгүй байхыг нийт иргэдийнхээ өмнөөс хүсэж байна. Метроны төслийн талаар иргэд нээлттэй мэдээлэл авах боломжийг хангах өгөөрэй.

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Цэргийн дүйцүүлэх албаны бэлтгэл шатны сургалт зохион байгуулж байна
Авто замын хашлага мөргөсөн тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шалгаж байна
Нийслэлийн таван дүүргийн ногоон бүсэд хөдөлгөөнт эргүүл ажиллаж байна
Согтуурсан үедээ эхнэрээ хутгалж гэмтээжээ



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Улаанбаатар хотод байгуулах “Метро”-ны төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г дэмжлээ

НИТХ-ын ээлжит бус V  хуралдааны нэгдүгээр хэлэлцүүлгийн эхэнд Улаанбаатар хотод их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл метро байгуулах төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г дэмжих тухай асуудлыг хэлэлцлээ. НИТХ-ын төлөөлөгчдийн олонхын саналаар Улаанбаатарт метро барих төслийн ТЭЗҮ-г дэмжиж, тогтоолын төслийг Засгийн газарт хүргүүлэхээр боллоо. Монгол Улсын хувьд ач холбогдол бүхий Улаанбаатар хотод метро барих төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэж, төлөөлөгчид дэмжиж саналаа өгсөн нь түүхэн шийдвэр гэдгийг НИТХ-ын дарга А.Баяр онцолж хэллээ.

Тус асуудлыг НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.Хосбаяр танилцууллаа. Улаанбаатар хотод метро байгуулах асуудлыг 2011 оноос эхлүүлсэн бөгөөд Метро байгуулах тухай Засгийн газрын 411 дүгээр тогтоол гарсан байдаг. Улмаар олон улсын туршлагатай төслийн менежментийн зөвлөх үйлчилгээг авах ажлыг хоёр үе шаттайгаар зохион  байгуулж БНСУ-ын тэргүүлэгч “Духа Инженеринг” ХК болон “Корэйл”, “Сусонг инженеринг”,  “Корэй нэшенэл рэйлвей” байгууллагуудын консорциум шалгарч 2024 оны 7 сарын 5-ны өдөр гэрээ байгуулан ажлыг эхлүүлсэн байна. Метроны нэгдүгээр шугамыг Энхтайваны өргөн чөлөө дагуу Толгойтоос Амгалан чиглэлд 15 өртөө, нэг депо бүхий 19.4 км урт байхаар төлөвлөсөн. Үүнээс 19.1 км 14 өртөө нь газар доогуур, нэг өртөө нь газрын түвшинд байрлана. Метроны нэгдүгээр шугамын голчлон газар доогуур хийхтэй холбоотойгоор туннель болон өртөөний барилга угсралтын доороос дээш ухах, хучих аргачлалаар хийнэ. Туннел өрөмдлөгийн машины газрын гүнд суух түвшин 10-25 метр байхаар тооцсон байна.

Метроны төслийн төсөвт өртгийг мэргэжлийн байгууллагууд баталсан бөгөөд метроны нэгдүгээр шугамын төсөвт өртөг 2.4 тэрбум ам.доллар. Үүний 97.7 хувь нь бүтээн байгуулалтын ажилд зарцуулагдах бол үлдсэн хувь нь захиалагчийн хяналт, газар чөлөөлөлт зэрэг бусад ажилд зарцуулагдах байна. Санхүүжилтийг 15 хувийг Нийслэлийн төсвөөс, үлдсэн 85 хувийг гадаад эх үүсвэрээс татахаар олон яриа хэлэлцэл, уулзалт хийгдэж байгаа талаар НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.Хосбаяр онцоллоо. Түүнчлэн метроны төслийг хэрэгжүүлэхэд Монгол Улсын 28, Олон улсын 56 стандартыг мөрдөж ажиллахаас гадна олон талын хууль, эрх зүйн уялдаа холбоог хангаж ажиллахаар төлөвлөж байгааг дурдлаа.

Үүний дараа НИТХ-ын Ардчилсан намын бүлгийн дарга Т.Батцогт “Хотын тулгамдсан асуудлуудыг өнөө маргаашаа аргацаасан байдлаар өнгөрөөх боломжгүй болсон. Улаанбаатарт метроны хэрэгцээ, шаардлага зайлшгүй байгаа. Аливаа төслийг хэрэгжүүлэхдээ хүн төвт, иргэдийн аюулгүй байдлыг хангаж ажиллах, иргэдийг олон талын тодорхой, бүтээлч мэдээ, мэдээллээр хангах чухал байна. Метро төслийн гүйцэтгэлийн түвшинд нийслэлийн бизнес эрхлэгчдийг татан оролцуулах, залуусыг боломжит ажлын байраар хангаж ажиллах нь зүйтэй гэж манай намын бүлэг үзэж байна” хэмээн дүгнэлт хэллээ.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.ЭРДЭНЭСҮХ: Нийслэлчүүд метротой болохыг хүсэж байгаа. Яг хэдэн онд иргэд метрогоор зорчиход бэлэн болох вэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: ТЭЗҮ-ийн төлөвлөгөөний дагуу 2030 оны 10-р сард ашиглалтад орно.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч О.ЗУНДУЙДОРЖ: Метро төслийн ТЭЗҮ-г маш сайн хийсэн байна. Гэтэл метроны талаар яриад олон жил болсон. Өнөөдрийг хүртэл хэн, хаана гацаав. Гацаах ямар шаардлага байв. Иргэдийн эрх ашгийг бодоод энэ төслийг аль 2011 онд эхлүүлсэн бол өнөөдрийн төсвийн тал үнээр бид метротой болох боломж байсан. Тиймээс энд тодорхой хариулт авмаар байна?

Хариулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.ХОСБАЯР: Тэр даргын үед төсөл яваагүй гэж өмнөх удирдлагуудаас буруу хаймааргүй байна. 2013 онд Монгол Улс маань ийм хэмжээний том мега төсөл хэрэгжүүлэхэд эдийн засгийн хувьд хөгжөөгүй байсан. Харин өнөөдөр Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт ороод, УИХ-аар батлагддаг томоохон бодлогын бичиг баримтад метро зайлшгүй хэрэгтэй гээд зохицуулалт орсон учраас метроны ТЭЗҮ эцэслэгдэж байна. Тиймээс цаашдаа төлбөр мөнгөний л асуудал гарч магадгүй. Гэхдээ энэ тал дээр Нийслэлийн засаг дарга анхаарч, гаднаас хөрөнгө босгох тал дээр ажиллаж байна. Мөн төслийн нэгж багынхан ч гэсэн ажиллаж байна. Бүх шатанд метротой болохын төлөө нэгдэж ажиллаж байгаа учраас цаашдаа дахин зогсох эрсдэл гарахгүй гэдэгт итгэлтэй байна.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ү.ОЮУНЗУЛ: Хөшигтийн хөндийн нисэх буудлын замд гэрэлтүүлгийг орхигдуулснаас болж осол аваар их гардаг. Үүнтэй адилхан асуудал гарах вий. Нэгт метроны шугам дагасан дэд бүтцийн төлөвлөлтийг хэрхэн хийсэн бэ?. Хоёрт жижиг дунд үйлдвэрлэгч, худалдаа эрхлэгчдийн үйл ажиллагааг дэмжих талаар хэрхэн тусгагдсан бэ?. Гуравт монголын өв соёл, уламжлалыг бүтээн байгуулалтдаа яаж шингээсэн бэ?. Дөрөвт нийслэлийн хөрсний асуудлыг судалсан уу, эрсдэлээ тооцсон уу?. Тавд ажлын байрны тоо хэдээр нэмэгдэх вэ?. Зургаад төслийн санхжүүжилтын 85 хувийг гаднын зээл тусламжаар барихаар төлөвлөсөн. Тэгвэл энэ зээл, тусламжийг хэдэн жилийн дотор төлж, барагдуулах тооцоо гаргасан бэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Төслийн төсөвт өртөг бодит зах зээлийн судалгаагаар хийгдсэн. Метроны 15 өртөөний 14 нь газар доогуур хийгдэнэ. Тэгэхээр өртөөнүүдэд нийтдээ 150-200 жижиг дунд үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээ явуулах орон зай гарч ирнэ гэж тооцоолж байна. Метроны шугам дагасан хотуудын эдийн засгийн үзүүлэлт эрчимтэй өсөж, үүнийг дагасан ажлын байрууд олноор нэмэгдэнэ. Эдийн засгийн эрчимтэй таталцал бий болох учир нийслэлд төвлөрүүлэх орлого ч нэмэгдэнэ. Тиймээс нийт төсөвт өртгөө 11 жилийн хугацаанд нөхнө гэж үзэж байгаа. Түрээс, зар сурталчилгаа, тасалбарын орлого зэргээс 29-30 жилийн хугацаанд төслийн өөрийн өртгөө бүрэн нөхнө гэсэн санхүүгийн тооцоолол гаргасан. Хоёр орны хамтарсан мэргэжлийн геологичид хөрсний судалгаа хийсэн. Хөрсний ямар нэг онцгой эрсдэл бол байхгүй гэдгийг тогтоосон байгаа. Метроны төслийн худалдан авах, ханган нийлүүлэгчээр аль болох дотоодын аж ахуй нэгж, туслан гүйцэтгэгчдийг оруулах хүсэлтэй байгаа. Метроны ажлыг гүйцэтгэх хүрээнд 700 орчим ажлын байр бий болно. Түүнчлэн метрог ашиглалтад орсны дараа худалдаа, үйлчилгээг дагасан 150.000 ажлын байр нэмэгдэнэ гэсэн суурь тооцоолол гарсан. Мөн метроны төсөлтэй зэрэгцээд мэргэжилтэн бэлтгэх ажлыг эхлүүлсэн. Энэ хүрээнд 2025 онд ШУТИС-д метроны 4 анги элсэлт авахаар бэлтгэл ажлыг хангаад явж байна. Мөн ШУТИС-ийн 8 багшийг метроны чиглэлээр мэргэжил дээшлүүлэхээр БНСУ-д сургахаар явуулаад байна.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ж.ЭНХЖАРГАЛАН: Санхүүжилт гацвал B хувилбар байгаа юу. Депог дараа нь өргөтгөх, хүчин чадлыг нэмэгдүүлэхэд орон зайн төлөвлөлтийг хийсэн үү. Иргэд, хамтарч ажиллах хүсэлтэй аж ахуй нэгжүүд төслийн нэгжийн нээлттэй мэдээ, мэдээллийг хаанаас авах вэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: B хувилбар гэвэл хоёрдугаар шатны тендерийг зарлахдаа хэрвээ оролцогчид өөрсдөө төслөө санхүүжүүлэх нөхцөлөө тодорхой болгож орж ирдэг. Иймэрхүү саналыг гадны байгууллагууд өмнө нь гаргаж байсан. Тиймээс шаардлага үүсвэл В хувилбарыг хэрэгжүүлэх боломжтой гэж харж байгаа. Депогийн хүчин чадлын хувьд метро хоорондын зай 4.5 минут байхаар төлөвлөж байгаа. Дунджаар 15.000 хүн зорчино гэж төлөвлөсөн. Зорчих иргэдийн тоо нэмэгдсэн тохиолдолд метро хоорондын 4 минут болгож, өдөрт 28-30 мянган зорчигч тээвэрлэх хүчин чадалтай гэж тооцож байгаа. Нэмэлт метроны бааз шаардлага үүсвэл хотын баруун бүсэд төлөвлөлт хийхээр тооцоолсон байгаа.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.МЯГМАР: Түгжрэлийг бууруулах, сааруулах хүрээнд метроны төслийг хэрэгжүүлж байгаа. Гэхдээ эдийн засгийн хувьд яг ашигтай төсөл мөн үү. Нийслэлээс гарах санхүүжилт бага мөнгө биш. Тиймээс зээлийг эргээд төлөх ямар саналыг тавьж байгаа вэ. Мөн хүлээгдэж буй эрсдэл юу байна. Гадаадаас зээл, тусламж авах зэрэг олон ажлууд үүснэ. Төслийн нэгжээс Эдийн засаг, хөгжлийн яам, Сангийн яамтай хэр ойр, ойлголцож ажиллаж байгаа вэ?

Хариулт:

Төслийн эдийн засгийн тооцооллыг хийсэн мэргэжилтэн:

Манай судалгааны баг метроны төслийг гаргахдаа нийслэлийн иргэдийн ая тухтай, аюулгүй байдлыг хангахыг зорьсон. Төслийн үр өгөөжийг мөнгөн дүнгээр гаргасан. Түүнчлэн Улаанбаатар хотын иргэд авто замын түгжрэлд маш их цаг хугацаагаа алдаж, ажил хийж олох орлогоо алдаж байгаа. Мөн агаарын бохирдол, авто замын осол гээд олон судалгааг хийсний үндсэн дээр 11 жилийн дараа Улаанбаатар хотын иргэд мөнгөн дүнгээс илүү үр өгөөжийг хүртэх юм.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ц.ТӨРХҮҮ: Манай улс цаг уурын эрс тэс уур амьсгалтай. Тиймээс бүтээн байгуулалтын ажлыг хийхэд хүндрэлтэй. Хүйтний технологи гэж байна уу. Боловсон хүчнийг цаашид нь практик дээр хэрхэн чадваржуулах вэ. Дэлхий дээр метроны олон төсөл бий. Гэхдээ манай улстай төстэй төсөлд эрсдэл гарсан тохиолдол бий юу.

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Манай улстай төстэй уур амьсгалтай орнуудад хэрэгжүүлсэн метроны төслүүдэд судалгаа хийсэн. Хамгийн сүүлд ӨМӨЗО-ны метроны төслийг харьцуулж судалж үзсэн. Хүйтний технологитой хоршуулж, барих хугацаанд эрсдэл гарах вий гэж тооцоолсон. 19.4 км-ийн 19.1 км нь газар доогуур явна. Тиймээс зориулалтын тунель ухагч машин ашиглана. Газрын гүнд манай улс 8 градус байдаг учраас газар доорх ажил бол өвөл зунгүй үргэлжилнэ. Боловсон хүчний тухайд эхний ээлжинд багш нарыг сургана. Багш нар ирээд оюутнуудаа хүлээж авна. Дараа нь БНСУ-ын метроны төслүүдэд дадлага хийлгэнэ. Энэ мэтчилэн шат дараатайгаар явна. Эрсдэлийн хувьд бусад орнуудад санхүүжилт гацах, улт төрийн тогтворгүй байдал, газар чөлөөлөлтийн ажил удаашрах зэрэг асуудал үүсэх магадлалтай байдаг юм билээ. Тиймээс ийм нөхцөл байдалд хүрэхгүйн тулд маш нарийн төлөвлөгөөний дагуу ажиллаж байгаа.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Г.БАТЗОРИГ: Метроны хамгийн баруун талын эцсийн шугам СХД-ийн 22 дугаар хороо Сонсголонгийн уулзвар дээр байна. Үүнээс цааш нийтийн тээврийн өөр төлөвлөлт бий юү. Эсвэл Толгойт өртөө хүртэл холбох боломж бий юү.

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Улаанбаатар 2040 хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний хүрээнд Толгойтоос баруун тийш шинэ Сонгинохайрхан дэд төв байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Энэ хүртэл 19.4 км-ээс 25 км хүртэл сунах хоёрдугаар шатны төлөвлөгөө гаргасан байгаа. Одоогоор Сонсголонгийн уулзварын дөнгөж наах нь эцсийнхээ зогсоолыг урьдчилж төлөвлөөд байна. Мөн Зам тээврийн яамнаас ТЭЗҮ нь хийгдэж байгаа Толгойтын уулзвараас шинэ нисэх буудал хүртэл тавигдах хөнгөн төмөр замын төсөл энэ байршлаас эхлэх тул уялдуулж байршлаа сонгосон.

Ингээд хэлэлцүүлгийн асуулт, хариултын явц дуусаж төлөөлөгчид хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан дараах саналыг хэллээ.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ц.ТӨРХҮҮ: Метроны төслийн ажил эхлэхээр тендер зарлаад гаднаас туслан гүйцэтгэгч компаниуд авдаг. Тухайн компаниуд зардлаа багасгах гээд өөрийн улсаасаа мөн ажиллах хүчнээ оруулаад ирдэг. Метроны төсөл дээр аль болох монголын аж ахуй нэгж, ажиллах хүчнийг хангах хэрэгтэй. Мөн Толгойтоос цааш, 61-ийн гарам хүртэл ч юм уу метроны шугам ингэж тавина гэдэг тодорхой мэдээллийг одооноос иргэдэд өгөх шаардлагатай.

НИТХ-ын төлөөлөгч О.ЗУНДУЙДОРЖ: Айлаас эрэхээр авдраа ух гэдэг үг бий. Монголчууд газрын гүний ямар ч туршлагагүй ард түмэн биш. Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтыг хийж байсан туршлагатай. Тиймээс төслийг эхлүүлэхийн өмнө нийгмийн хариуцлагын хүрээнд “Оюутолгой” компанийн гүний уурхайн 5200 ажиллах хүчийг, техник хэрэгсэлтэй нь авчраад метроны гүний нүхээ ухаж яагаад болохгүй гэж. Газар доорх нүхээ ухаж бэлэн болгосны дараа ажлаа эхлүүлбэл гарах зардлаа ч хэмнэнэ. Үүнийг анхаарч ажиллаасай гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.АНУ-ҮЖИН: Метроны буудал бүрийг нийтийн тээврийн бусад хэрэгслүүдтэй уялдуулсан сүлжээ байх ёстой. Үүнийг анхаараарай. Хүний нөөц, удирдлагууд тогтвортой байж аливаа ажил, төсөл урагшилдаг. Энэ талын боловсон хүчиндээ анхаараарай. Метроны төсөл бол үе дамжсан төсөл. Тиймээс иргэдийг шат дараатайгаар мэдээллээр хангах чухал. Нийслэлд метро, трамвай, дүүжин тээвэр зэрэг маш олон мега төслүүдийг хэрэгжүүлэх гээд хүн хүчний дутмаг асуудал үүснэ. Тиймээс НИТХ-ын төлөөлөгчд, салбар харьяа газрын агентлагууд гээд бүгд дор бүрнээ олон нийтэд мэдээлэл өгөхөд дэмжиж ажиллаасай гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ч.БАТЗОРИГ: Улаанбаатар төдийгүй Монгол Улсын хувьд том төсөл. Тиймээс өнөөдөр НИТХ-аас шийдвэр гараад дэмжвэл Засгийн газар, УИХ-аар орно. Та бүхнийг шат шатандаа дэмжээсэй гэж хүсэж байна. Учир нь энэ бол нийслэлийн иргэдийн хүлээлт тавьж буй гол төсөл. Төслийн гол зөвлөхөөр БНСУ-ын “Духа Инженеринг” ХК ажиллаж байгаа юм байна. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөөр зураг төсөл хийж амжилтгүй болж байсан үе бий. Одоо энэ төсөлд маш тодорхой, техник, технологи, гүйцэтгэлийн үе шатын талаар нарийн мэдээллээр хангаарай. Дээр нь гүйцэтгэгчээр дотоодын компаниас аваарай. Барилгын тухай хуульд энэ тухай заасан байгаа. Гадаадын зээл тусламж орж ирээд өөрсдөө ажиллаад, хусам нь монголчуудад үлддэг гашуун туршлага бий. Тиймээс дотоодын олон ур чадвар, мэдлэг боловсролтой, ажиллах хүчнийг энэ төсөлд оруулж ирээсэй гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Л.ХОСБАЯР: Метроны төслийн нэгжийн ажилд оролцож, хамтарч ажиллаж байсан хүний хувьд ажигласан хэд хэдэн саналаа хэлье. Томоохон төслүүд эрсдэлээ дутуу тооцоолсноос болж гацах магадлалтай. Урт хугацаанд хэрэгжүүлэх төсөл учраас улс орны эдийн засгийн нөхцөл байдлыг сайн үнэлж дүгнэх чухал. Төслийн нэгж дээр олон нийтийн дэмжлэг чухал. Олон нийтэд төсөл хэзээнээс хэрэгжих, ямар үе шаттай, ач холбогдол зэргийг хүргэх чухал. Үүнд тусад нь хөрөнгө санхүү гаргаж мэдээлэл хүргэх хэрэгтэй байна. Цаашдаа төслийн нэгжийн удирдлага зохион байгуулалт олон улсын стандартын дагуу явах ёстой. НИТХ-ын ээлжит нэгдсэн хуралдаан бүрд төслийн явцын мэдээллийг хүргэх зайлшгүй шаардлагатай байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ж.ЭНХЖАРГАЛАН: Анхнаас нь төсөвт өртгөө сайн тооцоолж чанарыг алдагдуулахгүй байхыг нийт иргэдийнхээ өмнөөс хүсэж байна. Метроны төслийн талаар иргэд нээлттэй мэдээлэл авах боломжийг хангах өгөөрэй.



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Байнгын хороо
  • •Засгийн газар
  • •Чуулган
  • •Нийслэл
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Видео мэдээ
  • •Ерөнхийлөгч
  • •E-Sport
  • •Нийтлэл
  • •Яам, Агентлаг
  • •Фото мэдээ
  • •ММ-ын тодруулга
  • •Хууль зүй, дотоод хэргийн яам
  • •Гэмт хэрэг
  • •Намууд
ХУРААХ
Нийслэлийн аварга шалгаруулах...
Цахилгаан хязгаарлах газрууд...

Улаанбаатар хотод байгуулах “Метро”-ны төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г дэмжлээ

Kuzmo 2025-03-26
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Улаанбаатар хотод байгуулах “Метро”-ны төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г дэмжлээ

НИТХ-ын ээлжит бус V  хуралдааны нэгдүгээр хэлэлцүүлгийн эхэнд Улаанбаатар хотод их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл метро байгуулах төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г дэмжих тухай асуудлыг хэлэлцлээ. НИТХ-ын төлөөлөгчдийн олонхын саналаар Улаанбаатарт метро барих төслийн ТЭЗҮ-г дэмжиж, тогтоолын төслийг Засгийн газарт хүргүүлэхээр боллоо. Монгол Улсын хувьд ач холбогдол бүхий Улаанбаатар хотод метро барих төслийн шинэчилсэн ТЭЗҮ-г өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэж, төлөөлөгчид дэмжиж саналаа өгсөн нь түүхэн шийдвэр гэдгийг НИТХ-ын дарга А.Баяр онцолж хэллээ.

Тус асуудлыг НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.Хосбаяр танилцууллаа. Улаанбаатар хотод метро байгуулах асуудлыг 2011 оноос эхлүүлсэн бөгөөд Метро байгуулах тухай Засгийн газрын 411 дүгээр тогтоол гарсан байдаг. Улмаар олон улсын туршлагатай төслийн менежментийн зөвлөх үйлчилгээг авах ажлыг хоёр үе шаттайгаар зохион  байгуулж БНСУ-ын тэргүүлэгч “Духа Инженеринг” ХК болон “Корэйл”, “Сусонг инженеринг”,  “Корэй нэшенэл рэйлвей” байгууллагуудын консорциум шалгарч 2024 оны 7 сарын 5-ны өдөр гэрээ байгуулан ажлыг эхлүүлсэн байна. Метроны нэгдүгээр шугамыг Энхтайваны өргөн чөлөө дагуу Толгойтоос Амгалан чиглэлд 15 өртөө, нэг депо бүхий 19.4 км урт байхаар төлөвлөсөн. Үүнээс 19.1 км 14 өртөө нь газар доогуур, нэг өртөө нь газрын түвшинд байрлана. Метроны нэгдүгээр шугамын голчлон газар доогуур хийхтэй холбоотойгоор туннель болон өртөөний барилга угсралтын доороос дээш ухах, хучих аргачлалаар хийнэ. Туннел өрөмдлөгийн машины газрын гүнд суух түвшин 10-25 метр байхаар тооцсон байна.

Метроны төслийн төсөвт өртгийг мэргэжлийн байгууллагууд баталсан бөгөөд метроны нэгдүгээр шугамын төсөвт өртөг 2.4 тэрбум ам.доллар. Үүний 97.7 хувь нь бүтээн байгуулалтын ажилд зарцуулагдах бол үлдсэн хувь нь захиалагчийн хяналт, газар чөлөөлөлт зэрэг бусад ажилд зарцуулагдах байна. Санхүүжилтийг 15 хувийг Нийслэлийн төсвөөс, үлдсэн 85 хувийг гадаад эх үүсвэрээс татахаар олон яриа хэлэлцэл, уулзалт хийгдэж байгаа талаар НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.Хосбаяр онцоллоо. Түүнчлэн метроны төслийг хэрэгжүүлэхэд Монгол Улсын 28, Олон улсын 56 стандартыг мөрдөж ажиллахаас гадна олон талын хууль, эрх зүйн уялдаа холбоог хангаж ажиллахаар төлөвлөж байгааг дурдлаа.

Үүний дараа НИТХ-ын Ардчилсан намын бүлгийн дарга Т.Батцогт “Хотын тулгамдсан асуудлуудыг өнөө маргаашаа аргацаасан байдлаар өнгөрөөх боломжгүй болсон. Улаанбаатарт метроны хэрэгцээ, шаардлага зайлшгүй байгаа. Аливаа төслийг хэрэгжүүлэхдээ хүн төвт, иргэдийн аюулгүй байдлыг хангаж ажиллах, иргэдийг олон талын тодорхой, бүтээлч мэдээ, мэдээллээр хангах чухал байна. Метро төслийн гүйцэтгэлийн түвшинд нийслэлийн бизнес эрхлэгчдийг татан оролцуулах, залуусыг боломжит ажлын байраар хангаж ажиллах нь зүйтэй гэж манай намын бүлэг үзэж байна” хэмээн дүгнэлт хэллээ.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.ЭРДЭНЭСҮХ: Нийслэлчүүд метротой болохыг хүсэж байгаа. Яг хэдэн онд иргэд метрогоор зорчиход бэлэн болох вэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: ТЭЗҮ-ийн төлөвлөгөөний дагуу 2030 оны 10-р сард ашиглалтад орно.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч О.ЗУНДУЙДОРЖ: Метро төслийн ТЭЗҮ-г маш сайн хийсэн байна. Гэтэл метроны талаар яриад олон жил болсон. Өнөөдрийг хүртэл хэн, хаана гацаав. Гацаах ямар шаардлага байв. Иргэдийн эрх ашгийг бодоод энэ төслийг аль 2011 онд эхлүүлсэн бол өнөөдрийн төсвийн тал үнээр бид метротой болох боломж байсан. Тиймээс энд тодорхой хариулт авмаар байна?

Хариулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч, Нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.ХОСБАЯР: Тэр даргын үед төсөл яваагүй гэж өмнөх удирдлагуудаас буруу хаймааргүй байна. 2013 онд Монгол Улс маань ийм хэмжээний том мега төсөл хэрэгжүүлэхэд эдийн засгийн хувьд хөгжөөгүй байсан. Харин өнөөдөр Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт ороод, УИХ-аар батлагддаг томоохон бодлогын бичиг баримтад метро зайлшгүй хэрэгтэй гээд зохицуулалт орсон учраас метроны ТЭЗҮ эцэслэгдэж байна. Тиймээс цаашдаа төлбөр мөнгөний л асуудал гарч магадгүй. Гэхдээ энэ тал дээр Нийслэлийн засаг дарга анхаарч, гаднаас хөрөнгө босгох тал дээр ажиллаж байна. Мөн төслийн нэгж багынхан ч гэсэн ажиллаж байна. Бүх шатанд метротой болохын төлөө нэгдэж ажиллаж байгаа учраас цаашдаа дахин зогсох эрсдэл гарахгүй гэдэгт итгэлтэй байна.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ү.ОЮУНЗУЛ: Хөшигтийн хөндийн нисэх буудлын замд гэрэлтүүлгийг орхигдуулснаас болж осол аваар их гардаг. Үүнтэй адилхан асуудал гарах вий. Нэгт метроны шугам дагасан дэд бүтцийн төлөвлөлтийг хэрхэн хийсэн бэ?. Хоёрт жижиг дунд үйлдвэрлэгч, худалдаа эрхлэгчдийн үйл ажиллагааг дэмжих талаар хэрхэн тусгагдсан бэ?. Гуравт монголын өв соёл, уламжлалыг бүтээн байгуулалтдаа яаж шингээсэн бэ?. Дөрөвт нийслэлийн хөрсний асуудлыг судалсан уу, эрсдэлээ тооцсон уу?. Тавд ажлын байрны тоо хэдээр нэмэгдэх вэ?. Зургаад төслийн санхжүүжилтын 85 хувийг гаднын зээл тусламжаар барихаар төлөвлөсөн. Тэгвэл энэ зээл, тусламжийг хэдэн жилийн дотор төлж, барагдуулах тооцоо гаргасан бэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Төслийн төсөвт өртөг бодит зах зээлийн судалгаагаар хийгдсэн. Метроны 15 өртөөний 14 нь газар доогуур хийгдэнэ. Тэгэхээр өртөөнүүдэд нийтдээ 150-200 жижиг дунд үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээ явуулах орон зай гарч ирнэ гэж тооцоолж байна. Метроны шугам дагасан хотуудын эдийн засгийн үзүүлэлт эрчимтэй өсөж, үүнийг дагасан ажлын байрууд олноор нэмэгдэнэ. Эдийн засгийн эрчимтэй таталцал бий болох учир нийслэлд төвлөрүүлэх орлого ч нэмэгдэнэ. Тиймээс нийт төсөвт өртгөө 11 жилийн хугацаанд нөхнө гэж үзэж байгаа. Түрээс, зар сурталчилгаа, тасалбарын орлого зэргээс 29-30 жилийн хугацаанд төслийн өөрийн өртгөө бүрэн нөхнө гэсэн санхүүгийн тооцоолол гаргасан. Хоёр орны хамтарсан мэргэжлийн геологичид хөрсний судалгаа хийсэн. Хөрсний ямар нэг онцгой эрсдэл бол байхгүй гэдгийг тогтоосон байгаа. Метроны төслийн худалдан авах, ханган нийлүүлэгчээр аль болох дотоодын аж ахуй нэгж, туслан гүйцэтгэгчдийг оруулах хүсэлтэй байгаа. Метроны ажлыг гүйцэтгэх хүрээнд 700 орчим ажлын байр бий болно. Түүнчлэн метрог ашиглалтад орсны дараа худалдаа, үйлчилгээг дагасан 150.000 ажлын байр нэмэгдэнэ гэсэн суурь тооцоолол гарсан. Мөн метроны төсөлтэй зэрэгцээд мэргэжилтэн бэлтгэх ажлыг эхлүүлсэн. Энэ хүрээнд 2025 онд ШУТИС-д метроны 4 анги элсэлт авахаар бэлтгэл ажлыг хангаад явж байна. Мөн ШУТИС-ийн 8 багшийг метроны чиглэлээр мэргэжил дээшлүүлэхээр БНСУ-д сургахаар явуулаад байна.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ж.ЭНХЖАРГАЛАН: Санхүүжилт гацвал B хувилбар байгаа юу. Депог дараа нь өргөтгөх, хүчин чадлыг нэмэгдүүлэхэд орон зайн төлөвлөлтийг хийсэн үү. Иргэд, хамтарч ажиллах хүсэлтэй аж ахуй нэгжүүд төслийн нэгжийн нээлттэй мэдээ, мэдээллийг хаанаас авах вэ?

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: B хувилбар гэвэл хоёрдугаар шатны тендерийг зарлахдаа хэрвээ оролцогчид өөрсдөө төслөө санхүүжүүлэх нөхцөлөө тодорхой болгож орж ирдэг. Иймэрхүү саналыг гадны байгууллагууд өмнө нь гаргаж байсан. Тиймээс шаардлага үүсвэл В хувилбарыг хэрэгжүүлэх боломжтой гэж харж байгаа. Депогийн хүчин чадлын хувьд метро хоорондын зай 4.5 минут байхаар төлөвлөж байгаа. Дунджаар 15.000 хүн зорчино гэж төлөвлөсөн. Зорчих иргэдийн тоо нэмэгдсэн тохиолдолд метро хоорондын 4 минут болгож, өдөрт 28-30 мянган зорчигч тээвэрлэх хүчин чадалтай гэж тооцож байгаа. Нэмэлт метроны бааз шаардлага үүсвэл хотын баруун бүсэд төлөвлөлт хийхээр тооцоолсон байгаа.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.МЯГМАР: Түгжрэлийг бууруулах, сааруулах хүрээнд метроны төслийг хэрэгжүүлж байгаа. Гэхдээ эдийн засгийн хувьд яг ашигтай төсөл мөн үү. Нийслэлээс гарах санхүүжилт бага мөнгө биш. Тиймээс зээлийг эргээд төлөх ямар саналыг тавьж байгаа вэ. Мөн хүлээгдэж буй эрсдэл юу байна. Гадаадаас зээл, тусламж авах зэрэг олон ажлууд үүснэ. Төслийн нэгжээс Эдийн засаг, хөгжлийн яам, Сангийн яамтай хэр ойр, ойлголцож ажиллаж байгаа вэ?

Хариулт:

Төслийн эдийн засгийн тооцооллыг хийсэн мэргэжилтэн:

Манай судалгааны баг метроны төслийг гаргахдаа нийслэлийн иргэдийн ая тухтай, аюулгүй байдлыг хангахыг зорьсон. Төслийн үр өгөөжийг мөнгөн дүнгээр гаргасан. Түүнчлэн Улаанбаатар хотын иргэд авто замын түгжрэлд маш их цаг хугацаагаа алдаж, ажил хийж олох орлогоо алдаж байгаа. Мөн агаарын бохирдол, авто замын осол гээд олон судалгааг хийсний үндсэн дээр 11 жилийн дараа Улаанбаатар хотын иргэд мөнгөн дүнгээс илүү үр өгөөжийг хүртэх юм.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Ц.ТӨРХҮҮ: Манай улс цаг уурын эрс тэс уур амьсгалтай. Тиймээс бүтээн байгуулалтын ажлыг хийхэд хүндрэлтэй. Хүйтний технологи гэж байна уу. Боловсон хүчнийг цаашид нь практик дээр хэрхэн чадваржуулах вэ. Дэлхий дээр метроны олон төсөл бий. Гэхдээ манай улстай төстэй төсөлд эрсдэл гарсан тохиолдол бий юу.

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Манай улстай төстэй уур амьсгалтай орнуудад хэрэгжүүлсэн метроны төслүүдэд судалгаа хийсэн. Хамгийн сүүлд ӨМӨЗО-ны метроны төслийг харьцуулж судалж үзсэн. Хүйтний технологитой хоршуулж, барих хугацаанд эрсдэл гарах вий гэж тооцоолсон. 19.4 км-ийн 19.1 км нь газар доогуур явна. Тиймээс зориулалтын тунель ухагч машин ашиглана. Газрын гүнд манай улс 8 градус байдаг учраас газар доорх ажил бол өвөл зунгүй үргэлжилнэ. Боловсон хүчний тухайд эхний ээлжинд багш нарыг сургана. Багш нар ирээд оюутнуудаа хүлээж авна. Дараа нь БНСУ-ын метроны төслүүдэд дадлага хийлгэнэ. Энэ мэтчилэн шат дараатайгаар явна. Эрсдэлийн хувьд бусад орнуудад санхүүжилт гацах, улт төрийн тогтворгүй байдал, газар чөлөөлөлтийн ажил удаашрах зэрэг асуудал үүсэх магадлалтай байдаг юм билээ. Тиймээс ийм нөхцөл байдалд хүрэхгүйн тулд маш нарийн төлөвлөгөөний дагуу ажиллаж байгаа.

Асуулт:

НИТХ-ын төлөөлөгч Г.БАТЗОРИГ: Метроны хамгийн баруун талын эцсийн шугам СХД-ийн 22 дугаар хороо Сонсголонгийн уулзвар дээр байна. Үүнээс цааш нийтийн тээврийн өөр төлөвлөлт бий юү. Эсвэл Толгойт өртөө хүртэл холбох боломж бий юү.

Хариулт:

Улаанбаатар МЕТРО төслийн захирал Т.МӨНХДАЛАЙ: Улаанбаатар 2040 хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний хүрээнд Толгойтоос баруун тийш шинэ Сонгинохайрхан дэд төв байгуулахаар төлөвлөж байгаа. Энэ хүртэл 19.4 км-ээс 25 км хүртэл сунах хоёрдугаар шатны төлөвлөгөө гаргасан байгаа. Одоогоор Сонсголонгийн уулзварын дөнгөж наах нь эцсийнхээ зогсоолыг урьдчилж төлөвлөөд байна. Мөн Зам тээврийн яамнаас ТЭЗҮ нь хийгдэж байгаа Толгойтын уулзвараас шинэ нисэх буудал хүртэл тавигдах хөнгөн төмөр замын төсөл энэ байршлаас эхлэх тул уялдуулж байршлаа сонгосон.

Ингээд хэлэлцүүлгийн асуулт, хариултын явц дуусаж төлөөлөгчид хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан дараах саналыг хэллээ.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ц.ТӨРХҮҮ: Метроны төслийн ажил эхлэхээр тендер зарлаад гаднаас туслан гүйцэтгэгч компаниуд авдаг. Тухайн компаниуд зардлаа багасгах гээд өөрийн улсаасаа мөн ажиллах хүчнээ оруулаад ирдэг. Метроны төсөл дээр аль болох монголын аж ахуй нэгж, ажиллах хүчнийг хангах хэрэгтэй. Мөн Толгойтоос цааш, 61-ийн гарам хүртэл ч юм уу метроны шугам ингэж тавина гэдэг тодорхой мэдээллийг одооноос иргэдэд өгөх шаардлагатай.

НИТХ-ын төлөөлөгч О.ЗУНДУЙДОРЖ: Айлаас эрэхээр авдраа ух гэдэг үг бий. Монголчууд газрын гүний ямар ч туршлагагүй ард түмэн биш. Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтыг хийж байсан туршлагатай. Тиймээс төслийг эхлүүлэхийн өмнө нийгмийн хариуцлагын хүрээнд “Оюутолгой” компанийн гүний уурхайн 5200 ажиллах хүчийг, техник хэрэгсэлтэй нь авчраад метроны гүний нүхээ ухаж яагаад болохгүй гэж. Газар доорх нүхээ ухаж бэлэн болгосны дараа ажлаа эхлүүлбэл гарах зардлаа ч хэмнэнэ. Үүнийг анхаарч ажиллаасай гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Б.АНУ-ҮЖИН: Метроны буудал бүрийг нийтийн тээврийн бусад хэрэгслүүдтэй уялдуулсан сүлжээ байх ёстой. Үүнийг анхаараарай. Хүний нөөц, удирдлагууд тогтвортой байж аливаа ажил, төсөл урагшилдаг. Энэ талын боловсон хүчиндээ анхаараарай. Метроны төсөл бол үе дамжсан төсөл. Тиймээс иргэдийг шат дараатайгаар мэдээллээр хангах чухал. Нийслэлд метро, трамвай, дүүжин тээвэр зэрэг маш олон мега төслүүдийг хэрэгжүүлэх гээд хүн хүчний дутмаг асуудал үүснэ. Тиймээс НИТХ-ын төлөөлөгчд, салбар харьяа газрын агентлагууд гээд бүгд дор бүрнээ олон нийтэд мэдээлэл өгөхөд дэмжиж ажиллаасай гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ч.БАТЗОРИГ: Улаанбаатар төдийгүй Монгол Улсын хувьд том төсөл. Тиймээс өнөөдөр НИТХ-аас шийдвэр гараад дэмжвэл Засгийн газар, УИХ-аар орно. Та бүхнийг шат шатандаа дэмжээсэй гэж хүсэж байна. Учир нь энэ бол нийслэлийн иргэдийн хүлээлт тавьж буй гол төсөл. Төслийн гол зөвлөхөөр БНСУ-ын “Духа Инженеринг” ХК ажиллаж байгаа юм байна. Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөөр зураг төсөл хийж амжилтгүй болж байсан үе бий. Одоо энэ төсөлд маш тодорхой, техник, технологи, гүйцэтгэлийн үе шатын талаар нарийн мэдээллээр хангаарай. Дээр нь гүйцэтгэгчээр дотоодын компаниас аваарай. Барилгын тухай хуульд энэ тухай заасан байгаа. Гадаадын зээл тусламж орж ирээд өөрсдөө ажиллаад, хусам нь монголчуудад үлддэг гашуун туршлага бий. Тиймээс дотоодын олон ур чадвар, мэдлэг боловсролтой, ажиллах хүчнийг энэ төсөлд оруулж ирээсэй гэж хүсэж байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Л.ХОСБАЯР: Метроны төслийн нэгжийн ажилд оролцож, хамтарч ажиллаж байсан хүний хувьд ажигласан хэд хэдэн саналаа хэлье. Томоохон төслүүд эрсдэлээ дутуу тооцоолсноос болж гацах магадлалтай. Урт хугацаанд хэрэгжүүлэх төсөл учраас улс орны эдийн засгийн нөхцөл байдлыг сайн үнэлж дүгнэх чухал. Төслийн нэгж дээр олон нийтийн дэмжлэг чухал. Олон нийтэд төсөл хэзээнээс хэрэгжих, ямар үе шаттай, ач холбогдол зэргийг хүргэх чухал. Үүнд тусад нь хөрөнгө санхүү гаргаж мэдээлэл хүргэх хэрэгтэй байна. Цаашдаа төслийн нэгжийн удирдлага зохион байгуулалт олон улсын стандартын дагуу явах ёстой. НИТХ-ын ээлжит нэгдсэн хуралдаан бүрд төслийн явцын мэдээллийг хүргэх зайлшгүй шаардлагатай байна.

НИТХ-ын төлөөлөгч Ж.ЭНХЖАРГАЛАН: Анхнаас нь төсөвт өртгөө сайн тооцоолж чанарыг алдагдуулахгүй байхыг нийт иргэдийнхээ өмнөөс хүсэж байна. Метроны төслийн талаар иргэд нээлттэй мэдээлэл авах боломжийг хангах өгөөрэй.

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийслэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Цэргийн дүйцүүлэх албаны бэлтгэл шатны сургалт зохион байгуулж байна
Авто замын хашлага мөргөсөн тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шалгаж байна
Нийслэлийн таван дүүргийн ногоон бүсэд хөдөлгөөнт эргүүл ажиллаж байна
Согтуурсан үедээ эхнэрээ хутгалж гэмтээжээ
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
5 цагийн өмнө өмнө

Цэргийн дүйцүүлэх албаны бэлтгэл шатны сургалт зохион байгуулж байна

6 цагийн өмнө өмнө

У.Отгонбаяр: П.Батчулуун эмчийн асуудал нь хууль эрхзүйн зохицуулалтын алдаанаас болсон гэж ойлгож байгаа

6 цагийн өмнө өмнө

Л.Гантөмөр: Гэрээгээ биелүүлж чадаагүй бол хамтын хариуцлага хүлээнэ гэдэг заалттай

8 цагийн өмнө өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ээжүүдэд Алдарт эхийн одон гардууллаа

8 цагийн өмнө өмнө

Индиана Пэйсэрс нэмэлт цагт Нью Иорк Никс багийг хожлоо

8 цагийн өмнө өмнө

Авто замын хашлага мөргөсөн тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шалгаж байна

9 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ хасагдах шатанд Aurora Gaming багтай тоглохоор боллоо

10 цагийн өмнө өмнө

Нийслэлийн таван дүүргийн ногоон бүсэд хөдөлгөөнт эргүүл ажиллаж байна

10 цагийн өмнө өмнө

Я.Содбаатар: Хамтарсан Засгийн газрын гэрээг зөрчсөн намыг МАН-ын Бага хурлын гишүүдийн 61 хувь нь дэмжжээ

10 цагийн өмнө өмнө

“Хасын хүлэгүүд” баг Дээд лигийн аварга боллоо

10 цагийн өмнө өмнө

Согтуурсан үедээ эхнэрээ хутгалж гэмтээжээ

10 цагийн өмнө өмнө

Чингэлтэйн өргөн чөлөөнөөс Хайлаастын эцэс хүртэлх замыг хэсэгчлэн хаана

10 цагийн өмнө өмнө

Энхтайваны өргөн чөлөөнөөс Сэлбэ голын баруун эрэг дагуу Их тойруу хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

11 цагийн өмнө өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх НҮБ-ын Суурин зохицуулагчийг хүлээн авав

11 цагийн өмнө өмнө

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд /25-05-22/

11 цагийн өмнө өмнө

Ажлын хэсэг болон байнгын хороодын хуралдааны тов, хэлэлцэх асуудлууд /25.05.22/

11 цагийн өмнө өмнө

Цахилгаан дугуй (суррон), цахилгаан скүүтерийн хэрэглээг зохицуулах хуулийн төслийн хэлэлцүүлэг болно

11 цагийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.05.22/

11 цагийн өмнө өмнө

Долоон улаан мэнгэтэй цагаан туулай өдөр

11 цагийн өмнө өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 19-21 хэм дулаан байна

21 цагийн өмнө өмнө

Ч.Ундрам: Багш нарт ипотекийн зээлийг илүү хүртээмжтэй, онцгой нөхцөлтэй олгохгүй бол орон нутагт багшийн дутагдал арилахгүй

21 цагийн өмнө өмнө

Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөө батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэв

21 цагийн өмнө өмнө

“Бид эмэгтэйчүүд” чуулганаас уриалга гаргалаа

22 цагийн өмнө өмнө

Х.Булгантуяа:Нөхөрлөлдөө үнэнч залуус байсан өнөөдөр ч тэр зангаараа

1 өдрийн өмнө өмнө

Гавьяат нисгэгч Р.Бат-Эрдэнэд Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Ноолуур бэлтгэлийн явц, зах зээлийн өнөөгийн байдлын талаар танилцуулав

1 өдрийн өмнө өмнө

Дөрвөн улирлын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхэд зориулж хөнгөлөлттэй зээл олгоно

1 өдрийн өмнө өмнө

Засгийн газрын 14 мега төслийн тав нь хэрэгжиж эхлээд байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Оклахома Сити Тандер хожиж, цувралыг тэргүүлж эхэллээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Нийтийн албан тушаалтны хууль бус хөрөнгийг иргэний журмаар нэхэмжлэх, нөхөн төлүүлэх тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

САНАЛ БОЛГОХ
2025-05-16 өмнө

“Ухаахудаг”-ийн 2 боть эмхэтгэлийг тараасанд Ж.Оджаргал уурлажээ

2025-05-16 өмнө

80 жилийн баярын жагсаалд оролцсон дайчдад одон, медаль гардууллаа

2025-05-16 өмнө

Д.Батням: Иргэн та зургаадугаар сарын 1-нээс өмнө автотээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татвараа төлөх үүрэгтэй

2025-05-15 өмнө

Ерөнхий сайдын нэр дурдагдсан гомдол, мэдээлэлд хяналт шалгалт хийж байна

2025-05-16 өмнө

Үүсмэл хогийн цэгүүдэд хяналтын камер суурилууллаа

2025-05-16 өмнө

“Гашуунсухайт”-ын нээлтийг урьдаас бэлдсэн акцаар дарав уу?!

2025-05-16 өмнө

Ялимгүй цас орно

2025-05-16 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.05.16/

2025-05-16 өмнө

Үс засуулвал сайн нөхөртэй нөхөрлөнө

2025-05-15 өмнө

Шадивлангийн зуслан чиглэлийн авто замаас Дамбадаржаа хүртэлх нэгдүгээр хэсгийн 2.4 км авто замын хөдөлгөөнийг нээлээ

2025-05-15 өмнө

10 дугаар хорооллын "МТ" ШТС-ын уулзвараас "Төмөр замын дээд сургууль"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-05-17 өмнө

Өнөөдрийн байдлаар гурван байршилд явган хүний зам засварын ажил үргэлжилж байна

2025-05-17 өмнө

10 дугаар хорооллын "МТ" ШТС-ын уулзвараас "Төмөр замын дээд сургууль"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-05-16 өмнө

С.Эрдэнэболд: Л.Гантөмөр та зарчмын шаардлага тавихаар азаргалаад, гомдоод байх шаардлага байхгүй

2025-05-17 өмнө

Гурван хөх мэнгэтэй улаан нохой өдөр

2025-05-17 өмнө

Өдөртөө 9-11 хэм дулаан байна

2025-05-16 өмнө

Д.Амарбаясгалан: Электрон тамхины зохицуулалтын хуулийг яаралтай горимоор бид хэлэлцэх ёстой

2025-05-16 өмнө

Денвер Наггетс талбайдаа ялалт байгуулж цувралын долоо дахь тоглолтыг гаргалаа

2025-05-18 өмнө

37 дахь удаагийн “Номын баяр”-ын шилдгүүд тодорлоо

2025-05-15 өмнө

Д.Амарбаясгалан: Виз нь гарчхаад тухайн улсад нэвтэрч чадахгүй байгаа иргэдийн асуудлыг Гадаад хэргийн яам хэрхэн яаж анхаарч байна

2025-05-15 өмнө

Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийн нэг дэх хэлэлцүүлгийг хийж байна

2025-05-15 өмнө

Л.Соронзонболд: Иргэдэд мэдээлэлд суурилсан хөрөнгө оруулалт хийх боломжийг олгож, хамгаалах асуудлыг хуульчлах нь чухал байна

2025-05-15 өмнө

Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хууль бус эргэлттэй тэмцэх үндэсний хорооны II хуралдаан боллоо

2025-05-19 өмнө

“...Оюун-Эрдэнийг огцруулах” акцын ард...

2025-05-17 өмнө

Байгаль орчны талаарх хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв

2025-05-16 өмнө

The MongolZ баг "PGL Astana 2025" тэмцээний шигшээ шатанд Aurora Gaming багтай тоглоно

2025-05-17 өмнө

Нью-Иорк Никс 25 жилийн дараа бүсийн аваргын төлөө шалгарч үлдлээ

2025-05-17 өмнө

Хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

2025-05-16 өмнө

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд /25-05-16/

2025-05-16 өмнө

Монгол Улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийг хоёр дахь хэлэлцүүлэгт шилжүүлэв

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.