• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Иргэнийхээ регистрийг дэлгэсэн төр ямар хариуцлага хүлээх вэ

Хууль сахиулах байгууллага цахим залилангаас сэргийлэхийг уриалж цөхрөнгөө барж байгаа. Нөгөө талд хохирсон иргэд “хад” мөргөхөөс өөрөөр тусыг эс олов.  Дэлхий даяар секунд тутам 26 хүн, харин Монголд өдөрт 58 хүн хувийн мэдээллээ хакердуулж хэдэн тэрбум төгрөгийн эд хөрөнгө, үнэлж баршгүй сэтгэл санааны хохирол амсч байна. Тэгвэл үндэсний хэмжээний аюул болоод байгаа кибер халдлагын цаана ердөө л хэдхэн цифрийн асуудал яригддаг. Өөрөөр хэлбэл, регистрийн дугаарын найман оронтой тооны ард хүний амьдрал тэр чигээрээ багтдаг болсон нь цахим үндэстэн болох амбицийн хамгийн том эрсдэл. Тиймээс манай улс 30 жилийн дараа иргэнийхээ хувийн мэдээллийг хамгаалах хуулийг баталсан нь хүний эрхийн том дэвшил болов. Гэвч бодлого эрх зүйн орчноо гоё сайхан болгосон ч хэрэгжүүлж чадахгүй бол үр дүн ярих нь битгий хэл үдээстэй цаас болж үлдэнэ. Тэр тусмаа үлгэрлэн харуулах учиртай төр нь өөрөө хуулиа хэрэгжүүлэхгүй бүр иргэнийхээ эрхийг ноцтой зөрчиж байгааг юу гэж ойлгох вэ.

Засгийн газар Боловсролын зээлийн сангаар суралцсан хүмүүсийн мэдээллийг ил болгосон нь сайн хэрэг. Олон нийт хоёр гараа өргөөд дэмжиж байна. Хэн ч бай зээлээ төлсөн эсэхийг нь нягталж шалгаж, шахаж шаардахад төр, иргэний хяналт хүчтэй байх ёстой. Цаашид ч зөв жишиг болж үргэлжлүүлэх хэрэгтэй. Гэхдээ Монголын төр хэн нэгний мэдээллийг ил болгохдоо хүний эрхийг зөрчиж болохгүй гэдгийг мартах учиргүй юм. Тэр нь Төрийн тэргүүний хүүхэд эсвэл түмний нэг байхаас үл хамаараад төр хуулиа биелүүлж, иргэнийхээ эрхийг хамгаалах үүрэгтэй. Гэтэл Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны яам Боловсролын зээлийн сангаас сургалтын төлбөрийн дэмжлэг авсан хүмүүсийн мэдээллийг ил болгохдоо олон нийтэд таалагдахаа л бодсоноос биш үүнийх нь цаана иргэн ямар эрсдэлд орж байгааг анзаарсангүй. Мэдээлэл задарч нийгмийн шүүлтүүрэнд ороод бүхэл бүтэн долоо хоног өнгөрч байхад иргэдийн регистрийн дугаар бүхий хувийн мэдээлэл цахим сүлжээнд дэлгээстэй “хэвтэж” байх жишээтэй. Эрэн сурвалжилж байгаа гэмт хэрэгтний хувийн мэдээллийг ил болгохдоо хүртэл шүүхийн захирамж хүлээдэг байтал төрийн мөнгийг зээлж боловсрол эзэмшсэн 1900 гаруй хүний талаас илүүгийнх нь хувийн нууц мэдээлэл бүтнээрээ талаар нэг тарчихлаа. Ингэхдээ зүгээр ч нэг санамсаргүй тохиолдол биш төрийн яамны албан ёсны сайтад гарсан байх юм.

Тухайн иргэний регистрийн дугаарыг хальт анзаарахад л  хаана төрсөн, хэдэн настайгаас нь эхлээд бүгд ил тод харагдаж байна. Цаашлаад аль нэг ухаалаг системд регистрийнх нь дугаарыг оруулаад хэн бэ гэдгийг нь төвөггүй мэднэ. Гэрийн хаяг, утасны дугаар, боловсрол, машин тэрэг, эд хөрөнгө, ам бүлээс эхлээд эрүүл мэндийнх нь нөхцөл байдлыг ч олж үзэх боломжтой. Уг нь хүний эрүүл мэндийн асуудал бол эмзэг, маш нууц хэсэгт хамаардаг. Магадгүй энэ бүхнийг буруу замаар ашиглаж мэдэх юм. Хамгийн ноцтой нь төрийн хамгаалалтад байх учиртай хувийн нууц мэдээлэл хакеруудад бэлэн өгөөш болохыг үгүйсгэх аргагүй. Хэрэв өөрийнх зөвшөөрөлгүй мэдээллийг нь тарааснаас болж тухайн иргэн ямар нэг байдлаар кибер халдлагад өртөж эд мөнгө, сэтгэл санаа, нэр төрөөрөө хохирвол төр хариуцлага хүлээх үү. Эрсдлийг хэн даах вэ. Тиймээс цагдаа нар цахим залилангаас иргэдийг сэрэмжлүүлэхээс гадна өөрөө ч мэдээгүй байхад нь ийм том эрсдэлд оруулж байгаа төрдөө ч гэсэн хуулийг нь сахиулах шаардлага гарлаа.

Хуульд “хүний хувийн мэдээлэл” гэж эмзэг мэдээлэл болон хүний эцэг /эх/-ийн нэр, өөрийн нэр, төрсөн он, сар, өдөр, төрсөн газар, оршин суугаа газрын хаяг, байршил, иргэний бүртгэлийн дугаар, хөрөнгө, боловсрол, гишүүнчлэл, цахим тодорхойлогч, хүнийг шууд болон шууд бусаар тодорхойлох, эсхүл тодорхойлох боломжтой бусад мэдээллийг хэлнэ” гэж заасан. Мөн эдгээр мэдээллийг авч ашиглахдаа өгөгдлийн эзнээс зөвшөөрөл авна. Ямар нэг эрсдэл учрахаас сэргийлнэ гэдгийг тов тодорхой хуульчилсан. Гэтэл эзнээс нь зөвшөөрөл авах нь битгий хэл иргэнийхээ эрхийг ноцтой зөрчиж эрсдлийн өмнө өгөөш болгож орхилоо.

Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах болон Зөрчлийн хуульд зааснаар эзнээс нь зөвшөөрөл аваагүй, хууль зөрчиж мэдээллийг нь ашигласан бол хариуцлага хүлээлгэхээр заасан. Өөрөөр хэлбэл, анх сургалтын төлбөрийн зээл өгнө гэж хэлж нууц мэдээллийг нь авчихаад сүүлдээ гэмт хэрэгтэн мэтээр олон нийтэд ойлгуулж тарааж байгаа нь хэр зохистой вэ. Ингэж харвал олон зууны иргэнийхээ хувийн мэдээллийг зөвшөөрөлгүй тараасан төр, төрийн албан тушаалтан ямар хариуцлага хүлээх вэ. Хууль сахиулагчдын  иргэдэд тавьдаг шаардлага, тооцдог хариуцлага төрд ч гэсэн тэр дундаа төрийн эрх бүхий өндөр тушаалтанд ч адилхан үйлчлэх учиртай.Тэр нь дарга уу, цэрэг байна уу гэдгээс үл хамаарна.  Тиймээс Боловсролын зээлийн сантай холбоотойгоор хувийн нууцад хамаарах мэдээллээ “алдаж” эрсдэлд орсон иргэд хүний эрхийн байгууллага, хууль шүүхэд гомдол гаргах бүрэн эрхтэй юм. Ингэж л иргэн бүр регистрийн дугаараа хамгаалахаар тэмцэхгүй бол өнөөдөр зээл авсан хүмүүс, маргааш над дээр, тань дээр ямар нэг байдлаар давтагдаж мэднэ шүү. Иргэд мэдлэг, мэдээлэлтэй л байхгүй л бол хохироод үлддэг нийгэм болох нь. Энэ асуудалтай холбоотойгоор хуульч, өмгөөлөгчид ямар байр суурьтай байгааг хүргэе.

 

ЭКСПЕРТИЙН ҮГ

 

Хуульч Л.Галбаатар: Хувийн мэдээллийг яам ил гаргасан бол хариуцлага сайд, ТНБД-ын түвшинд яригдана

 

-Регистрийн дугаараар хүнийг хэн бэ гэдгийг бүрэн тодорхойлох боломжтой. Төр хуульд заасан чиг үүргээ хэрэгжүүлэхдээ иргэний хувийн мэдээллийг зарлах зайлшгүй шаардлага гарлаа гэхэд регистрийн дугаарыг бүтнээр нь тавьж болохгүй. Аль нэг хэсгийг нь заавал нууцлах ёстой. Адилхан нэртэй хүмүүсийг ялгахын тулд регистрийн дугаар тавих шаардлага үүсвэл үсэг юм уу эхний дөрвөн орон юм уу сүүлийн 3-4 оронг нь нууцалж болно. Хувийн мэдээлэл ашиглах бол аль болох бага мэдээлэл ашиглах, задруулах зарчимтай. Хувийн мэдээллээ олон нийтэд хууль бусаар цацлаа гэж үзэж ХЭҮК-т хандвал мэдээллийг нь ил болгосон байгууллагад хууль зөрчсөн үйлдлээ зогсоох агуулгатай шаардлага юм уу зөвлөмж хүргүүлнэ. Хувийн мэдээллийг задруулсан бол зөрчлийн хариуцлага яригдана. Анх зөвшөөрөл авснаас өөр зорилгоор хувийн мэдээллийг нь ашигласан бол хуулийн этгээдийг таван сая, хувь хүнийг 500 мянган төгрөгөөр торгох хуулийн зохицуулалттай. Хувийн мэдээллийг яам ил гаргасан бол сайд юм уу Төрийн нарийн бичгийн даргын түвшинд яригдана.

 

 

Хуульч, өмгөөлөгч Б.Наранцэцэг: Регистрийн дугаарыг ашиглахдаа хувиргаж, нээлттэй өгөгдөл болгох ёстой

 

-Хүний регистрийн дугаар бүхий хувийн мэдээллийг төрийн байгууллага нийтэд зориулж тодорхой зорилгоор ашиглахдаа тухайн иргэнийг тодорхойлох боломжгүй болгож хувиргаж, нээлттэй өгөгдөл болгох ёстой. Үүнийг Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах болон Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлыг хамгаалах хуулиар зааж өгсөн. Тухайлбал, регистрийн дугаарын зарим хэсгийг нууцална. Төр иргэний регистрийн дугаарыг нууцлахгүй бүтнээр нь ил болговол кибер аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг үйлдэгдэх эрсдэлтэй. Регистрийн дугаар хүнийг бүрэн тодорхойлдог учраас энэ мэдээллийг ашиглаж бүртгэлтэй банк болоод бусад нууцлалыг олж авах, эрсдэлд оруулж бүрэн боломжтой. Тиймээс төр иргэнийхээ хувийн мэдээлэлд анхааралтай хандах шаардлагатай.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ ГУРАВДУГААР САРЫН 29. ЛХАГВА ГАРАГ. № 63 (7048)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Яллагдагч Э.Т, Ц.С нарт хязгаарлалт тогтоох таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэв
Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл 2025 оны наймдугаар сарын 04-ний өдрөөс эхэлнэ
Нийслэлд 2.8 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт бүртгэгдсэн
Туулын хурдны зам барих тендерт “ХаоЮань групп” ХХК шалгарч, бүтээн байгуулалтын ажлыг ирэх долоо хоногт эхлүүлнэ



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Иргэнийхээ регистрийг дэлгэсэн төр ямар хариуцлага хүлээх вэ

Хууль сахиулах байгууллага цахим залилангаас сэргийлэхийг уриалж цөхрөнгөө барж байгаа. Нөгөө талд хохирсон иргэд “хад” мөргөхөөс өөрөөр тусыг эс олов.  Дэлхий даяар секунд тутам 26 хүн, харин Монголд өдөрт 58 хүн хувийн мэдээллээ хакердуулж хэдэн тэрбум төгрөгийн эд хөрөнгө, үнэлж баршгүй сэтгэл санааны хохирол амсч байна. Тэгвэл үндэсний хэмжээний аюул болоод байгаа кибер халдлагын цаана ердөө л хэдхэн цифрийн асуудал яригддаг. Өөрөөр хэлбэл, регистрийн дугаарын найман оронтой тооны ард хүний амьдрал тэр чигээрээ багтдаг болсон нь цахим үндэстэн болох амбицийн хамгийн том эрсдэл. Тиймээс манай улс 30 жилийн дараа иргэнийхээ хувийн мэдээллийг хамгаалах хуулийг баталсан нь хүний эрхийн том дэвшил болов. Гэвч бодлого эрх зүйн орчноо гоё сайхан болгосон ч хэрэгжүүлж чадахгүй бол үр дүн ярих нь битгий хэл үдээстэй цаас болж үлдэнэ. Тэр тусмаа үлгэрлэн харуулах учиртай төр нь өөрөө хуулиа хэрэгжүүлэхгүй бүр иргэнийхээ эрхийг ноцтой зөрчиж байгааг юу гэж ойлгох вэ.

Засгийн газар Боловсролын зээлийн сангаар суралцсан хүмүүсийн мэдээллийг ил болгосон нь сайн хэрэг. Олон нийт хоёр гараа өргөөд дэмжиж байна. Хэн ч бай зээлээ төлсөн эсэхийг нь нягталж шалгаж, шахаж шаардахад төр, иргэний хяналт хүчтэй байх ёстой. Цаашид ч зөв жишиг болж үргэлжлүүлэх хэрэгтэй. Гэхдээ Монголын төр хэн нэгний мэдээллийг ил болгохдоо хүний эрхийг зөрчиж болохгүй гэдгийг мартах учиргүй юм. Тэр нь Төрийн тэргүүний хүүхэд эсвэл түмний нэг байхаас үл хамаараад төр хуулиа биелүүлж, иргэнийхээ эрхийг хамгаалах үүрэгтэй. Гэтэл Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны яам Боловсролын зээлийн сангаас сургалтын төлбөрийн дэмжлэг авсан хүмүүсийн мэдээллийг ил болгохдоо олон нийтэд таалагдахаа л бодсоноос биш үүнийх нь цаана иргэн ямар эрсдэлд орж байгааг анзаарсангүй. Мэдээлэл задарч нийгмийн шүүлтүүрэнд ороод бүхэл бүтэн долоо хоног өнгөрч байхад иргэдийн регистрийн дугаар бүхий хувийн мэдээлэл цахим сүлжээнд дэлгээстэй “хэвтэж” байх жишээтэй. Эрэн сурвалжилж байгаа гэмт хэрэгтний хувийн мэдээллийг ил болгохдоо хүртэл шүүхийн захирамж хүлээдэг байтал төрийн мөнгийг зээлж боловсрол эзэмшсэн 1900 гаруй хүний талаас илүүгийнх нь хувийн нууц мэдээлэл бүтнээрээ талаар нэг тарчихлаа. Ингэхдээ зүгээр ч нэг санамсаргүй тохиолдол биш төрийн яамны албан ёсны сайтад гарсан байх юм.

Тухайн иргэний регистрийн дугаарыг хальт анзаарахад л  хаана төрсөн, хэдэн настайгаас нь эхлээд бүгд ил тод харагдаж байна. Цаашлаад аль нэг ухаалаг системд регистрийнх нь дугаарыг оруулаад хэн бэ гэдгийг нь төвөггүй мэднэ. Гэрийн хаяг, утасны дугаар, боловсрол, машин тэрэг, эд хөрөнгө, ам бүлээс эхлээд эрүүл мэндийнх нь нөхцөл байдлыг ч олж үзэх боломжтой. Уг нь хүний эрүүл мэндийн асуудал бол эмзэг, маш нууц хэсэгт хамаардаг. Магадгүй энэ бүхнийг буруу замаар ашиглаж мэдэх юм. Хамгийн ноцтой нь төрийн хамгаалалтад байх учиртай хувийн нууц мэдээлэл хакеруудад бэлэн өгөөш болохыг үгүйсгэх аргагүй. Хэрэв өөрийнх зөвшөөрөлгүй мэдээллийг нь тарааснаас болж тухайн иргэн ямар нэг байдлаар кибер халдлагад өртөж эд мөнгө, сэтгэл санаа, нэр төрөөрөө хохирвол төр хариуцлага хүлээх үү. Эрсдлийг хэн даах вэ. Тиймээс цагдаа нар цахим залилангаас иргэдийг сэрэмжлүүлэхээс гадна өөрөө ч мэдээгүй байхад нь ийм том эрсдэлд оруулж байгаа төрдөө ч гэсэн хуулийг нь сахиулах шаардлага гарлаа.

Хуульд “хүний хувийн мэдээлэл” гэж эмзэг мэдээлэл болон хүний эцэг /эх/-ийн нэр, өөрийн нэр, төрсөн он, сар, өдөр, төрсөн газар, оршин суугаа газрын хаяг, байршил, иргэний бүртгэлийн дугаар, хөрөнгө, боловсрол, гишүүнчлэл, цахим тодорхойлогч, хүнийг шууд болон шууд бусаар тодорхойлох, эсхүл тодорхойлох боломжтой бусад мэдээллийг хэлнэ” гэж заасан. Мөн эдгээр мэдээллийг авч ашиглахдаа өгөгдлийн эзнээс зөвшөөрөл авна. Ямар нэг эрсдэл учрахаас сэргийлнэ гэдгийг тов тодорхой хуульчилсан. Гэтэл эзнээс нь зөвшөөрөл авах нь битгий хэл иргэнийхээ эрхийг ноцтой зөрчиж эрсдлийн өмнө өгөөш болгож орхилоо.

Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах болон Зөрчлийн хуульд зааснаар эзнээс нь зөвшөөрөл аваагүй, хууль зөрчиж мэдээллийг нь ашигласан бол хариуцлага хүлээлгэхээр заасан. Өөрөөр хэлбэл, анх сургалтын төлбөрийн зээл өгнө гэж хэлж нууц мэдээллийг нь авчихаад сүүлдээ гэмт хэрэгтэн мэтээр олон нийтэд ойлгуулж тарааж байгаа нь хэр зохистой вэ. Ингэж харвал олон зууны иргэнийхээ хувийн мэдээллийг зөвшөөрөлгүй тараасан төр, төрийн албан тушаалтан ямар хариуцлага хүлээх вэ. Хууль сахиулагчдын  иргэдэд тавьдаг шаардлага, тооцдог хариуцлага төрд ч гэсэн тэр дундаа төрийн эрх бүхий өндөр тушаалтанд ч адилхан үйлчлэх учиртай.Тэр нь дарга уу, цэрэг байна уу гэдгээс үл хамаарна.  Тиймээс Боловсролын зээлийн сантай холбоотойгоор хувийн нууцад хамаарах мэдээллээ “алдаж” эрсдэлд орсон иргэд хүний эрхийн байгууллага, хууль шүүхэд гомдол гаргах бүрэн эрхтэй юм. Ингэж л иргэн бүр регистрийн дугаараа хамгаалахаар тэмцэхгүй бол өнөөдөр зээл авсан хүмүүс, маргааш над дээр, тань дээр ямар нэг байдлаар давтагдаж мэднэ шүү. Иргэд мэдлэг, мэдээлэлтэй л байхгүй л бол хохироод үлддэг нийгэм болох нь. Энэ асуудалтай холбоотойгоор хуульч, өмгөөлөгчид ямар байр суурьтай байгааг хүргэе.

 

ЭКСПЕРТИЙН ҮГ

 

Хуульч Л.Галбаатар: Хувийн мэдээллийг яам ил гаргасан бол хариуцлага сайд, ТНБД-ын түвшинд яригдана

 

-Регистрийн дугаараар хүнийг хэн бэ гэдгийг бүрэн тодорхойлох боломжтой. Төр хуульд заасан чиг үүргээ хэрэгжүүлэхдээ иргэний хувийн мэдээллийг зарлах зайлшгүй шаардлага гарлаа гэхэд регистрийн дугаарыг бүтнээр нь тавьж болохгүй. Аль нэг хэсгийг нь заавал нууцлах ёстой. Адилхан нэртэй хүмүүсийг ялгахын тулд регистрийн дугаар тавих шаардлага үүсвэл үсэг юм уу эхний дөрвөн орон юм уу сүүлийн 3-4 оронг нь нууцалж болно. Хувийн мэдээлэл ашиглах бол аль болох бага мэдээлэл ашиглах, задруулах зарчимтай. Хувийн мэдээллээ олон нийтэд хууль бусаар цацлаа гэж үзэж ХЭҮК-т хандвал мэдээллийг нь ил болгосон байгууллагад хууль зөрчсөн үйлдлээ зогсоох агуулгатай шаардлага юм уу зөвлөмж хүргүүлнэ. Хувийн мэдээллийг задруулсан бол зөрчлийн хариуцлага яригдана. Анх зөвшөөрөл авснаас өөр зорилгоор хувийн мэдээллийг нь ашигласан бол хуулийн этгээдийг таван сая, хувь хүнийг 500 мянган төгрөгөөр торгох хуулийн зохицуулалттай. Хувийн мэдээллийг яам ил гаргасан бол сайд юм уу Төрийн нарийн бичгийн даргын түвшинд яригдана.

 

 

Хуульч, өмгөөлөгч Б.Наранцэцэг: Регистрийн дугаарыг ашиглахдаа хувиргаж, нээлттэй өгөгдөл болгох ёстой

 

-Хүний регистрийн дугаар бүхий хувийн мэдээллийг төрийн байгууллага нийтэд зориулж тодорхой зорилгоор ашиглахдаа тухайн иргэнийг тодорхойлох боломжгүй болгож хувиргаж, нээлттэй өгөгдөл болгох ёстой. Үүнийг Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах болон Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлыг хамгаалах хуулиар зааж өгсөн. Тухайлбал, регистрийн дугаарын зарим хэсгийг нууцална. Төр иргэний регистрийн дугаарыг нууцлахгүй бүтнээр нь ил болговол кибер аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг үйлдэгдэх эрсдэлтэй. Регистрийн дугаар хүнийг бүрэн тодорхойлдог учраас энэ мэдээллийг ашиглаж бүртгэлтэй банк болоод бусад нууцлалыг олж авах, эрсдэлд оруулж бүрэн боломжтой. Тиймээс төр иргэнийхээ хувийн мэдээлэлд анхааралтай хандах шаардлагатай.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ ГУРАВДУГААР САРЫН 29. ЛХАГВА ГАРАГ. № 63 (7048)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Засгийн газар
  • •Нийслэл
  • •Гадаад харилцаа
  • •Нийтлэл
  • •Гэмт хэрэг
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Ипотекийн зээл
  • •Чуулган
  • •Шүүхийн танхимаас
  • •Боловсрол
  • •Яам, Агентлаг
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Байнгын хороо
ХУРААХ
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан...
Нүүрсчид үлдэж, УИХ "явах" уу?!

Иргэнийхээ регистрийг дэлгэсэн төр ямар хариуцлага хүлээх вэ

УЯНГА 2023-03-29
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Иргэнийхээ регистрийг дэлгэсэн төр ямар хариуцлага хүлээх вэ

Хууль сахиулах байгууллага цахим залилангаас сэргийлэхийг уриалж цөхрөнгөө барж байгаа. Нөгөө талд хохирсон иргэд “хад” мөргөхөөс өөрөөр тусыг эс олов.  Дэлхий даяар секунд тутам 26 хүн, харин Монголд өдөрт 58 хүн хувийн мэдээллээ хакердуулж хэдэн тэрбум төгрөгийн эд хөрөнгө, үнэлж баршгүй сэтгэл санааны хохирол амсч байна. Тэгвэл үндэсний хэмжээний аюул болоод байгаа кибер халдлагын цаана ердөө л хэдхэн цифрийн асуудал яригддаг. Өөрөөр хэлбэл, регистрийн дугаарын найман оронтой тооны ард хүний амьдрал тэр чигээрээ багтдаг болсон нь цахим үндэстэн болох амбицийн хамгийн том эрсдэл. Тиймээс манай улс 30 жилийн дараа иргэнийхээ хувийн мэдээллийг хамгаалах хуулийг баталсан нь хүний эрхийн том дэвшил болов. Гэвч бодлого эрх зүйн орчноо гоё сайхан болгосон ч хэрэгжүүлж чадахгүй бол үр дүн ярих нь битгий хэл үдээстэй цаас болж үлдэнэ. Тэр тусмаа үлгэрлэн харуулах учиртай төр нь өөрөө хуулиа хэрэгжүүлэхгүй бүр иргэнийхээ эрхийг ноцтой зөрчиж байгааг юу гэж ойлгох вэ.

Засгийн газар Боловсролын зээлийн сангаар суралцсан хүмүүсийн мэдээллийг ил болгосон нь сайн хэрэг. Олон нийт хоёр гараа өргөөд дэмжиж байна. Хэн ч бай зээлээ төлсөн эсэхийг нь нягталж шалгаж, шахаж шаардахад төр, иргэний хяналт хүчтэй байх ёстой. Цаашид ч зөв жишиг болж үргэлжлүүлэх хэрэгтэй. Гэхдээ Монголын төр хэн нэгний мэдээллийг ил болгохдоо хүний эрхийг зөрчиж болохгүй гэдгийг мартах учиргүй юм. Тэр нь Төрийн тэргүүний хүүхэд эсвэл түмний нэг байхаас үл хамаараад төр хуулиа биелүүлж, иргэнийхээ эрхийг хамгаалах үүрэгтэй. Гэтэл Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны яам Боловсролын зээлийн сангаас сургалтын төлбөрийн дэмжлэг авсан хүмүүсийн мэдээллийг ил болгохдоо олон нийтэд таалагдахаа л бодсоноос биш үүнийх нь цаана иргэн ямар эрсдэлд орж байгааг анзаарсангүй. Мэдээлэл задарч нийгмийн шүүлтүүрэнд ороод бүхэл бүтэн долоо хоног өнгөрч байхад иргэдийн регистрийн дугаар бүхий хувийн мэдээлэл цахим сүлжээнд дэлгээстэй “хэвтэж” байх жишээтэй. Эрэн сурвалжилж байгаа гэмт хэрэгтний хувийн мэдээллийг ил болгохдоо хүртэл шүүхийн захирамж хүлээдэг байтал төрийн мөнгийг зээлж боловсрол эзэмшсэн 1900 гаруй хүний талаас илүүгийнх нь хувийн нууц мэдээлэл бүтнээрээ талаар нэг тарчихлаа. Ингэхдээ зүгээр ч нэг санамсаргүй тохиолдол биш төрийн яамны албан ёсны сайтад гарсан байх юм.

Тухайн иргэний регистрийн дугаарыг хальт анзаарахад л  хаана төрсөн, хэдэн настайгаас нь эхлээд бүгд ил тод харагдаж байна. Цаашлаад аль нэг ухаалаг системд регистрийнх нь дугаарыг оруулаад хэн бэ гэдгийг нь төвөггүй мэднэ. Гэрийн хаяг, утасны дугаар, боловсрол, машин тэрэг, эд хөрөнгө, ам бүлээс эхлээд эрүүл мэндийнх нь нөхцөл байдлыг ч олж үзэх боломжтой. Уг нь хүний эрүүл мэндийн асуудал бол эмзэг, маш нууц хэсэгт хамаардаг. Магадгүй энэ бүхнийг буруу замаар ашиглаж мэдэх юм. Хамгийн ноцтой нь төрийн хамгаалалтад байх учиртай хувийн нууц мэдээлэл хакеруудад бэлэн өгөөш болохыг үгүйсгэх аргагүй. Хэрэв өөрийнх зөвшөөрөлгүй мэдээллийг нь тарааснаас болж тухайн иргэн ямар нэг байдлаар кибер халдлагад өртөж эд мөнгө, сэтгэл санаа, нэр төрөөрөө хохирвол төр хариуцлага хүлээх үү. Эрсдлийг хэн даах вэ. Тиймээс цагдаа нар цахим залилангаас иргэдийг сэрэмжлүүлэхээс гадна өөрөө ч мэдээгүй байхад нь ийм том эрсдэлд оруулж байгаа төрдөө ч гэсэн хуулийг нь сахиулах шаардлага гарлаа.

Хуульд “хүний хувийн мэдээлэл” гэж эмзэг мэдээлэл болон хүний эцэг /эх/-ийн нэр, өөрийн нэр, төрсөн он, сар, өдөр, төрсөн газар, оршин суугаа газрын хаяг, байршил, иргэний бүртгэлийн дугаар, хөрөнгө, боловсрол, гишүүнчлэл, цахим тодорхойлогч, хүнийг шууд болон шууд бусаар тодорхойлох, эсхүл тодорхойлох боломжтой бусад мэдээллийг хэлнэ” гэж заасан. Мөн эдгээр мэдээллийг авч ашиглахдаа өгөгдлийн эзнээс зөвшөөрөл авна. Ямар нэг эрсдэл учрахаас сэргийлнэ гэдгийг тов тодорхой хуульчилсан. Гэтэл эзнээс нь зөвшөөрөл авах нь битгий хэл иргэнийхээ эрхийг ноцтой зөрчиж эрсдлийн өмнө өгөөш болгож орхилоо.

Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах болон Зөрчлийн хуульд зааснаар эзнээс нь зөвшөөрөл аваагүй, хууль зөрчиж мэдээллийг нь ашигласан бол хариуцлага хүлээлгэхээр заасан. Өөрөөр хэлбэл, анх сургалтын төлбөрийн зээл өгнө гэж хэлж нууц мэдээллийг нь авчихаад сүүлдээ гэмт хэрэгтэн мэтээр олон нийтэд ойлгуулж тарааж байгаа нь хэр зохистой вэ. Ингэж харвал олон зууны иргэнийхээ хувийн мэдээллийг зөвшөөрөлгүй тараасан төр, төрийн албан тушаалтан ямар хариуцлага хүлээх вэ. Хууль сахиулагчдын  иргэдэд тавьдаг шаардлага, тооцдог хариуцлага төрд ч гэсэн тэр дундаа төрийн эрх бүхий өндөр тушаалтанд ч адилхан үйлчлэх учиртай.Тэр нь дарга уу, цэрэг байна уу гэдгээс үл хамаарна.  Тиймээс Боловсролын зээлийн сантай холбоотойгоор хувийн нууцад хамаарах мэдээллээ “алдаж” эрсдэлд орсон иргэд хүний эрхийн байгууллага, хууль шүүхэд гомдол гаргах бүрэн эрхтэй юм. Ингэж л иргэн бүр регистрийн дугаараа хамгаалахаар тэмцэхгүй бол өнөөдөр зээл авсан хүмүүс, маргааш над дээр, тань дээр ямар нэг байдлаар давтагдаж мэднэ шүү. Иргэд мэдлэг, мэдээлэлтэй л байхгүй л бол хохироод үлддэг нийгэм болох нь. Энэ асуудалтай холбоотойгоор хуульч, өмгөөлөгчид ямар байр суурьтай байгааг хүргэе.

 

ЭКСПЕРТИЙН ҮГ

 

Хуульч Л.Галбаатар: Хувийн мэдээллийг яам ил гаргасан бол хариуцлага сайд, ТНБД-ын түвшинд яригдана

 

-Регистрийн дугаараар хүнийг хэн бэ гэдгийг бүрэн тодорхойлох боломжтой. Төр хуульд заасан чиг үүргээ хэрэгжүүлэхдээ иргэний хувийн мэдээллийг зарлах зайлшгүй шаардлага гарлаа гэхэд регистрийн дугаарыг бүтнээр нь тавьж болохгүй. Аль нэг хэсгийг нь заавал нууцлах ёстой. Адилхан нэртэй хүмүүсийг ялгахын тулд регистрийн дугаар тавих шаардлага үүсвэл үсэг юм уу эхний дөрвөн орон юм уу сүүлийн 3-4 оронг нь нууцалж болно. Хувийн мэдээлэл ашиглах бол аль болох бага мэдээлэл ашиглах, задруулах зарчимтай. Хувийн мэдээллээ олон нийтэд хууль бусаар цацлаа гэж үзэж ХЭҮК-т хандвал мэдээллийг нь ил болгосон байгууллагад хууль зөрчсөн үйлдлээ зогсоох агуулгатай шаардлага юм уу зөвлөмж хүргүүлнэ. Хувийн мэдээллийг задруулсан бол зөрчлийн хариуцлага яригдана. Анх зөвшөөрөл авснаас өөр зорилгоор хувийн мэдээллийг нь ашигласан бол хуулийн этгээдийг таван сая, хувь хүнийг 500 мянган төгрөгөөр торгох хуулийн зохицуулалттай. Хувийн мэдээллийг яам ил гаргасан бол сайд юм уу Төрийн нарийн бичгийн даргын түвшинд яригдана.

 

 

Хуульч, өмгөөлөгч Б.Наранцэцэг: Регистрийн дугаарыг ашиглахдаа хувиргаж, нээлттэй өгөгдөл болгох ёстой

 

-Хүний регистрийн дугаар бүхий хувийн мэдээллийг төрийн байгууллага нийтэд зориулж тодорхой зорилгоор ашиглахдаа тухайн иргэнийг тодорхойлох боломжгүй болгож хувиргаж, нээлттэй өгөгдөл болгох ёстой. Үүнийг Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах болон Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлыг хамгаалах хуулиар зааж өгсөн. Тухайлбал, регистрийн дугаарын зарим хэсгийг нууцална. Төр иргэний регистрийн дугаарыг нууцлахгүй бүтнээр нь ил болговол кибер аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг үйлдэгдэх эрсдэлтэй. Регистрийн дугаар хүнийг бүрэн тодорхойлдог учраас энэ мэдээллийг ашиглаж бүртгэлтэй банк болоод бусад нууцлалыг олж авах, эрсдэлд оруулж бүрэн боломжтой. Тиймээс төр иргэнийхээ хувийн мэдээлэлд анхааралтай хандах шаардлагатай.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ ГУРАВДУГААР САРЫН 29. ЛХАГВА ГАРАГ. № 63 (7048)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийтлэл   #ММ-ын тодруулга   #Сурвалжлага  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Яллагдагч Э.Т, Ц.С нарт хязгаарлалт тогтоох таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэв
Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл 2025 оны наймдугаар сарын 04-ний өдрөөс эхэлнэ
Нийслэлд 2.8 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт бүртгэгдсэн
Туулын хурдны зам барих тендерт “ХаоЮань групп” ХХК шалгарч, бүтээн байгуулалтын ажлыг ирэх долоо хоногт эхлүүлнэ
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
45 минутын өмнө өмнө

Яллагдагч Э.Т, Ц.С нарт хязгаарлалт тогтоох таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэв

51 минутын өмнө өмнө

Нийслэлийн цэцэрлэгийн цахим бүртгэл 2025 оны наймдугаар сарын 04-ний өдрөөс эхэлнэ

56 минутын өмнө өмнө

Нийслэлд 2.8 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт бүртгэгдсэн

57 минутын өмнө өмнө

Туулын хурдны зам барих тендерт “ХаоЮань групп” ХХК шалгарч, бүтээн байгуулалтын ажлыг ирэх долоо хоногт эхлүүлнэ

1 цагийн өмнө өмнө

Төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуулийн элсэлтийн цахим бүртгэл наймдугаар сарын 12-ны өдрөөс эхэлнэ

2 цагийн өмнө өмнө

Барьцаа хөрөнгө чөлөөлөх үйл явц

2 цагийн өмнө өмнө

Н.Учрал: Гаалийн баталгаат агуулахын зөвшөөрлийг 15 дарга дамжиж, 1035 өдрийн дараа олгодог байдлыг 9-р сарын 30-ны дотор цэгцлэх үүргийг өглөө

2 цагийн өмнө өмнө

11-р сард нээлтээ хийх Predator: Badlands киноны трейлер цацагдлаа

3 цагийн өмнө өмнө

Завины үнэтэй амь гэж үгүй

3 цагийн өмнө өмнө

Яллагдагч Э.Тэмүүлэн, Ц.Санжаачоймпэл нарт хилийн хориг тавьж, суллажээ

3 цагийн өмнө өмнө

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж байна

3 цагийн өмнө өмнө

ХУД-ийн 16 дугаар хорооны 640 хүүхдийн суудалтай сургуулийн барилга угсралтын ажил дууслаа

3 цагийн өмнө өмнө

Хөдөлмөр, нийгмийн түншлэлийн гурван талт хэлэлцээрийг энэ сард дүгнэнэ

3 цагийн өмнө өмнө

Найман цагаан мэнгэтэй харагчин могой өдөр

3 цагийн өмнө өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 24-26 хэм дулаан байна

19 цагийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар: Дүүргүүдийн ажил нийслэлээс гаргаж буй бодлого, шийдвэрээс зөрдөг байж болохгүй

19 цагийн өмнө өмнө

Хуучны орон сууцны үзэмжийг сайжруулж, цэвэрлэгээ, ногоон байгууламжаа чанаржуулахыг үүрэг болгов

19 цагийн өмнө өмнө

Дүүжин замын тээврийн барилга угсралтын ажил 33 хувьтай үргэлжилж байна

19 цагийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар: Зам дээр давсаа хүрзээр цацдаг нэг ч дүүрэг байхгүй болтол хот, нийтийн аж ахуйн тоног төхөөрөмжийг шинэчилсэн

1 өдрийн өмнө өмнө

Ухаахудагийг “Энержи ресурс”-т үлдээх үү?!

1 өдрийн өмнө өмнө

45 дугаар сургуулийн урд талд түр байгууламж барьсан зөрчлийг арилгууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Түймрийн голомтод 429 хүн, 30 автомашинтайгаар ажиллаж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Сансарын колонкын уулзвараас хойш Төгс хүнсний дэлгүүр хүртэлх авто замыг хэсэгчлэн хааж, шинэчилнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

“Завхан аймгийн Их-Уул сумын Хонгор багийн нутаг дэвсгэрт автомашин онхолдсон байна”

1 өдрийн өмнө өмнө

10-р хорооллын уулзвараас Саппорогийн уулзвар хүртэлх авто замыг өнөөдөр 23:00 цагаас хаана

1 өдрийн өмнө өмнө

НЕБ-ын 112 дугаар сургуулийн барилгын ажлын явц 85 хувьтай үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Ерөнхийлөгч С.Жапаров нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, С.Жапаров нар “Иж бүрэн түншлэл”-ийн харилцаа тогтоосноо зарлалаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Эрхэм гишүүд “5 тэрбум”-аа авахаар саналаа бичээд эхэлжээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Монголын шатрын холбооны амжилтыг үнэлж, “OUTSTANDING CONTRIBUТION AWARD 2025” шагналаар шагнажээ

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-18 өмнө

Бөхийн өргөөний уулзвараас Натур хүртэлх замын хөдөлгөөнийг нээлээ

2025-07-17 өмнө

"Aqua garden" орон сууцны төсөл авто зам сэтэлж ухан барилгынхаа цахилгааныг татаж байсан зөрчлийг арилгууллаа

2025-07-17 өмнө

Энэ онд нийслэлийн хэмжээнд 36 байршилд авто замыг засаж, шинэчилнэ

2025-07-16 өмнө

Ч.Ундрам: Миний зүгээс энэхүү ажилд нэмэлт санал, өөрчлөлт оруулаагүй

2025-07-18 өмнө

10-р хорооллын уулзвараас замаас Саппорогийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-17 өмнө

"Тарагны дараа зарим хүүхдүүдийн гэдэс өвдсөн, дотор муухайрсан зэрэг шинж тэмдэгтэй хүүхдүүд үзүүлсэн"

2025-07-16 өмнө

Энэ онд хот, нийтийн аж ахуйн салбарт 301 тусгай зориулалтын машин механизмаар парк шинэчлэлт хийнэ

2025-07-16 өмнө

Өнөөдрөөс дараах замыг хоёр хоног хааж шинэчилнэ

2025-07-16 өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх замын урд эгнээг хааж, шинэчилнэ

2025-07-18 өмнө

Бөхийн өргөөнөөс Зүүн дөрвөн замын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-18 өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Сүхбаатар аймгийн Халзан сумын 100 жилийн ойн баяр наадамд оролцлоо

2025-07-19 өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх замын урд эгнээг шинэчиллээ

2025-07-18 өмнө

“Хог шатааж, эрчим хүч гаргах үйлдвэр” төсөлд гурван аж ахуйн нэгж санал ирүүллээ

2025-07-16 өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй улаан нохой өдөр

2025-07-18 өмнө

Бага зэргийн бороо орно

2025-07-17 өмнө

Энэ сарын 20-ноос халуун ус хязгаарлах байршил

2025-07-18 өмнө

Дулааны 11 Г, Д үндсэн шугам угсрах ажлыг наадмын амралтын өдрүүдээр гүйцэтгэж, авто замыг хучиж байна

2025-07-16 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

2025-07-17 өмнө

Баяр, амралтын өдрүүдэд гол, нуурын усанд зургаа нь хүүхэд амь насаа алдсан байна

2025-07-16 өмнө

Наадмын өдрүүдэд наршилтаас сэргийлээрэй

2025-07-17 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна

2025-07-18 өмнө

Зөвшөөрөлгүй терраса барьсан зөрчлийг арилгуулж байна

2025-07-17 өмнө

Үс засуулвал идээ ундаа элбэг олдоно

2025-07-18 өмнө

Үс засуулвал эд эдлэл идээ ундаа олдоно

2025-07-19 өмнө

Натурын авто замаас Нарны зам хүртэлх авто замыг өнөөдрөөс хааж, шинэчилнэ

2025-07-19 өмнө

Ипотекийн зээлийг үнэт цаажуулах үйл ажиллагааны талаар бид энэ удаагийн "Нэг асуулт, нэг хариулт" подкаст

2025-07-19 өмнө

Гурван хөх мэнгэтэй шарагчин үхэр өдөр

2025-07-19 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 26-28 хэм дулаан байна

2025-07-20 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

2025-07-20 өмнө

Дарь-Эхийн уулзвараас Сансарын аюулгүй тойрог хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.