• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Д.Амарбаясгалан “ам”-аа ажил болгох уу?!

Ирэх оны төсвийг ид хэлэлцэж байна. Энэ төсөв цаг сайхан үеийнх шиг зарцуулалт байхгүй. Харин төсвийн хэмнэлт ихээр яригдаж байна. Тэгэхээр байгаагаа хяналттай зарцуулна гэсэн үг. Ерөнхийдөө ирэх онд монголчууд “төсвийн хүрээнд бүсээ чангалж” өнжих юм байна. Ингэхээс ч аргагүй бололтой. Ковид, дайнаас улбаатай дэлхийн эдийн засгийн уналттай холбоотойгоор ийм төсөв “зохиосон” бололтой. Үнэхээр ч дэлхийн нөхцөл сайнгүй байна. Ам.долларын ханшийн галзуурлыг ганцхан манайх биш арлын Япон хүртэл амсав. Тэнд ганц ам.доллар 154 иентэй тэнцжээ.

Ийм учраас Засгийн газар яагаад ийм юм “зохиохдоо” тулсаныг эрхэм гишүүд нь ойлговол зохилтой аж. Гэхдээ гишүүдийн олонх нь ойлгож байгаа харагдана. Харин өмнө ажиллаж байсан салбартаа дүрсэн хуруу гараа татаж чаддаггүй, төсвөөр дамжуулж олон тэрбум төгрөг оруулаад түүнээсээ зооглож суудаг зарим нэг гишүүн бухимдалтай байна. “...Сангийн мөнгө хаачив” гээд л уурлаж нэхээд, хэвлэлээр ч яриад сүйд болов. Мэргэжлийн нэр хүндээрээ гишүүн болсон, залгуулаад төсөл нэрээр төсвөөс туугаад сурчихсан тэр мэт гишүүдийг давруулсаар ирсэн нь л манай төсөв яаж хийгддэг байсны том нотолгоо юм л даа.

Ер нь бол зарим гишүүний зоогийг бэлддэг төсөл, сангуудын мөнгө байтугай тойрогтоо нэхсэн хөрөнгө оруулалтуудыг ч ирэх оны төсөвт суулгаагүй юм байна. Гэхдээ “...Стратегийн ач холбогдол бүхий төслүүдийг ямар ч улстөржилт, эсэргүүцлийг үл тоож хэрэгжүүлнэ” гэдгээ Ерөнхий сайд хэлэв. Учир нь энэ төсвийн гол агуулга нь шинээр, зураг төсөвгүй хөрөнгө оруулалтыг хойш тавьж, чухал бүтээн байгуулалтуудыг хийх юм байна.

Гэвч манай улсад ялангуяа дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтууд маш чухал байгаад байдаг. Төр хөнжлийнхөө хэрээр төсөвтөө суулгаад явж байх шиг байгаа юм. Тэгвэл үүнийг өөрөөр шийдэх гарц гаргалгаа олдсон бололтой. ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн хэлсэн “...Төр хувийн хэвшлээ дэмжинэ. Тэдэнтэй өрсөлдөхгүй”, “...Иргэн, аж ахуйн нэгждээ саад болдоггүй төр, улс орныг бий болгоно” гэсэн нь ажил болж мэдэхээр болсон байна. Засаг, төр энэ талаар яриад эхэлсэн талаар томоохон бизнэсмэнүүд яриад эхэлжээ. Тодруулбал, төр томоохон бизнесмэнүүддээ чухал шаардлагатай дэд бүтцийн төслүүдээ концесс ч юм уу, ямар нэг хэлбэрээр даатгачихна. Тэд бусдыг нь хийчихнэ. Өөрөөр хэлбэл, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн хэлсэн логикоор хийх нь гэсэн яриа хөөрөө бизнесийнхэн дунд нэвт явж байна.

Ер нь бол Монголд авто замын бодлого, төмөр замын бодлого гэж бий. Гэхдээ түүнд төр хэтэрхий орчихсон. Төргүйгээр нэг см зам ч явахгүйгээр хийчихсэн. Бас тэр нь зохион байгуулалтгүй бол яадгийг Дарханы замаас тод харлаа. Мөн ч их хохирлыг монголчууд тэндээс амссан даа. Авто замаас гадна төмөр замын асуудал бас нэн чухал юм. Ерөнхийдөө замууд баригдаж чадвал тээвэр ложистикийн хүндрэлээс гарна. Үүсээд байгаа эдийн засгийн механик хүндрэлүүд шууд арилна.

Тиймээс авто зам, төмөр замуудаа хувийн хэвшилдээ даатгавал Монгол хожно. Мэдээж, тэдэнд өөрсдийн эрх ашиг бий. Томоохон орд эзэмшигчид төмөр замаа, тээвэрлэгчид авто замаа төвөггүй барьчихна. Ер нь тэгээд томоохон бизнесмэнүүдэд компаниудад гаднын хөрөнгө оруулалт татах “асуудал” биш л дээ. Яг үнэндээ гаднын хөрөнгө оруулагчдын хувьд төрөөсөө илүү нэр хүндтэй, итгэл даасан бизнесмэн манайд олон бий. Ганцхан жишээ сөхөхөд, хоёр жилийн өмнө Монгол Улс бондын хүүгээ төлж чадахгүйдээ тулж байхад нэг бизнесмэн Сингапураас мөнгө босгож өрнөөс гаргаж байсан түүх бий. Иймэрхүү л чадалтай бизнесмэнүүд шүү дээ.

Тэдний зарим нь аль хэдийнэ төмөр зам, авто зам, өөр том том бүтээн байгуулалтын ТЭЗҮ, зураг төслөө хийчихсэн, консорциум болж оролцох гаднын компанитайгаа гэрээ хэлцэл хийчихсэн, хөрөнгө оруулалтаа татахад бэлдчихжээ. Гэсэн ч нөгөөх л төр маань гацаа үүсгэчихээд байдаг аж.

Монгол Улс төмөр замын зүүн, баруун, босоо гээд хэд хэдэн чиглэлийн бүтээн байгуулалт хийнэ. “...Хэн хийх вэ” гэнгүүт нөгөө л нууц санхүүжилтээр төмөр зам барьсан туршлагатай банкны эзний нэр дуулддаг аж. Энэ мэт төрийн тендерийг баруун солгойгүй авагчид үе үед яаж ийгээд л төрөөд байдаг бололтой юм. Дээрээс нь төрийн нэрээр бизнесмэнүүдийг шантаажилж суудаг нөхдүүд байна. Тухайлбал, төмөр замын тендерийг хариуцсан Монголын төмөр зам гэдэг төрийн компани дээр том даргын нэр барьж удирдах албан тушаалд суусан улаан авлигачин нөхөр бий. “...Тендерт оролцъё” гээд ТЭЗҮ-гээ бариад очсон хувийн хэвшлийнхнийг эрэг боолт шиг чангалж суудаг байгаа юм. Бас Өмнөговиос машинаар нүүрс зөөж Чойрт авчраад, буцааж вагоноор урагш нь гаргадаг нэг том улстөрчтэй холбогддог гадаад нэртэй компани бий. Тэр компанийн жолооч нар байсгээд л “...Халтар огцор, Халтар огцор” гээд Зам тээврийн яамны үүдэнд зогсож байдаг даа. Яагаад гэхээр нүүрсээ шороон замаар тээвэрлээд байгаа нь болохгүй байна гээд яам нь зогсоочихдог. Ингээд байхаар нь мань компани тэр хэл амыг дарах гээд авто зам барих ТЭЗҮ хийж, хамтрагчаа олоод, санхүүжилтээ оруулаад иржээ. Жил дамнаж байгаа юм байна. Харамсалтай нь, зөвшөөрөл өгдөггүй гэнэ. Ингээд яриад байвал түмэн жишээ байна.

Төр хувийн хэвшил хоёр нь хамтраад хөгждөг зарим улсын талаар Харвардын их сургуульд докторын зэрэг хамгаалж, сургуулийнхаа Эдийн засгийн судлаачдын багт зөвлөхөөр ажиллаж байсан туршлагатай Канадын Саймон Прайзерийн их сургуулийн зөвлөх профессор Эрик Веркер хэдэн жилийн өмнө Монголд ирэхдээ ярьж өгч байв. Тэгэхдээ “...Дубай, Хятад, Аргентин, Пакистан зэрэг улсууд хувийн хэвшил, үндэсний биенесмэнүүдээ дэмжсэнээр улс орных нь хөгжилд шууд нөлөөлж, эдийн засгийн эерэг хандлагууд үүссэн” гэсэн байдаг.

Угтаа, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн “ам” ажил хэрэг болох юм бол бизнесмэнүүдэд эдийн засгийн эрх чөлөө нь болох юм. Улс ч төсвөө ноололгүй хөгжинө. Монголын үндэсний бизнесмэнүүд ингэж үзэж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ АРАВДУГААР САРЫН 12. ЛХАГВА ГАРАГ. № 198 (6930)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Жагсаалтын гишүүдийн ХОМ
Хангайн бүсийн нөхөн сонгуульд хэн хэн нэр дэвших вэ?
“Тойргийн 15 тэрбум”-аар тогтолцоогоо солих уу?!
“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Д.Амарбаясгалан “ам”-аа ажил болгох уу?!

Ирэх оны төсвийг ид хэлэлцэж байна. Энэ төсөв цаг сайхан үеийнх шиг зарцуулалт байхгүй. Харин төсвийн хэмнэлт ихээр яригдаж байна. Тэгэхээр байгаагаа хяналттай зарцуулна гэсэн үг. Ерөнхийдөө ирэх онд монголчууд “төсвийн хүрээнд бүсээ чангалж” өнжих юм байна. Ингэхээс ч аргагүй бололтой. Ковид, дайнаас улбаатай дэлхийн эдийн засгийн уналттай холбоотойгоор ийм төсөв “зохиосон” бололтой. Үнэхээр ч дэлхийн нөхцөл сайнгүй байна. Ам.долларын ханшийн галзуурлыг ганцхан манайх биш арлын Япон хүртэл амсав. Тэнд ганц ам.доллар 154 иентэй тэнцжээ.

Ийм учраас Засгийн газар яагаад ийм юм “зохиохдоо” тулсаныг эрхэм гишүүд нь ойлговол зохилтой аж. Гэхдээ гишүүдийн олонх нь ойлгож байгаа харагдана. Харин өмнө ажиллаж байсан салбартаа дүрсэн хуруу гараа татаж чаддаггүй, төсвөөр дамжуулж олон тэрбум төгрөг оруулаад түүнээсээ зооглож суудаг зарим нэг гишүүн бухимдалтай байна. “...Сангийн мөнгө хаачив” гээд л уурлаж нэхээд, хэвлэлээр ч яриад сүйд болов. Мэргэжлийн нэр хүндээрээ гишүүн болсон, залгуулаад төсөл нэрээр төсвөөс туугаад сурчихсан тэр мэт гишүүдийг давруулсаар ирсэн нь л манай төсөв яаж хийгддэг байсны том нотолгоо юм л даа.

Ер нь бол зарим гишүүний зоогийг бэлддэг төсөл, сангуудын мөнгө байтугай тойрогтоо нэхсэн хөрөнгө оруулалтуудыг ч ирэх оны төсөвт суулгаагүй юм байна. Гэхдээ “...Стратегийн ач холбогдол бүхий төслүүдийг ямар ч улстөржилт, эсэргүүцлийг үл тоож хэрэгжүүлнэ” гэдгээ Ерөнхий сайд хэлэв. Учир нь энэ төсвийн гол агуулга нь шинээр, зураг төсөвгүй хөрөнгө оруулалтыг хойш тавьж, чухал бүтээн байгуулалтуудыг хийх юм байна.

Гэвч манай улсад ялангуяа дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтууд маш чухал байгаад байдаг. Төр хөнжлийнхөө хэрээр төсөвтөө суулгаад явж байх шиг байгаа юм. Тэгвэл үүнийг өөрөөр шийдэх гарц гаргалгаа олдсон бололтой. ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн хэлсэн “...Төр хувийн хэвшлээ дэмжинэ. Тэдэнтэй өрсөлдөхгүй”, “...Иргэн, аж ахуйн нэгждээ саад болдоггүй төр, улс орныг бий болгоно” гэсэн нь ажил болж мэдэхээр болсон байна. Засаг, төр энэ талаар яриад эхэлсэн талаар томоохон бизнэсмэнүүд яриад эхэлжээ. Тодруулбал, төр томоохон бизнесмэнүүддээ чухал шаардлагатай дэд бүтцийн төслүүдээ концесс ч юм уу, ямар нэг хэлбэрээр даатгачихна. Тэд бусдыг нь хийчихнэ. Өөрөөр хэлбэл, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн хэлсэн логикоор хийх нь гэсэн яриа хөөрөө бизнесийнхэн дунд нэвт явж байна.

Ер нь бол Монголд авто замын бодлого, төмөр замын бодлого гэж бий. Гэхдээ түүнд төр хэтэрхий орчихсон. Төргүйгээр нэг см зам ч явахгүйгээр хийчихсэн. Бас тэр нь зохион байгуулалтгүй бол яадгийг Дарханы замаас тод харлаа. Мөн ч их хохирлыг монголчууд тэндээс амссан даа. Авто замаас гадна төмөр замын асуудал бас нэн чухал юм. Ерөнхийдөө замууд баригдаж чадвал тээвэр ложистикийн хүндрэлээс гарна. Үүсээд байгаа эдийн засгийн механик хүндрэлүүд шууд арилна.

Тиймээс авто зам, төмөр замуудаа хувийн хэвшилдээ даатгавал Монгол хожно. Мэдээж, тэдэнд өөрсдийн эрх ашиг бий. Томоохон орд эзэмшигчид төмөр замаа, тээвэрлэгчид авто замаа төвөггүй барьчихна. Ер нь тэгээд томоохон бизнесмэнүүдэд компаниудад гаднын хөрөнгө оруулалт татах “асуудал” биш л дээ. Яг үнэндээ гаднын хөрөнгө оруулагчдын хувьд төрөөсөө илүү нэр хүндтэй, итгэл даасан бизнесмэн манайд олон бий. Ганцхан жишээ сөхөхөд, хоёр жилийн өмнө Монгол Улс бондын хүүгээ төлж чадахгүйдээ тулж байхад нэг бизнесмэн Сингапураас мөнгө босгож өрнөөс гаргаж байсан түүх бий. Иймэрхүү л чадалтай бизнесмэнүүд шүү дээ.

Тэдний зарим нь аль хэдийнэ төмөр зам, авто зам, өөр том том бүтээн байгуулалтын ТЭЗҮ, зураг төслөө хийчихсэн, консорциум болж оролцох гаднын компанитайгаа гэрээ хэлцэл хийчихсэн, хөрөнгө оруулалтаа татахад бэлдчихжээ. Гэсэн ч нөгөөх л төр маань гацаа үүсгэчихээд байдаг аж.

Монгол Улс төмөр замын зүүн, баруун, босоо гээд хэд хэдэн чиглэлийн бүтээн байгуулалт хийнэ. “...Хэн хийх вэ” гэнгүүт нөгөө л нууц санхүүжилтээр төмөр зам барьсан туршлагатай банкны эзний нэр дуулддаг аж. Энэ мэт төрийн тендерийг баруун солгойгүй авагчид үе үед яаж ийгээд л төрөөд байдаг бололтой юм. Дээрээс нь төрийн нэрээр бизнесмэнүүдийг шантаажилж суудаг нөхдүүд байна. Тухайлбал, төмөр замын тендерийг хариуцсан Монголын төмөр зам гэдэг төрийн компани дээр том даргын нэр барьж удирдах албан тушаалд суусан улаан авлигачин нөхөр бий. “...Тендерт оролцъё” гээд ТЭЗҮ-гээ бариад очсон хувийн хэвшлийнхнийг эрэг боолт шиг чангалж суудаг байгаа юм. Бас Өмнөговиос машинаар нүүрс зөөж Чойрт авчраад, буцааж вагоноор урагш нь гаргадаг нэг том улстөрчтэй холбогддог гадаад нэртэй компани бий. Тэр компанийн жолооч нар байсгээд л “...Халтар огцор, Халтар огцор” гээд Зам тээврийн яамны үүдэнд зогсож байдаг даа. Яагаад гэхээр нүүрсээ шороон замаар тээвэрлээд байгаа нь болохгүй байна гээд яам нь зогсоочихдог. Ингээд байхаар нь мань компани тэр хэл амыг дарах гээд авто зам барих ТЭЗҮ хийж, хамтрагчаа олоод, санхүүжилтээ оруулаад иржээ. Жил дамнаж байгаа юм байна. Харамсалтай нь, зөвшөөрөл өгдөггүй гэнэ. Ингээд яриад байвал түмэн жишээ байна.

Төр хувийн хэвшил хоёр нь хамтраад хөгждөг зарим улсын талаар Харвардын их сургуульд докторын зэрэг хамгаалж, сургуулийнхаа Эдийн засгийн судлаачдын багт зөвлөхөөр ажиллаж байсан туршлагатай Канадын Саймон Прайзерийн их сургуулийн зөвлөх профессор Эрик Веркер хэдэн жилийн өмнө Монголд ирэхдээ ярьж өгч байв. Тэгэхдээ “...Дубай, Хятад, Аргентин, Пакистан зэрэг улсууд хувийн хэвшил, үндэсний биенесмэнүүдээ дэмжсэнээр улс орных нь хөгжилд шууд нөлөөлж, эдийн засгийн эерэг хандлагууд үүссэн” гэсэн байдаг.

Угтаа, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн “ам” ажил хэрэг болох юм бол бизнесмэнүүдэд эдийн засгийн эрх чөлөө нь болох юм. Улс ч төсвөө ноололгүй хөгжинө. Монголын үндэсний бизнесмэнүүд ингэж үзэж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ АРАВДУГААР САРЫН 12. ЛХАГВА ГАРАГ. № 198 (6930)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Нийслэл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Гадаад харилцаа
  • •Нийтлэл
  • •Фото мэдээ
  • •Засгийн газар
  • •ММ-ын тодруулга
  • •Сагсанбөмбөг
  • •E-Sport
  • •Сонгууль
  • •Бөхийн төрлүүд
  • •Гэмт хэрэг
  • •Уул уурхай
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Улсын Онцгой Комисс
ХУРААХ
Язгууртан, нүүдэлчдийн 2000...
Л.Оюун-Эрдэнийн рейтингийг...

Д.Амарбаясгалан “ам”-аа ажил болгох уу?!

ДАМДИН-ОЧИР 2022-10-12
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Д.Амарбаясгалан “ам”-аа ажил болгох уу?!

Ирэх оны төсвийг ид хэлэлцэж байна. Энэ төсөв цаг сайхан үеийнх шиг зарцуулалт байхгүй. Харин төсвийн хэмнэлт ихээр яригдаж байна. Тэгэхээр байгаагаа хяналттай зарцуулна гэсэн үг. Ерөнхийдөө ирэх онд монголчууд “төсвийн хүрээнд бүсээ чангалж” өнжих юм байна. Ингэхээс ч аргагүй бололтой. Ковид, дайнаас улбаатай дэлхийн эдийн засгийн уналттай холбоотойгоор ийм төсөв “зохиосон” бололтой. Үнэхээр ч дэлхийн нөхцөл сайнгүй байна. Ам.долларын ханшийн галзуурлыг ганцхан манайх биш арлын Япон хүртэл амсав. Тэнд ганц ам.доллар 154 иентэй тэнцжээ.

Ийм учраас Засгийн газар яагаад ийм юм “зохиохдоо” тулсаныг эрхэм гишүүд нь ойлговол зохилтой аж. Гэхдээ гишүүдийн олонх нь ойлгож байгаа харагдана. Харин өмнө ажиллаж байсан салбартаа дүрсэн хуруу гараа татаж чаддаггүй, төсвөөр дамжуулж олон тэрбум төгрөг оруулаад түүнээсээ зооглож суудаг зарим нэг гишүүн бухимдалтай байна. “...Сангийн мөнгө хаачив” гээд л уурлаж нэхээд, хэвлэлээр ч яриад сүйд болов. Мэргэжлийн нэр хүндээрээ гишүүн болсон, залгуулаад төсөл нэрээр төсвөөс туугаад сурчихсан тэр мэт гишүүдийг давруулсаар ирсэн нь л манай төсөв яаж хийгддэг байсны том нотолгоо юм л даа.

Ер нь бол зарим гишүүний зоогийг бэлддэг төсөл, сангуудын мөнгө байтугай тойрогтоо нэхсэн хөрөнгө оруулалтуудыг ч ирэх оны төсөвт суулгаагүй юм байна. Гэхдээ “...Стратегийн ач холбогдол бүхий төслүүдийг ямар ч улстөржилт, эсэргүүцлийг үл тоож хэрэгжүүлнэ” гэдгээ Ерөнхий сайд хэлэв. Учир нь энэ төсвийн гол агуулга нь шинээр, зураг төсөвгүй хөрөнгө оруулалтыг хойш тавьж, чухал бүтээн байгуулалтуудыг хийх юм байна.

Гэвч манай улсад ялангуяа дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтууд маш чухал байгаад байдаг. Төр хөнжлийнхөө хэрээр төсөвтөө суулгаад явж байх шиг байгаа юм. Тэгвэл үүнийг өөрөөр шийдэх гарц гаргалгаа олдсон бололтой. ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн хэлсэн “...Төр хувийн хэвшлээ дэмжинэ. Тэдэнтэй өрсөлдөхгүй”, “...Иргэн, аж ахуйн нэгждээ саад болдоггүй төр, улс орныг бий болгоно” гэсэн нь ажил болж мэдэхээр болсон байна. Засаг, төр энэ талаар яриад эхэлсэн талаар томоохон бизнэсмэнүүд яриад эхэлжээ. Тодруулбал, төр томоохон бизнесмэнүүддээ чухал шаардлагатай дэд бүтцийн төслүүдээ концесс ч юм уу, ямар нэг хэлбэрээр даатгачихна. Тэд бусдыг нь хийчихнэ. Өөрөөр хэлбэл, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн хэлсэн логикоор хийх нь гэсэн яриа хөөрөө бизнесийнхэн дунд нэвт явж байна.

Ер нь бол Монголд авто замын бодлого, төмөр замын бодлого гэж бий. Гэхдээ түүнд төр хэтэрхий орчихсон. Төргүйгээр нэг см зам ч явахгүйгээр хийчихсэн. Бас тэр нь зохион байгуулалтгүй бол яадгийг Дарханы замаас тод харлаа. Мөн ч их хохирлыг монголчууд тэндээс амссан даа. Авто замаас гадна төмөр замын асуудал бас нэн чухал юм. Ерөнхийдөө замууд баригдаж чадвал тээвэр ложистикийн хүндрэлээс гарна. Үүсээд байгаа эдийн засгийн механик хүндрэлүүд шууд арилна.

Тиймээс авто зам, төмөр замуудаа хувийн хэвшилдээ даатгавал Монгол хожно. Мэдээж, тэдэнд өөрсдийн эрх ашиг бий. Томоохон орд эзэмшигчид төмөр замаа, тээвэрлэгчид авто замаа төвөггүй барьчихна. Ер нь тэгээд томоохон бизнесмэнүүдэд компаниудад гаднын хөрөнгө оруулалт татах “асуудал” биш л дээ. Яг үнэндээ гаднын хөрөнгө оруулагчдын хувьд төрөөсөө илүү нэр хүндтэй, итгэл даасан бизнесмэн манайд олон бий. Ганцхан жишээ сөхөхөд, хоёр жилийн өмнө Монгол Улс бондын хүүгээ төлж чадахгүйдээ тулж байхад нэг бизнесмэн Сингапураас мөнгө босгож өрнөөс гаргаж байсан түүх бий. Иймэрхүү л чадалтай бизнесмэнүүд шүү дээ.

Тэдний зарим нь аль хэдийнэ төмөр зам, авто зам, өөр том том бүтээн байгуулалтын ТЭЗҮ, зураг төслөө хийчихсэн, консорциум болж оролцох гаднын компанитайгаа гэрээ хэлцэл хийчихсэн, хөрөнгө оруулалтаа татахад бэлдчихжээ. Гэсэн ч нөгөөх л төр маань гацаа үүсгэчихээд байдаг аж.

Монгол Улс төмөр замын зүүн, баруун, босоо гээд хэд хэдэн чиглэлийн бүтээн байгуулалт хийнэ. “...Хэн хийх вэ” гэнгүүт нөгөө л нууц санхүүжилтээр төмөр зам барьсан туршлагатай банкны эзний нэр дуулддаг аж. Энэ мэт төрийн тендерийг баруун солгойгүй авагчид үе үед яаж ийгээд л төрөөд байдаг бололтой юм. Дээрээс нь төрийн нэрээр бизнесмэнүүдийг шантаажилж суудаг нөхдүүд байна. Тухайлбал, төмөр замын тендерийг хариуцсан Монголын төмөр зам гэдэг төрийн компани дээр том даргын нэр барьж удирдах албан тушаалд суусан улаан авлигачин нөхөр бий. “...Тендерт оролцъё” гээд ТЭЗҮ-гээ бариад очсон хувийн хэвшлийнхнийг эрэг боолт шиг чангалж суудаг байгаа юм. Бас Өмнөговиос машинаар нүүрс зөөж Чойрт авчраад, буцааж вагоноор урагш нь гаргадаг нэг том улстөрчтэй холбогддог гадаад нэртэй компани бий. Тэр компанийн жолооч нар байсгээд л “...Халтар огцор, Халтар огцор” гээд Зам тээврийн яамны үүдэнд зогсож байдаг даа. Яагаад гэхээр нүүрсээ шороон замаар тээвэрлээд байгаа нь болохгүй байна гээд яам нь зогсоочихдог. Ингээд байхаар нь мань компани тэр хэл амыг дарах гээд авто зам барих ТЭЗҮ хийж, хамтрагчаа олоод, санхүүжилтээ оруулаад иржээ. Жил дамнаж байгаа юм байна. Харамсалтай нь, зөвшөөрөл өгдөггүй гэнэ. Ингээд яриад байвал түмэн жишээ байна.

Төр хувийн хэвшил хоёр нь хамтраад хөгждөг зарим улсын талаар Харвардын их сургуульд докторын зэрэг хамгаалж, сургуулийнхаа Эдийн засгийн судлаачдын багт зөвлөхөөр ажиллаж байсан туршлагатай Канадын Саймон Прайзерийн их сургуулийн зөвлөх профессор Эрик Веркер хэдэн жилийн өмнө Монголд ирэхдээ ярьж өгч байв. Тэгэхдээ “...Дубай, Хятад, Аргентин, Пакистан зэрэг улсууд хувийн хэвшил, үндэсний биенесмэнүүдээ дэмжсэнээр улс орных нь хөгжилд шууд нөлөөлж, эдийн засгийн эерэг хандлагууд үүссэн” гэсэн байдаг.

Угтаа, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн “ам” ажил хэрэг болох юм бол бизнесмэнүүдэд эдийн засгийн эрх чөлөө нь болох юм. Улс ч төсвөө ноололгүй хөгжинө. Монголын үндэсний бизнесмэнүүд ингэж үзэж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ АРАВДУГААР САРЫН 12. ЛХАГВА ГАРАГ. № 198 (6930)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийтлэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Жагсаалтын гишүүдийн ХОМ
Хангайн бүсийн нөхөн сонгуульд хэн хэн нэр дэвших вэ?
“Тойргийн 15 тэрбум”-аар тогтолцоогоо солих уу?!
“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан

Сэтгэгдэл байхгүй байна.
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
11 цагийн өмнө өмнө

Цагдаагийн камерын хяналтын төвийн барилга угсралтын ажил дууслаа

11 цагийн өмнө өмнө

Эмээлт эко аж үйлдвэрийн парк төслийн ДЦС, бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн нээлттэй тендерийг зарлалаа

11 цагийн өмнө өмнө

Улаанбаатар хотын дулаан хангамжид схемийн өөрчлөлт хийнэ

11 цагийн өмнө өмнө

2026 оны төсөв хүний хөгжил, боловсролыг дэмжих төсөв байх ёстойг Ерөнхий сайд онцлоод иргэд, татвар төлөгчдийн саналыг тусгахыг үүрэг болгов

13 цагийн өмнө өмнө

МИАТ компани агаарын хөлөг ахин нэгийг нэмж авлаа

13 цагийн өмнө өмнө

The MongolZ баг Team Vitality багт хожигдлоо

14 цагийн өмнө өмнө

Б.Одбаяр: Энэ онд нийслэлийн хэмжээнд 44 байршилд авто зам шинэчилнэ, 37 байршил дээр ажил дууссан

14 цагийн өмнө өмнө

Б.Бат-Ундрах: Зүүн 4 замаас Офицерын тойрог хүртэлх явган замын ажлыг есдүгээр сарын 1-нээс өмнө дуусгана

14 цагийн өмнө өмнө

Ази, Европыг холбосон тээврийн гүүр: Манай улсын эзлэх байр суурь

14 цагийн өмнө өмнө

Жагсаалтын гишүүдийн ХОМ

14 цагийн өмнө өмнө

Адууны өв соёлоо дэлхийд дархалсан монголчууд

14 цагийн өмнө өмнө

Т.Даваадалай: Нийтийн эзэмшлийн талбайг хувьдаа ашиглаж буй зөрчлүүдийг арилгаж, явган замыг стандартад нийцүүлж байна

14 цагийн өмнө өмнө

Энхтайваны гүүрний доор хэсэгт 1100 метр борооны ус зайлуулах шугам угсралтын ажил эхэллээ

14 цагийн өмнө өмнө

Вьетнам улстай авлига, албан тушаалын гэмт хэрэг болон хар тамхи, мансууруулах бодистой тэмцэх чиглэлээр хамтран ажиллана

14 цагийн өмнө өмнө

Парламентын дарга нарын дэлхийн 6-р бага хурал эхэллээ

14 цагийн өмнө өмнө

Үс засуулвал өнгө зүс сайжирна

14 цагийн өмнө өмнө

Бага зэргийн бороо орно

1 өдрийн өмнө өмнө

Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яам: Улсын хэмжээнд шатахууны нөөц болон импортын үйл ажиллагаа хэвийн үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Увс аймгийн түүхт 100 жилийн ойн баяр наадамд УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн мэндчилгээг танилцууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Найруулагч Жеймс Камероны "Аватар: Гал ба үнс" киноны трэйлер цацагдлаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Дунд гол дагуу 11.1 км урт талбайг цэвэрлэж, 68.3 тонн хог хаягдлыг төвлөрсөн хогийн цэгт хүргүүлэв

1 өдрийн өмнө өмнө

Нийтийн эзэмшлийн 28 байршилд төлбөртэй зогсоол барих ажил үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

The MongolZ-ын залуус Team Vitality багтай өнөөдөр 22:00 цагаас тоглоно

1 өдрийн өмнө өмнө

Н.Номтойбаяр: Бөх байлах гэж бэл бэнчингээрээ бусадтай уралдсангүй

1 өдрийн өмнө өмнө

Ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай орон сууцыг буулгаж, шинээр 108 айлын орон сууц барьж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

“Токи аппликейшн дэх зээлийн эрхийг нь нэмэгдүүлнэ хэмээн залилжээ”

1 өдрийн өмнө өмнө

Хамтран зээлдэгч гэж хэн бэ

1 өдрийн өмнө өмнө

АН-аас Ерөнхийлөгчид горилогчдын “жагсаалт”-аас З.Энхболд хасагдав уу?

1 өдрийн өмнө өмнө

Хангайн бүсийн нөхөн сонгуульд хэн хэн нэр дэвших вэ?

1 өдрийн өмнө өмнө

“Эрдэнэс Тавантолгой” нүүрсээ шууд гэрээгээр арилждаг болох уу?

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-25 өмнө

116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ

2025-07-25 өмнө

Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна

2025-07-24 өмнө

Газарчны уулзвараас "Цайз 16"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-24 өмнө

Нисдэг тэргээр алба хаагчдыг түймрийн голомтод хүргэлээ

2025-07-25 өмнө

Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа

2025-07-25 өмнө

“…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ

2025-07-25 өмнө

Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана

2025-07-24 өмнө

Газрын ховор элемент ба өрсөлдөөн

2025-07-24 өмнө

ТЭЗҮ-ийг холбогдох яамдын мэргэжлийн зөвлөлөөр батлууллаа

2025-07-24 өмнө

Тэмээтэй хөшөөний уулзвараас Зайсангийн гүүр хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-24 өмнө

Гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас гэрлэлт цуцлуулах нэхэмжлэл гаргасан бол...

2025-07-24 өмнө

Э.Т, Ц.С, Л.А нарыг яллагдагчаар татсан байна

2025-07-24 өмнө

Н.Отгонбаяр: Ногоон байгууламж хариуцсан ажилчдын цалинг 3-3.5 сая төгрөг болгоно

2025-07-24 өмнө

Намьянжугийн гудамжнаас Халдвартын эцэс хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-25 өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй хөхөгчин хонь өдөр

2025-07-24 өмнө

Саппорогийн уулзвараас Баруун 4 зам хүртэлх явган замыг шинэчлэх ажил үргэлжилж байна

2025-07-25 өмнө

Туулын хурдны замын газар чөлөөлөлтөд 115 нэгж талбараас өнөөдрийн байдлаар 15 нэгж талбарт газар дүйцүүлэн олгоод байна

2025-07-25 өмнө

Эмомали Рахмон: Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн энэ айлчлал харилцаа, хамтын ажиллагааг урагшлуулахад жинтэй хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байна

2025-07-25 өмнө

Улаанбаатар Амазонс багийн эмэгтэйчүүд Францын Орлейнс багтай хасагдах шатанд тоглоно

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүхэд Тажикистан Улсын Мажлиси Намояндогон-ы дарга Идизода Файзали бараалхлаа

2025-07-25 өмнө

Тажикистан-Монголын анхны бизнес форум боллоо

2025-07-25 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 21-23 хэм дулаан байна

2025-07-25 өмнө

Жүдо бөхийн Улаанбаатарын “Их дуулга” тэмцээн өнөөдөр эхэлнэ

2025-07-25 өмнө

У.Хүрэлсүх: “Чингис хаан” үндэсний музей болон Тажикистан Улсын Үндэсний музей соёлын өвийг судлан хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэх хамтын ажиллагааны үндсийг тавьсанд сэтгэл хангалуун байна

2025-07-24 өмнө

“FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсыг төлөөлж хоёр баг өрсөлдөнө

2025-07-24 өмнө

У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмон нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ

2025-07-24 өмнө

“FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсын шигшээ баг хасагдлаа

2025-07-24 өмнө

COP17 бага хуралд гадаадын 7-10 мянган зочин, төлөөлөгч оролцоно гэж төлөвлөжээ

2025-07-24 өмнө

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийг албан ёсоор угтлаа

2025-07-25 өмнө

Монгол, Тажикистаны харилцаа, хамтын ажиллагааны баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурлаа

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.