• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Халдвар авах эрсдэлтэй бүлэг нь ахмадууд гэж тэднийг дарамтлахаа зогсооё

“Өнөөдөр хэдэн хүнээс халдвар илэрсэн бол, шинэ голомт нэмэгдсэн болов уу” гэсэн бодолтойгоор өглөөг угтаад хагас сар боллоо. Нэгэнт дотооддоо халдвар тархчихсан учир гадуур тайван явах боломжгүй. Халдвар авчих вий гэсэн айдсын сүүдэр хэдийнэ бидний сэтгэл зүйг бүрхчихсэн. Тийм нэг амар амгалан бус байдалтай өдөр хоногийг элээж сууна. Иргэд нь “Хөл хориогоо цуцал, бидний амьдрал хэцүүдлээ. Орлого тасарлаа” хэмээн шуугив. Төр, засаг нь зарим албан байгууллагад үйл ажиллагаагаа эрхлэх зөвшөөрлийг нь өгөв. Ийн үзэл бодлоо илэрхийлж байгаа нь залуу болон дунд үеийнхэн.

Харин ямар ч цаг үед төрдөө, эх орондоо үнэлэгдэггүй хэсэг бол ахмадууд. Энэ удаа ч төр тэднийг мартлаа.  Сэтгэлээ нээн ярилцаж, айдсаа мартах боломжийг олгох хамт олон, ажил алба тэдэнд үгүй. Үр хүүхдүүд нь тус  тусын ажлаа амжуулж, маргаашийнхаа идэх хоолны төлөө зүтгэнэ үү гэхээс тэдний сэтгэл санаа ямар байгаа бол хэмээн сураглах нь үгүй. Сургууль, цэцэрлэг амарсан учир ихэнх ахмадууд хүүхдийн асрагч хийгээд, дотроо харин битүүхэн шаналж суугаа даа. Жирийн үед маш эмзэг, ганцаардмал, аливаа зүйлийг хүндээр тусгаж авдаг, сөрөг бодлуудад дарагддаг сэтгэл зүйн онцлогтой ахмадууд цар тахлын үеэр хамгийн их шаналж байгаа. Эрх  ашгийг нь хамгаална гэж төрийн сэнтийд заларсан түшээд шаналлыг нь хуваалцах нь атугай улам бүр нэмэгдүүлсээр байгаа нь харамсалтай. Учир нь “Халдварт хамгийн их өртөх эрсдэлтэй хүн нь ахмадууд. Тэдний өвчин хүндрэх магадлал өндөр. Биеийн байдал хүндэвтэр байгаа хүмүүс ахмад настнууд байна” гэж Эрүүл мэндийн яам өдөр бүр шахам мэдээлж, тэдэн рүү дайрсаар л. Энэ мэдээг сонсож суугаа ахмад настны сэтгэл зүй ямар байгаа бол гэж бодох сөхөө үнэндээ тэдэнд алга. “Халдвараас сэргийлэхийн тулд дархлаагаа сайн дэмж. Сэтгэл зүйгээ тайван байлга” гэсэн зөвлөгөө өгдөг атлаа мэдээллүүдээрээ сэтгэл зүйг нь дарамталж, дархлааг нь улам унагаж байна. Тухайлбал,  ЭМЯ-ны хэлтсийн дарга Д.Нарангэрэл ням гаригийн 11:00 цагийн хурлын үеэр “Манай улсад тархалтын голомт нэмэгдэж байгаа нь бие биенийдээ их зочилдог, гэртээ зочин урьдагтай холбоотой. Хөдөө, хотоос ирээд хамгийн түрүүнд өндөр настай хүмүүстэйгээ уулзаж тэднийг  эрсдэлд оруулж байгаа тул өндөр настнуудтай алсын зайнаас харьцах, гэрт нь байлгах хэрэгтэй. Утас, цахимаар холбогдож, биеийг нь анхаарах нь чухал” хэмээн ярьсан.

Сэтгэл зүйн хэцүү байдал, ганцаардал, халдвараас айх айдсаа тэд үр хүүхэд, найз нөхөд, хамаатан садантайгаа ярилцаж байж л даван туулна. Гэтэл хамгийн хэцүү цаг үед ганцааранг нь байлга хэмээн зөвлөх нь бидний өмнөх нийтлэлүүдээрээ хөндөж байсан Монголын төр ахмадаа хаясны, тэдний зүрх сэтгэлийн гүн рүү нэг ч удаа өнгийгөөгүйн тод илрэл юм. “Би хүүхдүүдээ ирэхийг хүлээдэг. Гэтэл амьд үгүйг минь шалгах мэт хааяа нэг утсаар ярьчихаад сураг тасардаг” хэмээн өдөр өнжүүлэх төвд явдаг ахмад настан ярьж байсан. Яг ийм хүнд хэцүү үеэр эцэг эхчүүдтэйгээ ярилцаж, сэтгэл зүйг нь дэмж гэж зөвлөхийн оронд “Битгий оч. Утсаар ярь” гэдэг чинь эрсдэлээс хамгаалах нэрээр улам ихээр тэднийг зовоосон зөвлөмж байлаа.

Ямар ч үед залуу үе нь өмнөх үеэ ад үздэг нь манай улсад тогтсон хэвшил. Уг нь ахмадуудын  залуу насныхаа хөдөлмөр, хичээл зүтгэлээ шингээж бүтээсэн нийгэмд аж төрж амьдарч яваа. Хамгийн анх Франц иргэнээс халдвар илэрснийг зарлахад дотоодод анхны халдвар илрэхэд хүнсний зах, худалдааны төвүүдийн ачаалал эрс нэмэгдсэн. Нэг дор олон хүн цугларлаа, махны үнэ огцом өслөө хэмээн шуугисан. Тэнд дараалан, бөөгнөрөл үүсгэн олны хэл амны бай болон зогсож байгаа дийлэнх нь ахмадууд.”Нөөцийн мах авах гээд олон хүн цугларчээ. Зай барьсан зүйл алга. Халдвар тархчихаад байхад ямар арчаагүй юм бэ” гэсэн шүүмжлэлд өртсөн нь мөн настнууд. “Хөдөө орон нутаг руу явах иргэд шинжилгээгээ өгөх гээд зай баримталсангүй зогслоо. Энэ хүмүүсийг яах вэ” гэсний ихэнх нь өндөр настнууд байв. Энэ бол тэдний сэтгэл зүй тайван бус байгаагийн илрэл. Халдвар авчих вий гэсэн айдсыг нь үр хүүхдээ хоол ундтай, хүнстэй байлгах юмсан гэсэн хүсэл сэтгэл нь давж гарсан нь энэ. Тэдний ихэнх нь өөртөө бус үр хүүхдэдээ хүнс цуглуулж, тэдний даалгавраар яваа даа. Гэсэн атлаа үүрэг өгсөн нь нэр цэвэр үлдэж, үүргийг гүйцэтгэсэн нь олны хэл амны бай болоод дуусах шиг. Одоогийн ахмадуудын ихэнх нь социалист нийгэмд төрж, ардчилсан нийгэмд өсч, лангуун дээрээ элсэн чихрээс өөр бараагүй үеийн “бүтээгдэхүүн”.  Тэд хойч үеийнхээ сайн сайхны төлөө тэмцэж, жагсаж хүссэндээ хүрч бас чадсан. Эцэст нь хэнд ч хэрэггүй мэт хаягдсан.

 Ахмад настны сэтгэл зүй, тэднийг хэрхэн анхаарч, халамжлах талаар ганц ч хүн ам нээгээгүй атлаа 17-ноос доош градустай согтууруулах ундаа худалдаалахыг зөвшөөрөх нь ичмээр. Монголын ахмадууд архинаас хямдхан үнэлэгддэг болсны илрэл энэ. Иргэдийнхээ эрүүл мэндийг хордуулах шийдвэрээ үндэсний үйлдвэрлэл гэсэн сайхан нэрийн дор хавчуулчихаад бусад үед халамжилдаггүй юмаа гэхэд цар тахал дэгдсэн онцгой цаг үед ахмадын сэтгэл зүйг нь дэмжих ганц атугай шийдвэр гаргаж болсонгүй юу. Үгүй бол халдвар авах эрсдэлтэй бүлэг нь ахмадууд гэж тэднийг дарамтлахаа зогсооё. Тэдэнтэй ярилцаж, сэтгэл зүйг нь дэмжих, өөдрөг байлгах тал дээр үр хүүхэд нь анхаарал хандуулж, халдварын хэцүү үеийг хамтдаа даван туулъя.

Сэтгэл зүйч Я.Батхүү:  Ахмад настантай амьд харилцаа үүсгэж ярилцах нь чухал

Сүүлийн жилүүдэд дэлхий дахинаа ахмадуудын тоо эрчимтэй өсч байна гэсэн судалгаа гарсан. Бусад оронд идэр нас гэж нэрлэгддэг үе дээрээ манай улсад ахмадын тоонд орох нь нийгмээс тусгаарлагдах шалтгаан болдог. Түүнчлэн сэтгэл гутрал болон үл хайхрах нөхцлийг үр хүүхдүүд нь бүрдүүлдэгт харамсалтай. Ахмадууд сэтгэл зүй нь эмзэг болж, урдах амьдралдаа харамсах сэтгэл төрж, гутранги шинж рүү ордог. Үр хүүхдүүд нь эцэг эхийнхээ биеийн болон сэтгэл зүйн доройтлыг ойлгохгүй, үг хэл, үйлдэл, хүсэл сонирхлыг нь үл тоож, өөрсдийн хүчээр байлгахын тулд засч өөрчлөхийг эрмэлздэг.  Мөн хүүхдээ харуулж, өдөрт юу хийж байгааг нь үл хайхран, гэрийн мухар сахиулдаг. Гэтэл ахмадууд олон нийттэй харилцах, өөрийн дураар ажил хийх хүсэлтэй байдаг. “Та юу хийж байна” гэсэн ганц дуудлага тэдний сэтгэлийг сэргээдэг. Тэд эмзэг, уярамтгай, сэтгэл санааны хувьд өгөөмөр, өглөгч болдог. Гэхдээ амьд харилцаа үүсгэж харилцах нь хамгийн чухал. Хамтдаа сууж, хооллож, аяга цай уухад тэр хүнд хэрэгтэй гэдгээ мэдэрч, элдэв зүйл бодолгүй тайван байж чаддаг. Аливаа өвчин сэтгэл санаанаас шууд хамааралтай байдаг болохоор тэдэнтэй ярилцаж, ойлголцож байгаарай.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2020.12.2 ЛХАГВА № 230 (6455)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Өрсөлдөөнийг хянадаг Б.Бат-Эрдэнэ тендер зарладаг компанийн ТУЗ-ийн дарга болсон нь ашиг сонирхлын зөрчлийн сонгодог жишээ
Хоолны газрууд “Меню” дамжуулахаас татгалзъя
Бие даасан хараат бус шүүх засаглал баяртай!
Сургуулийг хаасан нь эцэг эхчүүдийн ажилгүйдлийг нэмэгдүүлсэн



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Халдвар авах эрсдэлтэй бүлэг нь ахмадууд гэж тэднийг дарамтлахаа зогсооё

“Өнөөдөр хэдэн хүнээс халдвар илэрсэн бол, шинэ голомт нэмэгдсэн болов уу” гэсэн бодолтойгоор өглөөг угтаад хагас сар боллоо. Нэгэнт дотооддоо халдвар тархчихсан учир гадуур тайван явах боломжгүй. Халдвар авчих вий гэсэн айдсын сүүдэр хэдийнэ бидний сэтгэл зүйг бүрхчихсэн. Тийм нэг амар амгалан бус байдалтай өдөр хоногийг элээж сууна. Иргэд нь “Хөл хориогоо цуцал, бидний амьдрал хэцүүдлээ. Орлого тасарлаа” хэмээн шуугив. Төр, засаг нь зарим албан байгууллагад үйл ажиллагаагаа эрхлэх зөвшөөрлийг нь өгөв. Ийн үзэл бодлоо илэрхийлж байгаа нь залуу болон дунд үеийнхэн.

Харин ямар ч цаг үед төрдөө, эх орондоо үнэлэгдэггүй хэсэг бол ахмадууд. Энэ удаа ч төр тэднийг мартлаа.  Сэтгэлээ нээн ярилцаж, айдсаа мартах боломжийг олгох хамт олон, ажил алба тэдэнд үгүй. Үр хүүхдүүд нь тус  тусын ажлаа амжуулж, маргаашийнхаа идэх хоолны төлөө зүтгэнэ үү гэхээс тэдний сэтгэл санаа ямар байгаа бол хэмээн сураглах нь үгүй. Сургууль, цэцэрлэг амарсан учир ихэнх ахмадууд хүүхдийн асрагч хийгээд, дотроо харин битүүхэн шаналж суугаа даа. Жирийн үед маш эмзэг, ганцаардмал, аливаа зүйлийг хүндээр тусгаж авдаг, сөрөг бодлуудад дарагддаг сэтгэл зүйн онцлогтой ахмадууд цар тахлын үеэр хамгийн их шаналж байгаа. Эрх  ашгийг нь хамгаална гэж төрийн сэнтийд заларсан түшээд шаналлыг нь хуваалцах нь атугай улам бүр нэмэгдүүлсээр байгаа нь харамсалтай. Учир нь “Халдварт хамгийн их өртөх эрсдэлтэй хүн нь ахмадууд. Тэдний өвчин хүндрэх магадлал өндөр. Биеийн байдал хүндэвтэр байгаа хүмүүс ахмад настнууд байна” гэж Эрүүл мэндийн яам өдөр бүр шахам мэдээлж, тэдэн рүү дайрсаар л. Энэ мэдээг сонсож суугаа ахмад настны сэтгэл зүй ямар байгаа бол гэж бодох сөхөө үнэндээ тэдэнд алга. “Халдвараас сэргийлэхийн тулд дархлаагаа сайн дэмж. Сэтгэл зүйгээ тайван байлга” гэсэн зөвлөгөө өгдөг атлаа мэдээллүүдээрээ сэтгэл зүйг нь дарамталж, дархлааг нь улам унагаж байна. Тухайлбал,  ЭМЯ-ны хэлтсийн дарга Д.Нарангэрэл ням гаригийн 11:00 цагийн хурлын үеэр “Манай улсад тархалтын голомт нэмэгдэж байгаа нь бие биенийдээ их зочилдог, гэртээ зочин урьдагтай холбоотой. Хөдөө, хотоос ирээд хамгийн түрүүнд өндөр настай хүмүүстэйгээ уулзаж тэднийг  эрсдэлд оруулж байгаа тул өндөр настнуудтай алсын зайнаас харьцах, гэрт нь байлгах хэрэгтэй. Утас, цахимаар холбогдож, биеийг нь анхаарах нь чухал” хэмээн ярьсан.

Сэтгэл зүйн хэцүү байдал, ганцаардал, халдвараас айх айдсаа тэд үр хүүхэд, найз нөхөд, хамаатан садантайгаа ярилцаж байж л даван туулна. Гэтэл хамгийн хэцүү цаг үед ганцааранг нь байлга хэмээн зөвлөх нь бидний өмнөх нийтлэлүүдээрээ хөндөж байсан Монголын төр ахмадаа хаясны, тэдний зүрх сэтгэлийн гүн рүү нэг ч удаа өнгийгөөгүйн тод илрэл юм. “Би хүүхдүүдээ ирэхийг хүлээдэг. Гэтэл амьд үгүйг минь шалгах мэт хааяа нэг утсаар ярьчихаад сураг тасардаг” хэмээн өдөр өнжүүлэх төвд явдаг ахмад настан ярьж байсан. Яг ийм хүнд хэцүү үеэр эцэг эхчүүдтэйгээ ярилцаж, сэтгэл зүйг нь дэмж гэж зөвлөхийн оронд “Битгий оч. Утсаар ярь” гэдэг чинь эрсдэлээс хамгаалах нэрээр улам ихээр тэднийг зовоосон зөвлөмж байлаа.

Ямар ч үед залуу үе нь өмнөх үеэ ад үздэг нь манай улсад тогтсон хэвшил. Уг нь ахмадуудын  залуу насныхаа хөдөлмөр, хичээл зүтгэлээ шингээж бүтээсэн нийгэмд аж төрж амьдарч яваа. Хамгийн анх Франц иргэнээс халдвар илэрснийг зарлахад дотоодод анхны халдвар илрэхэд хүнсний зах, худалдааны төвүүдийн ачаалал эрс нэмэгдсэн. Нэг дор олон хүн цугларлаа, махны үнэ огцом өслөө хэмээн шуугисан. Тэнд дараалан, бөөгнөрөл үүсгэн олны хэл амны бай болон зогсож байгаа дийлэнх нь ахмадууд.”Нөөцийн мах авах гээд олон хүн цугларчээ. Зай барьсан зүйл алга. Халдвар тархчихаад байхад ямар арчаагүй юм бэ” гэсэн шүүмжлэлд өртсөн нь мөн настнууд. “Хөдөө орон нутаг руу явах иргэд шинжилгээгээ өгөх гээд зай баримталсангүй зогслоо. Энэ хүмүүсийг яах вэ” гэсний ихэнх нь өндөр настнууд байв. Энэ бол тэдний сэтгэл зүй тайван бус байгаагийн илрэл. Халдвар авчих вий гэсэн айдсыг нь үр хүүхдээ хоол ундтай, хүнстэй байлгах юмсан гэсэн хүсэл сэтгэл нь давж гарсан нь энэ. Тэдний ихэнх нь өөртөө бус үр хүүхдэдээ хүнс цуглуулж, тэдний даалгавраар яваа даа. Гэсэн атлаа үүрэг өгсөн нь нэр цэвэр үлдэж, үүргийг гүйцэтгэсэн нь олны хэл амны бай болоод дуусах шиг. Одоогийн ахмадуудын ихэнх нь социалист нийгэмд төрж, ардчилсан нийгэмд өсч, лангуун дээрээ элсэн чихрээс өөр бараагүй үеийн “бүтээгдэхүүн”.  Тэд хойч үеийнхээ сайн сайхны төлөө тэмцэж, жагсаж хүссэндээ хүрч бас чадсан. Эцэст нь хэнд ч хэрэггүй мэт хаягдсан.

 Ахмад настны сэтгэл зүй, тэднийг хэрхэн анхаарч, халамжлах талаар ганц ч хүн ам нээгээгүй атлаа 17-ноос доош градустай согтууруулах ундаа худалдаалахыг зөвшөөрөх нь ичмээр. Монголын ахмадууд архинаас хямдхан үнэлэгддэг болсны илрэл энэ. Иргэдийнхээ эрүүл мэндийг хордуулах шийдвэрээ үндэсний үйлдвэрлэл гэсэн сайхан нэрийн дор хавчуулчихаад бусад үед халамжилдаггүй юмаа гэхэд цар тахал дэгдсэн онцгой цаг үед ахмадын сэтгэл зүйг нь дэмжих ганц атугай шийдвэр гаргаж болсонгүй юу. Үгүй бол халдвар авах эрсдэлтэй бүлэг нь ахмадууд гэж тэднийг дарамтлахаа зогсооё. Тэдэнтэй ярилцаж, сэтгэл зүйг нь дэмжих, өөдрөг байлгах тал дээр үр хүүхэд нь анхаарал хандуулж, халдварын хэцүү үеийг хамтдаа даван туулъя.

Сэтгэл зүйч Я.Батхүү:  Ахмад настантай амьд харилцаа үүсгэж ярилцах нь чухал

Сүүлийн жилүүдэд дэлхий дахинаа ахмадуудын тоо эрчимтэй өсч байна гэсэн судалгаа гарсан. Бусад оронд идэр нас гэж нэрлэгддэг үе дээрээ манай улсад ахмадын тоонд орох нь нийгмээс тусгаарлагдах шалтгаан болдог. Түүнчлэн сэтгэл гутрал болон үл хайхрах нөхцлийг үр хүүхдүүд нь бүрдүүлдэгт харамсалтай. Ахмадууд сэтгэл зүй нь эмзэг болж, урдах амьдралдаа харамсах сэтгэл төрж, гутранги шинж рүү ордог. Үр хүүхдүүд нь эцэг эхийнхээ биеийн болон сэтгэл зүйн доройтлыг ойлгохгүй, үг хэл, үйлдэл, хүсэл сонирхлыг нь үл тоож, өөрсдийн хүчээр байлгахын тулд засч өөрчлөхийг эрмэлздэг.  Мөн хүүхдээ харуулж, өдөрт юу хийж байгааг нь үл хайхран, гэрийн мухар сахиулдаг. Гэтэл ахмадууд олон нийттэй харилцах, өөрийн дураар ажил хийх хүсэлтэй байдаг. “Та юу хийж байна” гэсэн ганц дуудлага тэдний сэтгэлийг сэргээдэг. Тэд эмзэг, уярамтгай, сэтгэл санааны хувьд өгөөмөр, өглөгч болдог. Гэхдээ амьд харилцаа үүсгэж харилцах нь хамгийн чухал. Хамтдаа сууж, хооллож, аяга цай уухад тэр хүнд хэрэгтэй гэдгээ мэдэрч, элдэв зүйл бодолгүй тайван байж чаддаг. Аливаа өвчин сэтгэл санаанаас шууд хамааралтай байдаг болохоор тэдэнтэй ярилцаж, ойлголцож байгаарай.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2020.12.2 ЛХАГВА № 230 (6455)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Аймгуудын мэдээлэл
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Эрүүл мэнд
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Гэмт хэрэг
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Ярилцлага
  • •Фото мэдээ
  • •Байнгын хороо
  • •Намууд
  • •Засгийн газар
  • •Чуулган
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Халуун сэдэв
  • •Нийтлэл
  • •Сурвалжлага
ХУРААХ
Ерөнхийлөгчийн хориг “бүдрэв”
Баянгол дүүргийн эмнэлэг...

Халдвар авах эрсдэлтэй бүлэг нь ахмадууд гэж тэднийг дарамтлахаа зогсооё

2020-12-02
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Халдвар авах эрсдэлтэй бүлэг нь ахмадууд гэж тэднийг дарамтлахаа зогсооё

“Өнөөдөр хэдэн хүнээс халдвар илэрсэн бол, шинэ голомт нэмэгдсэн болов уу” гэсэн бодолтойгоор өглөөг угтаад хагас сар боллоо. Нэгэнт дотооддоо халдвар тархчихсан учир гадуур тайван явах боломжгүй. Халдвар авчих вий гэсэн айдсын сүүдэр хэдийнэ бидний сэтгэл зүйг бүрхчихсэн. Тийм нэг амар амгалан бус байдалтай өдөр хоногийг элээж сууна. Иргэд нь “Хөл хориогоо цуцал, бидний амьдрал хэцүүдлээ. Орлого тасарлаа” хэмээн шуугив. Төр, засаг нь зарим албан байгууллагад үйл ажиллагаагаа эрхлэх зөвшөөрлийг нь өгөв. Ийн үзэл бодлоо илэрхийлж байгаа нь залуу болон дунд үеийнхэн.

Харин ямар ч цаг үед төрдөө, эх орондоо үнэлэгдэггүй хэсэг бол ахмадууд. Энэ удаа ч төр тэднийг мартлаа.  Сэтгэлээ нээн ярилцаж, айдсаа мартах боломжийг олгох хамт олон, ажил алба тэдэнд үгүй. Үр хүүхдүүд нь тус  тусын ажлаа амжуулж, маргаашийнхаа идэх хоолны төлөө зүтгэнэ үү гэхээс тэдний сэтгэл санаа ямар байгаа бол хэмээн сураглах нь үгүй. Сургууль, цэцэрлэг амарсан учир ихэнх ахмадууд хүүхдийн асрагч хийгээд, дотроо харин битүүхэн шаналж суугаа даа. Жирийн үед маш эмзэг, ганцаардмал, аливаа зүйлийг хүндээр тусгаж авдаг, сөрөг бодлуудад дарагддаг сэтгэл зүйн онцлогтой ахмадууд цар тахлын үеэр хамгийн их шаналж байгаа. Эрх  ашгийг нь хамгаална гэж төрийн сэнтийд заларсан түшээд шаналлыг нь хуваалцах нь атугай улам бүр нэмэгдүүлсээр байгаа нь харамсалтай. Учир нь “Халдварт хамгийн их өртөх эрсдэлтэй хүн нь ахмадууд. Тэдний өвчин хүндрэх магадлал өндөр. Биеийн байдал хүндэвтэр байгаа хүмүүс ахмад настнууд байна” гэж Эрүүл мэндийн яам өдөр бүр шахам мэдээлж, тэдэн рүү дайрсаар л. Энэ мэдээг сонсож суугаа ахмад настны сэтгэл зүй ямар байгаа бол гэж бодох сөхөө үнэндээ тэдэнд алга. “Халдвараас сэргийлэхийн тулд дархлаагаа сайн дэмж. Сэтгэл зүйгээ тайван байлга” гэсэн зөвлөгөө өгдөг атлаа мэдээллүүдээрээ сэтгэл зүйг нь дарамталж, дархлааг нь улам унагаж байна. Тухайлбал,  ЭМЯ-ны хэлтсийн дарга Д.Нарангэрэл ням гаригийн 11:00 цагийн хурлын үеэр “Манай улсад тархалтын голомт нэмэгдэж байгаа нь бие биенийдээ их зочилдог, гэртээ зочин урьдагтай холбоотой. Хөдөө, хотоос ирээд хамгийн түрүүнд өндөр настай хүмүүстэйгээ уулзаж тэднийг  эрсдэлд оруулж байгаа тул өндөр настнуудтай алсын зайнаас харьцах, гэрт нь байлгах хэрэгтэй. Утас, цахимаар холбогдож, биеийг нь анхаарах нь чухал” хэмээн ярьсан.

Сэтгэл зүйн хэцүү байдал, ганцаардал, халдвараас айх айдсаа тэд үр хүүхэд, найз нөхөд, хамаатан садантайгаа ярилцаж байж л даван туулна. Гэтэл хамгийн хэцүү цаг үед ганцааранг нь байлга хэмээн зөвлөх нь бидний өмнөх нийтлэлүүдээрээ хөндөж байсан Монголын төр ахмадаа хаясны, тэдний зүрх сэтгэлийн гүн рүү нэг ч удаа өнгийгөөгүйн тод илрэл юм. “Би хүүхдүүдээ ирэхийг хүлээдэг. Гэтэл амьд үгүйг минь шалгах мэт хааяа нэг утсаар ярьчихаад сураг тасардаг” хэмээн өдөр өнжүүлэх төвд явдаг ахмад настан ярьж байсан. Яг ийм хүнд хэцүү үеэр эцэг эхчүүдтэйгээ ярилцаж, сэтгэл зүйг нь дэмж гэж зөвлөхийн оронд “Битгий оч. Утсаар ярь” гэдэг чинь эрсдэлээс хамгаалах нэрээр улам ихээр тэднийг зовоосон зөвлөмж байлаа.

Ямар ч үед залуу үе нь өмнөх үеэ ад үздэг нь манай улсад тогтсон хэвшил. Уг нь ахмадуудын  залуу насныхаа хөдөлмөр, хичээл зүтгэлээ шингээж бүтээсэн нийгэмд аж төрж амьдарч яваа. Хамгийн анх Франц иргэнээс халдвар илэрснийг зарлахад дотоодод анхны халдвар илрэхэд хүнсний зах, худалдааны төвүүдийн ачаалал эрс нэмэгдсэн. Нэг дор олон хүн цугларлаа, махны үнэ огцом өслөө хэмээн шуугисан. Тэнд дараалан, бөөгнөрөл үүсгэн олны хэл амны бай болон зогсож байгаа дийлэнх нь ахмадууд.”Нөөцийн мах авах гээд олон хүн цугларчээ. Зай барьсан зүйл алга. Халдвар тархчихаад байхад ямар арчаагүй юм бэ” гэсэн шүүмжлэлд өртсөн нь мөн настнууд. “Хөдөө орон нутаг руу явах иргэд шинжилгээгээ өгөх гээд зай баримталсангүй зогслоо. Энэ хүмүүсийг яах вэ” гэсний ихэнх нь өндөр настнууд байв. Энэ бол тэдний сэтгэл зүй тайван бус байгаагийн илрэл. Халдвар авчих вий гэсэн айдсыг нь үр хүүхдээ хоол ундтай, хүнстэй байлгах юмсан гэсэн хүсэл сэтгэл нь давж гарсан нь энэ. Тэдний ихэнх нь өөртөө бус үр хүүхдэдээ хүнс цуглуулж, тэдний даалгавраар яваа даа. Гэсэн атлаа үүрэг өгсөн нь нэр цэвэр үлдэж, үүргийг гүйцэтгэсэн нь олны хэл амны бай болоод дуусах шиг. Одоогийн ахмадуудын ихэнх нь социалист нийгэмд төрж, ардчилсан нийгэмд өсч, лангуун дээрээ элсэн чихрээс өөр бараагүй үеийн “бүтээгдэхүүн”.  Тэд хойч үеийнхээ сайн сайхны төлөө тэмцэж, жагсаж хүссэндээ хүрч бас чадсан. Эцэст нь хэнд ч хэрэггүй мэт хаягдсан.

 Ахмад настны сэтгэл зүй, тэднийг хэрхэн анхаарч, халамжлах талаар ганц ч хүн ам нээгээгүй атлаа 17-ноос доош градустай согтууруулах ундаа худалдаалахыг зөвшөөрөх нь ичмээр. Монголын ахмадууд архинаас хямдхан үнэлэгддэг болсны илрэл энэ. Иргэдийнхээ эрүүл мэндийг хордуулах шийдвэрээ үндэсний үйлдвэрлэл гэсэн сайхан нэрийн дор хавчуулчихаад бусад үед халамжилдаггүй юмаа гэхэд цар тахал дэгдсэн онцгой цаг үед ахмадын сэтгэл зүйг нь дэмжих ганц атугай шийдвэр гаргаж болсонгүй юу. Үгүй бол халдвар авах эрсдэлтэй бүлэг нь ахмадууд гэж тэднийг дарамтлахаа зогсооё. Тэдэнтэй ярилцаж, сэтгэл зүйг нь дэмжих, өөдрөг байлгах тал дээр үр хүүхэд нь анхаарал хандуулж, халдварын хэцүү үеийг хамтдаа даван туулъя.

Сэтгэл зүйч Я.Батхүү:  Ахмад настантай амьд харилцаа үүсгэж ярилцах нь чухал

Сүүлийн жилүүдэд дэлхий дахинаа ахмадуудын тоо эрчимтэй өсч байна гэсэн судалгаа гарсан. Бусад оронд идэр нас гэж нэрлэгддэг үе дээрээ манай улсад ахмадын тоонд орох нь нийгмээс тусгаарлагдах шалтгаан болдог. Түүнчлэн сэтгэл гутрал болон үл хайхрах нөхцлийг үр хүүхдүүд нь бүрдүүлдэгт харамсалтай. Ахмадууд сэтгэл зүй нь эмзэг болж, урдах амьдралдаа харамсах сэтгэл төрж, гутранги шинж рүү ордог. Үр хүүхдүүд нь эцэг эхийнхээ биеийн болон сэтгэл зүйн доройтлыг ойлгохгүй, үг хэл, үйлдэл, хүсэл сонирхлыг нь үл тоож, өөрсдийн хүчээр байлгахын тулд засч өөрчлөхийг эрмэлздэг.  Мөн хүүхдээ харуулж, өдөрт юу хийж байгааг нь үл хайхран, гэрийн мухар сахиулдаг. Гэтэл ахмадууд олон нийттэй харилцах, өөрийн дураар ажил хийх хүсэлтэй байдаг. “Та юу хийж байна” гэсэн ганц дуудлага тэдний сэтгэлийг сэргээдэг. Тэд эмзэг, уярамтгай, сэтгэл санааны хувьд өгөөмөр, өглөгч болдог. Гэхдээ амьд харилцаа үүсгэж харилцах нь хамгийн чухал. Хамтдаа сууж, хооллож, аяга цай уухад тэр хүнд хэрэгтэй гэдгээ мэдэрч, элдэв зүйл бодолгүй тайван байж чаддаг. Аливаа өвчин сэтгэл санаанаас шууд хамааралтай байдаг болохоор тэдэнтэй ярилцаж, ойлголцож байгаарай.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2020.12.2 ЛХАГВА № 230 (6455)

Сэдвүүд :
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Өрсөлдөөнийг хянадаг Б.Бат-Эрдэнэ тендер зарладаг компанийн ТУЗ-ийн дарга болсон нь ашиг сонирхлын зөрчлийн сонгодог жишээ
Хоолны газрууд “Меню” дамжуулахаас татгалзъя
Бие даасан хараат бус шүүх засаглал баяртай!
Сургуулийг хаасан нь эцэг эхчүүдийн ажилгүйдлийг нэмэгдүүлсэн
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
2 цагийн өмнө өмнө

МУИС-ИЙН ЗАХИРАЛ, ОЮУТАН ХОЁРЫН МЭДЭГДЭЛ

5 цагийн өмнө өмнө

Ханх суманд урьд шөнө 4.6 магнитудын хүчтэй газар хөдөлжээ

5 цагийн өмнө өмнө

Ерөнхийлөгчийн сонгуулийг зургадугаар сарын 9–нд зохион байгуулахыг дэмжлээ

5 цагийн өмнө өмнө

А.Амбасэлмаа: 10 хүнээс илэрсэн. 2735 хүн хоёрдогч хавьтлаар гэрийн хяналтад байна

5 цагийн өмнө өмнө

Өрсөлдөөнийг хянадаг Б.Бат-Эрдэнэ тендер зарладаг компанийн ТУЗ-ийн дарга болсон нь ашиг сонирхлын зөрчлийн сонгодог жишээ

5 цагийн өмнө өмнө

Дохагийн тэмцээнээс юу харагдав

5 цагийн өмнө өмнө

COVID-19: Шинэ хувилбарын B.1.1.7 вирус судлаачдыг айлгаж байна

5 цагийн өмнө өмнө

QR уншуулаагүй байгууллагуудын үйл ажиллагааг зогсоож эхэллээ

5 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө 7-9 градус хүйтэн байна

20 цагийн өмнө өмнө

Х.Баттулга Оюу толгой төслийн тухай бүрэн мэдээллийг ирүүлэх тухай албан тоотыг Засгийн газарт хүргүүллээ

22 цагийн өмнө өмнө

Л.Мөнхтүшиг: Сидней рүү үйлдсэн нислэгээр 270 хүн даваа гаригт ирнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Ц.Эрдэнэбаяр: АИ92 бензиний үнийг өсгөхгүй, тодорхой хугацаанд нэг түвшинд барина

1 өдрийн өмнө өмнө

Улаанбаатар-Дарханы замыг 4 эгнээ болгох ажлыг эхлүүлнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Лука Дончич өөрийн замналынхаа 28 дахь трипл даблийг гүйцэтгэж алдарт Майкл Жордантой тэнцлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

МОНГОЛД БОЛСОН ГАЗАР ХӨДЛӨЛТИЙН ТУХАЙ БАРИМТ

1 өдрийн өмнө өмнө

Н.АСРАЛТ: Улсын Хоёрдугаар Төв эмнэлэгт анх удаа гуяны гадна булчингаар хэл орлуулан суулгах МЭС ЗАСЛЫГ АМЖИЛТТАЙ хийлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Өрх бүрт 1 сая төгрөгийн тэтгэлэг олгох Ерөнхийлөгчийн төслийг МАН-ын бүлэг дэмжлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Ч.Сайханбилэг: “Оюу Толгой” төслийн ЗГ-ын ажлын хэсгийн гишүүн, ЗГХЭГ-ын дэд дарга, эрхэм дүү Б.Солонгод эргэцүүлэн дайх үгс

1 өдрийн өмнө өмнө

Ц.Ганзориг: Энэ сарын сүүлээр буюу 31 нд БНСУ-аас 2 удаагийн нислэгээр иргэдээ татан авах хуваарийг баталсан

1 өдрийн өмнө өмнө

Үйл ажиллагаа нь нээгдэж байгаа аж, ахуйн нэгжүүд түр журмыг баримтална

1 өдрийн өмнө өмнө

С.Одонтуяа гишүүн Төрийн ордонд суулт зарлахаа мэдэгдэв

1 өдрийн өмнө өмнө

А.Амбасэлмаа: "Монос"-ын 25 дугаар эмийн санд батлагдсан тохиолдлоос 4 илэрлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Хоолны газрууд “Меню” дамжуулахаас татгалзъя

1 өдрийн өмнө өмнө

Европын холбоо зах зээлээсээ америк долларыг шахах арга хайж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Бие даасан хараат бус шүүх засаглал баяртай!

1 өдрийн өмнө өмнө

Энэ долоо хоногт чуулганы хуралдаанаар ямар асуудлыг хэлэлцэх вэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Үс засуулвал эд,мал арвижна

1 өдрийн өмнө өмнө

Өдөртөө багавтар үүлтэй

2 өдрийн өмнө өмнө

Д.Нарантуяа: Монгол Улсад халдварыг хүн амын нэг хувьд барих шаардлагатай

2 өдрийн өмнө өмнө

Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд болсон газар хөдлөлтийг 3D-ээр дүрсэлжээ

САНАЛ БОЛГОХ
1 өдрийн өмнө өмнө

Ч.Сайханбилэг: “Оюу Толгой” төслийн ЗГ-ын ажлын хэсгийн гишүүн, ЗГХЭГ-ын дэд дарга, эрхэм дүү Б.Солонгод эргэцүүлэн дайх үгс

2021-01-13 өмнө

Б.Энх-Амгалан: Аж ахуй эрхэлж байсныхаа оронд хөлсний ажилчин болсон нь дээр юм байна

2021-01-13 өмнө

Сиксерс нэмэлт цагт Хитийг буулгаж авлаа

2021-01-13 өмнө

УЕПГ: С.Баярын АНУ дахь хөрөнгийг хураан авах ажил үргэлжилж байна

2021-01-13 өмнө

Жеймс Харден: Гэвч нөхцөл байдал буруугаар эргэчихээд байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Өрх бүрт 1 сая төгрөгийн тэтгэлэг олгох Ерөнхийлөгчийн төслийг МАН-ын бүлэг дэмжлээ

2 өдрийн өмнө өмнө

Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд болсон газар хөдлөлтийг 3D-ээр дүрсэлжээ

2021-01-15 өмнө

А.Амбасэлмаа: 16854 хүнд PCR шинжилгээ хийхэд 12 хүний шинжилгээнд коронавирус илэрсэн

2021-01-14 өмнө

С.Баяраас зургаа, С.Баярцогтоос дөрвөн тэрбум төгрөгийг улсын орлого болгов

2021-01-13 өмнө

Хакүхо М.Даваажаргал эдгэрч эмнэлгээс гарчээ

2021-01-13 өмнө

Г.Алтанабагана торгуулийн тойрогт барилдана

2021-01-14 өмнө

Б.Пүрэвдаваа: Ардчилсан намд түр зуурын үл ойлголцол л үүсээд байна

2021-01-13 өмнө

ХСҮТ мэс засалд ашиглах өндөр үнэтэй хэрэгслийн өртгийн 25 хувийг иргэдээс авах шийдвэрээ цуцаллаа

2021-01-15 өмнө

Сургуулийг хаасан нь эцэг эхчүүдийн ажилгүйдлийг нэмэгдүүлсэн

2021-01-13 өмнө

Өнөөдөр Дохагийн дэвжээнд манай улсаас хоёр тамирчин барилдана

2021-01-14 өмнө

“Рио Тинто” компани “Оюу толгойн” хөрөнгө оруулалтын гэрээг цуцлахаа мэдэгдлээ

2021-01-12 өмнө

Г.Одбаяр дэлхийн аварга Японы Соичи Хашимотод ялагдаж тэмцээнээ өндөрлүүллээ

2021-01-14 өмнө

Т.Ням-Очир: Оюутнууд монгол бичгийн хичээлийг намраас судалж эхэлнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Ц.Ганзориг: Энэ сарын сүүлээр буюу 31 нд БНСУ-аас 2 удаагийн нислэгээр иргэдээ татан авах хуваарийг баталсан

2021-01-13 өмнө

Вакцинд эхний ээлжинд хамрагдах хүмүүсийн судалгааг гаргаж байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Д.Нарантуяа: Монгол Улсад халдварыг хүн амын нэг хувьд барих шаардлагатай

2021-01-13 өмнө

Сан байгуулж, хандив татсан Соёлын дэд сайдаа яах гэж байна, Ерөнхий сайд аа?!

2021-01-16 өмнө

Өнгөрсөн шөнө зам тээврийн осол гарсан байна

2021-01-15 өмнө

“30 настай Ш.Урьханы бүтээл удахгүй уншигчдад хүрнэ”

2021-01-15 өмнө

Доха Мастерс 2021 тэмцээний цэвэр ялалтуудын бичлэг

2021-01-12 өмнө

Хөл хорио суларлаа, хариуцлагатай байя

2021-01-15 өмнө

QR ашиглалт хангалтгүй байгаа ААН-үүдийн үйл ажиллагааг зогсооно

2021-01-12 өмнө

“Доха Мастерс 2021” тэмцээний хоёр дахь өдөр манай улсаас 5 бөх барилдана

2021-01-15 өмнө

“Сахилгын хорооны гишүүдийг УИХ томилсноор шүүх засаглал хараат болно”

2021-01-12 өмнө

Б.Ганхайч тэмцээнээ өндөрлүүллээ

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.