• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



М.Отгончимэг: Нэг ч иргэнийг орхигдуулахгүй байх зарчмаар явуулын үйлчилгээг үзүүлж байна

Дорноговь аймгийн ЗДТГ-ын Эрүүл мэнд, спорт, жендэрийн бодлого хариуцсан ахлах мэргэжилтэн М.Отгончимэгтэй ярилцлаа.

-Дорноговь аймгийн Эрүүл мэндийн газар хэчнээн хүнд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг хүргэн ажиллаж байна вэ. 2016 онд ямар ажлыг гүйцэтгэв?

-Манай аймгийн хэмжээнд нийт 84 эрүүл мэндийн байгууллага, 1000 гаруй эмч, эмнэлгийн ажилчин 66.6 мянга гаруй хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг үзүүлэн ажилладаг. Тодруулбал, хоёр нэгдсэн эмнэлэг, нэг сум дундын эмнэлэг, 12 сумын эрүүл мэндийн төв, 15 өрхийн эрүүл мэндийн төв, дөрвөн хувийн хэвшлийн эмнэлэг, 14 үүдэн эмнэлэг, зургаан эмийн сан, эм ханган нийлүүлэх байгууллага, хоёр халдваргүйтгэлийн газар, хоёр хувийн лабротори гурван сувилал гэсэн нийт 84 байгууллага орон нутгийнхаа иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг тасралтгүй хүргэн ажиллаж байна. Хүний нөөцийн хувьд их эмч, эх баригч, сувилагч, багийн эмч, бусад мэргэжилтэн, ажилчид гэсэн нийт 1000 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй ажилладаг. Үүнээс их эмч 230 орчим, сувилагч 225, эх баригч 24, багийн  эмч 34 бий. Өнгөрсөн жилтэй харьцуулахад, боловсон хүчний тоо тодорхой хэмжээгээр нэмэгдсэн хэдий ч зарим эмнэлэгт орон тоо хангалттай хэмжээнд биш. Түүнээс гадна хувийн хэвшилд 200 гаруй эмнэлгийн мэргэжилтэн ажилладаг. Гэхдээ эмч, эмнэлгийн мэргэжлтнүүдийн боловсон хүчин дутагдалтай. Бид 2016 онд өөрсдийн нөөц бололцоог ашиглан иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг тасралтгүй үзүүлэн ажиллалаа. Ер нь хүн амын дунд амьсгалын замын тогтолцоо, бөөр, шээс бэлгийн замын болон ослоос үүдэлтэй гэмтэл, хордлого, гадны шалтгаантай үр дагавар, хоол боловсруулах эрхтний эмгэг, цусны эргэлтийн тогтолцоо зэрэг өвчлөл зонхилж байна. Мөн нас баралтын тэргүүлэх шалтгаанд цусны эргэлтийн тогтолцоо, зүрх судасны эмгэгүүд ордог. Энэ төрлийн өвчний улмаас иргэд амиа алдах тохиолдол их байгаа юм. Түүнчлэн амьсгалын замын өвчлөл, осол гэмтэл, хордлого, хоол боловсруулах эрхтний эмгэг нас баралтын шалтгаан болох боллоо. Аймгийн эрүүл мэндийн салбарт тулгамдаж буй асуудал олон бий. Тэр дундаа сүүлийн үед зам тээврийн осол болон ямар нэгэн ослоос үүдэлтэй гэмтэл ихэссэн. Дорноговь аймагт бусад аймгийг бодвол дэд бүтэц, зам тээвэр харьцангуй хөгжсөн. Үүнээс үүсэлтэй зам тээврийн осол, зам тээврийн ослоор гэмтэл авсан иргэд нэмэгдэх болсон. Мөн яаралтай түргэн тусламжийн тасаг байгуулагдаж, стандартын дагуу ажиллаж байна. Гэвч хүн хүчний хувьд дутагдалтай талууд бий. Тухайлбал, иргэдэд хүрч үйлчлэх эмч, сувилагчийн тоо хүрэлцдэггүй байх жишээтэй. Ялангуяа сувилагч хүрэлцдэггүй. Яаралтай түргэн тусламжийн тасаг байгуулагдсанаар маш олон эерэг үр дүн гарч байгаа. Нас баралтын хувь буурсан, дуудлагын тоо багассан гэх мэтчилэн дурьдвал олон. Эндээс харахад, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний хүртээмж илүү сайжирсан. 2016 он Дорноговь аймгийн эрүүл мэндийн салбарынхны хувьд онцлох зүйл олон байлаа. Бидний ажлын үр дүн тодорхой хэмжээгээр гарсан гэж бодож байна. 2016 онд манай аймаг эрүүл мэндийн үзүүлэлтээрээ улсын хэмжээнд шилдгээр шалгарлаа. Мөн сүүлийн 2-3 жилд аймгийн хэмжээнд эхийн эндэгдэл гараагүй. Төрөлтийн хэмжээ харьцангуй нэмэгдлээ. Ер нь нэг үеэ бодвол аймгийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чанар, хүртээмж сайжирсан учраас нялхсын болон эхийн эндэгдэл буурсан үзүүлэлттэй байгаа.

-Аймгийн төвд ихэнх бүтээн байгуулалт өрнөдөг. Тэр бүр суманд чиглэсэн бодлогын хэрэгжилт тийм ч сайн байдаггүй. Ер нь сумын эрүүл мэндийн төв болон өрхийн эрүүл мэндийн төвийн боловсон хүчин хэр хүрэлцээтэй байна вэ?

-Сумын эрүүл мэндийн төв, өрхийн эрүүл мэндийн төвийн боловсон хүчний хүрэлцээ харилцан адилгүй л дээ. Зарим суманд эмчийн тоо хангалттай. Гэтэл эсрэгээрээ зарим сумдад эмч хүрэлцэхгүй байх жишээтэй. Тиймээс бид уг асуудлыг шийдэх зорилгоор боловсон хүчнээ бодлогоор бэлтгэж байна. Аймгийн Засаг дарга сумдуудтайгаа эрүүл мэндийн салбарын хүрээнд гэрээ байгууллаа. Гэрээнд эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөцийг бодлогоор бэлтгэх талаар заасан. Мэдээж бэлтгэж буй хүмүүсийнхээ сургалтын төлбөрөөс эхлээд ажиллах орчин, амьдрах орон байрыг сум, орон нутгаас гаргадаг байхаар гэрээндээ тусгасан. Энэхүү гэрээ хэрэгжиж эхэлснээр залуус хөдөө орон нутагт тогтвор суурьшилтай ажиллана.  Түүнээс гадна аймгийн хэмжээнд өнгөрсөн онд 12 төрлийн 1742 халдварт өвчний тохиолдол бүртгэгдсэн. Амьсгалын замын халдвар, сүрьеэ, бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол 2016 онтой харьцуулахад өссөн үзүүлэлттэй байна. Дорноговь аймаг хөдөлгөөнт хүн ам ихтэй. Зам тээвэр, дэд бүтэц хөгжсөн, хилийн боомттой учраас хүмүүсийн хөдөлгөөн тасралтгүй үргэлжилдэг. Үүнээс шалтгаалаад бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол ихэсч байна л даа. Нэг талаас хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн байгууллага ажиллаж буй нь нэгдсэн эмнэлэгт ирэх ачааллыг хуваалцаж байна. Бид эргээд хувийн эмнэлгүүддээ шаардлага тавих, тусгай зөвшөөрөл олгох зэрэгт анхаарал хандуулж, өндөр шалгуурыг тавьдаг. Хэчнээн хувийн эмнэлэг нэгдсэн эмнэлгийн ачааллыг хуваалцаж, хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг хүргэдэг ч бид тусгай зөвшөөрөл олгох талаар маш нухацтай ханддаг. Яагаад гэвэл энэ салбар эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг иргэдэд шууд хүргэх учраас тэр. Үйлчилгээгээ илүү чанартай хүргэх талаар зөвлөж ажилладаг.

-Хилийн зурвас дагуух аймаг учраас гадаад харилцаагаа өргөжүүлэхэд анхаарч ажилладаг болов уу гэж бодож байна. Гадаад харилцааны хүрээнд ямар ажил хийж байна вэ?

-Дорноговь аймаг БНХАУ-ын Эрээн хоттой хил залган оршдог. Тиймээс ч бид урд хөрштэйгөө хамтын ажиллагаатай байхыг илүүд үздэг. Одоогоор ӨМӨЗО-ны Хөх хотын Олон улсын монгол эмнэлэгтэй хамтран ажиллаж байна. Хамтын ажиллагааны хүрээнд уламжлалт анагаах, бариа заслын чиглэлээр эхний удаа 10 хүнийг сургалаа. Эдгээр эмч, мэргэжилтнүүд маань Олон улсын монгол эмнэлэгт долоо хоногийн турш ажиллангаа суралцсан. Хөх хотын эмнэлэг уламжлалт бариа засал, нөхөн сэргээх эмчилгээг яаж хийдгийг харж, өөрсдөө ажилласан. Практик давамгайлсан сургалт учраас илүү үр дүнтэй болсон. Эхнээсээ сум, өрхийн эмнэлэгтээ тэргүүн туршлага болгон хэрэгжүүлсэн үр дүн гараад байна. Энэ сургалтад зөвхөн улсын гэлтгүй хувийн хэвшлийн эмнэлгийн эмч нар ч хамрагдсанаара давуу талтай. Бид дараагийн ээлжийн сургалтад хамрагдах хүмүүсийнхээ нэрсийг гаргалаа. Хоёрдугаар ээлжийн багийнхан удахгүй сургалтдаа хамрагдана. Мөн эхний сургалтад хамрагдсан эмч нараас нэг санаачилга гарсан. Сургалтын хугацааг сунгаж өгөхийг хүссэн. Учир нь өөрийн биеэр суралцаж, эмнэлгийн үйл ажиллагаатай танилцахад долоо хоногийн хугацаа бага байна. Сурч мэдэх зүйлс олон байсан гэж бидэнд уламжилсан. Тиймээс бид энэ талаар Хөх хотын Олон улсын монгол эмнэлгийн удирдлагатай ярилцаж үзнэ. Мөн ӨМӨЗО-ны Бугат-Дархан муу мянган холбоот хошууны эмнэлэгтэй хамтран ажиллах санал тавьсан. Манай эрүүл мэндийн байгууллагын дарга өөрийн биеэр эмнэлгийнх нь үйл ажиллагаатай танилцаж, гэрээ хийх хүсэлт илгээсэн. Одоогоор хариу ирээгүй байна. Хэрвээ хамтран ажиллах гэрээ хийгдвэл эмч мэргэжилтнүүдээ шат дараатай сургалтад хамруулахаар төлөвлөөд байна. Түүнээс гадна ОХУ-ын эмнэлэгт хамтран ажиллах саналаа явууллаа. Гадаад харилцаан дахь хамтын ажиллагаанаас гадна төслийн хүрээнд хэд хэдэн ажил хийгдсэн. Тухайлбал, Азийн хөгжлийн банкны хөрөнгө оруулалтаар аймгийн цусны төвийг иж бүрэн тохижууллаа. Мөн эмнэлгийн хог хаягдал ариутгалын хэсгийг засварлаж байна. Одоогоор тоног, төхөөрөмж ирсэн. Удахгүй ашиглалтад орно. Ингэснээр эмнэлгийн хог хаягдлыг зориулалтын дагуу устгаж, халдваргүйжүүлэлтийн асуудал шийдэгдэх юм. Түүнчлэн ДЭМБ-тай хамтран Эрүүл мэндийн салбарын төрөөс баримтлах бодлогыг ИТХ-аар оруулж батлууллаа.  Ер нь үндэсний хөтөлбөрүүдийн хүрээнд дэд хөтөлбөр боловсруулж аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт эрүүл мэндийн чиглэлээр 43 заалтыг оруулсан. Энэ хүрээнд аймгийн эрүүл мэндийн дэд хөтөлбөрүүд ч боловсруулагдаж байна. Өнгөрсөн хугацаанд бид гурван хөтөлбөр батлуулсан. Нэгдүгээрт, “Элэг бүтэн Дорноговь” дэд хөтөлбөрийг баталсан. Мөн аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт “Эрүүл шүд” аяны тухай тусгасан байдаг. Тиймээс энэхүү аяныг хэрэгжүүлнэ. Дэд хөтөлбөрүүд үйл ажиллагааны төлөвлөгөөтэйгөө гараад ирэхээр хаана ямар үйл ажиллагаа явуулах нь тодорхой болно. Дэмжээд ирэхээр нэлээд үйл ажиллагааны чиглэлүүд гарчихна.

-Хилтэй залгаа аймаг учраас ямар нэгэн халдварт өвчлөл хүн амын дунд тархах магадлалтай юм байна шүү дээ?

-Энэ талаар бид олон үйл ажиллагааг зохион байгуулж, арга хэмжээ авч ажилладаг. Би дээр хэлсэнчлэн манай аймаг дэд бүтэц хөгжсөн, хөдөлгөөнт хүн ам ихтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад дотоодын иргэд дамжин урт болон богино хугацаагаар дамжин өнгөрдөг. Энэ их хөдөлгөөнийг дагаад зам тээврийн осол, амьсгалын болон замын өвчлөл их тохиолддог. Гэхдээ бид тухайн өвчлөлийг бууруулахад чиглэсэн бодлого боловсруулж, хөтөлбөр хэрэгжүүлэн ажиллаж байна. Удахгүй яамнаас орчны эрүүл мэндийн хөтөлбөр батлагдана. Яамны бодлоготойгоо уялдуулан дэд хөтөлбөрөө гаргадаг учраас одоогоор бид хүлээж байна.

-Нийт 66 мянга гаруй хүн амд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг хүргэдэг гэлээ. Түүнээс гадна танай аймгаар дамжин өнгөрч буй иргэд эмнэлгийн тусламж авна. Ер нь тоног төхөөрөмж хэр хүрэлцээтэй байна вэ. Түргэн тусламжийн тасагт гэхэд машин хэрэгтэй шүү дээ. Мөн сүүлийн үед аймгуудад бүсийн оношлогооны төв, гемодиализын тасаг байгуулагдаж байна. Танай аймагт бий юу?

-Аймгийн хэмжээнд хоёр нэгдсэн эмнэлэг бий. Нэг нь аймгийн төвд, нөгөөх нь Замын-Үүд суманд байдаг. Гемодиализын аппарат байдаг. Гэхдээ аппаратын тоог нэмэгдүүлэх шаардлагатай. Гемодиализын эмчилгээ авах шаардлагатай иргэдийн тоо ч нэмэгдэж байна. Үүнээс болж эмчилгээ авахыг хүссэн хүмүүстэй цаг алдалгүй тусламж үзүүлэхэд аппарат хүрэлцдэггүй.

-Түргэн тусламжийн машины хувьд?

-Сум болон өрхийн эмнэлгүүдийн автомашин хүрэлцдэггүй. Энэ талаар судалгаа хийхэд, одоо ашиглаж буй машины ихэнх нь насжилт хэтэрсэн, сэлбэг нь элэгдэж, муудсан байна билээ.  Тиймээс Эрүүл мэндийн яаманд хүсэлт явуулсан. Ялангуяа нэгдсэн эмнэлгүүдэд хэвтрийн өвчтнийг тээвэрлэх зориулалтын эмнэлгийн автомашин хэрэгтэй. Одоогийн байдлаар фургон, 69 зэрэг автомашинаар л дуудлаганд явж байгаа. Үнэнийг хэлэхэд, яаралтай тусламж үзүүлэх болоход тэр машинууд чинь хэцүү шүү дээ. Хүчилтөрөгч өгөх шаардлагатай боллоо гэхэд тоног төхөрөөмж хангалтгүй байх жишээний. Магадгүй замдаа эрсдэл үүсэхийг үгүйсгэхгүй шүү дээ. Хөдөө сумын эмнэлгийн машин элэгдэл, хорогдолд орчихсон. Жишээлбэл, Мандал сум өөрийн гэсэн онцлогтой. Аймгийн төвөөс хол, зам нь хад асга ихтэй. Түүнээс болж машиных нь дугуй тэсдэггүй зэрэг асуудал гардаг. Гэхдээ аймгийн Засаг дарга 2017 он гарснаас хойш эхний ээлжинд аймгийн төв дэх дөрвөн өрхийн эмнэлгийн автомашины засварыг мөнгийг шийдвэрлэсэн. Нэг эмнэлэгт нь нэг сая 500 мянган төгрөг өглөө. Цаашид зарим эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийг шийдэж өгөхөөр төлөвлөсөн.

-Зарим хүмүүс улсын эмнэлэгт хэвтэснээс хувийн эмнэлэгт хэвтсэн нь дээр гэдэг. Энэ шалтгаанаа “Улсын эмнэлэгт үнэгүй хэвтдэг ч байсхийгээд л тийм эм авч ир, ийм дусал аваад ир гэдэг. Хувийн эмнэлэгт хэвтсэнтэй ялгаагүй зардал гарна” гэж тайлбарладаг. Хөдөө орон нутгийн эмнэлгийн эм ханган нийлүүлэлт, эмийн хүрэлцээ хэр байдаг вэ?

-Нэгдсэн эмнэлгүүд тендэр зарлаж, эмийнхээ хангалтыг авдаг. Манай аймаг бас нэгэн онцлогтой. Тэр  нь юу гэхээр, орон нутгийн өмчит эм эргэлтийн сан гэж бий. Энэ сан сумын эрүүл мэндийн төвийг эмээр хангах үүрэгтэй. Бусад аймагт орон нутгийн өмчит эм ханган нийлүүлэх сан байдаггүй. Уг сан маань бүрэн эрхийнхээ хүрээнд тендэр зарлаж, эмээ авдаг. Дараа нь сумынхаа эрүүл мэндийн төвүүдэд нийлүүлдэг. Ийм зарчмаар ажилладаг учраас эм тасрах тохиолдол бага. Яах вэ, зарим тохиолдолд хөдөө орон нутагт эм хангалтгүй байх тохиолдол гардаг. Захиалсан эм нь нэр төрлөөрөө байхгүй, татан авч чадаагүй гэх зэрэг асуудал үүсдэг. Бид эм эргэлтийн сангийн үйл ажиллагаагаа сумын эрүүл мэндийн төвийн үйл ажиллагаатай уялдуулан гэрээ хэлэлцээр хийж ажиллахаар төлөвлөөд байна.

-Гемодиализын аппарат ажиллаж байгаа гэлээ. Энэ аппарат өөрөө урсгал зардал өндөртэй байдаг. Маш үнэтэй шингэн ашигладаг. Түүнийг хэрхэн зохицуулж байна вэ?

-Асуудал бий. Урсгал зардлыг нэгдсэн эмнэлэг өөрсдөө зохицуулдаг. Гемодиализын аппаратнаас гандан дурангийн хоёр том аппарат маань эвдэрсэн. Яам руу хүсэлт явуулж нэгнийх нь асуудлыг шийдвэрлүүллээ. Эндээ засах боломж байхгүй. Засварын төлбөр өндөр үнэтэй.

-Завсартай холбогдуулж нэг зүйлийг асууя. Эмнэлгийн байгууллагын нэг амин сүнс нь техникийн ажилчид. Тухайн эмнэлгийн тоног төхөөрөмж хэвийн ажиллах нь техникийн ажилчдаас хамааралтай байдаг. Энэ хүмүүсийг бэлтгэх талаар ямар ажил хийж байна. Одоо ажиллаж байгаа хүмүүс нь мэргэжлийнх үү?

-Одоогийн ажиллаж буй хүн эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийн инженер гэдэг мэргэжлээр төгсөөгүй. Гэхдээ техникийн мэргэжилтэй хүн. Манай улсад ШУТИС энэ төрлийн мэргэжилтнийг бэлтгэж байгаа ч орон нутагт ирж ажиллах залуус ховор байна. Тиймээс энэ төрлийн мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх зайлшгүй шаардлагатай. Бид хүний нөөцийн төлөвлөгөөндөө бодлогоор оруулсан. Ихэнхдээ хуучин ажиллаж байсан техникч нар маань ажиллаж байна. Зарим том тоног төхөөрөмжийг засварлахаар бол улсын эмнэлгүүдээс зөвлөгөө авдаг. Хэрвээ тоног төхөөрөмжөө өгч явуулах шаардлагатай бол өгч явуулаад засдаг. Эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөц сайн байж тодорхой хэмжээгээр үр дүн нь гарна гэж боддог. Одоогоор салбарын хүний нөөцийн бодлогын баримт бичгийг боловсруулаад байна. Өөрөөр хэлбэл, бодлогын баримт бичгийн хүрээнд аймагт ямар мэргэжлийн хүн дутагдалтай байгааг тооцож гаргасан гэсэн үг. Мөн сүүлийн үед эмнэлгийн эмч, мэргэжилтнүүд ёс зүйн алдаа гаргаж байна. Үүнтэй холбоотой санал гомдол ч ирсэн. Дорноговь аймгийн эрүүл мэндийн салбарын хувьд ёсзүй, харилцаа хандлагатаа анхаарч ойрхон зайтай олон сургалтыг зохион байгуулж байна.

-Нарийн мэргэжлийн эмч нар хөдөө орон нутагт дутагдалтай байдаг шүү дээ. Танай аймгийн хувьд ямар мэргэжлийн эмч илүү шаардлагатай байна вэ?

-Аль ч аймагт адилхан байгаа болов уу. Манай аймагт эрэгтэйчүүдийн эмч дутагдалтай байдаг. Энэ хүрээнд нэг хүнийг бэлтгэж байгаа. Ер нь жендэрийн асуудалтай холбоотойгоор үргэлж эмэгтэйчүүдэд анхаардаг. Наад зах нь гэхэд эмэгтэйчүүдийн эмнэлэг олон байдаг шүү дээ. Харин эрэгтэйчүүдийн эмнэлэг цөөхөн. Тиймээс нийт өвчлөлийн ихэнх хувийг эрчүүд  эзэлдэг. Ялангуяа хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцоо, элэг цөсний  эмгэгийн өвчлөл их бий. Тиймээс эрэгтэйчүүдийн эмчийг бэлтгэх зайлшгүй шаардлагатай юм байна гэдэг үүднээс нэг хүнийг сургаж байна. Мөн дүрс оношлогоо, компьютер тоног төрөөмж дээр ажиллах эмч бид бэлдэх хэрэгтэй. Нярайн эмч, эх барих эмч ч дутагдалтай болоод байна.  Хоёр эмч маань  шилжчихсэн. Нэмээд  хэлэхэд, аймгийн Засаг даргын зүгээс цаг үетэй холбоотой өвчлөлүүдэд их дэмжлэг үзүүлдэг. Эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудал, өвчлөлийн дэгдэлт гарах, вакцинжуулалт хийхэд маш нааштайгаар шийдэж өгдөг. Өөрөөр хэлбэл, эрүүл мэндийн салбараа маш дэмжиж ажилладаг. Манай аймгийн хувьд алслагдсан сум, багуудад хэнийг ч орхигдуулахгүй байх зарчим баримталдаг. Энэ улсын хэмжээнд эрүүл мэндийн салбарын гол уриа болсон. Энэ хүрээнд малчдад эмнэлгийн тусламж үйлчилгээх хүргэх үүднээс явуулын үзлэгийг эрчимжүүлсэн. Оторт байгаа малчин, хөдөө байгаа хүүхдийг ч орхигдуулахгүй байх үүднээс явуулын үзлэгийг хийж байна.

-Хөдөө орон нутгийн ихэнх эмнэлгийн барилга хуучирсан байдаг. Танай аймагт эмнэлгийн барилга байгууламжийн бүтээн байгуулалтын ажил өрнөж байна уу?

-Удаан хүлээлгэсэн төрөх эмнэлгийн асуудал шийдэгдэх шатандаа орсон. Мөн Замын-Үүд суманд 100 ортой эмнэлгийн барилгын асуудал шийдэгдэх шатандаа ороод байна. Түүнчлэн аймгийн төвд VI багт иргэдийн хөгжлийн төвийг байгуулна. Тэр төв дотроо нэг өрхийн эмнэлгтэй байх юм. Бүтээн байгуулалтын ажил нь эхэлчихсэн.

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
Сэтгэгдэл үлдээх
  • Цагаар
  • Таалагдсан
  • Цагаар
    • Цагаар
    • Таалагдсан
  • 2023-06-06
    erohtracun1988
    https://www.quia.com/profiles/james338le https://git.acwing.com/0qlv/crack/-/issues/66 https://www.quia.com/profiles/robertl186 https://git.fsz53.de/4l8nq/q745/-/issues/22 https://www.quia.com/profiles/bobjensen https://www.quia.com/profiles/m576carroll https://www.quia.com/profiles/t1493b https://git.acwing.com/cv64/crack/-/issues/30 https://gitlab.fhi.mpg.de/b942/download/-/issues/72 https://gitlab.fhi.mpg.de/0yra/download/-/issues/43 https://git.allthefallen.moe/z9vn/download/-/issues/19 https://git.fsz53.de/d6l8l/n93r/-/issues/34 https://www.quia.com/profiles/rortiz451 https://www.pinterest.com/rvugnus https://gitlab.socmedica.dev/1xajr/0unv/-/issues/13 https://www.quia.com/profiles/walterplacencia https://www.quia.com/profiles/pamelamu138 https://git.fsz53.de/cd53q/59tu/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/4bel/download/-/issues/67 https://teaching.csap.snu.ac.kr/22b0/download/-/issues/3 https://www.quia.com/profiles/ascoleman327 https://git.fsz53.de/tu52l/iz10/-/issues/41 https://git.fsz53.de/j1a0l/ns43/-/issues/54 https://gitlab.openmole.org/0acuh/y0qk/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/pr9a/download/-/issues/3 https://git.acwing.com/0j5g/crack/-/issues/58 https://git.fsz53.de/hw82a/ev7b/-/issues/35 https://teaching.csap.snu.ac.kr/8xmz/download/-/issues/26 https://git.allthefallen.moe/r5il/download/-/issues/3 https://gitlab.fhi.mpg.de/56ag/download/-/issues/32 https://gitlab.socmedica.dev/e847y/gs6r/-/issues/58 https://git.fsz53.de/hw82a/ev7b/-/issues/59 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ry3j/download/-/issues/10 https://git.acwing.com/wx3f/crack/-/issues/14 https://teaching.csap.snu.ac.kr/39zj/download/-/issues/5 https://www.quia.com/profiles/marciat212 https://www.tumblr.com/auto-keyboard-crack-om https://www.tumblr.com/core-keygen-e1 https://git.fsz53.de/wl5vd/m3lm/-/issues/20 https://git.fsz53.de/3uhiy/87qf/-/issues/60 https://gitlab.openmole.org/t562d/hx5k/-/issues/15 https://gitlab.openmole.org/v1qma/6ai7/-/issues/2 https://git.fsz53.de/h7176/77q1/-/issues/55 https://git.fsz53.de/n9pw1/8u2p/-/issues/59 https://git.allthefallen.moe/4al0/download/-/issues/21 https://gitlab.fhi.mpg.de/71p7/download/-/issues/40 https://www.quia.com/profiles/aprilwi154 https://teaching.csap.snu.ac.kr/f1xp/download/-/issues/5 https://gitlab.socmedica.dev/ds2ym/91v0/-/issues/45 https://www.quia.com/profiles/brichardson554 (212.107.27.148)
    ·
    • 2023-06-04
      kettephova1987
      https://www.quia.com/profiles/je318strickland https://gitlab.socmedica.dev/0z6f3/6mtd/-/issues/40 https://teaching.csap.snu.ac.kr/g7wz/download/-/issues/7 https://git.fsz53.de/3zc92/x2to/-/issues/43 https://gitlab.socmedica.dev/2ic9f/y95e/-/issues/37 https://www.quia.com/profiles/davidtalley https://www.pinterest.com/myx7yny https://git.acwing.com/i960/crack/-/issues/33 https://gitlab.socmedica.dev/0otps/7xns/-/issues/59 https://git.fsz53.de/vo3er/4ke1/-/issues/40 https://gitlab.fhi.mpg.de/o471/download/-/issues/58 https://git.fsz53.de/vd4pj/yc7k/-/issues/25 https://git.acwing.com/3kq8/crack/-/issues/64 https://www.quia.com/profiles/an568mitchell https://www.quia.com/profiles/laura409johnson https://git.fsz53.de/v4qk5/y83a/-/issues/42 https://gitlab.socmedica.dev/97clg/nt0s/-/issues/69 https://git.fsz53.de/w0i9z/4cyi/-/issues/23 https://www.quia.com/profiles/doclark551 https://git.acwing.com/5xys/crack/-/issues/47 https://gitlab.fhi.mpg.de/21bq/download/-/issues/26 https://www.quia.com/profiles/marissape273 https://www.quia.com/profiles/garyastill https://git.acwing.com/mj1f/crack/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/11l8/download/-/issues/67 https://www.quia.com/profiles/r174evans https://www.quia.com/profiles/penorris https://www.quia.com/profiles/nikkiha377 https://www.pinterest.com/jackobjacks https://gitlab.socmedica.dev/bh1xf/q5ym/-/issues/1 https://www.quia.com/profiles/dusavage https://gitlab.fhi.mpg.de/3ajh/download/-/issues/61 https://gitlab.fhi.mpg.de/w4o4/download/-/issues/35 https://git.acwing.com/h6r8/crack/-/issues/5 https://gitlab.openmole.org/a9yjl/6fdr/-/issues/27 https://git.allthefallen.moe/d8e8/download/-/issues/8 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ur99/download/-/issues/3 https://git.acwing.com/ai9e/crack/-/issues/47 https://gitlab.fhi.mpg.de/8wns/download/-/issues/24 https://www.quia.com/profiles/brandy213re https://www.quia.com/profiles/sandraza194 https://teaching.csap.snu.ac.kr/q9eb/download/-/issues/21 https://git.fsz53.de/n4bqr/49m9/-/issues/7 https://www.quia.com/profiles/lanan528 https://git.acwing.com/53bl/crack/-/issues/62 https://gitlab.fhi.mpg.de/j4p1/download/-/issues/5 https://git.fsz53.de/z3rtm/5oyr/-/issues/17 https://gitlab.openmole.org/a57hy/4g58/-/issues/9 https://www.tumblr.com/iobit-driver-booster-pro-a9 https://gitlab.openmole.org/gj1jt/39fp/-/issues/33 (212.107.27.106)
      ·
      • 2023-06-02
        counnidather1980
        https://gitlab.openmole.org/3lfks/9r4k/-/issues/33 https://www.tumblr.com/revit-keygen-kt https://git.fsz53.de/a8zq7/0h9y/-/issues/9 https://teaching.csap.snu.ac.kr/1g1j/download/-/issues/40 https://gitlab.socmedica.dev/f1us3/9jpz/-/issues/33 https://www.pinterest.com/user_qpxc https://gitlab.socmedica.dev/57b32/c4b8/-/issues/9 https://git.fsz53.de/sr5aa/e9uk/-/issues/35 https://git.allthefallen.moe/8r71/download/-/issues/33 https://gitlab.socmedica.dev/j94c0/ax79/-/issues/40 https://www.quia.com/profiles/ad278silva https://www.quia.com/profiles/alisha315 https://git.fsz53.de/5s1zy/2cvb/-/issues/33 https://www.pinterest.com/kjzmavao https://www.quia.com/profiles/j434dionne https://gitlab.socmedica.dev/jd7mf/td22/-/issues/1 https://gitlab.fhi.mpg.de/2ec1/download/-/issues/52 https://www.quia.com/profiles/brycewood https://issuu.com/action-backup-crack-hfsz https://gitlab.socmedica.dev/5er09/0ib3/-/issues/70 https://git.acwing.com/ft6o/crack/-/issues/3 https://git.allthefallen.moe/x1cr/download/-/issues/24 https://www.quia.com/profiles/charliepayne https://www.quia.com/profiles/ceanschaeffer https://gitlab.socmedica.dev/g0wb5/08tz/-/issues/55 https://www.quia.com/profiles/ekraft296 https://www.quia.com/profiles/darosenbaum https://www.quia.com/profiles/racheldo238 https://www.quia.com/profiles/decross197 https://git.fsz53.de/bu2z3/d03v/-/issues/65 https://git.acwing.com/8kcm/crack/-/issues/56 https://gitlab.fhi.mpg.de/3nez/download/-/issues/23 https://gitlab.openmole.org/o82ny/kh2g/-/issues/28 https://www.quia.com/profiles/am164chandler https://gitlab.openmole.org/v1qma/6ai7/-/issues/30 https://gitlab.fhi.mpg.de/06ko/download/-/issues/19 https://gitlab.openmole.org/u4b8r/9c5l/-/issues/9 https://www.quia.com/profiles/kimberly554ga https://teaching.csap.snu.ac.kr/ux5f/download/-/issues/28 https://git.fsz53.de/mh70e/4rop/-/issues/32 https://www.quia.com/profiles/repacheco https://www.pinterest.com/4yoci27 https://git.fsz53.de/ww56g/iz7x/-/issues/65 https://www.quia.com/profiles/da429chase https://gitlab.fhi.mpg.de/2vqg/download/-/issues/91 https://www.noteflight.com/profile/a9f817bb8b91cc3644395fcd58196f1756721e07 https://gitlab.fhi.mpg.de/1g4r/download/-/issues/199 https://teaching.csap.snu.ac.kr/e6bu/download/-/issues/25 https://git.acwing.com/41qh/crack/-/issues/29 https://git.acwing.com/k8p1/crack/-/issues/66 (212.107.27.59)
        ·
        • 2023-05-23
          Leigh
          https://git.acwing.com/ki0y/crack/-/issues/18 https://git.allthefallen.moe/3jow/download/-/issues/21 https://gitlab.fhi.mpg.de/h2pj/download/-/issues/4 https://gitlab.fhi.mpg.de/o74l/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/v86x/download/-/issues/8 https://git.acwing.com/5pna/crack/-/issues/16 https://gitlab.fhi.mpg.de/o77o/download/-/issues/62 https://teaching.csap.snu.ac.kr/4tu2/download/-/issues/10 https://gitlab.fhi.mpg.de/8tbt/download/-/issues/30 https://git.allthefallen.moe/l61v/download/-/issues/9 https://gitlab.fhi.mpg.de/3ajh/download/-/issues/7 https://git.acwing.com/0d96/crack/-/issues/45 https://git.allthefallen.moe/tr1w/download/-/issues/28 https://gitlab.fhi.mpg.de/zh6f/download/-/issues/85 https://gitlab.fhi.mpg.de/2vqg/download/-/issues/201 https://git.allthefallen.moe/8rg6/download/-/issues/24 https://gitlab.fhi.mpg.de/m5v3/download/-/issues/45 https://teaching.csap.snu.ac.kr/0w6k/download/-/issues/16 https://teaching.csap.snu.ac.kr/y9lo/download/-/issues/17 https://gitlab.fhi.mpg.de/tl3v/download/-/issues/38 https://gitlab.fhi.mpg.de/q5w1/download/-/issues/11 https://gitlab.fhi.mpg.de/o7iy/download/-/issues/2 https://git.allthefallen.moe/de3x/download/-/issues/6 https://gitlab.fhi.mpg.de/dr9b/download/-/issues/25 https://teaching.csap.snu.ac.kr/db20/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/wd90/crack/-/issues/23 https://git.acwing.com/8xc9/crack/-/issues/6 https://git.allthefallen.moe/1hno/download/-/issues/18 https://git.allthefallen.moe/hi5l/download/-/issues/16 https://git.acwing.com/t7kh/crack/-/issues/4 https://git.acwing.com/t8xx/crack/-/issues/5 https://gitlab.fhi.mpg.de/11l8/download/-/issues/3 https://git.allthefallen.moe/98es/download/-/issues/27 https://git.acwing.com/e8kb/crack/-/issues/18 https://gitlab.fhi.mpg.de/u801/download/-/issues/48 https://gitlab.fhi.mpg.de/u796/download/-/issues/27 https://git.acwing.com/n8ly/crack/-/issues/55 https://teaching.csap.snu.ac.kr/45yd/download/-/issues/22 https://git.acwing.com/x0ov/crack/-/issues/115 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ry3j/download/-/issues/24 https://gitlab.fhi.mpg.de/a2um/download/-/issues/20 https://gitlab.fhi.mpg.de/9eg3/download/-/issues/76 https://git.acwing.com/my5r/crack/-/issues/21 https://git.acwing.com/01pb/crack/-/issues/40 https://gitlab.fhi.mpg.de/vd9d/download/-/issues/162 https://gitlab.fhi.mpg.de/ly50/download/-/issues/77 https://git.allthefallen.moe/5jst/download/-/issues/6 https://gitlab.fhi.mpg.de/9atj/download/-/issues/57 https://gitlab.fhi.mpg.de/h36o/download/-/issues/54 https://git.acwing.com/1ufz/crack/-/issues/20 https://git.acwing.com/7ztu/crack/-/issues/48 https://gitlab.fhi.mpg.de/6r6q/download/-/issues/25 https://git.allthefallen.moe/1szw/download/-/issues/7 https://git.acwing.com/el9n/crack/-/issues/24 https://teaching.csap.snu.ac.kr/58oi/download/-/issues/9 https://gitlab.fhi.mpg.de/a2z6/download/-/issues/19 https://git.allthefallen.moe/l6ge/download/-/issues/18 https://gitlab.fhi.mpg.de/zq3z/download/-/issues/30 https://git.acwing.com/53bl/crack/-/issues/48 https://git.allthefallen.moe/z2nt/download/-/issues/5 https://git.acwing.com/z64h/crack/-/issues/30 https://git.allthefallen.moe/2cr8/download/-/issues/26 https://git.acwing.com/mz7u/crack/-/issues/33 https://gitlab.fhi.mpg.de/j4p1/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/v6gd/download/-/issues/43 https://git.acwing.com/b7v9/crack/-/issues/55 https://git.allthefallen.moe/z9vn/download/-/issues/20 https://git.allthefallen.moe/73r6/download/-/issues/21 https://git.acwing.com/2kg5/crack/-/issues/45 https://git.acwing.com/g3vo/crack/-/issues/34 https://git.acwing.com/75hi/crack/-/issues/14 https://teaching.csap.snu.ac.kr/0woj/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/5jbf/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/8b0v/crack/-/issues/2 https://gitlab.fhi.mpg.de/o6cd/download/-/issues/77 https://git.acwing.com/ze6y/crack/-/issues/37 https://git.acwing.com/18v0/crack/-/issues/8 https://git.acwing.com/8pzc/crack/-/issues/27 https://gitlab.fhi.mpg.de/4bek/download/-/issues/62 https://gitlab.fhi.mpg.de/mi5v/download/-/issues/26 https://teaching.csap.snu.ac.kr/db20/download/-/issues/13 https://git.allthefallen.moe/iz9n/download/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/41jj/download/-/issues/10 https://git.acwing.com/o9ao/crack/-/issues/25 https://teaching.csap.snu.ac.kr/n5hk/download/-/issues/13 https://git.acwing.com/2tg9/crack/-/issues/54 https://gitlab.fhi.mpg.de/5sdp/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/4ylq/crack/-/issues/32 https://git.acwing.com/4qz6/crack/-/issues/2 https://git.allthefallen.moe/m8vd/download/-/issues/25 (212.107.27.104)
          ·
          • 2018-05-03
            Зочин
            SearchХЭЛЭХ ҮГ БАЙНА АСУУЛТ БАЙНА АВТОРУУДOPINION LEADERSНЭВТРЭХБҮРТГҮҮЛЭХИЙ ЮУ УНШИЖ БАЙНА ВЭ? Монгол дахь Америк ба Хятадын амжилтын түүх  2017-4-14 FACEBOOK  37 TWITTER  0Монгол улсын ардчилал, эдийн засгийн хөгжил Америкийн амжилтын түүх буюу Америкт ашигтай эргэсэн эсвэл Хятадын талд ашигтай эргэсэн талаар Стивен Ноерпер (Dr. Steven Noerper) болон Жеффри Рийвэс (Dr.Jeffrey Reeves) гэх хоёр эрдэмтэний маргааныг орчуулан хүргэж байна. Стивен Ноепер Korea Society судалгааны байгууллагад ахлах судлаачаар ажиллаж байсан ба МУИС-д зочин профессороор ажиллаж байсан юм. Жеффри Рийвэс Аюулгүй байдал судлалын Ази номхон далайн төвийн дэд профессороор ажилладаг бөгөөд Монголд хоёр жил АНУ-ын Энхийн корпуст багшилж байсан юм. Доорх хоёр өгүүлэл 2012 онд АНУ-ын Стратеги, олон улс судлалын төвийн форумаас хэвлэгдсэн ба Монголын эдийн засгийн тогтворгүй үе эхэлсэн, гадаадын зээл хайж байсан үетэй давхцаж буй юм. Хоёр эрдэмтний хэн нь Монголын бодит байдлыг зөв зүйтэй тайлбарласан талаар шүүж болох ч маргаанаас цааш Монголын нөхцөл байдлын тухай лавшруулан бодох нь илүү чухал юм.Стивен Ноерпер: Америкт ашигтай Монголын 10 зүйлАмерикийн (олон улсын) амжилтын түүх: Ирак, Афганистанд олон сорилтууд тулгарч ямар ч сайн сайхангүй арван эхэлж байх үед Монголд оргилуун ардчилал болон хөгжин цэцэглэж буй эдийн засгаараа гайхуулж байв. Рейганы удирдлага 1986 оны Дөлгөөн санаачлагын(Modest Initiative) хүрээнд анх Монгол руу хандаж байв. Беркели их сургуулийн ази судлаач Роберт Скалапино Монголыг Америкийн оюуны газрын зурагт оруулахын тулд академик үйл ажиллагаа санаачилсан нь энэ байв. АНУ-тай харилцаагаа сайжруулсаны 20 жилийн дараа Монгол улс ардчилал болон хөгжилд бодит, баялаг хувь нэмэр оруулснаа харуулж байна. Сонирхолтой нь Клинтон, Жорж В.Буш болон Обамагийн удирдлага Монгол улстай “онцгой” харилцаатай гэдэг байв. Клинтон тэргүүн хатагтайн хувьд айлчилсан, Жорж В.Буш Монголд айлчилсан ба Монгол улсын ерөнхийлөгчийг Вашингтон хотод урьж Мянганы сорилын үйл ажиллагаанд нэгтгэсэн, дэд ерөнхийлөгч Байдэн өнгөрсөн жил айлчилсан, энэ жил төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтон айлчилж буй нь хоёр талын хамтын ажиллагааний түвшинг харуулж буй юм.Төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтоны онцолсоноор Ардчилалд шилжих Азийн загвар эрх чөлөө, хүний эрхийн универсал хандлагыг илтгэж байна. Клинтоны санаа Сингапурын ерөнхий сайд асан Ли Куан Югийн ардчилал Азийн үнэт зүйл биш гэсэн 1990-ээд оны санааг авсанд хийх хадаас болж буй юм. Солонгосын улс төрийн идэвхитэн хожим ерөнхийлөгч болсон Ким Дэ Жун тухайн үед Лигийн эсрэг маргаж ардчилал ба эдийн засгийн либералчлалыг нэг тэрэгний хоёр дугуй, зоосны хоёр тал шиг зүйл гэж байв. Монголын удирдагчид энэ хүрээг сонгож харин Клинтон үүнд тохирсон анхаарлаа хандуулсан юм.Баруун талдаа буй Төв Азийн автократ орнуудад загвар болно. Хэдийгээр Монгол улс төр, эдийн засгийн хувьд Зүүн Хойд Азитай ойрхон ч түүхэн утгаар Төв Азид нэвтрэх хаалга юм. Өнгөт хувьсгалуудын үр нөлөө буурсан, Орос сэргэж эхэлсэн, Афганистаны тэсвэртэй оршин тогтнолыг харгалзаж үзвэл энэ нь жижиг асуудал биш юм. Хэрвээ Төв Ази дахь баазууд болон Пакистаны хангамжийн корридор баталгаагүй болж эхэлвэл Монгол улс материалын, бүр чухал нь оюун санааны хувьд өөр нэгэн хувилбар болох боломжтой.Хойд Солонгосын тухай мэдээллийн эх сурвалж, түүний эдийн засгийн хөгжил цаашлаад ардчиллыг түүчээлэгч. Улаанбаатар Сөүл, Пхеньянтай хоёулантай нь харилцаатай байдгаарай онцгой юм. Хойд Солонгосын хувьд Монгол улс коммунист түүхтэй жижиг улс, он удаан итгэл даасан харилцаатай гэдэг. Улаанбаатарын хувьд Пхеньян ямар байр суурьтай вэ гэдэг нь онцгой ойлголт өгдөг. Хятадаар дамжин гарсан Хойд Солонгосын дүрвэгчид Монголд хамгийн олон тоотой байдаг нь тохиолдлын зүйл биш. Монгол тэдний хувьд Өмнөд Солонгос руу гарах гүүр болж онцгой оролцоотой байдаг. Харин илүү чухал нь тусгаарлагдсан, гөжүүд Хойд Солонгос хөгжил, эдийн засгийн тогтвортой байдлын загвар хайж буй үед Монгол хамгийн сайн сонголт юм (Хятад хэтэрхий том, Вьетнамчуудад Хойд Солонгос итгэдэггүй). Эцэст нь цөмийн зэвсэггүй бүс болохыг сонирхож буй орны хувьд цөмийн зэвсэггүй Солонгосын хойгийг дэмжиж чадах юм.Хятадад тавих чих. Хүйтэн дайн үе дан ганц Баруун-Зүүний хагаралын биш бас Хятад болон ЗХУ-ын 1962 оны халуун зөрчилд хүргэсэн өрсөлдөөний үе байв. ЗХУ Монголыг Хятадад чих тавихаар ашиглаж байсан. Орчин үеийн утгаар Монгол АНУ-ын (болон олон улсын хамтын нийгэмлэгийн) хувьд өөр аргаар Хятадад тавих чих болж чадна. Хятад хөрш орнууддаа хэрхэн хандаж байна вэ? Эдгээр орнууд Хятадын зээлийн амлалт болон хариу солилцоог хэрхэн тэнцвэржүүлж (Монгол улс 300 сая ам.долларын зээлээс нэг удаа татгалзаж байсан) байна вэ? Хятадыг тойрон хүрээлж буй орнууд дахь Клитоны айлчлалын гол зорилго нь эдгээр орнуудын бодит нөхцөл байдлыг ойлгон эдийн засаг, худалдаа болон улс төрийн харилцааны стратегийн гарцыг санал болгох юм. Хэдийгээр Хятадын хэвлэлүүд айлчлалыг АНУ-ын бүслэлт хэмээн ширүүхэн шүүмжилж байгаа ч хэрвээ үүнийг бүслэлт гэх юм бол хамгийн эелдэг хэлбэр нь юм.Орост тавих нүд. Клитон Хятад-Оросын дунд хавчуулагдсан Монголчуудын “эр зоригийн” тухай ярив. Энэ зоригийг Оросын тухай бодит ойлголт руу хөрвүүлж болно. Орос-АНУ харилцаагаа шинээр эхлүүлэх оролдлого царь/ерөнхийлөгч Путины хатуу тактикаас үүдсэн Зөвлөлтийн үеийн хагарал руу явж байгаа үед Оросын сэтгэлгээ рүү өнгийх нь чухал юм. Митт Ромнэй бидний хамгийн их аюул, заналхийлэл гэж Оросыг тодорхойлсоноор Монгол улс материаллаг болон оюун санааны утгаар Орос руу нэвтрэх хаалга болж чадна. Гол нь бидэнд аюулгүй байдал, эдийн засаг, улс төрийн шалтгаанаар Орос хэрэгтэй, Орост АНУ хэрэгтэй юм. Оросын Ази дахь хамтын ажиллагаа Солонгосын Хойг дахь аюулгүй байдлын хандлага, эрчим хүчний корридорууд эсвэл өөр ямар нэг арга хэрэгсэлээр урагшилж байна (мөн Сири болон Европ дахь пуужингаас хамгаалах систем зэрэг мухардсан асуудалд хувилбар гаргаж буй зэрэг). Баруунтай ойртсон буюу Монголын олонхи ахмад удирдагчид Орост сургууль төгссөн, Оросоор ярьдаг, Оросыг ойлгодог. Үүнийг ашиглаялдаа .   Олон улсын хариуцлагатай оролцогч. Монгол улс Ирак, Афганистанд энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд оролцсон бас Хааны эрэлд хэмээх энхийг сахиулах бэлтгэлийг зохион байгуулдаг. Ардчилсан орнуудын хурлыг олон удаа зохион байгуулсан, НҮБ-ийн хүний аюулгүй байдлын санаачлагуудыг хэрэгжүүлж ТББ-ууд цөмийн зэвсэггүй бүсээс эмэгтэйчүүдийн эрх хүртэл олон асуудлаар идэвхитэй ажилладаг. Монгол улс олон улсын форумуудад маш идэвхитэй оролцдог. Идэвхитэй гуравдагч хөршийн бодлогоор дамжуулан Монгол улс энэ форумуудын олон асуудлуудыг зохицуулах туршлагатай бөгөөд үүнд байгалийн гамшиг, халдварт өвчин, эрчим хүчний аюулгүй байдлын хямрал гээд олон асуудлууд багтана.Соёлын чухал дэмжигч. Хэдийгээр одоогийн хүн ам нь цөөн ч түүхэн болон соёлын өвөөр Монгол улс маш их нөлөөтэй. Одоогоор Британи, Франц, Германийг нийлүүлсэнтэй тэнцэх газар нутагтай ч 800 жилийн өмнө Монголын эзэнт гүрэн хамгийн том эзэнт гүрэн байсан. Монголчуудын угсаа эсвэл соёлын ул мөр Ази, Еврази даяар олдож магад. Түүхэн хийдүүдээс сэргэн мандалтын үеийн уран барилга, Занабазарын бүтээлээс орчин үеийн урлаг гээд Монгол улс өн[хориотой үг], баялаг соёлоороо гайхуулж байна.Оргилуун залуучуудын соёл болон боловсролтой ажиллах хүчин. Хийхээр амалсан эсвэл хийгдсэн гэрээнүүд дээр төвлөрсөн бизнесийн амьдралын дуулианд хэвлэл мэдээлэлийнхэн төвлөрч буй ч хүн амийн хэсэгт хөгжлийн боломжийн суурь бий. Монгол бол залуу орон (New York Times сонинд 1990-ээд онд бичсэнээр дэлхийн хамгийн залуу орон) бөгөөд олон хэлтэй, глобалчлагдсан, оргилуун залуу мэргэжилтэн, манлайлагчидтай орон юм. Ерөнхийлөгч Элбэгдорж өндөр-технологийн корридор, комьпютерт суурилсан үйлчилгээг (Энэтхэгтэй ижил) удаан хугацааны турш дэмжиж ирсэн. МУИС-ийн Олон улсын харилцааны сургуулийн шавь нар маань хэдийгээр шинэ үеийн өнгөцхөн итгэл найдвартай байсан ч дунджаар гурван хэлтэй, гайхалтай сэтгэлгээтэй байсан юм. Зөвлөлтийн үеэс үүдэн бичиг үсэг тайлагдалт өндөр түвшинд хүрсэн нь төрийн хэвлэлийн газар идэвхитэй ажиллаж, түвшингээ хадгалж чадаж байсантай холбоотой.Байгалийн эрдэс баялаг. Хамгийн их яригддаг Монголын өсөн буй үндэсний баялгийн эх сурвалжийг хамгийн сүүлд үлдээсэн юм. Монгол улс нүүрс, төмөр, зэс, алт, газрын ховор эрдэсүүд, байгалийн хий цаашлаад газрын тосны маш их талбайнуудтай. Гадны туслалцаатай олборлох чадавхитай болж хэрэгцээтэй тээврийн шугамууд байгуулж байна. Энэ шинэ баялгийг зохицуулах нь Монголын удирдлагуудад сорилт болж нийтийн болон үндэсний баялгийг хэрхэн үр дүнтэй зохицуулах талаар Чили, Норвеги зэрэг орнуудын жишээг сонирхож байна. Төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтон Гэгээн Луис (St.Louis) хотод суурилсан Пибоди Энержиг Таван Толгойн нүүрсний төсөлд (Хятадын төрийн компани түүний гол өрсөлдөгч) зүтгүүлж байсан. Economic Intelligence Unit уул уурхайн хөрөнгө оруулалт дээр суурилсан 2011 оны Монголын ДНБ-ний өсөлтийг 17,3 хувьтай гэж тооцлоо.Энэ жагсаалт Монгол улсын давуу талыг харуулж байна. Ядуурал, өсөн буй тэгш бус байдал, замбраагүй хотжилт, дэлхийн дулаарал болон хотын орчны бохирдол зэрэгт анхаархаа болиогүй. Өмнөх ерөнхийлөгчийг баривчилж Монголын олон улсын нэр хүндийг унагасан явдлыг Клинтон олон нийтийн өмнө онцлон тэмдэглээгүй (өөрийн дүгнэлтээ албан бусаар тайлбарласан). Одоо засгийн газар шинэ эвсэл байгуулахаар ажиллаж байна. Гэвч залуу ардчилал хувь хүмүүсийн мөргөлдөөнд өртдөг (19-р зууны эхэн үеийн болон түүнээс хойшхи АНУ-ын түүхийг үзнэ үү ). Бүхэлд нь харвал Монгол гайхалтай сайн байна.Доктор Жеффри Рийвэсийн (Dr.Jeffrey Reeves) хариу мэтгэснээ таван гол дүгнэлтээр танилцуулсан байна.Монгол бол Америкийн биш Хятадын амжилтын түүх. Ямар ч утгаар авч үзсэн Монголын эдийн засаг бараг бүхэлдээ Хятадаас хамааралтай. 2011 онд Монголын худалдааны хамгийн том хамтрагч Хятад болж нийт экспортийн 91%, импортын 32%-ийг бүрдүүлж байв. Хятад Монголын хамгийн том гадаадын шууд хөрөнгө оруулагч (ГШХО) болж ГШХО-ын 51%-ийг бүрдүүлж байв. Канад болон Недерланд 8% болон 6% хувьтай хоёр, гуравдугаар байрт жагсаж байна. АНУ-ын Монгол дахь ГШХО маш бага. Ноерпер Монголыг Хятадын 300 сая ам.доллараас татгалзсан гэж буй ч Хятад улс Монголын үндсэн зээлдүүлэгч байсан хэвээр байна. 2009 онд Хятадаас 3 тэрбум ам.долларын яаралтай зээл хүсэж байсан нь Улаанбаатарын хувьд Хятад ганц гуйх зээлдүүлэгч нь гэдгийг харуулж байна.Хятадын бизнесүүд Монголын дотоодын секторыг эзэлж албан ёсоор бүх гадаад компаниудын 50%, албан бусаар үүнээс ч их хувь эзэлж байна. Хятад компаниудын тоо 18%-ийг эзэлж буй Өмнөд Солонгосын компаниудын урд байна. Хятад ажилчид хууль ёсны болон хууль бусаар нийт гадаад ажилчдын үлэмж хувийг бүрдүүлж байна. 2010 онд албан ёсны тоо 16,675 байв. Маш олон хүн бодит тоо хоёр эсвэл гурав дахин их гэж байв. Хэдийгээр Хятадын гадаад тусламжийн хэмжээ Япон мэтийн орнуудтай харьцуулахад бага байгаа ч Монголчууд тусламжийг хэрхэн ойлгодог, хэрэглэдэг байдлыг өөрчилж байна. Хятадын тусламж “нөхцөлгүй” байдаг. Энэ тусламж USAID шиг адилхан зорилттой ч USAID шиг хариуцлага нэхдэггүй. Хятадын тусламж USAID эсвэл Дэлхийн банкны тусламжид найдахаа болиход хүргэж уламжлалт доноруудын Монголтой харилцах харилцааг сууриар нь өөрчилж байна. Монголын олон өндөр албан тушаалт улс төрчид нэртэй бизнесменүүд байдаг ба Хятадтай шууд болон шууд бус холбоотой байдаг. Энэ холбоо Монголын улс төрийн үйл явцад Хятад шууд бусаар (магадгүй шууд) нөлөөлөх боломж олгож байна.Монгол бол Азийн ардчиллын загвар биш. Монгол бол авилга, непотизм, үр нөлөөгүй байдал, бэртэгчин занд идэгдсэн сул ардчилалтай улс. “Залуу ардчиллын” эдгээр бүтээгдэхүүнүүдийг үл тоон Монголын хөгжлийг 19-р зууны Америктай адилтгасанаараа Ноерпер дараах дөрвөн баримтыг орхигдуулж байна.Нэгдүгээрт. Монгол улс ЗХУ-ын нөлөөнд 70 гаруй жил авторитари дэглэмд байсан. Үүний албан тушаалтан, институти болон бюрократууд бүгд авторитари идеологийн шинж, ул мөрийг тээж явдаг.Хоёрдугаарт. Олонхи Монголчууд Зөвлөлтийн дагуул улс байсан үеийн таатай дурсамж ихтэй ба авторитарианизмыг үр дүнтэй, эгалитари систем гэж үздэг. Олон хүн нийгмийн сайн сайхныг бүтээх ардчиллын хүчинд итгэл алдсан.Гуравдугаарт. Монголын олон улс төрч авилгачаараа олонд танигдсан. Үүнээс үүдэн ардчилал болон либерал эдийн засаг ядууст биш чинээлэг, холбоо сүлбээтэй хүмүүст үйлчилдэг институт гэх сэтгэгдэл төрүүлэх юм..   Дөрөвдүгээрт. Барууны санхүүгийн институтууд хүчилсэн учраас Монгол ардчилсан улс  байгаа юм. Тэдний нөлөө буурч Хятадын авторитари загвар амжилт үзүүлсээр байвал Монгол улс ардчилсан загвар хэр зохистой талаар дахин авч үзэж магад. Монголын ардчиллын системийн сул дорой байдалтай хамт эдгээр дөрвөн баримт ардчиллын ирээдүйн хөгжил маш бүрхэг байгааг харуулж байна.Монгол бол АНУ-ын Хятад, Орос дахь нүд, чих болно. Ноерпер Монгол улс АНУ-ын Хятад дахь чих, Орос дахь нүд болж чадна гэж мэтгэж байна. АНУ Монголоос стратегийн ямар нэг давуу тал олох тутам Монгол улс АНУ-тай бусад харилцаагаа хөгжүүлэх хөшүүрэг хүнд байдалд орох болно. Ялангуяа Монгол улс Хятад, Оростой хоёр талын болон Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагаар дамжуулан  улс төр, эдийн засаг, цэргийн хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлж буй үед.Гуравдагч хөршийн бодлого бүтэлгүйтсэн. Ноерперийн гол санаа нь АНУ Монгол улс гуравдагч хөршийн бодлогоор дамжуулан бат харилцаа тогтоосон буюу Улаанбаатар Хятад эсвэл Оросын хэт их хамаарлаас [хориотой үг]схийн газар зүйн хувьд хол орших орнуудтай хамтын ажиллагаа хөгжүүлэх явдал гэсэн юм. АНУ-Монголын харилцааг зөвхөн гуравдагч хөршийн бодлогын өнцгөөс харвал Америкийн “амжилтын” түүх гэж харж болно. Гэвч бүх тоон болон чанарын үзүүлэлтүүд Монголын гуравдагч хөршийн бодлого бүтэлгүйтсэнийг харуулж байна. Монгол одоо Хятадаас эдийн засгийн хувьд бүрэн хамааралтай. Энэ хамаарал нөлөөлөл болон хувирч Монголын эдийн засаг, байгаль орчин, улс төрийн систем болон нийгмийн хүрээнд АНУ-ыг (эсвэл Орос) ардаа хаяж байна.Байгалийн эрдэс баялаг. Монголын эрдэс баялгийн салбар хурдацтай өсөлтийг бий болгосон ч энэ нь бүхнийг чадагч биш юм. Түүхий эдээс үүдсэн өсөлтөөс хэт хамаарах нь эдийн засаг, улс төр, нийгмийн ноцтой үр дагавартай. 1990-ээд оноос хойш Улаанбаатар уул уурхайн салбарыг эдийн засгийн хөгжлийнхөө тэргүүлэх чиглэлд оруулсан юм. Олон талаар энэ нь амжилттай байж 1999-2008 оны хооронд ДНБ дунджаар 6% өсөв. Засгийн газар уул уурхайн салбарт онцгой анхаарснаар дотоодын бусад үйлдвэрлэлүүдээ орхигдуулж нийт эдийн засгийн чадавхиа хохироов. Монголын газар тариалангийн салбар бол үүний тод жишээ юм. 2009 оны ургац хураалтын өсөлтийн жилд Монгол 250,000 га-хүрэхгүй газраас ургац хураасан нь 1990 оны 300,000 га-гаас бага тоо юм. Энэ доройтол бол хавсарга үйлдвэрлэл гэгдэж дотоодын болон гадаадын хөрөнгө оруулалт дутсаны үр дүн юм. Мөн Монголын үйлдвэрлэлийн салбар ч унав. 2001-2008 оны хооронд үйлдвэрлэл 30-20% хүртэл буурч уул уурхайн үйлдвэрлэлийн нийт гарц 50-70% хүртлээ өсөв. Энэ бол “Голланд өвчний” сонгодог шинж тэмдэг юм.Энэ эдийн засгийн гажуу хөгжлийн загварын сул тал нь 2009 онд Хятадын эрэлт буурсанаар  Монголын эдийн засгийн 1,9%-иар буурч үйлдвэрлэлийн салбар 4,1%-иар агшиснаар илрэв. Энэ бууралт ажилгүйдлийг ихэсгэж (10.5-12.8% болов) гурав дахь том банкыг дампууруулав, Монголын валют үнэгүйдэв, хугацаа нь хэтэрсэн зээлүүд өсч эхлэв. ОУВС Монголыг 2009 онд “санхүүгийн хямралд өртөх шахсан” гэж дүгнэв. Энэ уруудал нийгмийн асуудлуудыг хүндрүүлж хүүхэд, эхийн эндэгдэл ихсэв. Ядуурал 2009 онд 1% нэмэгдэж анхан  болон дунд сургуулийн хүүхдүүдийн сургуулийн элсэлт 2.4%-иар буурав. 2010-2011 оны Хятадын түүхий эдийн гэнэтийн эрэлт хүний хөгжлийн эдгээр уруудалыг арилгасан юм. Дээрх асуудлууд Монголын өнөөгийн байдалд чухал бөгөөд “Америкийн олон улс дахь амжилтын түүх” гэсэн том зүйлийн жижиг хэсэг болж болохгүй юм. Илүү нарийн өнцгөөс харвал Монгол бүхэлдээ “аймшигтай сайн” байна.Орчуулсан: Ш.БилгүүнЭх сурвалж: www.csis.org 2017-06-27 14:45:33TWITTER  0FACEBOOK  37 Хэвлэх 37www.trends.mn-тэйНЭГДЭЭРЭЙFacebook like  Twitter follow  ;ӨМНӨХ НИЙТЛЭЛДАРААГИЙН НИЙТЛЭЛ Та сэтгэгдэлээ энд бичнэ үүТаны нэрНийтлэхСэтгэгдэл унших АВТОРУУДДэлгэрэнгүйР.Энхболд Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.2017 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр Нижер Улсын 'Тонго тонго' нэртэй газар АНУ-ын 12 хүний бүрэлдэхүүнтэй тусгай хүчний бүлэг, 30 гаруй Нигерийн цэргүүдийн хамтаар эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж яваад 50 орчим дайснуудын отолтод өртсө..болушка Дагагч: 1Үг үсгийн хүчинд итгэдэг.Зуун зуун дамжин агуа сайхнаараа гайхагдаж ирсэн алдарт “1001 шөнийн үлгэр” чинь харах өнцгөө солиод сонсвол аймар түүх л дээ. Хатандаа нэг хууртсан хаан Шахриар шөнийн нэг онгон бүсгүйг хатнаар авч өглөө нь хороодог болтлоо эмэ..ИХ НҮДЭНКоммюнити Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Баялгийн хараал (Resource curse) гэx энэ үгийг та нэг бус удаа сонсож байсан байх. Олсон баялагаасаа болж хараагддаг гэх янз бүрийн үлгэр домог байдаг ч энэ нь яг үнэндээ эдийн засгийн тогтсон хэллэг юм...Доржсүрэнгийн БолдбаатарХятад судлаач Дагагч: 0Бодол гэмээ нь усан дээр татсан зураг мэт...Манай дарга нар сүүлийн үед их бийлэгжүү болцгоочихсон нь ямар учиртай юм бол гэсэн шүү юм бодогдох болсон. Эрх баригч намынхан болохоор нийт хүүхдүүдийн наян хувьд 'халамжийн мөнгө тараах' болсноо мэдэгдэхэд сөрөг хүчин зуун хувь..ТОМё БОДёБлог Дагагч: 0Философи, Шинжлэх ухаан, бас бус...Хэрвээ таны өмнө 10,000 төгрөгтийн дэвсгэрт 10 ыг тавиад, 'Хүссэн хэмжээгээрээ авч болно' гэвэл та яах вэ? Гэхдээ нэг нөхцөлтэй...О.МөнхсайханХууль зүйн профессор Дагагч: 0Шүүгч бол иргэний шударгаар шүүлгэх эрхийг хангагч, шударга ёс, хуулийн засаглалд итгэх олон нийтийн итгэлийг тээгч юм.Захиргааны ерөнхий хууль болон Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль 2016.07.01-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсноос хойш захиргааны хэргийн шүүхүүд төрийн албан хаагчийг хууль бусаар ажлаас нь чөлөөлсөн, тусгай зөвшөөр..Эрин М.ТулгатЭдийн засагч Дагагч: 0Амжилт=Ур чадвар*Үзэл Хандлага*Хичээл зүтгэлХүн ажилд шалгаруулж авдаг хүний нөөцийнхөн, эсвэл дарга, захирлууд нэг зүйлийг анзаардаг байх. Ажил горилогчийн анкет дээрх өөрийнх нь юмуу, гэр бүлийнх нь эрхэлж байсан, одоо эрхэлж байгаа ажлын тухай асуулга дээр “хувиараа” гэх..Б.НоминчимэдСэтгүүлч Дагагч: 0Монголын ирээдүй гэрэлтэй байх нээ.“Утга зохиолын тухай ярьяа” грүүпээс ирүүлсэн АНХНЫ НОМЫН ТҮҮХ челленжид нэгдэн бяцхан дурсамжаа хуваалцъя...Ц.Энхтөгс Дагагч: 0https://www.facebook.com/huuhdiinbolovsrol/Аутизмтай хүүхэд нь бусадтай харилцах буюу нийтийн харилцааны чадварын бэрхшээлтэй, нэгэн хэвийн давтагдмал зан үйл, үйлдэл хөдөлгөөн хийдэг. Сонирхлын хүрээ нь явцуу байдаг. ..МОНСУДАР Дагагч: 0Оюун билиг номоос эхтэй“Нэг жаахан хүү надад зурсан зургаа илгээсэн байлаа. Би хүүхэд бүрт хариу бичдэг, заримдаа яаруу сандруу бичнэ. Харин тэр хүүгийн зураг маш их таалагдсан учир цаг гарган мангасынхаа зургийг зурж, “Хонгор Жим минь, чиний зурсан зур..Ганболдын Анар Дагагч: 0Хүсэхээс бусад нь амарханЭлэгний цирроз болон хавдар нь элэгний өвчнүүдийн шалгааны эмчилгээ нь элэг шилжүүлэн суулгах эмчилгээ байдаг. ..Г.ГанбаатарХуульч Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Манай Улс 1992 онд хүмүүнлэг, иргэний ардчилсан нийгмийг цогцлоон хөгжүүлэхийг зорилго болгон шинэ, ардчилсан Үндсэн хуулиа баталсан нь дэлхийн түгээмэл хандлагад нийцсэн түүхэн ололт болсон билээ. ..Р.Энхболд Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.2017 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр Нижер Улсын 'Тонго тонго' нэртэй газар АНУ-ын 12 хүний бүрэлдэхүүнтэй тусгай хүчний бүлэг, 30 гаруй Нигерийн цэргүүдийн хамтаар эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж яваад 50 орчим дайснуудын отолтод өртсө..болушка Дагагч: 1Үг үсгийн хүчинд итгэдэг.Зуун зуун дамжин агуа сайхнаараа гайхагдаж ирсэн алдарт “1001 шөнийн үлгэр” чинь харах өнцгөө солиод сонсвол аймар түүх л дээ. Хатандаа нэг хууртсан хаан Шахриар шөнийн нэг онгон бүсгүйг хатнаар авч өглөө нь хороодог болтлоо эмэ..ИХ НҮДЭНКоммюнити Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Баялгийн хараал (Resource curse) гэx энэ үгийг та нэг бус удаа сонсож байсан байх. Олсон баялагаасаа болж хараагддаг гэх янз бүрийн үлгэр домог байдаг ч энэ нь яг үнэндээ эдийн засгийн тогтсон хэллэг юм...Доржсүрэнгийн БолдбаатарХятад судлаач Дагагч: 0Бодол гэмээ нь усан дээр татсан зураг мэт...Манай дарга нар сүүлийн үед их бийлэгжүү болцгоочихсон нь ямар учиртай юм бол гэсэн шүү юм бодогдох болсон. Эрх баригч намынхан болохоор нийт хүүхдүүдийн наян хувьд 'халамжийн мөнгө тараах' болсноо мэдэгдэхэд сөрөг хүчин зуун хувь..ТОМё БОДёБлог Дагагч: 0Философи, Шинжлэх ухаан, бас бус...Хэрвээ таны өмнө 10,000 төгрөгтийн дэвсгэрт 10 ыг тавиад, 'Хүссэн хэмжээгээрээ авч болно' гэвэл та яах вэ? Гэхдээ нэг нөхцөлтэй...О.МөнхсайханХууль зүйн профессор Дагагч: 0Шүүгч бол иргэний шударгаар шүүлгэх эрхийг хангагч, шударга ёс, хуулийн засаглалд итгэх олон нийтийн итгэлийг тээгч юм.Захиргааны ерөнхий хууль болон Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль 2016.07.01-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсноос хойш захиргааны хэргийн шүүхүүд төрийн албан хаагчийг хууль бусаар ажлаас нь чөлөөлсөн, тусгай зөвшөөр..Эрин М.ТулгатЭдийн засагч Дагагч: 0Амжилт=Ур чадвар*Үзэл Хандлага*Хичээл зүтгэлХүн ажилд шалгаруулж авдаг хүний нөөцийнхөн, эсвэл дарга, захирлууд нэг зүйлийг анзаардаг байх. Ажил горилогчийн анкет дээрх өөрийнх нь юмуу, гэр бүлийнх нь эрхэлж байсан, одоо эрхэлж байгаа ажлын тухай асуулга дээр “хувиараа” гэх..Б.НоминчимэдСэтгүүлч Дагагч: 0Монголын ирээдүй гэрэлтэй байх нээ.“Утга зохиолын тухай ярьяа” грүүпээс ирүүлсэн АНХНЫ НОМЫН ТҮҮХ челленжид нэгдэн бяцхан дурсамжаа хуваалцъя...САНАЛ АСУУЛГАДэлгэрэнгүй >Нийт санал: 17892020 оны УИХ-ын сонгуулиар аль нам ялах вэ?12%МАН19%АН68%Шинэ гуравдагч хүчин12%19%68%САНАЛ ӨГӨХTwitter Facebook (197.211.61.53)
            ·
            • 2018-05-03
              loan home
              Та зээл авах талаар бодож байна уу? Өөрийн бизнесээ эхлэхэд яаралтай зээл хэрэгтэй байна уу? Энэ бол таны хүссэн зорилгод хүрэх боломжийг олгодог бөгөөд хувийн зээл, бизнесийн зээл, аж ахуйн нэгжийн зээл, илүү их мэдээлэл бүхий 2% -ийн хүүтэй зээлийн бүх төрлийн үйлчилгээг үзүүлнэ үү (fundservice0@gmail.com) (197.211.61.53)
              ·
              • 2017-06-29
                Зочин
                Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (43.242.242.51)
                ·
                • 2017-06-29
                  Зочин
                  Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (43.242.242.51)
                  ·
                  • 2017-06-29
                    Зочин
                    Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (192.160.102.164)
                    ·

                    Сэтгэгдэл байхгүй байна.
                    ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
                    116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ
                    Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана
                    Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа
                    Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна



                    Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

                    Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





                    • Эхлэл
                    • Цаг агаар
                    • Валют ханш
                    • Улс төр
                    • Эдийн засаг
                    • Үзэл бодол
                    • Спорт
                    • Нийгэм
                    • Дэлхий
                    • Энтертайнмэнт
                    • Зурхай



                    М.Отгончимэг: Нэг ч иргэнийг орхигдуулахгүй байх зарчмаар явуулын үйлчилгээг үзүүлж байна

                    Дорноговь аймгийн ЗДТГ-ын Эрүүл мэнд, спорт, жендэрийн бодлого хариуцсан ахлах мэргэжилтэн М.Отгончимэгтэй ярилцлаа.

                    -Дорноговь аймгийн Эрүүл мэндийн газар хэчнээн хүнд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг хүргэн ажиллаж байна вэ. 2016 онд ямар ажлыг гүйцэтгэв?

                    -Манай аймгийн хэмжээнд нийт 84 эрүүл мэндийн байгууллага, 1000 гаруй эмч, эмнэлгийн ажилчин 66.6 мянга гаруй хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг үзүүлэн ажилладаг. Тодруулбал, хоёр нэгдсэн эмнэлэг, нэг сум дундын эмнэлэг, 12 сумын эрүүл мэндийн төв, 15 өрхийн эрүүл мэндийн төв, дөрвөн хувийн хэвшлийн эмнэлэг, 14 үүдэн эмнэлэг, зургаан эмийн сан, эм ханган нийлүүлэх байгууллага, хоёр халдваргүйтгэлийн газар, хоёр хувийн лабротори гурван сувилал гэсэн нийт 84 байгууллага орон нутгийнхаа иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг тасралтгүй хүргэн ажиллаж байна. Хүний нөөцийн хувьд их эмч, эх баригч, сувилагч, багийн эмч, бусад мэргэжилтэн, ажилчид гэсэн нийт 1000 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй ажилладаг. Үүнээс их эмч 230 орчим, сувилагч 225, эх баригч 24, багийн  эмч 34 бий. Өнгөрсөн жилтэй харьцуулахад, боловсон хүчний тоо тодорхой хэмжээгээр нэмэгдсэн хэдий ч зарим эмнэлэгт орон тоо хангалттай хэмжээнд биш. Түүнээс гадна хувийн хэвшилд 200 гаруй эмнэлгийн мэргэжилтэн ажилладаг. Гэхдээ эмч, эмнэлгийн мэргэжлтнүүдийн боловсон хүчин дутагдалтай. Бид 2016 онд өөрсдийн нөөц бололцоог ашиглан иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг тасралтгүй үзүүлэн ажиллалаа. Ер нь хүн амын дунд амьсгалын замын тогтолцоо, бөөр, шээс бэлгийн замын болон ослоос үүдэлтэй гэмтэл, хордлого, гадны шалтгаантай үр дагавар, хоол боловсруулах эрхтний эмгэг, цусны эргэлтийн тогтолцоо зэрэг өвчлөл зонхилж байна. Мөн нас баралтын тэргүүлэх шалтгаанд цусны эргэлтийн тогтолцоо, зүрх судасны эмгэгүүд ордог. Энэ төрлийн өвчний улмаас иргэд амиа алдах тохиолдол их байгаа юм. Түүнчлэн амьсгалын замын өвчлөл, осол гэмтэл, хордлого, хоол боловсруулах эрхтний эмгэг нас баралтын шалтгаан болох боллоо. Аймгийн эрүүл мэндийн салбарт тулгамдаж буй асуудал олон бий. Тэр дундаа сүүлийн үед зам тээврийн осол болон ямар нэгэн ослоос үүдэлтэй гэмтэл ихэссэн. Дорноговь аймагт бусад аймгийг бодвол дэд бүтэц, зам тээвэр харьцангуй хөгжсөн. Үүнээс үүсэлтэй зам тээврийн осол, зам тээврийн ослоор гэмтэл авсан иргэд нэмэгдэх болсон. Мөн яаралтай түргэн тусламжийн тасаг байгуулагдаж, стандартын дагуу ажиллаж байна. Гэвч хүн хүчний хувьд дутагдалтай талууд бий. Тухайлбал, иргэдэд хүрч үйлчлэх эмч, сувилагчийн тоо хүрэлцдэггүй байх жишээтэй. Ялангуяа сувилагч хүрэлцдэггүй. Яаралтай түргэн тусламжийн тасаг байгуулагдсанаар маш олон эерэг үр дүн гарч байгаа. Нас баралтын хувь буурсан, дуудлагын тоо багассан гэх мэтчилэн дурьдвал олон. Эндээс харахад, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний хүртээмж илүү сайжирсан. 2016 он Дорноговь аймгийн эрүүл мэндийн салбарынхны хувьд онцлох зүйл олон байлаа. Бидний ажлын үр дүн тодорхой хэмжээгээр гарсан гэж бодож байна. 2016 онд манай аймаг эрүүл мэндийн үзүүлэлтээрээ улсын хэмжээнд шилдгээр шалгарлаа. Мөн сүүлийн 2-3 жилд аймгийн хэмжээнд эхийн эндэгдэл гараагүй. Төрөлтийн хэмжээ харьцангуй нэмэгдлээ. Ер нь нэг үеэ бодвол аймгийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чанар, хүртээмж сайжирсан учраас нялхсын болон эхийн эндэгдэл буурсан үзүүлэлттэй байгаа.

                    -Аймгийн төвд ихэнх бүтээн байгуулалт өрнөдөг. Тэр бүр суманд чиглэсэн бодлогын хэрэгжилт тийм ч сайн байдаггүй. Ер нь сумын эрүүл мэндийн төв болон өрхийн эрүүл мэндийн төвийн боловсон хүчин хэр хүрэлцээтэй байна вэ?

                    -Сумын эрүүл мэндийн төв, өрхийн эрүүл мэндийн төвийн боловсон хүчний хүрэлцээ харилцан адилгүй л дээ. Зарим суманд эмчийн тоо хангалттай. Гэтэл эсрэгээрээ зарим сумдад эмч хүрэлцэхгүй байх жишээтэй. Тиймээс бид уг асуудлыг шийдэх зорилгоор боловсон хүчнээ бодлогоор бэлтгэж байна. Аймгийн Засаг дарга сумдуудтайгаа эрүүл мэндийн салбарын хүрээнд гэрээ байгууллаа. Гэрээнд эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөцийг бодлогоор бэлтгэх талаар заасан. Мэдээж бэлтгэж буй хүмүүсийнхээ сургалтын төлбөрөөс эхлээд ажиллах орчин, амьдрах орон байрыг сум, орон нутгаас гаргадаг байхаар гэрээндээ тусгасан. Энэхүү гэрээ хэрэгжиж эхэлснээр залуус хөдөө орон нутагт тогтвор суурьшилтай ажиллана.  Түүнээс гадна аймгийн хэмжээнд өнгөрсөн онд 12 төрлийн 1742 халдварт өвчний тохиолдол бүртгэгдсэн. Амьсгалын замын халдвар, сүрьеэ, бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол 2016 онтой харьцуулахад өссөн үзүүлэлттэй байна. Дорноговь аймаг хөдөлгөөнт хүн ам ихтэй. Зам тээвэр, дэд бүтэц хөгжсөн, хилийн боомттой учраас хүмүүсийн хөдөлгөөн тасралтгүй үргэлжилдэг. Үүнээс шалтгаалаад бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол ихэсч байна л даа. Нэг талаас хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн байгууллага ажиллаж буй нь нэгдсэн эмнэлэгт ирэх ачааллыг хуваалцаж байна. Бид эргээд хувийн эмнэлгүүддээ шаардлага тавих, тусгай зөвшөөрөл олгох зэрэгт анхаарал хандуулж, өндөр шалгуурыг тавьдаг. Хэчнээн хувийн эмнэлэг нэгдсэн эмнэлгийн ачааллыг хуваалцаж, хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг хүргэдэг ч бид тусгай зөвшөөрөл олгох талаар маш нухацтай ханддаг. Яагаад гэвэл энэ салбар эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг иргэдэд шууд хүргэх учраас тэр. Үйлчилгээгээ илүү чанартай хүргэх талаар зөвлөж ажилладаг.

                    -Хилийн зурвас дагуух аймаг учраас гадаад харилцаагаа өргөжүүлэхэд анхаарч ажилладаг болов уу гэж бодож байна. Гадаад харилцааны хүрээнд ямар ажил хийж байна вэ?

                    -Дорноговь аймаг БНХАУ-ын Эрээн хоттой хил залган оршдог. Тиймээс ч бид урд хөрштэйгөө хамтын ажиллагаатай байхыг илүүд үздэг. Одоогоор ӨМӨЗО-ны Хөх хотын Олон улсын монгол эмнэлэгтэй хамтран ажиллаж байна. Хамтын ажиллагааны хүрээнд уламжлалт анагаах, бариа заслын чиглэлээр эхний удаа 10 хүнийг сургалаа. Эдгээр эмч, мэргэжилтнүүд маань Олон улсын монгол эмнэлэгт долоо хоногийн турш ажиллангаа суралцсан. Хөх хотын эмнэлэг уламжлалт бариа засал, нөхөн сэргээх эмчилгээг яаж хийдгийг харж, өөрсдөө ажилласан. Практик давамгайлсан сургалт учраас илүү үр дүнтэй болсон. Эхнээсээ сум, өрхийн эмнэлэгтээ тэргүүн туршлага болгон хэрэгжүүлсэн үр дүн гараад байна. Энэ сургалтад зөвхөн улсын гэлтгүй хувийн хэвшлийн эмнэлгийн эмч нар ч хамрагдсанаара давуу талтай. Бид дараагийн ээлжийн сургалтад хамрагдах хүмүүсийнхээ нэрсийг гаргалаа. Хоёрдугаар ээлжийн багийнхан удахгүй сургалтдаа хамрагдана. Мөн эхний сургалтад хамрагдсан эмч нараас нэг санаачилга гарсан. Сургалтын хугацааг сунгаж өгөхийг хүссэн. Учир нь өөрийн биеэр суралцаж, эмнэлгийн үйл ажиллагаатай танилцахад долоо хоногийн хугацаа бага байна. Сурч мэдэх зүйлс олон байсан гэж бидэнд уламжилсан. Тиймээс бид энэ талаар Хөх хотын Олон улсын монгол эмнэлгийн удирдлагатай ярилцаж үзнэ. Мөн ӨМӨЗО-ны Бугат-Дархан муу мянган холбоот хошууны эмнэлэгтэй хамтран ажиллах санал тавьсан. Манай эрүүл мэндийн байгууллагын дарга өөрийн биеэр эмнэлгийнх нь үйл ажиллагаатай танилцаж, гэрээ хийх хүсэлт илгээсэн. Одоогоор хариу ирээгүй байна. Хэрвээ хамтран ажиллах гэрээ хийгдвэл эмч мэргэжилтнүүдээ шат дараатай сургалтад хамруулахаар төлөвлөөд байна. Түүнээс гадна ОХУ-ын эмнэлэгт хамтран ажиллах саналаа явууллаа. Гадаад харилцаан дахь хамтын ажиллагаанаас гадна төслийн хүрээнд хэд хэдэн ажил хийгдсэн. Тухайлбал, Азийн хөгжлийн банкны хөрөнгө оруулалтаар аймгийн цусны төвийг иж бүрэн тохижууллаа. Мөн эмнэлгийн хог хаягдал ариутгалын хэсгийг засварлаж байна. Одоогоор тоног, төхөөрөмж ирсэн. Удахгүй ашиглалтад орно. Ингэснээр эмнэлгийн хог хаягдлыг зориулалтын дагуу устгаж, халдваргүйжүүлэлтийн асуудал шийдэгдэх юм. Түүнчлэн ДЭМБ-тай хамтран Эрүүл мэндийн салбарын төрөөс баримтлах бодлогыг ИТХ-аар оруулж батлууллаа.  Ер нь үндэсний хөтөлбөрүүдийн хүрээнд дэд хөтөлбөр боловсруулж аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт эрүүл мэндийн чиглэлээр 43 заалтыг оруулсан. Энэ хүрээнд аймгийн эрүүл мэндийн дэд хөтөлбөрүүд ч боловсруулагдаж байна. Өнгөрсөн хугацаанд бид гурван хөтөлбөр батлуулсан. Нэгдүгээрт, “Элэг бүтэн Дорноговь” дэд хөтөлбөрийг баталсан. Мөн аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт “Эрүүл шүд” аяны тухай тусгасан байдаг. Тиймээс энэхүү аяныг хэрэгжүүлнэ. Дэд хөтөлбөрүүд үйл ажиллагааны төлөвлөгөөтэйгөө гараад ирэхээр хаана ямар үйл ажиллагаа явуулах нь тодорхой болно. Дэмжээд ирэхээр нэлээд үйл ажиллагааны чиглэлүүд гарчихна.

                    -Хилтэй залгаа аймаг учраас ямар нэгэн халдварт өвчлөл хүн амын дунд тархах магадлалтай юм байна шүү дээ?

                    -Энэ талаар бид олон үйл ажиллагааг зохион байгуулж, арга хэмжээ авч ажилладаг. Би дээр хэлсэнчлэн манай аймаг дэд бүтэц хөгжсөн, хөдөлгөөнт хүн ам ихтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад дотоодын иргэд дамжин урт болон богино хугацаагаар дамжин өнгөрдөг. Энэ их хөдөлгөөнийг дагаад зам тээврийн осол, амьсгалын болон замын өвчлөл их тохиолддог. Гэхдээ бид тухайн өвчлөлийг бууруулахад чиглэсэн бодлого боловсруулж, хөтөлбөр хэрэгжүүлэн ажиллаж байна. Удахгүй яамнаас орчны эрүүл мэндийн хөтөлбөр батлагдана. Яамны бодлоготойгоо уялдуулан дэд хөтөлбөрөө гаргадаг учраас одоогоор бид хүлээж байна.

                    -Нийт 66 мянга гаруй хүн амд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг хүргэдэг гэлээ. Түүнээс гадна танай аймгаар дамжин өнгөрч буй иргэд эмнэлгийн тусламж авна. Ер нь тоног төхөөрөмж хэр хүрэлцээтэй байна вэ. Түргэн тусламжийн тасагт гэхэд машин хэрэгтэй шүү дээ. Мөн сүүлийн үед аймгуудад бүсийн оношлогооны төв, гемодиализын тасаг байгуулагдаж байна. Танай аймагт бий юу?

                    -Аймгийн хэмжээнд хоёр нэгдсэн эмнэлэг бий. Нэг нь аймгийн төвд, нөгөөх нь Замын-Үүд суманд байдаг. Гемодиализын аппарат байдаг. Гэхдээ аппаратын тоог нэмэгдүүлэх шаардлагатай. Гемодиализын эмчилгээ авах шаардлагатай иргэдийн тоо ч нэмэгдэж байна. Үүнээс болж эмчилгээ авахыг хүссэн хүмүүстэй цаг алдалгүй тусламж үзүүлэхэд аппарат хүрэлцдэггүй.

                    -Түргэн тусламжийн машины хувьд?

                    -Сум болон өрхийн эмнэлгүүдийн автомашин хүрэлцдэггүй. Энэ талаар судалгаа хийхэд, одоо ашиглаж буй машины ихэнх нь насжилт хэтэрсэн, сэлбэг нь элэгдэж, муудсан байна билээ.  Тиймээс Эрүүл мэндийн яаманд хүсэлт явуулсан. Ялангуяа нэгдсэн эмнэлгүүдэд хэвтрийн өвчтнийг тээвэрлэх зориулалтын эмнэлгийн автомашин хэрэгтэй. Одоогийн байдлаар фургон, 69 зэрэг автомашинаар л дуудлаганд явж байгаа. Үнэнийг хэлэхэд, яаралтай тусламж үзүүлэх болоход тэр машинууд чинь хэцүү шүү дээ. Хүчилтөрөгч өгөх шаардлагатай боллоо гэхэд тоног төхөрөөмж хангалтгүй байх жишээний. Магадгүй замдаа эрсдэл үүсэхийг үгүйсгэхгүй шүү дээ. Хөдөө сумын эмнэлгийн машин элэгдэл, хорогдолд орчихсон. Жишээлбэл, Мандал сум өөрийн гэсэн онцлогтой. Аймгийн төвөөс хол, зам нь хад асга ихтэй. Түүнээс болж машиных нь дугуй тэсдэггүй зэрэг асуудал гардаг. Гэхдээ аймгийн Засаг дарга 2017 он гарснаас хойш эхний ээлжинд аймгийн төв дэх дөрвөн өрхийн эмнэлгийн автомашины засварыг мөнгийг шийдвэрлэсэн. Нэг эмнэлэгт нь нэг сая 500 мянган төгрөг өглөө. Цаашид зарим эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийг шийдэж өгөхөөр төлөвлөсөн.

                    -Зарим хүмүүс улсын эмнэлэгт хэвтэснээс хувийн эмнэлэгт хэвтсэн нь дээр гэдэг. Энэ шалтгаанаа “Улсын эмнэлэгт үнэгүй хэвтдэг ч байсхийгээд л тийм эм авч ир, ийм дусал аваад ир гэдэг. Хувийн эмнэлэгт хэвтсэнтэй ялгаагүй зардал гарна” гэж тайлбарладаг. Хөдөө орон нутгийн эмнэлгийн эм ханган нийлүүлэлт, эмийн хүрэлцээ хэр байдаг вэ?

                    -Нэгдсэн эмнэлгүүд тендэр зарлаж, эмийнхээ хангалтыг авдаг. Манай аймаг бас нэгэн онцлогтой. Тэр  нь юу гэхээр, орон нутгийн өмчит эм эргэлтийн сан гэж бий. Энэ сан сумын эрүүл мэндийн төвийг эмээр хангах үүрэгтэй. Бусад аймагт орон нутгийн өмчит эм ханган нийлүүлэх сан байдаггүй. Уг сан маань бүрэн эрхийнхээ хүрээнд тендэр зарлаж, эмээ авдаг. Дараа нь сумынхаа эрүүл мэндийн төвүүдэд нийлүүлдэг. Ийм зарчмаар ажилладаг учраас эм тасрах тохиолдол бага. Яах вэ, зарим тохиолдолд хөдөө орон нутагт эм хангалтгүй байх тохиолдол гардаг. Захиалсан эм нь нэр төрлөөрөө байхгүй, татан авч чадаагүй гэх зэрэг асуудал үүсдэг. Бид эм эргэлтийн сангийн үйл ажиллагаагаа сумын эрүүл мэндийн төвийн үйл ажиллагаатай уялдуулан гэрээ хэлэлцээр хийж ажиллахаар төлөвлөөд байна.

                    -Гемодиализын аппарат ажиллаж байгаа гэлээ. Энэ аппарат өөрөө урсгал зардал өндөртэй байдаг. Маш үнэтэй шингэн ашигладаг. Түүнийг хэрхэн зохицуулж байна вэ?

                    -Асуудал бий. Урсгал зардлыг нэгдсэн эмнэлэг өөрсдөө зохицуулдаг. Гемодиализын аппаратнаас гандан дурангийн хоёр том аппарат маань эвдэрсэн. Яам руу хүсэлт явуулж нэгнийх нь асуудлыг шийдвэрлүүллээ. Эндээ засах боломж байхгүй. Засварын төлбөр өндөр үнэтэй.

                    -Завсартай холбогдуулж нэг зүйлийг асууя. Эмнэлгийн байгууллагын нэг амин сүнс нь техникийн ажилчид. Тухайн эмнэлгийн тоног төхөөрөмж хэвийн ажиллах нь техникийн ажилчдаас хамааралтай байдаг. Энэ хүмүүсийг бэлтгэх талаар ямар ажил хийж байна. Одоо ажиллаж байгаа хүмүүс нь мэргэжлийнх үү?

                    -Одоогийн ажиллаж буй хүн эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийн инженер гэдэг мэргэжлээр төгсөөгүй. Гэхдээ техникийн мэргэжилтэй хүн. Манай улсад ШУТИС энэ төрлийн мэргэжилтнийг бэлтгэж байгаа ч орон нутагт ирж ажиллах залуус ховор байна. Тиймээс энэ төрлийн мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх зайлшгүй шаардлагатай. Бид хүний нөөцийн төлөвлөгөөндөө бодлогоор оруулсан. Ихэнхдээ хуучин ажиллаж байсан техникч нар маань ажиллаж байна. Зарим том тоног төхөөрөмжийг засварлахаар бол улсын эмнэлгүүдээс зөвлөгөө авдаг. Хэрвээ тоног төхөөрөмжөө өгч явуулах шаардлагатай бол өгч явуулаад засдаг. Эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөц сайн байж тодорхой хэмжээгээр үр дүн нь гарна гэж боддог. Одоогоор салбарын хүний нөөцийн бодлогын баримт бичгийг боловсруулаад байна. Өөрөөр хэлбэл, бодлогын баримт бичгийн хүрээнд аймагт ямар мэргэжлийн хүн дутагдалтай байгааг тооцож гаргасан гэсэн үг. Мөн сүүлийн үед эмнэлгийн эмч, мэргэжилтнүүд ёс зүйн алдаа гаргаж байна. Үүнтэй холбоотой санал гомдол ч ирсэн. Дорноговь аймгийн эрүүл мэндийн салбарын хувьд ёсзүй, харилцаа хандлагатаа анхаарч ойрхон зайтай олон сургалтыг зохион байгуулж байна.

                    -Нарийн мэргэжлийн эмч нар хөдөө орон нутагт дутагдалтай байдаг шүү дээ. Танай аймгийн хувьд ямар мэргэжлийн эмч илүү шаардлагатай байна вэ?

                    -Аль ч аймагт адилхан байгаа болов уу. Манай аймагт эрэгтэйчүүдийн эмч дутагдалтай байдаг. Энэ хүрээнд нэг хүнийг бэлтгэж байгаа. Ер нь жендэрийн асуудалтай холбоотойгоор үргэлж эмэгтэйчүүдэд анхаардаг. Наад зах нь гэхэд эмэгтэйчүүдийн эмнэлэг олон байдаг шүү дээ. Харин эрэгтэйчүүдийн эмнэлэг цөөхөн. Тиймээс нийт өвчлөлийн ихэнх хувийг эрчүүд  эзэлдэг. Ялангуяа хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцоо, элэг цөсний  эмгэгийн өвчлөл их бий. Тиймээс эрэгтэйчүүдийн эмчийг бэлтгэх зайлшгүй шаардлагатай юм байна гэдэг үүднээс нэг хүнийг сургаж байна. Мөн дүрс оношлогоо, компьютер тоног төрөөмж дээр ажиллах эмч бид бэлдэх хэрэгтэй. Нярайн эмч, эх барих эмч ч дутагдалтай болоод байна.  Хоёр эмч маань  шилжчихсэн. Нэмээд  хэлэхэд, аймгийн Засаг даргын зүгээс цаг үетэй холбоотой өвчлөлүүдэд их дэмжлэг үзүүлдэг. Эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудал, өвчлөлийн дэгдэлт гарах, вакцинжуулалт хийхэд маш нааштайгаар шийдэж өгдөг. Өөрөөр хэлбэл, эрүүл мэндийн салбараа маш дэмжиж ажилладаг. Манай аймгийн хувьд алслагдсан сум, багуудад хэнийг ч орхигдуулахгүй байх зарчим баримталдаг. Энэ улсын хэмжээнд эрүүл мэндийн салбарын гол уриа болсон. Энэ хүрээнд малчдад эмнэлгийн тусламж үйлчилгээх хүргэх үүднээс явуулын үзлэгийг эрчимжүүлсэн. Оторт байгаа малчин, хөдөө байгаа хүүхдийг ч орхигдуулахгүй байх үүднээс явуулын үзлэгийг хийж байна.

                    -Хөдөө орон нутгийн ихэнх эмнэлгийн барилга хуучирсан байдаг. Танай аймагт эмнэлгийн барилга байгууламжийн бүтээн байгуулалтын ажил өрнөж байна уу?

                    -Удаан хүлээлгэсэн төрөх эмнэлгийн асуудал шийдэгдэх шатандаа орсон. Мөн Замын-Үүд суманд 100 ортой эмнэлгийн барилгын асуудал шийдэгдэх шатандаа ороод байна. Түүнчлэн аймгийн төвд VI багт иргэдийн хөгжлийн төвийг байгуулна. Тэр төв дотроо нэг өрхийн эмнэлгтэй байх юм. Бүтээн байгуулалтын ажил нь эхэлчихсэн.



                    МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
                    Сэтгэгдэл үлдээх
                    • Цагаар
                    • Таалагдсан
                    • Цагаар
                      • Цагаар
                      • Таалагдсан
                    • 2023-06-06
                      erohtracun1988
                      https://www.quia.com/profiles/james338le https://git.acwing.com/0qlv/crack/-/issues/66 https://www.quia.com/profiles/robertl186 https://git.fsz53.de/4l8nq/q745/-/issues/22 https://www.quia.com/profiles/bobjensen https://www.quia.com/profiles/m576carroll https://www.quia.com/profiles/t1493b https://git.acwing.com/cv64/crack/-/issues/30 https://gitlab.fhi.mpg.de/b942/download/-/issues/72 https://gitlab.fhi.mpg.de/0yra/download/-/issues/43 https://git.allthefallen.moe/z9vn/download/-/issues/19 https://git.fsz53.de/d6l8l/n93r/-/issues/34 https://www.quia.com/profiles/rortiz451 https://www.pinterest.com/rvugnus https://gitlab.socmedica.dev/1xajr/0unv/-/issues/13 https://www.quia.com/profiles/walterplacencia https://www.quia.com/profiles/pamelamu138 https://git.fsz53.de/cd53q/59tu/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/4bel/download/-/issues/67 https://teaching.csap.snu.ac.kr/22b0/download/-/issues/3 https://www.quia.com/profiles/ascoleman327 https://git.fsz53.de/tu52l/iz10/-/issues/41 https://git.fsz53.de/j1a0l/ns43/-/issues/54 https://gitlab.openmole.org/0acuh/y0qk/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/pr9a/download/-/issues/3 https://git.acwing.com/0j5g/crack/-/issues/58 https://git.fsz53.de/hw82a/ev7b/-/issues/35 https://teaching.csap.snu.ac.kr/8xmz/download/-/issues/26 https://git.allthefallen.moe/r5il/download/-/issues/3 https://gitlab.fhi.mpg.de/56ag/download/-/issues/32 https://gitlab.socmedica.dev/e847y/gs6r/-/issues/58 https://git.fsz53.de/hw82a/ev7b/-/issues/59 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ry3j/download/-/issues/10 https://git.acwing.com/wx3f/crack/-/issues/14 https://teaching.csap.snu.ac.kr/39zj/download/-/issues/5 https://www.quia.com/profiles/marciat212 https://www.tumblr.com/auto-keyboard-crack-om https://www.tumblr.com/core-keygen-e1 https://git.fsz53.de/wl5vd/m3lm/-/issues/20 https://git.fsz53.de/3uhiy/87qf/-/issues/60 https://gitlab.openmole.org/t562d/hx5k/-/issues/15 https://gitlab.openmole.org/v1qma/6ai7/-/issues/2 https://git.fsz53.de/h7176/77q1/-/issues/55 https://git.fsz53.de/n9pw1/8u2p/-/issues/59 https://git.allthefallen.moe/4al0/download/-/issues/21 https://gitlab.fhi.mpg.de/71p7/download/-/issues/40 https://www.quia.com/profiles/aprilwi154 https://teaching.csap.snu.ac.kr/f1xp/download/-/issues/5 https://gitlab.socmedica.dev/ds2ym/91v0/-/issues/45 https://www.quia.com/profiles/brichardson554 (212.107.27.148)
                      ·
                      • 2023-06-04
                        kettephova1987
                        https://www.quia.com/profiles/je318strickland https://gitlab.socmedica.dev/0z6f3/6mtd/-/issues/40 https://teaching.csap.snu.ac.kr/g7wz/download/-/issues/7 https://git.fsz53.de/3zc92/x2to/-/issues/43 https://gitlab.socmedica.dev/2ic9f/y95e/-/issues/37 https://www.quia.com/profiles/davidtalley https://www.pinterest.com/myx7yny https://git.acwing.com/i960/crack/-/issues/33 https://gitlab.socmedica.dev/0otps/7xns/-/issues/59 https://git.fsz53.de/vo3er/4ke1/-/issues/40 https://gitlab.fhi.mpg.de/o471/download/-/issues/58 https://git.fsz53.de/vd4pj/yc7k/-/issues/25 https://git.acwing.com/3kq8/crack/-/issues/64 https://www.quia.com/profiles/an568mitchell https://www.quia.com/profiles/laura409johnson https://git.fsz53.de/v4qk5/y83a/-/issues/42 https://gitlab.socmedica.dev/97clg/nt0s/-/issues/69 https://git.fsz53.de/w0i9z/4cyi/-/issues/23 https://www.quia.com/profiles/doclark551 https://git.acwing.com/5xys/crack/-/issues/47 https://gitlab.fhi.mpg.de/21bq/download/-/issues/26 https://www.quia.com/profiles/marissape273 https://www.quia.com/profiles/garyastill https://git.acwing.com/mj1f/crack/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/11l8/download/-/issues/67 https://www.quia.com/profiles/r174evans https://www.quia.com/profiles/penorris https://www.quia.com/profiles/nikkiha377 https://www.pinterest.com/jackobjacks https://gitlab.socmedica.dev/bh1xf/q5ym/-/issues/1 https://www.quia.com/profiles/dusavage https://gitlab.fhi.mpg.de/3ajh/download/-/issues/61 https://gitlab.fhi.mpg.de/w4o4/download/-/issues/35 https://git.acwing.com/h6r8/crack/-/issues/5 https://gitlab.openmole.org/a9yjl/6fdr/-/issues/27 https://git.allthefallen.moe/d8e8/download/-/issues/8 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ur99/download/-/issues/3 https://git.acwing.com/ai9e/crack/-/issues/47 https://gitlab.fhi.mpg.de/8wns/download/-/issues/24 https://www.quia.com/profiles/brandy213re https://www.quia.com/profiles/sandraza194 https://teaching.csap.snu.ac.kr/q9eb/download/-/issues/21 https://git.fsz53.de/n4bqr/49m9/-/issues/7 https://www.quia.com/profiles/lanan528 https://git.acwing.com/53bl/crack/-/issues/62 https://gitlab.fhi.mpg.de/j4p1/download/-/issues/5 https://git.fsz53.de/z3rtm/5oyr/-/issues/17 https://gitlab.openmole.org/a57hy/4g58/-/issues/9 https://www.tumblr.com/iobit-driver-booster-pro-a9 https://gitlab.openmole.org/gj1jt/39fp/-/issues/33 (212.107.27.106)
                        ·
                        • 2023-06-02
                          counnidather1980
                          https://gitlab.openmole.org/3lfks/9r4k/-/issues/33 https://www.tumblr.com/revit-keygen-kt https://git.fsz53.de/a8zq7/0h9y/-/issues/9 https://teaching.csap.snu.ac.kr/1g1j/download/-/issues/40 https://gitlab.socmedica.dev/f1us3/9jpz/-/issues/33 https://www.pinterest.com/user_qpxc https://gitlab.socmedica.dev/57b32/c4b8/-/issues/9 https://git.fsz53.de/sr5aa/e9uk/-/issues/35 https://git.allthefallen.moe/8r71/download/-/issues/33 https://gitlab.socmedica.dev/j94c0/ax79/-/issues/40 https://www.quia.com/profiles/ad278silva https://www.quia.com/profiles/alisha315 https://git.fsz53.de/5s1zy/2cvb/-/issues/33 https://www.pinterest.com/kjzmavao https://www.quia.com/profiles/j434dionne https://gitlab.socmedica.dev/jd7mf/td22/-/issues/1 https://gitlab.fhi.mpg.de/2ec1/download/-/issues/52 https://www.quia.com/profiles/brycewood https://issuu.com/action-backup-crack-hfsz https://gitlab.socmedica.dev/5er09/0ib3/-/issues/70 https://git.acwing.com/ft6o/crack/-/issues/3 https://git.allthefallen.moe/x1cr/download/-/issues/24 https://www.quia.com/profiles/charliepayne https://www.quia.com/profiles/ceanschaeffer https://gitlab.socmedica.dev/g0wb5/08tz/-/issues/55 https://www.quia.com/profiles/ekraft296 https://www.quia.com/profiles/darosenbaum https://www.quia.com/profiles/racheldo238 https://www.quia.com/profiles/decross197 https://git.fsz53.de/bu2z3/d03v/-/issues/65 https://git.acwing.com/8kcm/crack/-/issues/56 https://gitlab.fhi.mpg.de/3nez/download/-/issues/23 https://gitlab.openmole.org/o82ny/kh2g/-/issues/28 https://www.quia.com/profiles/am164chandler https://gitlab.openmole.org/v1qma/6ai7/-/issues/30 https://gitlab.fhi.mpg.de/06ko/download/-/issues/19 https://gitlab.openmole.org/u4b8r/9c5l/-/issues/9 https://www.quia.com/profiles/kimberly554ga https://teaching.csap.snu.ac.kr/ux5f/download/-/issues/28 https://git.fsz53.de/mh70e/4rop/-/issues/32 https://www.quia.com/profiles/repacheco https://www.pinterest.com/4yoci27 https://git.fsz53.de/ww56g/iz7x/-/issues/65 https://www.quia.com/profiles/da429chase https://gitlab.fhi.mpg.de/2vqg/download/-/issues/91 https://www.noteflight.com/profile/a9f817bb8b91cc3644395fcd58196f1756721e07 https://gitlab.fhi.mpg.de/1g4r/download/-/issues/199 https://teaching.csap.snu.ac.kr/e6bu/download/-/issues/25 https://git.acwing.com/41qh/crack/-/issues/29 https://git.acwing.com/k8p1/crack/-/issues/66 (212.107.27.59)
                          ·
                          • 2023-05-23
                            Leigh
                            https://git.acwing.com/ki0y/crack/-/issues/18 https://git.allthefallen.moe/3jow/download/-/issues/21 https://gitlab.fhi.mpg.de/h2pj/download/-/issues/4 https://gitlab.fhi.mpg.de/o74l/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/v86x/download/-/issues/8 https://git.acwing.com/5pna/crack/-/issues/16 https://gitlab.fhi.mpg.de/o77o/download/-/issues/62 https://teaching.csap.snu.ac.kr/4tu2/download/-/issues/10 https://gitlab.fhi.mpg.de/8tbt/download/-/issues/30 https://git.allthefallen.moe/l61v/download/-/issues/9 https://gitlab.fhi.mpg.de/3ajh/download/-/issues/7 https://git.acwing.com/0d96/crack/-/issues/45 https://git.allthefallen.moe/tr1w/download/-/issues/28 https://gitlab.fhi.mpg.de/zh6f/download/-/issues/85 https://gitlab.fhi.mpg.de/2vqg/download/-/issues/201 https://git.allthefallen.moe/8rg6/download/-/issues/24 https://gitlab.fhi.mpg.de/m5v3/download/-/issues/45 https://teaching.csap.snu.ac.kr/0w6k/download/-/issues/16 https://teaching.csap.snu.ac.kr/y9lo/download/-/issues/17 https://gitlab.fhi.mpg.de/tl3v/download/-/issues/38 https://gitlab.fhi.mpg.de/q5w1/download/-/issues/11 https://gitlab.fhi.mpg.de/o7iy/download/-/issues/2 https://git.allthefallen.moe/de3x/download/-/issues/6 https://gitlab.fhi.mpg.de/dr9b/download/-/issues/25 https://teaching.csap.snu.ac.kr/db20/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/wd90/crack/-/issues/23 https://git.acwing.com/8xc9/crack/-/issues/6 https://git.allthefallen.moe/1hno/download/-/issues/18 https://git.allthefallen.moe/hi5l/download/-/issues/16 https://git.acwing.com/t7kh/crack/-/issues/4 https://git.acwing.com/t8xx/crack/-/issues/5 https://gitlab.fhi.mpg.de/11l8/download/-/issues/3 https://git.allthefallen.moe/98es/download/-/issues/27 https://git.acwing.com/e8kb/crack/-/issues/18 https://gitlab.fhi.mpg.de/u801/download/-/issues/48 https://gitlab.fhi.mpg.de/u796/download/-/issues/27 https://git.acwing.com/n8ly/crack/-/issues/55 https://teaching.csap.snu.ac.kr/45yd/download/-/issues/22 https://git.acwing.com/x0ov/crack/-/issues/115 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ry3j/download/-/issues/24 https://gitlab.fhi.mpg.de/a2um/download/-/issues/20 https://gitlab.fhi.mpg.de/9eg3/download/-/issues/76 https://git.acwing.com/my5r/crack/-/issues/21 https://git.acwing.com/01pb/crack/-/issues/40 https://gitlab.fhi.mpg.de/vd9d/download/-/issues/162 https://gitlab.fhi.mpg.de/ly50/download/-/issues/77 https://git.allthefallen.moe/5jst/download/-/issues/6 https://gitlab.fhi.mpg.de/9atj/download/-/issues/57 https://gitlab.fhi.mpg.de/h36o/download/-/issues/54 https://git.acwing.com/1ufz/crack/-/issues/20 https://git.acwing.com/7ztu/crack/-/issues/48 https://gitlab.fhi.mpg.de/6r6q/download/-/issues/25 https://git.allthefallen.moe/1szw/download/-/issues/7 https://git.acwing.com/el9n/crack/-/issues/24 https://teaching.csap.snu.ac.kr/58oi/download/-/issues/9 https://gitlab.fhi.mpg.de/a2z6/download/-/issues/19 https://git.allthefallen.moe/l6ge/download/-/issues/18 https://gitlab.fhi.mpg.de/zq3z/download/-/issues/30 https://git.acwing.com/53bl/crack/-/issues/48 https://git.allthefallen.moe/z2nt/download/-/issues/5 https://git.acwing.com/z64h/crack/-/issues/30 https://git.allthefallen.moe/2cr8/download/-/issues/26 https://git.acwing.com/mz7u/crack/-/issues/33 https://gitlab.fhi.mpg.de/j4p1/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/v6gd/download/-/issues/43 https://git.acwing.com/b7v9/crack/-/issues/55 https://git.allthefallen.moe/z9vn/download/-/issues/20 https://git.allthefallen.moe/73r6/download/-/issues/21 https://git.acwing.com/2kg5/crack/-/issues/45 https://git.acwing.com/g3vo/crack/-/issues/34 https://git.acwing.com/75hi/crack/-/issues/14 https://teaching.csap.snu.ac.kr/0woj/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/5jbf/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/8b0v/crack/-/issues/2 https://gitlab.fhi.mpg.de/o6cd/download/-/issues/77 https://git.acwing.com/ze6y/crack/-/issues/37 https://git.acwing.com/18v0/crack/-/issues/8 https://git.acwing.com/8pzc/crack/-/issues/27 https://gitlab.fhi.mpg.de/4bek/download/-/issues/62 https://gitlab.fhi.mpg.de/mi5v/download/-/issues/26 https://teaching.csap.snu.ac.kr/db20/download/-/issues/13 https://git.allthefallen.moe/iz9n/download/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/41jj/download/-/issues/10 https://git.acwing.com/o9ao/crack/-/issues/25 https://teaching.csap.snu.ac.kr/n5hk/download/-/issues/13 https://git.acwing.com/2tg9/crack/-/issues/54 https://gitlab.fhi.mpg.de/5sdp/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/4ylq/crack/-/issues/32 https://git.acwing.com/4qz6/crack/-/issues/2 https://git.allthefallen.moe/m8vd/download/-/issues/25 (212.107.27.104)
                            ·
                            • 2018-05-03
                              Зочин
                              SearchХЭЛЭХ ҮГ БАЙНА АСУУЛТ БАЙНА АВТОРУУДOPINION LEADERSНЭВТРЭХБҮРТГҮҮЛЭХИЙ ЮУ УНШИЖ БАЙНА ВЭ? Монгол дахь Америк ба Хятадын амжилтын түүх  2017-4-14 FACEBOOK  37 TWITTER  0Монгол улсын ардчилал, эдийн засгийн хөгжил Америкийн амжилтын түүх буюу Америкт ашигтай эргэсэн эсвэл Хятадын талд ашигтай эргэсэн талаар Стивен Ноерпер (Dr. Steven Noerper) болон Жеффри Рийвэс (Dr.Jeffrey Reeves) гэх хоёр эрдэмтэний маргааныг орчуулан хүргэж байна. Стивен Ноепер Korea Society судалгааны байгууллагад ахлах судлаачаар ажиллаж байсан ба МУИС-д зочин профессороор ажиллаж байсан юм. Жеффри Рийвэс Аюулгүй байдал судлалын Ази номхон далайн төвийн дэд профессороор ажилладаг бөгөөд Монголд хоёр жил АНУ-ын Энхийн корпуст багшилж байсан юм. Доорх хоёр өгүүлэл 2012 онд АНУ-ын Стратеги, олон улс судлалын төвийн форумаас хэвлэгдсэн ба Монголын эдийн засгийн тогтворгүй үе эхэлсэн, гадаадын зээл хайж байсан үетэй давхцаж буй юм. Хоёр эрдэмтний хэн нь Монголын бодит байдлыг зөв зүйтэй тайлбарласан талаар шүүж болох ч маргаанаас цааш Монголын нөхцөл байдлын тухай лавшруулан бодох нь илүү чухал юм.Стивен Ноерпер: Америкт ашигтай Монголын 10 зүйлАмерикийн (олон улсын) амжилтын түүх: Ирак, Афганистанд олон сорилтууд тулгарч ямар ч сайн сайхангүй арван эхэлж байх үед Монголд оргилуун ардчилал болон хөгжин цэцэглэж буй эдийн засгаараа гайхуулж байв. Рейганы удирдлага 1986 оны Дөлгөөн санаачлагын(Modest Initiative) хүрээнд анх Монгол руу хандаж байв. Беркели их сургуулийн ази судлаач Роберт Скалапино Монголыг Америкийн оюуны газрын зурагт оруулахын тулд академик үйл ажиллагаа санаачилсан нь энэ байв. АНУ-тай харилцаагаа сайжруулсаны 20 жилийн дараа Монгол улс ардчилал болон хөгжилд бодит, баялаг хувь нэмэр оруулснаа харуулж байна. Сонирхолтой нь Клинтон, Жорж В.Буш болон Обамагийн удирдлага Монгол улстай “онцгой” харилцаатай гэдэг байв. Клинтон тэргүүн хатагтайн хувьд айлчилсан, Жорж В.Буш Монголд айлчилсан ба Монгол улсын ерөнхийлөгчийг Вашингтон хотод урьж Мянганы сорилын үйл ажиллагаанд нэгтгэсэн, дэд ерөнхийлөгч Байдэн өнгөрсөн жил айлчилсан, энэ жил төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтон айлчилж буй нь хоёр талын хамтын ажиллагааний түвшинг харуулж буй юм.Төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтоны онцолсоноор Ардчилалд шилжих Азийн загвар эрх чөлөө, хүний эрхийн универсал хандлагыг илтгэж байна. Клинтоны санаа Сингапурын ерөнхий сайд асан Ли Куан Югийн ардчилал Азийн үнэт зүйл биш гэсэн 1990-ээд оны санааг авсанд хийх хадаас болж буй юм. Солонгосын улс төрийн идэвхитэн хожим ерөнхийлөгч болсон Ким Дэ Жун тухайн үед Лигийн эсрэг маргаж ардчилал ба эдийн засгийн либералчлалыг нэг тэрэгний хоёр дугуй, зоосны хоёр тал шиг зүйл гэж байв. Монголын удирдагчид энэ хүрээг сонгож харин Клинтон үүнд тохирсон анхаарлаа хандуулсан юм.Баруун талдаа буй Төв Азийн автократ орнуудад загвар болно. Хэдийгээр Монгол улс төр, эдийн засгийн хувьд Зүүн Хойд Азитай ойрхон ч түүхэн утгаар Төв Азид нэвтрэх хаалга юм. Өнгөт хувьсгалуудын үр нөлөө буурсан, Орос сэргэж эхэлсэн, Афганистаны тэсвэртэй оршин тогтнолыг харгалзаж үзвэл энэ нь жижиг асуудал биш юм. Хэрвээ Төв Ази дахь баазууд болон Пакистаны хангамжийн корридор баталгаагүй болж эхэлвэл Монгол улс материалын, бүр чухал нь оюун санааны хувьд өөр нэгэн хувилбар болох боломжтой.Хойд Солонгосын тухай мэдээллийн эх сурвалж, түүний эдийн засгийн хөгжил цаашлаад ардчиллыг түүчээлэгч. Улаанбаатар Сөүл, Пхеньянтай хоёулантай нь харилцаатай байдгаарай онцгой юм. Хойд Солонгосын хувьд Монгол улс коммунист түүхтэй жижиг улс, он удаан итгэл даасан харилцаатай гэдэг. Улаанбаатарын хувьд Пхеньян ямар байр суурьтай вэ гэдэг нь онцгой ойлголт өгдөг. Хятадаар дамжин гарсан Хойд Солонгосын дүрвэгчид Монголд хамгийн олон тоотой байдаг нь тохиолдлын зүйл биш. Монгол тэдний хувьд Өмнөд Солонгос руу гарах гүүр болж онцгой оролцоотой байдаг. Харин илүү чухал нь тусгаарлагдсан, гөжүүд Хойд Солонгос хөгжил, эдийн засгийн тогтвортой байдлын загвар хайж буй үед Монгол хамгийн сайн сонголт юм (Хятад хэтэрхий том, Вьетнамчуудад Хойд Солонгос итгэдэггүй). Эцэст нь цөмийн зэвсэггүй бүс болохыг сонирхож буй орны хувьд цөмийн зэвсэггүй Солонгосын хойгийг дэмжиж чадах юм.Хятадад тавих чих. Хүйтэн дайн үе дан ганц Баруун-Зүүний хагаралын биш бас Хятад болон ЗХУ-ын 1962 оны халуун зөрчилд хүргэсэн өрсөлдөөний үе байв. ЗХУ Монголыг Хятадад чих тавихаар ашиглаж байсан. Орчин үеийн утгаар Монгол АНУ-ын (болон олон улсын хамтын нийгэмлэгийн) хувьд өөр аргаар Хятадад тавих чих болж чадна. Хятад хөрш орнууддаа хэрхэн хандаж байна вэ? Эдгээр орнууд Хятадын зээлийн амлалт болон хариу солилцоог хэрхэн тэнцвэржүүлж (Монгол улс 300 сая ам.долларын зээлээс нэг удаа татгалзаж байсан) байна вэ? Хятадыг тойрон хүрээлж буй орнууд дахь Клитоны айлчлалын гол зорилго нь эдгээр орнуудын бодит нөхцөл байдлыг ойлгон эдийн засаг, худалдаа болон улс төрийн харилцааны стратегийн гарцыг санал болгох юм. Хэдийгээр Хятадын хэвлэлүүд айлчлалыг АНУ-ын бүслэлт хэмээн ширүүхэн шүүмжилж байгаа ч хэрвээ үүнийг бүслэлт гэх юм бол хамгийн эелдэг хэлбэр нь юм.Орост тавих нүд. Клитон Хятад-Оросын дунд хавчуулагдсан Монголчуудын “эр зоригийн” тухай ярив. Энэ зоригийг Оросын тухай бодит ойлголт руу хөрвүүлж болно. Орос-АНУ харилцаагаа шинээр эхлүүлэх оролдлого царь/ерөнхийлөгч Путины хатуу тактикаас үүдсэн Зөвлөлтийн үеийн хагарал руу явж байгаа үед Оросын сэтгэлгээ рүү өнгийх нь чухал юм. Митт Ромнэй бидний хамгийн их аюул, заналхийлэл гэж Оросыг тодорхойлсоноор Монгол улс материаллаг болон оюун санааны утгаар Орос руу нэвтрэх хаалга болж чадна. Гол нь бидэнд аюулгүй байдал, эдийн засаг, улс төрийн шалтгаанаар Орос хэрэгтэй, Орост АНУ хэрэгтэй юм. Оросын Ази дахь хамтын ажиллагаа Солонгосын Хойг дахь аюулгүй байдлын хандлага, эрчим хүчний корридорууд эсвэл өөр ямар нэг арга хэрэгсэлээр урагшилж байна (мөн Сири болон Европ дахь пуужингаас хамгаалах систем зэрэг мухардсан асуудалд хувилбар гаргаж буй зэрэг). Баруунтай ойртсон буюу Монголын олонхи ахмад удирдагчид Орост сургууль төгссөн, Оросоор ярьдаг, Оросыг ойлгодог. Үүнийг ашиглаялдаа .   Олон улсын хариуцлагатай оролцогч. Монгол улс Ирак, Афганистанд энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд оролцсон бас Хааны эрэлд хэмээх энхийг сахиулах бэлтгэлийг зохион байгуулдаг. Ардчилсан орнуудын хурлыг олон удаа зохион байгуулсан, НҮБ-ийн хүний аюулгүй байдлын санаачлагуудыг хэрэгжүүлж ТББ-ууд цөмийн зэвсэггүй бүсээс эмэгтэйчүүдийн эрх хүртэл олон асуудлаар идэвхитэй ажилладаг. Монгол улс олон улсын форумуудад маш идэвхитэй оролцдог. Идэвхитэй гуравдагч хөршийн бодлогоор дамжуулан Монгол улс энэ форумуудын олон асуудлуудыг зохицуулах туршлагатай бөгөөд үүнд байгалийн гамшиг, халдварт өвчин, эрчим хүчний аюулгүй байдлын хямрал гээд олон асуудлууд багтана.Соёлын чухал дэмжигч. Хэдийгээр одоогийн хүн ам нь цөөн ч түүхэн болон соёлын өвөөр Монгол улс маш их нөлөөтэй. Одоогоор Британи, Франц, Германийг нийлүүлсэнтэй тэнцэх газар нутагтай ч 800 жилийн өмнө Монголын эзэнт гүрэн хамгийн том эзэнт гүрэн байсан. Монголчуудын угсаа эсвэл соёлын ул мөр Ази, Еврази даяар олдож магад. Түүхэн хийдүүдээс сэргэн мандалтын үеийн уран барилга, Занабазарын бүтээлээс орчин үеийн урлаг гээд Монгол улс өн[хориотой үг], баялаг соёлоороо гайхуулж байна.Оргилуун залуучуудын соёл болон боловсролтой ажиллах хүчин. Хийхээр амалсан эсвэл хийгдсэн гэрээнүүд дээр төвлөрсөн бизнесийн амьдралын дуулианд хэвлэл мэдээлэлийнхэн төвлөрч буй ч хүн амийн хэсэгт хөгжлийн боломжийн суурь бий. Монгол бол залуу орон (New York Times сонинд 1990-ээд онд бичсэнээр дэлхийн хамгийн залуу орон) бөгөөд олон хэлтэй, глобалчлагдсан, оргилуун залуу мэргэжилтэн, манлайлагчидтай орон юм. Ерөнхийлөгч Элбэгдорж өндөр-технологийн корридор, комьпютерт суурилсан үйлчилгээг (Энэтхэгтэй ижил) удаан хугацааны турш дэмжиж ирсэн. МУИС-ийн Олон улсын харилцааны сургуулийн шавь нар маань хэдийгээр шинэ үеийн өнгөцхөн итгэл найдвартай байсан ч дунджаар гурван хэлтэй, гайхалтай сэтгэлгээтэй байсан юм. Зөвлөлтийн үеэс үүдэн бичиг үсэг тайлагдалт өндөр түвшинд хүрсэн нь төрийн хэвлэлийн газар идэвхитэй ажиллаж, түвшингээ хадгалж чадаж байсантай холбоотой.Байгалийн эрдэс баялаг. Хамгийн их яригддаг Монголын өсөн буй үндэсний баялгийн эх сурвалжийг хамгийн сүүлд үлдээсэн юм. Монгол улс нүүрс, төмөр, зэс, алт, газрын ховор эрдэсүүд, байгалийн хий цаашлаад газрын тосны маш их талбайнуудтай. Гадны туслалцаатай олборлох чадавхитай болж хэрэгцээтэй тээврийн шугамууд байгуулж байна. Энэ шинэ баялгийг зохицуулах нь Монголын удирдлагуудад сорилт болж нийтийн болон үндэсний баялгийг хэрхэн үр дүнтэй зохицуулах талаар Чили, Норвеги зэрэг орнуудын жишээг сонирхож байна. Төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтон Гэгээн Луис (St.Louis) хотод суурилсан Пибоди Энержиг Таван Толгойн нүүрсний төсөлд (Хятадын төрийн компани түүний гол өрсөлдөгч) зүтгүүлж байсан. Economic Intelligence Unit уул уурхайн хөрөнгө оруулалт дээр суурилсан 2011 оны Монголын ДНБ-ний өсөлтийг 17,3 хувьтай гэж тооцлоо.Энэ жагсаалт Монгол улсын давуу талыг харуулж байна. Ядуурал, өсөн буй тэгш бус байдал, замбраагүй хотжилт, дэлхийн дулаарал болон хотын орчны бохирдол зэрэгт анхаархаа болиогүй. Өмнөх ерөнхийлөгчийг баривчилж Монголын олон улсын нэр хүндийг унагасан явдлыг Клинтон олон нийтийн өмнө онцлон тэмдэглээгүй (өөрийн дүгнэлтээ албан бусаар тайлбарласан). Одоо засгийн газар шинэ эвсэл байгуулахаар ажиллаж байна. Гэвч залуу ардчилал хувь хүмүүсийн мөргөлдөөнд өртдөг (19-р зууны эхэн үеийн болон түүнээс хойшхи АНУ-ын түүхийг үзнэ үү ). Бүхэлд нь харвал Монгол гайхалтай сайн байна.Доктор Жеффри Рийвэсийн (Dr.Jeffrey Reeves) хариу мэтгэснээ таван гол дүгнэлтээр танилцуулсан байна.Монгол бол Америкийн биш Хятадын амжилтын түүх. Ямар ч утгаар авч үзсэн Монголын эдийн засаг бараг бүхэлдээ Хятадаас хамааралтай. 2011 онд Монголын худалдааны хамгийн том хамтрагч Хятад болж нийт экспортийн 91%, импортын 32%-ийг бүрдүүлж байв. Хятад Монголын хамгийн том гадаадын шууд хөрөнгө оруулагч (ГШХО) болж ГШХО-ын 51%-ийг бүрдүүлж байв. Канад болон Недерланд 8% болон 6% хувьтай хоёр, гуравдугаар байрт жагсаж байна. АНУ-ын Монгол дахь ГШХО маш бага. Ноерпер Монголыг Хятадын 300 сая ам.доллараас татгалзсан гэж буй ч Хятад улс Монголын үндсэн зээлдүүлэгч байсан хэвээр байна. 2009 онд Хятадаас 3 тэрбум ам.долларын яаралтай зээл хүсэж байсан нь Улаанбаатарын хувьд Хятад ганц гуйх зээлдүүлэгч нь гэдгийг харуулж байна.Хятадын бизнесүүд Монголын дотоодын секторыг эзэлж албан ёсоор бүх гадаад компаниудын 50%, албан бусаар үүнээс ч их хувь эзэлж байна. Хятад компаниудын тоо 18%-ийг эзэлж буй Өмнөд Солонгосын компаниудын урд байна. Хятад ажилчид хууль ёсны болон хууль бусаар нийт гадаад ажилчдын үлэмж хувийг бүрдүүлж байна. 2010 онд албан ёсны тоо 16,675 байв. Маш олон хүн бодит тоо хоёр эсвэл гурав дахин их гэж байв. Хэдийгээр Хятадын гадаад тусламжийн хэмжээ Япон мэтийн орнуудтай харьцуулахад бага байгаа ч Монголчууд тусламжийг хэрхэн ойлгодог, хэрэглэдэг байдлыг өөрчилж байна. Хятадын тусламж “нөхцөлгүй” байдаг. Энэ тусламж USAID шиг адилхан зорилттой ч USAID шиг хариуцлага нэхдэггүй. Хятадын тусламж USAID эсвэл Дэлхийн банкны тусламжид найдахаа болиход хүргэж уламжлалт доноруудын Монголтой харилцах харилцааг сууриар нь өөрчилж байна. Монголын олон өндөр албан тушаалт улс төрчид нэртэй бизнесменүүд байдаг ба Хятадтай шууд болон шууд бус холбоотой байдаг. Энэ холбоо Монголын улс төрийн үйл явцад Хятад шууд бусаар (магадгүй шууд) нөлөөлөх боломж олгож байна.Монгол бол Азийн ардчиллын загвар биш. Монгол бол авилга, непотизм, үр нөлөөгүй байдал, бэртэгчин занд идэгдсэн сул ардчилалтай улс. “Залуу ардчиллын” эдгээр бүтээгдэхүүнүүдийг үл тоон Монголын хөгжлийг 19-р зууны Америктай адилтгасанаараа Ноерпер дараах дөрвөн баримтыг орхигдуулж байна.Нэгдүгээрт. Монгол улс ЗХУ-ын нөлөөнд 70 гаруй жил авторитари дэглэмд байсан. Үүний албан тушаалтан, институти болон бюрократууд бүгд авторитари идеологийн шинж, ул мөрийг тээж явдаг.Хоёрдугаарт. Олонхи Монголчууд Зөвлөлтийн дагуул улс байсан үеийн таатай дурсамж ихтэй ба авторитарианизмыг үр дүнтэй, эгалитари систем гэж үздэг. Олон хүн нийгмийн сайн сайхныг бүтээх ардчиллын хүчинд итгэл алдсан.Гуравдугаарт. Монголын олон улс төрч авилгачаараа олонд танигдсан. Үүнээс үүдэн ардчилал болон либерал эдийн засаг ядууст биш чинээлэг, холбоо сүлбээтэй хүмүүст үйлчилдэг институт гэх сэтгэгдэл төрүүлэх юм..   Дөрөвдүгээрт. Барууны санхүүгийн институтууд хүчилсэн учраас Монгол ардчилсан улс  байгаа юм. Тэдний нөлөө буурч Хятадын авторитари загвар амжилт үзүүлсээр байвал Монгол улс ардчилсан загвар хэр зохистой талаар дахин авч үзэж магад. Монголын ардчиллын системийн сул дорой байдалтай хамт эдгээр дөрвөн баримт ардчиллын ирээдүйн хөгжил маш бүрхэг байгааг харуулж байна.Монгол бол АНУ-ын Хятад, Орос дахь нүд, чих болно. Ноерпер Монгол улс АНУ-ын Хятад дахь чих, Орос дахь нүд болж чадна гэж мэтгэж байна. АНУ Монголоос стратегийн ямар нэг давуу тал олох тутам Монгол улс АНУ-тай бусад харилцаагаа хөгжүүлэх хөшүүрэг хүнд байдалд орох болно. Ялангуяа Монгол улс Хятад, Оростой хоёр талын болон Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагаар дамжуулан  улс төр, эдийн засаг, цэргийн хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлж буй үед.Гуравдагч хөршийн бодлого бүтэлгүйтсэн. Ноерперийн гол санаа нь АНУ Монгол улс гуравдагч хөршийн бодлогоор дамжуулан бат харилцаа тогтоосон буюу Улаанбаатар Хятад эсвэл Оросын хэт их хамаарлаас [хориотой үг]схийн газар зүйн хувьд хол орших орнуудтай хамтын ажиллагаа хөгжүүлэх явдал гэсэн юм. АНУ-Монголын харилцааг зөвхөн гуравдагч хөршийн бодлогын өнцгөөс харвал Америкийн “амжилтын” түүх гэж харж болно. Гэвч бүх тоон болон чанарын үзүүлэлтүүд Монголын гуравдагч хөршийн бодлого бүтэлгүйтсэнийг харуулж байна. Монгол одоо Хятадаас эдийн засгийн хувьд бүрэн хамааралтай. Энэ хамаарал нөлөөлөл болон хувирч Монголын эдийн засаг, байгаль орчин, улс төрийн систем болон нийгмийн хүрээнд АНУ-ыг (эсвэл Орос) ардаа хаяж байна.Байгалийн эрдэс баялаг. Монголын эрдэс баялгийн салбар хурдацтай өсөлтийг бий болгосон ч энэ нь бүхнийг чадагч биш юм. Түүхий эдээс үүдсэн өсөлтөөс хэт хамаарах нь эдийн засаг, улс төр, нийгмийн ноцтой үр дагавартай. 1990-ээд оноос хойш Улаанбаатар уул уурхайн салбарыг эдийн засгийн хөгжлийнхөө тэргүүлэх чиглэлд оруулсан юм. Олон талаар энэ нь амжилттай байж 1999-2008 оны хооронд ДНБ дунджаар 6% өсөв. Засгийн газар уул уурхайн салбарт онцгой анхаарснаар дотоодын бусад үйлдвэрлэлүүдээ орхигдуулж нийт эдийн засгийн чадавхиа хохироов. Монголын газар тариалангийн салбар бол үүний тод жишээ юм. 2009 оны ургац хураалтын өсөлтийн жилд Монгол 250,000 га-хүрэхгүй газраас ургац хураасан нь 1990 оны 300,000 га-гаас бага тоо юм. Энэ доройтол бол хавсарга үйлдвэрлэл гэгдэж дотоодын болон гадаадын хөрөнгө оруулалт дутсаны үр дүн юм. Мөн Монголын үйлдвэрлэлийн салбар ч унав. 2001-2008 оны хооронд үйлдвэрлэл 30-20% хүртэл буурч уул уурхайн үйлдвэрлэлийн нийт гарц 50-70% хүртлээ өсөв. Энэ бол “Голланд өвчний” сонгодог шинж тэмдэг юм.Энэ эдийн засгийн гажуу хөгжлийн загварын сул тал нь 2009 онд Хятадын эрэлт буурсанаар  Монголын эдийн засгийн 1,9%-иар буурч үйлдвэрлэлийн салбар 4,1%-иар агшиснаар илрэв. Энэ бууралт ажилгүйдлийг ихэсгэж (10.5-12.8% болов) гурав дахь том банкыг дампууруулав, Монголын валют үнэгүйдэв, хугацаа нь хэтэрсэн зээлүүд өсч эхлэв. ОУВС Монголыг 2009 онд “санхүүгийн хямралд өртөх шахсан” гэж дүгнэв. Энэ уруудал нийгмийн асуудлуудыг хүндрүүлж хүүхэд, эхийн эндэгдэл ихсэв. Ядуурал 2009 онд 1% нэмэгдэж анхан  болон дунд сургуулийн хүүхдүүдийн сургуулийн элсэлт 2.4%-иар буурав. 2010-2011 оны Хятадын түүхий эдийн гэнэтийн эрэлт хүний хөгжлийн эдгээр уруудалыг арилгасан юм. Дээрх асуудлууд Монголын өнөөгийн байдалд чухал бөгөөд “Америкийн олон улс дахь амжилтын түүх” гэсэн том зүйлийн жижиг хэсэг болж болохгүй юм. Илүү нарийн өнцгөөс харвал Монгол бүхэлдээ “аймшигтай сайн” байна.Орчуулсан: Ш.БилгүүнЭх сурвалж: www.csis.org 2017-06-27 14:45:33TWITTER  0FACEBOOK  37 Хэвлэх 37www.trends.mn-тэйНЭГДЭЭРЭЙFacebook like  Twitter follow  ;ӨМНӨХ НИЙТЛЭЛДАРААГИЙН НИЙТЛЭЛ Та сэтгэгдэлээ энд бичнэ үүТаны нэрНийтлэхСэтгэгдэл унших АВТОРУУДДэлгэрэнгүйР.Энхболд Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.2017 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр Нижер Улсын 'Тонго тонго' нэртэй газар АНУ-ын 12 хүний бүрэлдэхүүнтэй тусгай хүчний бүлэг, 30 гаруй Нигерийн цэргүүдийн хамтаар эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж яваад 50 орчим дайснуудын отолтод өртсө..болушка Дагагч: 1Үг үсгийн хүчинд итгэдэг.Зуун зуун дамжин агуа сайхнаараа гайхагдаж ирсэн алдарт “1001 шөнийн үлгэр” чинь харах өнцгөө солиод сонсвол аймар түүх л дээ. Хатандаа нэг хууртсан хаан Шахриар шөнийн нэг онгон бүсгүйг хатнаар авч өглөө нь хороодог болтлоо эмэ..ИХ НҮДЭНКоммюнити Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Баялгийн хараал (Resource curse) гэx энэ үгийг та нэг бус удаа сонсож байсан байх. Олсон баялагаасаа болж хараагддаг гэх янз бүрийн үлгэр домог байдаг ч энэ нь яг үнэндээ эдийн засгийн тогтсон хэллэг юм...Доржсүрэнгийн БолдбаатарХятад судлаач Дагагч: 0Бодол гэмээ нь усан дээр татсан зураг мэт...Манай дарга нар сүүлийн үед их бийлэгжүү болцгоочихсон нь ямар учиртай юм бол гэсэн шүү юм бодогдох болсон. Эрх баригч намынхан болохоор нийт хүүхдүүдийн наян хувьд 'халамжийн мөнгө тараах' болсноо мэдэгдэхэд сөрөг хүчин зуун хувь..ТОМё БОДёБлог Дагагч: 0Философи, Шинжлэх ухаан, бас бус...Хэрвээ таны өмнө 10,000 төгрөгтийн дэвсгэрт 10 ыг тавиад, 'Хүссэн хэмжээгээрээ авч болно' гэвэл та яах вэ? Гэхдээ нэг нөхцөлтэй...О.МөнхсайханХууль зүйн профессор Дагагч: 0Шүүгч бол иргэний шударгаар шүүлгэх эрхийг хангагч, шударга ёс, хуулийн засаглалд итгэх олон нийтийн итгэлийг тээгч юм.Захиргааны ерөнхий хууль болон Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль 2016.07.01-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсноос хойш захиргааны хэргийн шүүхүүд төрийн албан хаагчийг хууль бусаар ажлаас нь чөлөөлсөн, тусгай зөвшөөр..Эрин М.ТулгатЭдийн засагч Дагагч: 0Амжилт=Ур чадвар*Үзэл Хандлага*Хичээл зүтгэлХүн ажилд шалгаруулж авдаг хүний нөөцийнхөн, эсвэл дарга, захирлууд нэг зүйлийг анзаардаг байх. Ажил горилогчийн анкет дээрх өөрийнх нь юмуу, гэр бүлийнх нь эрхэлж байсан, одоо эрхэлж байгаа ажлын тухай асуулга дээр “хувиараа” гэх..Б.НоминчимэдСэтгүүлч Дагагч: 0Монголын ирээдүй гэрэлтэй байх нээ.“Утга зохиолын тухай ярьяа” грүүпээс ирүүлсэн АНХНЫ НОМЫН ТҮҮХ челленжид нэгдэн бяцхан дурсамжаа хуваалцъя...Ц.Энхтөгс Дагагч: 0https://www.facebook.com/huuhdiinbolovsrol/Аутизмтай хүүхэд нь бусадтай харилцах буюу нийтийн харилцааны чадварын бэрхшээлтэй, нэгэн хэвийн давтагдмал зан үйл, үйлдэл хөдөлгөөн хийдэг. Сонирхлын хүрээ нь явцуу байдаг. ..МОНСУДАР Дагагч: 0Оюун билиг номоос эхтэй“Нэг жаахан хүү надад зурсан зургаа илгээсэн байлаа. Би хүүхэд бүрт хариу бичдэг, заримдаа яаруу сандруу бичнэ. Харин тэр хүүгийн зураг маш их таалагдсан учир цаг гарган мангасынхаа зургийг зурж, “Хонгор Жим минь, чиний зурсан зур..Ганболдын Анар Дагагч: 0Хүсэхээс бусад нь амарханЭлэгний цирроз болон хавдар нь элэгний өвчнүүдийн шалгааны эмчилгээ нь элэг шилжүүлэн суулгах эмчилгээ байдаг. ..Г.ГанбаатарХуульч Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Манай Улс 1992 онд хүмүүнлэг, иргэний ардчилсан нийгмийг цогцлоон хөгжүүлэхийг зорилго болгон шинэ, ардчилсан Үндсэн хуулиа баталсан нь дэлхийн түгээмэл хандлагад нийцсэн түүхэн ололт болсон билээ. ..Р.Энхболд Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.2017 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр Нижер Улсын 'Тонго тонго' нэртэй газар АНУ-ын 12 хүний бүрэлдэхүүнтэй тусгай хүчний бүлэг, 30 гаруй Нигерийн цэргүүдийн хамтаар эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж яваад 50 орчим дайснуудын отолтод өртсө..болушка Дагагч: 1Үг үсгийн хүчинд итгэдэг.Зуун зуун дамжин агуа сайхнаараа гайхагдаж ирсэн алдарт “1001 шөнийн үлгэр” чинь харах өнцгөө солиод сонсвол аймар түүх л дээ. Хатандаа нэг хууртсан хаан Шахриар шөнийн нэг онгон бүсгүйг хатнаар авч өглөө нь хороодог болтлоо эмэ..ИХ НҮДЭНКоммюнити Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Баялгийн хараал (Resource curse) гэx энэ үгийг та нэг бус удаа сонсож байсан байх. Олсон баялагаасаа болж хараагддаг гэх янз бүрийн үлгэр домог байдаг ч энэ нь яг үнэндээ эдийн засгийн тогтсон хэллэг юм...Доржсүрэнгийн БолдбаатарХятад судлаач Дагагч: 0Бодол гэмээ нь усан дээр татсан зураг мэт...Манай дарга нар сүүлийн үед их бийлэгжүү болцгоочихсон нь ямар учиртай юм бол гэсэн шүү юм бодогдох болсон. Эрх баригч намынхан болохоор нийт хүүхдүүдийн наян хувьд 'халамжийн мөнгө тараах' болсноо мэдэгдэхэд сөрөг хүчин зуун хувь..ТОМё БОДёБлог Дагагч: 0Философи, Шинжлэх ухаан, бас бус...Хэрвээ таны өмнө 10,000 төгрөгтийн дэвсгэрт 10 ыг тавиад, 'Хүссэн хэмжээгээрээ авч болно' гэвэл та яах вэ? Гэхдээ нэг нөхцөлтэй...О.МөнхсайханХууль зүйн профессор Дагагч: 0Шүүгч бол иргэний шударгаар шүүлгэх эрхийг хангагч, шударга ёс, хуулийн засаглалд итгэх олон нийтийн итгэлийг тээгч юм.Захиргааны ерөнхий хууль болон Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль 2016.07.01-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсноос хойш захиргааны хэргийн шүүхүүд төрийн албан хаагчийг хууль бусаар ажлаас нь чөлөөлсөн, тусгай зөвшөөр..Эрин М.ТулгатЭдийн засагч Дагагч: 0Амжилт=Ур чадвар*Үзэл Хандлага*Хичээл зүтгэлХүн ажилд шалгаруулж авдаг хүний нөөцийнхөн, эсвэл дарга, захирлууд нэг зүйлийг анзаардаг байх. Ажил горилогчийн анкет дээрх өөрийнх нь юмуу, гэр бүлийнх нь эрхэлж байсан, одоо эрхэлж байгаа ажлын тухай асуулга дээр “хувиараа” гэх..Б.НоминчимэдСэтгүүлч Дагагч: 0Монголын ирээдүй гэрэлтэй байх нээ.“Утга зохиолын тухай ярьяа” грүүпээс ирүүлсэн АНХНЫ НОМЫН ТҮҮХ челленжид нэгдэн бяцхан дурсамжаа хуваалцъя...САНАЛ АСУУЛГАДэлгэрэнгүй >Нийт санал: 17892020 оны УИХ-ын сонгуулиар аль нам ялах вэ?12%МАН19%АН68%Шинэ гуравдагч хүчин12%19%68%САНАЛ ӨГӨХTwitter Facebook (197.211.61.53)
                              ·
                              • 2018-05-03
                                loan home
                                Та зээл авах талаар бодож байна уу? Өөрийн бизнесээ эхлэхэд яаралтай зээл хэрэгтэй байна уу? Энэ бол таны хүссэн зорилгод хүрэх боломжийг олгодог бөгөөд хувийн зээл, бизнесийн зээл, аж ахуйн нэгжийн зээл, илүү их мэдээлэл бүхий 2% -ийн хүүтэй зээлийн бүх төрлийн үйлчилгээг үзүүлнэ үү (fundservice0@gmail.com) (197.211.61.53)
                                ·
                                • 2017-06-29
                                  Зочин
                                  Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (43.242.242.51)
                                  ·
                                  • 2017-06-29
                                    Зочин
                                    Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (43.242.242.51)
                                    ·
                                    • 2017-06-29
                                      Зочин
                                      Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (192.160.102.164)
                                      ·

                                      Сэтгэгдэл байхгүй байна.


                                      Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

                                      Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

                                      Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





                                      Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
                                      • Нийтлэл
                                      • •
                                      • Ярилцлага
                                      • •
                                      • Сурвалжлага
                                      • •
                                      • Азийн АШТ
                                      • •
                                      • Фото мэдээ
                                      • •
                                      • Оддын амьдрал
                                      БҮХ СЭДЭВ
                                      • •Ерөнхийлөгч
                                      • •Гадаад харилцаа
                                      • •Засгийн газар
                                      • •Нийслэл
                                      • •Нийтлэл
                                      • •Сагсанбөмбөг
                                      • •Гэмт хэрэг
                                      • •Сэрэмжлүүлэг
                                      • •Улсын Онцгой Комисс
                                      • •Шүүхийн танхимаас
                                      • •Ипотекийн зээл
                                      • •Фото мэдээ
                                      • •Чуулган
                                      • •Боловсрол
                                      • •Сурвалжлага
                                      ХУРААХ
                                      ДЭЛХИЙН ШИЛДЭГ ГЭРЭЛ ЗУРАГ:...
                                      Златан Ибрагимович гайхалтай...

                                      М.Отгончимэг: Нэг ч иргэнийг орхигдуулахгүй байх зарчмаар явуулын үйлчилгээг үзүүлж байна

                                      Батзаяа 2017-06-29
                                        ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
                                      М.Отгончимэг: Нэг ч иргэнийг орхигдуулахгүй байх зарчмаар явуулын үйлчилгээг үзүүлж байна

                                      Дорноговь аймгийн ЗДТГ-ын Эрүүл мэнд, спорт, жендэрийн бодлого хариуцсан ахлах мэргэжилтэн М.Отгончимэгтэй ярилцлаа.

                                      -Дорноговь аймгийн Эрүүл мэндийн газар хэчнээн хүнд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг хүргэн ажиллаж байна вэ. 2016 онд ямар ажлыг гүйцэтгэв?

                                      -Манай аймгийн хэмжээнд нийт 84 эрүүл мэндийн байгууллага, 1000 гаруй эмч, эмнэлгийн ажилчин 66.6 мянга гаруй хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг үзүүлэн ажилладаг. Тодруулбал, хоёр нэгдсэн эмнэлэг, нэг сум дундын эмнэлэг, 12 сумын эрүүл мэндийн төв, 15 өрхийн эрүүл мэндийн төв, дөрвөн хувийн хэвшлийн эмнэлэг, 14 үүдэн эмнэлэг, зургаан эмийн сан, эм ханган нийлүүлэх байгууллага, хоёр халдваргүйтгэлийн газар, хоёр хувийн лабротори гурван сувилал гэсэн нийт 84 байгууллага орон нутгийнхаа иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг тасралтгүй хүргэн ажиллаж байна. Хүний нөөцийн хувьд их эмч, эх баригч, сувилагч, багийн эмч, бусад мэргэжилтэн, ажилчид гэсэн нийт 1000 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй ажилладаг. Үүнээс их эмч 230 орчим, сувилагч 225, эх баригч 24, багийн  эмч 34 бий. Өнгөрсөн жилтэй харьцуулахад, боловсон хүчний тоо тодорхой хэмжээгээр нэмэгдсэн хэдий ч зарим эмнэлэгт орон тоо хангалттай хэмжээнд биш. Түүнээс гадна хувийн хэвшилд 200 гаруй эмнэлгийн мэргэжилтэн ажилладаг. Гэхдээ эмч, эмнэлгийн мэргэжлтнүүдийн боловсон хүчин дутагдалтай. Бид 2016 онд өөрсдийн нөөц бололцоог ашиглан иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг тасралтгүй үзүүлэн ажиллалаа. Ер нь хүн амын дунд амьсгалын замын тогтолцоо, бөөр, шээс бэлгийн замын болон ослоос үүдэлтэй гэмтэл, хордлого, гадны шалтгаантай үр дагавар, хоол боловсруулах эрхтний эмгэг, цусны эргэлтийн тогтолцоо зэрэг өвчлөл зонхилж байна. Мөн нас баралтын тэргүүлэх шалтгаанд цусны эргэлтийн тогтолцоо, зүрх судасны эмгэгүүд ордог. Энэ төрлийн өвчний улмаас иргэд амиа алдах тохиолдол их байгаа юм. Түүнчлэн амьсгалын замын өвчлөл, осол гэмтэл, хордлого, хоол боловсруулах эрхтний эмгэг нас баралтын шалтгаан болох боллоо. Аймгийн эрүүл мэндийн салбарт тулгамдаж буй асуудал олон бий. Тэр дундаа сүүлийн үед зам тээврийн осол болон ямар нэгэн ослоос үүдэлтэй гэмтэл ихэссэн. Дорноговь аймагт бусад аймгийг бодвол дэд бүтэц, зам тээвэр харьцангуй хөгжсөн. Үүнээс үүсэлтэй зам тээврийн осол, зам тээврийн ослоор гэмтэл авсан иргэд нэмэгдэх болсон. Мөн яаралтай түргэн тусламжийн тасаг байгуулагдаж, стандартын дагуу ажиллаж байна. Гэвч хүн хүчний хувьд дутагдалтай талууд бий. Тухайлбал, иргэдэд хүрч үйлчлэх эмч, сувилагчийн тоо хүрэлцдэггүй байх жишээтэй. Ялангуяа сувилагч хүрэлцдэггүй. Яаралтай түргэн тусламжийн тасаг байгуулагдсанаар маш олон эерэг үр дүн гарч байгаа. Нас баралтын хувь буурсан, дуудлагын тоо багассан гэх мэтчилэн дурьдвал олон. Эндээс харахад, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний хүртээмж илүү сайжирсан. 2016 он Дорноговь аймгийн эрүүл мэндийн салбарынхны хувьд онцлох зүйл олон байлаа. Бидний ажлын үр дүн тодорхой хэмжээгээр гарсан гэж бодож байна. 2016 онд манай аймаг эрүүл мэндийн үзүүлэлтээрээ улсын хэмжээнд шилдгээр шалгарлаа. Мөн сүүлийн 2-3 жилд аймгийн хэмжээнд эхийн эндэгдэл гараагүй. Төрөлтийн хэмжээ харьцангуй нэмэгдлээ. Ер нь нэг үеэ бодвол аймгийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чанар, хүртээмж сайжирсан учраас нялхсын болон эхийн эндэгдэл буурсан үзүүлэлттэй байгаа.

                                      -Аймгийн төвд ихэнх бүтээн байгуулалт өрнөдөг. Тэр бүр суманд чиглэсэн бодлогын хэрэгжилт тийм ч сайн байдаггүй. Ер нь сумын эрүүл мэндийн төв болон өрхийн эрүүл мэндийн төвийн боловсон хүчин хэр хүрэлцээтэй байна вэ?

                                      -Сумын эрүүл мэндийн төв, өрхийн эрүүл мэндийн төвийн боловсон хүчний хүрэлцээ харилцан адилгүй л дээ. Зарим суманд эмчийн тоо хангалттай. Гэтэл эсрэгээрээ зарим сумдад эмч хүрэлцэхгүй байх жишээтэй. Тиймээс бид уг асуудлыг шийдэх зорилгоор боловсон хүчнээ бодлогоор бэлтгэж байна. Аймгийн Засаг дарга сумдуудтайгаа эрүүл мэндийн салбарын хүрээнд гэрээ байгууллаа. Гэрээнд эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөцийг бодлогоор бэлтгэх талаар заасан. Мэдээж бэлтгэж буй хүмүүсийнхээ сургалтын төлбөрөөс эхлээд ажиллах орчин, амьдрах орон байрыг сум, орон нутгаас гаргадаг байхаар гэрээндээ тусгасан. Энэхүү гэрээ хэрэгжиж эхэлснээр залуус хөдөө орон нутагт тогтвор суурьшилтай ажиллана.  Түүнээс гадна аймгийн хэмжээнд өнгөрсөн онд 12 төрлийн 1742 халдварт өвчний тохиолдол бүртгэгдсэн. Амьсгалын замын халдвар, сүрьеэ, бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол 2016 онтой харьцуулахад өссөн үзүүлэлттэй байна. Дорноговь аймаг хөдөлгөөнт хүн ам ихтэй. Зам тээвэр, дэд бүтэц хөгжсөн, хилийн боомттой учраас хүмүүсийн хөдөлгөөн тасралтгүй үргэлжилдэг. Үүнээс шалтгаалаад бэлгийн замын халдварт өвчний тохиолдол ихэсч байна л даа. Нэг талаас хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн байгууллага ажиллаж буй нь нэгдсэн эмнэлэгт ирэх ачааллыг хуваалцаж байна. Бид эргээд хувийн эмнэлгүүддээ шаардлага тавих, тусгай зөвшөөрөл олгох зэрэгт анхаарал хандуулж, өндөр шалгуурыг тавьдаг. Хэчнээн хувийн эмнэлэг нэгдсэн эмнэлгийн ачааллыг хуваалцаж, хүн амд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг хүргэдэг ч бид тусгай зөвшөөрөл олгох талаар маш нухацтай ханддаг. Яагаад гэвэл энэ салбар эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг иргэдэд шууд хүргэх учраас тэр. Үйлчилгээгээ илүү чанартай хүргэх талаар зөвлөж ажилладаг.

                                      -Хилийн зурвас дагуух аймаг учраас гадаад харилцаагаа өргөжүүлэхэд анхаарч ажилладаг болов уу гэж бодож байна. Гадаад харилцааны хүрээнд ямар ажил хийж байна вэ?

                                      -Дорноговь аймаг БНХАУ-ын Эрээн хоттой хил залган оршдог. Тиймээс ч бид урд хөрштэйгөө хамтын ажиллагаатай байхыг илүүд үздэг. Одоогоор ӨМӨЗО-ны Хөх хотын Олон улсын монгол эмнэлэгтэй хамтран ажиллаж байна. Хамтын ажиллагааны хүрээнд уламжлалт анагаах, бариа заслын чиглэлээр эхний удаа 10 хүнийг сургалаа. Эдгээр эмч, мэргэжилтнүүд маань Олон улсын монгол эмнэлэгт долоо хоногийн турш ажиллангаа суралцсан. Хөх хотын эмнэлэг уламжлалт бариа засал, нөхөн сэргээх эмчилгээг яаж хийдгийг харж, өөрсдөө ажилласан. Практик давамгайлсан сургалт учраас илүү үр дүнтэй болсон. Эхнээсээ сум, өрхийн эмнэлэгтээ тэргүүн туршлага болгон хэрэгжүүлсэн үр дүн гараад байна. Энэ сургалтад зөвхөн улсын гэлтгүй хувийн хэвшлийн эмнэлгийн эмч нар ч хамрагдсанаара давуу талтай. Бид дараагийн ээлжийн сургалтад хамрагдах хүмүүсийнхээ нэрсийг гаргалаа. Хоёрдугаар ээлжийн багийнхан удахгүй сургалтдаа хамрагдана. Мөн эхний сургалтад хамрагдсан эмч нараас нэг санаачилга гарсан. Сургалтын хугацааг сунгаж өгөхийг хүссэн. Учир нь өөрийн биеэр суралцаж, эмнэлгийн үйл ажиллагаатай танилцахад долоо хоногийн хугацаа бага байна. Сурч мэдэх зүйлс олон байсан гэж бидэнд уламжилсан. Тиймээс бид энэ талаар Хөх хотын Олон улсын монгол эмнэлгийн удирдлагатай ярилцаж үзнэ. Мөн ӨМӨЗО-ны Бугат-Дархан муу мянган холбоот хошууны эмнэлэгтэй хамтран ажиллах санал тавьсан. Манай эрүүл мэндийн байгууллагын дарга өөрийн биеэр эмнэлгийнх нь үйл ажиллагаатай танилцаж, гэрээ хийх хүсэлт илгээсэн. Одоогоор хариу ирээгүй байна. Хэрвээ хамтран ажиллах гэрээ хийгдвэл эмч мэргэжилтнүүдээ шат дараатай сургалтад хамруулахаар төлөвлөөд байна. Түүнээс гадна ОХУ-ын эмнэлэгт хамтран ажиллах саналаа явууллаа. Гадаад харилцаан дахь хамтын ажиллагаанаас гадна төслийн хүрээнд хэд хэдэн ажил хийгдсэн. Тухайлбал, Азийн хөгжлийн банкны хөрөнгө оруулалтаар аймгийн цусны төвийг иж бүрэн тохижууллаа. Мөн эмнэлгийн хог хаягдал ариутгалын хэсгийг засварлаж байна. Одоогоор тоног, төхөөрөмж ирсэн. Удахгүй ашиглалтад орно. Ингэснээр эмнэлгийн хог хаягдлыг зориулалтын дагуу устгаж, халдваргүйжүүлэлтийн асуудал шийдэгдэх юм. Түүнчлэн ДЭМБ-тай хамтран Эрүүл мэндийн салбарын төрөөс баримтлах бодлогыг ИТХ-аар оруулж батлууллаа.  Ер нь үндэсний хөтөлбөрүүдийн хүрээнд дэд хөтөлбөр боловсруулж аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт эрүүл мэндийн чиглэлээр 43 заалтыг оруулсан. Энэ хүрээнд аймгийн эрүүл мэндийн дэд хөтөлбөрүүд ч боловсруулагдаж байна. Өнгөрсөн хугацаанд бид гурван хөтөлбөр батлуулсан. Нэгдүгээрт, “Элэг бүтэн Дорноговь” дэд хөтөлбөрийг баталсан. Мөн аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт “Эрүүл шүд” аяны тухай тусгасан байдаг. Тиймээс энэхүү аяныг хэрэгжүүлнэ. Дэд хөтөлбөрүүд үйл ажиллагааны төлөвлөгөөтэйгөө гараад ирэхээр хаана ямар үйл ажиллагаа явуулах нь тодорхой болно. Дэмжээд ирэхээр нэлээд үйл ажиллагааны чиглэлүүд гарчихна.

                                      -Хилтэй залгаа аймаг учраас ямар нэгэн халдварт өвчлөл хүн амын дунд тархах магадлалтай юм байна шүү дээ?

                                      -Энэ талаар бид олон үйл ажиллагааг зохион байгуулж, арга хэмжээ авч ажилладаг. Би дээр хэлсэнчлэн манай аймаг дэд бүтэц хөгжсөн, хөдөлгөөнт хүн ам ихтэй. Өөрөөр хэлбэл, гадаад дотоодын иргэд дамжин урт болон богино хугацаагаар дамжин өнгөрдөг. Энэ их хөдөлгөөнийг дагаад зам тээврийн осол, амьсгалын болон замын өвчлөл их тохиолддог. Гэхдээ бид тухайн өвчлөлийг бууруулахад чиглэсэн бодлого боловсруулж, хөтөлбөр хэрэгжүүлэн ажиллаж байна. Удахгүй яамнаас орчны эрүүл мэндийн хөтөлбөр батлагдана. Яамны бодлоготойгоо уялдуулан дэд хөтөлбөрөө гаргадаг учраас одоогоор бид хүлээж байна.

                                      -Нийт 66 мянга гаруй хүн амд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг хүргэдэг гэлээ. Түүнээс гадна танай аймгаар дамжин өнгөрч буй иргэд эмнэлгийн тусламж авна. Ер нь тоног төхөөрөмж хэр хүрэлцээтэй байна вэ. Түргэн тусламжийн тасагт гэхэд машин хэрэгтэй шүү дээ. Мөн сүүлийн үед аймгуудад бүсийн оношлогооны төв, гемодиализын тасаг байгуулагдаж байна. Танай аймагт бий юу?

                                      -Аймгийн хэмжээнд хоёр нэгдсэн эмнэлэг бий. Нэг нь аймгийн төвд, нөгөөх нь Замын-Үүд суманд байдаг. Гемодиализын аппарат байдаг. Гэхдээ аппаратын тоог нэмэгдүүлэх шаардлагатай. Гемодиализын эмчилгээ авах шаардлагатай иргэдийн тоо ч нэмэгдэж байна. Үүнээс болж эмчилгээ авахыг хүссэн хүмүүстэй цаг алдалгүй тусламж үзүүлэхэд аппарат хүрэлцдэггүй.

                                      -Түргэн тусламжийн машины хувьд?

                                      -Сум болон өрхийн эмнэлгүүдийн автомашин хүрэлцдэггүй. Энэ талаар судалгаа хийхэд, одоо ашиглаж буй машины ихэнх нь насжилт хэтэрсэн, сэлбэг нь элэгдэж, муудсан байна билээ.  Тиймээс Эрүүл мэндийн яаманд хүсэлт явуулсан. Ялангуяа нэгдсэн эмнэлгүүдэд хэвтрийн өвчтнийг тээвэрлэх зориулалтын эмнэлгийн автомашин хэрэгтэй. Одоогийн байдлаар фургон, 69 зэрэг автомашинаар л дуудлаганд явж байгаа. Үнэнийг хэлэхэд, яаралтай тусламж үзүүлэх болоход тэр машинууд чинь хэцүү шүү дээ. Хүчилтөрөгч өгөх шаардлагатай боллоо гэхэд тоног төхөрөөмж хангалтгүй байх жишээний. Магадгүй замдаа эрсдэл үүсэхийг үгүйсгэхгүй шүү дээ. Хөдөө сумын эмнэлгийн машин элэгдэл, хорогдолд орчихсон. Жишээлбэл, Мандал сум өөрийн гэсэн онцлогтой. Аймгийн төвөөс хол, зам нь хад асга ихтэй. Түүнээс болж машиных нь дугуй тэсдэггүй зэрэг асуудал гардаг. Гэхдээ аймгийн Засаг дарга 2017 он гарснаас хойш эхний ээлжинд аймгийн төв дэх дөрвөн өрхийн эмнэлгийн автомашины засварыг мөнгийг шийдвэрлэсэн. Нэг эмнэлэгт нь нэг сая 500 мянган төгрөг өглөө. Цаашид зарим эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийг шийдэж өгөхөөр төлөвлөсөн.

                                      -Зарим хүмүүс улсын эмнэлэгт хэвтэснээс хувийн эмнэлэгт хэвтсэн нь дээр гэдэг. Энэ шалтгаанаа “Улсын эмнэлэгт үнэгүй хэвтдэг ч байсхийгээд л тийм эм авч ир, ийм дусал аваад ир гэдэг. Хувийн эмнэлэгт хэвтсэнтэй ялгаагүй зардал гарна” гэж тайлбарладаг. Хөдөө орон нутгийн эмнэлгийн эм ханган нийлүүлэлт, эмийн хүрэлцээ хэр байдаг вэ?

                                      -Нэгдсэн эмнэлгүүд тендэр зарлаж, эмийнхээ хангалтыг авдаг. Манай аймаг бас нэгэн онцлогтой. Тэр  нь юу гэхээр, орон нутгийн өмчит эм эргэлтийн сан гэж бий. Энэ сан сумын эрүүл мэндийн төвийг эмээр хангах үүрэгтэй. Бусад аймагт орон нутгийн өмчит эм ханган нийлүүлэх сан байдаггүй. Уг сан маань бүрэн эрхийнхээ хүрээнд тендэр зарлаж, эмээ авдаг. Дараа нь сумынхаа эрүүл мэндийн төвүүдэд нийлүүлдэг. Ийм зарчмаар ажилладаг учраас эм тасрах тохиолдол бага. Яах вэ, зарим тохиолдолд хөдөө орон нутагт эм хангалтгүй байх тохиолдол гардаг. Захиалсан эм нь нэр төрлөөрөө байхгүй, татан авч чадаагүй гэх зэрэг асуудал үүсдэг. Бид эм эргэлтийн сангийн үйл ажиллагаагаа сумын эрүүл мэндийн төвийн үйл ажиллагаатай уялдуулан гэрээ хэлэлцээр хийж ажиллахаар төлөвлөөд байна.

                                      -Гемодиализын аппарат ажиллаж байгаа гэлээ. Энэ аппарат өөрөө урсгал зардал өндөртэй байдаг. Маш үнэтэй шингэн ашигладаг. Түүнийг хэрхэн зохицуулж байна вэ?

                                      -Асуудал бий. Урсгал зардлыг нэгдсэн эмнэлэг өөрсдөө зохицуулдаг. Гемодиализын аппаратнаас гандан дурангийн хоёр том аппарат маань эвдэрсэн. Яам руу хүсэлт явуулж нэгнийх нь асуудлыг шийдвэрлүүллээ. Эндээ засах боломж байхгүй. Засварын төлбөр өндөр үнэтэй.

                                      -Завсартай холбогдуулж нэг зүйлийг асууя. Эмнэлгийн байгууллагын нэг амин сүнс нь техникийн ажилчид. Тухайн эмнэлгийн тоног төхөөрөмж хэвийн ажиллах нь техникийн ажилчдаас хамааралтай байдаг. Энэ хүмүүсийг бэлтгэх талаар ямар ажил хийж байна. Одоо ажиллаж байгаа хүмүүс нь мэргэжлийнх үү?

                                      -Одоогийн ажиллаж буй хүн эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийн инженер гэдэг мэргэжлээр төгсөөгүй. Гэхдээ техникийн мэргэжилтэй хүн. Манай улсад ШУТИС энэ төрлийн мэргэжилтнийг бэлтгэж байгаа ч орон нутагт ирж ажиллах залуус ховор байна. Тиймээс энэ төрлийн мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх зайлшгүй шаардлагатай. Бид хүний нөөцийн төлөвлөгөөндөө бодлогоор оруулсан. Ихэнхдээ хуучин ажиллаж байсан техникч нар маань ажиллаж байна. Зарим том тоног төхөөрөмжийг засварлахаар бол улсын эмнэлгүүдээс зөвлөгөө авдаг. Хэрвээ тоног төхөөрөмжөө өгч явуулах шаардлагатай бол өгч явуулаад засдаг. Эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөц сайн байж тодорхой хэмжээгээр үр дүн нь гарна гэж боддог. Одоогоор салбарын хүний нөөцийн бодлогын баримт бичгийг боловсруулаад байна. Өөрөөр хэлбэл, бодлогын баримт бичгийн хүрээнд аймагт ямар мэргэжлийн хүн дутагдалтай байгааг тооцож гаргасан гэсэн үг. Мөн сүүлийн үед эмнэлгийн эмч, мэргэжилтнүүд ёс зүйн алдаа гаргаж байна. Үүнтэй холбоотой санал гомдол ч ирсэн. Дорноговь аймгийн эрүүл мэндийн салбарын хувьд ёсзүй, харилцаа хандлагатаа анхаарч ойрхон зайтай олон сургалтыг зохион байгуулж байна.

                                      -Нарийн мэргэжлийн эмч нар хөдөө орон нутагт дутагдалтай байдаг шүү дээ. Танай аймгийн хувьд ямар мэргэжлийн эмч илүү шаардлагатай байна вэ?

                                      -Аль ч аймагт адилхан байгаа болов уу. Манай аймагт эрэгтэйчүүдийн эмч дутагдалтай байдаг. Энэ хүрээнд нэг хүнийг бэлтгэж байгаа. Ер нь жендэрийн асуудалтай холбоотойгоор үргэлж эмэгтэйчүүдэд анхаардаг. Наад зах нь гэхэд эмэгтэйчүүдийн эмнэлэг олон байдаг шүү дээ. Харин эрэгтэйчүүдийн эмнэлэг цөөхөн. Тиймээс нийт өвчлөлийн ихэнх хувийг эрчүүд  эзэлдэг. Ялангуяа хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцоо, элэг цөсний  эмгэгийн өвчлөл их бий. Тиймээс эрэгтэйчүүдийн эмчийг бэлтгэх зайлшгүй шаардлагатай юм байна гэдэг үүднээс нэг хүнийг сургаж байна. Мөн дүрс оношлогоо, компьютер тоног төрөөмж дээр ажиллах эмч бид бэлдэх хэрэгтэй. Нярайн эмч, эх барих эмч ч дутагдалтай болоод байна.  Хоёр эмч маань  шилжчихсэн. Нэмээд  хэлэхэд, аймгийн Засаг даргын зүгээс цаг үетэй холбоотой өвчлөлүүдэд их дэмжлэг үзүүлдэг. Эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудал, өвчлөлийн дэгдэлт гарах, вакцинжуулалт хийхэд маш нааштайгаар шийдэж өгдөг. Өөрөөр хэлбэл, эрүүл мэндийн салбараа маш дэмжиж ажилладаг. Манай аймгийн хувьд алслагдсан сум, багуудад хэнийг ч орхигдуулахгүй байх зарчим баримталдаг. Энэ улсын хэмжээнд эрүүл мэндийн салбарын гол уриа болсон. Энэ хүрээнд малчдад эмнэлгийн тусламж үйлчилгээх хүргэх үүднээс явуулын үзлэгийг эрчимжүүлсэн. Оторт байгаа малчин, хөдөө байгаа хүүхдийг ч орхигдуулахгүй байх үүднээс явуулын үзлэгийг хийж байна.

                                      -Хөдөө орон нутгийн ихэнх эмнэлгийн барилга хуучирсан байдаг. Танай аймагт эмнэлгийн барилга байгууламжийн бүтээн байгуулалтын ажил өрнөж байна уу?

                                      -Удаан хүлээлгэсэн төрөх эмнэлгийн асуудал шийдэгдэх шатандаа орсон. Мөн Замын-Үүд суманд 100 ортой эмнэлгийн барилгын асуудал шийдэгдэх шатандаа ороод байна. Түүнчлэн аймгийн төвд VI багт иргэдийн хөгжлийн төвийг байгуулна. Тэр төв дотроо нэг өрхийн эмнэлгтэй байх юм. Бүтээн байгуулалтын ажил нь эхэлчихсэн.

                                      Сэдвүүд : #Аймгуудын мэдээлэл   #Ярилцлага  
                                      ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
                                      116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ
                                      Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана
                                      Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа
                                      Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна
                                      МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

                                      АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

                                      Сэтгэгдэл үлдээх
                                      • Цагаар
                                      • Таалагдсан
                                      • Цагаар
                                        • Цагаар
                                        • Таалагдсан
                                      • 2023-06-06
                                        erohtracun1988
                                        https://www.quia.com/profiles/james338le https://git.acwing.com/0qlv/crack/-/issues/66 https://www.quia.com/profiles/robertl186 https://git.fsz53.de/4l8nq/q745/-/issues/22 https://www.quia.com/profiles/bobjensen https://www.quia.com/profiles/m576carroll https://www.quia.com/profiles/t1493b https://git.acwing.com/cv64/crack/-/issues/30 https://gitlab.fhi.mpg.de/b942/download/-/issues/72 https://gitlab.fhi.mpg.de/0yra/download/-/issues/43 https://git.allthefallen.moe/z9vn/download/-/issues/19 https://git.fsz53.de/d6l8l/n93r/-/issues/34 https://www.quia.com/profiles/rortiz451 https://www.pinterest.com/rvugnus https://gitlab.socmedica.dev/1xajr/0unv/-/issues/13 https://www.quia.com/profiles/walterplacencia https://www.quia.com/profiles/pamelamu138 https://git.fsz53.de/cd53q/59tu/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/4bel/download/-/issues/67 https://teaching.csap.snu.ac.kr/22b0/download/-/issues/3 https://www.quia.com/profiles/ascoleman327 https://git.fsz53.de/tu52l/iz10/-/issues/41 https://git.fsz53.de/j1a0l/ns43/-/issues/54 https://gitlab.openmole.org/0acuh/y0qk/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/pr9a/download/-/issues/3 https://git.acwing.com/0j5g/crack/-/issues/58 https://git.fsz53.de/hw82a/ev7b/-/issues/35 https://teaching.csap.snu.ac.kr/8xmz/download/-/issues/26 https://git.allthefallen.moe/r5il/download/-/issues/3 https://gitlab.fhi.mpg.de/56ag/download/-/issues/32 https://gitlab.socmedica.dev/e847y/gs6r/-/issues/58 https://git.fsz53.de/hw82a/ev7b/-/issues/59 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ry3j/download/-/issues/10 https://git.acwing.com/wx3f/crack/-/issues/14 https://teaching.csap.snu.ac.kr/39zj/download/-/issues/5 https://www.quia.com/profiles/marciat212 https://www.tumblr.com/auto-keyboard-crack-om https://www.tumblr.com/core-keygen-e1 https://git.fsz53.de/wl5vd/m3lm/-/issues/20 https://git.fsz53.de/3uhiy/87qf/-/issues/60 https://gitlab.openmole.org/t562d/hx5k/-/issues/15 https://gitlab.openmole.org/v1qma/6ai7/-/issues/2 https://git.fsz53.de/h7176/77q1/-/issues/55 https://git.fsz53.de/n9pw1/8u2p/-/issues/59 https://git.allthefallen.moe/4al0/download/-/issues/21 https://gitlab.fhi.mpg.de/71p7/download/-/issues/40 https://www.quia.com/profiles/aprilwi154 https://teaching.csap.snu.ac.kr/f1xp/download/-/issues/5 https://gitlab.socmedica.dev/ds2ym/91v0/-/issues/45 https://www.quia.com/profiles/brichardson554 (212.107.27.148)
                                        ·
                                        • 2023-06-04
                                          kettephova1987
                                          https://www.quia.com/profiles/je318strickland https://gitlab.socmedica.dev/0z6f3/6mtd/-/issues/40 https://teaching.csap.snu.ac.kr/g7wz/download/-/issues/7 https://git.fsz53.de/3zc92/x2to/-/issues/43 https://gitlab.socmedica.dev/2ic9f/y95e/-/issues/37 https://www.quia.com/profiles/davidtalley https://www.pinterest.com/myx7yny https://git.acwing.com/i960/crack/-/issues/33 https://gitlab.socmedica.dev/0otps/7xns/-/issues/59 https://git.fsz53.de/vo3er/4ke1/-/issues/40 https://gitlab.fhi.mpg.de/o471/download/-/issues/58 https://git.fsz53.de/vd4pj/yc7k/-/issues/25 https://git.acwing.com/3kq8/crack/-/issues/64 https://www.quia.com/profiles/an568mitchell https://www.quia.com/profiles/laura409johnson https://git.fsz53.de/v4qk5/y83a/-/issues/42 https://gitlab.socmedica.dev/97clg/nt0s/-/issues/69 https://git.fsz53.de/w0i9z/4cyi/-/issues/23 https://www.quia.com/profiles/doclark551 https://git.acwing.com/5xys/crack/-/issues/47 https://gitlab.fhi.mpg.de/21bq/download/-/issues/26 https://www.quia.com/profiles/marissape273 https://www.quia.com/profiles/garyastill https://git.acwing.com/mj1f/crack/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/11l8/download/-/issues/67 https://www.quia.com/profiles/r174evans https://www.quia.com/profiles/penorris https://www.quia.com/profiles/nikkiha377 https://www.pinterest.com/jackobjacks https://gitlab.socmedica.dev/bh1xf/q5ym/-/issues/1 https://www.quia.com/profiles/dusavage https://gitlab.fhi.mpg.de/3ajh/download/-/issues/61 https://gitlab.fhi.mpg.de/w4o4/download/-/issues/35 https://git.acwing.com/h6r8/crack/-/issues/5 https://gitlab.openmole.org/a9yjl/6fdr/-/issues/27 https://git.allthefallen.moe/d8e8/download/-/issues/8 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ur99/download/-/issues/3 https://git.acwing.com/ai9e/crack/-/issues/47 https://gitlab.fhi.mpg.de/8wns/download/-/issues/24 https://www.quia.com/profiles/brandy213re https://www.quia.com/profiles/sandraza194 https://teaching.csap.snu.ac.kr/q9eb/download/-/issues/21 https://git.fsz53.de/n4bqr/49m9/-/issues/7 https://www.quia.com/profiles/lanan528 https://git.acwing.com/53bl/crack/-/issues/62 https://gitlab.fhi.mpg.de/j4p1/download/-/issues/5 https://git.fsz53.de/z3rtm/5oyr/-/issues/17 https://gitlab.openmole.org/a57hy/4g58/-/issues/9 https://www.tumblr.com/iobit-driver-booster-pro-a9 https://gitlab.openmole.org/gj1jt/39fp/-/issues/33 (212.107.27.106)
                                          ·
                                          • 2023-06-02
                                            counnidather1980
                                            https://gitlab.openmole.org/3lfks/9r4k/-/issues/33 https://www.tumblr.com/revit-keygen-kt https://git.fsz53.de/a8zq7/0h9y/-/issues/9 https://teaching.csap.snu.ac.kr/1g1j/download/-/issues/40 https://gitlab.socmedica.dev/f1us3/9jpz/-/issues/33 https://www.pinterest.com/user_qpxc https://gitlab.socmedica.dev/57b32/c4b8/-/issues/9 https://git.fsz53.de/sr5aa/e9uk/-/issues/35 https://git.allthefallen.moe/8r71/download/-/issues/33 https://gitlab.socmedica.dev/j94c0/ax79/-/issues/40 https://www.quia.com/profiles/ad278silva https://www.quia.com/profiles/alisha315 https://git.fsz53.de/5s1zy/2cvb/-/issues/33 https://www.pinterest.com/kjzmavao https://www.quia.com/profiles/j434dionne https://gitlab.socmedica.dev/jd7mf/td22/-/issues/1 https://gitlab.fhi.mpg.de/2ec1/download/-/issues/52 https://www.quia.com/profiles/brycewood https://issuu.com/action-backup-crack-hfsz https://gitlab.socmedica.dev/5er09/0ib3/-/issues/70 https://git.acwing.com/ft6o/crack/-/issues/3 https://git.allthefallen.moe/x1cr/download/-/issues/24 https://www.quia.com/profiles/charliepayne https://www.quia.com/profiles/ceanschaeffer https://gitlab.socmedica.dev/g0wb5/08tz/-/issues/55 https://www.quia.com/profiles/ekraft296 https://www.quia.com/profiles/darosenbaum https://www.quia.com/profiles/racheldo238 https://www.quia.com/profiles/decross197 https://git.fsz53.de/bu2z3/d03v/-/issues/65 https://git.acwing.com/8kcm/crack/-/issues/56 https://gitlab.fhi.mpg.de/3nez/download/-/issues/23 https://gitlab.openmole.org/o82ny/kh2g/-/issues/28 https://www.quia.com/profiles/am164chandler https://gitlab.openmole.org/v1qma/6ai7/-/issues/30 https://gitlab.fhi.mpg.de/06ko/download/-/issues/19 https://gitlab.openmole.org/u4b8r/9c5l/-/issues/9 https://www.quia.com/profiles/kimberly554ga https://teaching.csap.snu.ac.kr/ux5f/download/-/issues/28 https://git.fsz53.de/mh70e/4rop/-/issues/32 https://www.quia.com/profiles/repacheco https://www.pinterest.com/4yoci27 https://git.fsz53.de/ww56g/iz7x/-/issues/65 https://www.quia.com/profiles/da429chase https://gitlab.fhi.mpg.de/2vqg/download/-/issues/91 https://www.noteflight.com/profile/a9f817bb8b91cc3644395fcd58196f1756721e07 https://gitlab.fhi.mpg.de/1g4r/download/-/issues/199 https://teaching.csap.snu.ac.kr/e6bu/download/-/issues/25 https://git.acwing.com/41qh/crack/-/issues/29 https://git.acwing.com/k8p1/crack/-/issues/66 (212.107.27.59)
                                            ·
                                            • 2023-05-23
                                              Leigh
                                              https://git.acwing.com/ki0y/crack/-/issues/18 https://git.allthefallen.moe/3jow/download/-/issues/21 https://gitlab.fhi.mpg.de/h2pj/download/-/issues/4 https://gitlab.fhi.mpg.de/o74l/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/v86x/download/-/issues/8 https://git.acwing.com/5pna/crack/-/issues/16 https://gitlab.fhi.mpg.de/o77o/download/-/issues/62 https://teaching.csap.snu.ac.kr/4tu2/download/-/issues/10 https://gitlab.fhi.mpg.de/8tbt/download/-/issues/30 https://git.allthefallen.moe/l61v/download/-/issues/9 https://gitlab.fhi.mpg.de/3ajh/download/-/issues/7 https://git.acwing.com/0d96/crack/-/issues/45 https://git.allthefallen.moe/tr1w/download/-/issues/28 https://gitlab.fhi.mpg.de/zh6f/download/-/issues/85 https://gitlab.fhi.mpg.de/2vqg/download/-/issues/201 https://git.allthefallen.moe/8rg6/download/-/issues/24 https://gitlab.fhi.mpg.de/m5v3/download/-/issues/45 https://teaching.csap.snu.ac.kr/0w6k/download/-/issues/16 https://teaching.csap.snu.ac.kr/y9lo/download/-/issues/17 https://gitlab.fhi.mpg.de/tl3v/download/-/issues/38 https://gitlab.fhi.mpg.de/q5w1/download/-/issues/11 https://gitlab.fhi.mpg.de/o7iy/download/-/issues/2 https://git.allthefallen.moe/de3x/download/-/issues/6 https://gitlab.fhi.mpg.de/dr9b/download/-/issues/25 https://teaching.csap.snu.ac.kr/db20/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/wd90/crack/-/issues/23 https://git.acwing.com/8xc9/crack/-/issues/6 https://git.allthefallen.moe/1hno/download/-/issues/18 https://git.allthefallen.moe/hi5l/download/-/issues/16 https://git.acwing.com/t7kh/crack/-/issues/4 https://git.acwing.com/t8xx/crack/-/issues/5 https://gitlab.fhi.mpg.de/11l8/download/-/issues/3 https://git.allthefallen.moe/98es/download/-/issues/27 https://git.acwing.com/e8kb/crack/-/issues/18 https://gitlab.fhi.mpg.de/u801/download/-/issues/48 https://gitlab.fhi.mpg.de/u796/download/-/issues/27 https://git.acwing.com/n8ly/crack/-/issues/55 https://teaching.csap.snu.ac.kr/45yd/download/-/issues/22 https://git.acwing.com/x0ov/crack/-/issues/115 https://teaching.csap.snu.ac.kr/ry3j/download/-/issues/24 https://gitlab.fhi.mpg.de/a2um/download/-/issues/20 https://gitlab.fhi.mpg.de/9eg3/download/-/issues/76 https://git.acwing.com/my5r/crack/-/issues/21 https://git.acwing.com/01pb/crack/-/issues/40 https://gitlab.fhi.mpg.de/vd9d/download/-/issues/162 https://gitlab.fhi.mpg.de/ly50/download/-/issues/77 https://git.allthefallen.moe/5jst/download/-/issues/6 https://gitlab.fhi.mpg.de/9atj/download/-/issues/57 https://gitlab.fhi.mpg.de/h36o/download/-/issues/54 https://git.acwing.com/1ufz/crack/-/issues/20 https://git.acwing.com/7ztu/crack/-/issues/48 https://gitlab.fhi.mpg.de/6r6q/download/-/issues/25 https://git.allthefallen.moe/1szw/download/-/issues/7 https://git.acwing.com/el9n/crack/-/issues/24 https://teaching.csap.snu.ac.kr/58oi/download/-/issues/9 https://gitlab.fhi.mpg.de/a2z6/download/-/issues/19 https://git.allthefallen.moe/l6ge/download/-/issues/18 https://gitlab.fhi.mpg.de/zq3z/download/-/issues/30 https://git.acwing.com/53bl/crack/-/issues/48 https://git.allthefallen.moe/z2nt/download/-/issues/5 https://git.acwing.com/z64h/crack/-/issues/30 https://git.allthefallen.moe/2cr8/download/-/issues/26 https://git.acwing.com/mz7u/crack/-/issues/33 https://gitlab.fhi.mpg.de/j4p1/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/v6gd/download/-/issues/43 https://git.acwing.com/b7v9/crack/-/issues/55 https://git.allthefallen.moe/z9vn/download/-/issues/20 https://git.allthefallen.moe/73r6/download/-/issues/21 https://git.acwing.com/2kg5/crack/-/issues/45 https://git.acwing.com/g3vo/crack/-/issues/34 https://git.acwing.com/75hi/crack/-/issues/14 https://teaching.csap.snu.ac.kr/0woj/download/-/issues/31 https://gitlab.fhi.mpg.de/5jbf/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/8b0v/crack/-/issues/2 https://gitlab.fhi.mpg.de/o6cd/download/-/issues/77 https://git.acwing.com/ze6y/crack/-/issues/37 https://git.acwing.com/18v0/crack/-/issues/8 https://git.acwing.com/8pzc/crack/-/issues/27 https://gitlab.fhi.mpg.de/4bek/download/-/issues/62 https://gitlab.fhi.mpg.de/mi5v/download/-/issues/26 https://teaching.csap.snu.ac.kr/db20/download/-/issues/13 https://git.allthefallen.moe/iz9n/download/-/issues/19 https://gitlab.fhi.mpg.de/41jj/download/-/issues/10 https://git.acwing.com/o9ao/crack/-/issues/25 https://teaching.csap.snu.ac.kr/n5hk/download/-/issues/13 https://git.acwing.com/2tg9/crack/-/issues/54 https://gitlab.fhi.mpg.de/5sdp/download/-/issues/19 https://git.acwing.com/4ylq/crack/-/issues/32 https://git.acwing.com/4qz6/crack/-/issues/2 https://git.allthefallen.moe/m8vd/download/-/issues/25 (212.107.27.104)
                                              ·
                                              • 2018-05-03
                                                Зочин
                                                SearchХЭЛЭХ ҮГ БАЙНА АСУУЛТ БАЙНА АВТОРУУДOPINION LEADERSНЭВТРЭХБҮРТГҮҮЛЭХИЙ ЮУ УНШИЖ БАЙНА ВЭ? Монгол дахь Америк ба Хятадын амжилтын түүх  2017-4-14 FACEBOOK  37 TWITTER  0Монгол улсын ардчилал, эдийн засгийн хөгжил Америкийн амжилтын түүх буюу Америкт ашигтай эргэсэн эсвэл Хятадын талд ашигтай эргэсэн талаар Стивен Ноерпер (Dr. Steven Noerper) болон Жеффри Рийвэс (Dr.Jeffrey Reeves) гэх хоёр эрдэмтэний маргааныг орчуулан хүргэж байна. Стивен Ноепер Korea Society судалгааны байгууллагад ахлах судлаачаар ажиллаж байсан ба МУИС-д зочин профессороор ажиллаж байсан юм. Жеффри Рийвэс Аюулгүй байдал судлалын Ази номхон далайн төвийн дэд профессороор ажилладаг бөгөөд Монголд хоёр жил АНУ-ын Энхийн корпуст багшилж байсан юм. Доорх хоёр өгүүлэл 2012 онд АНУ-ын Стратеги, олон улс судлалын төвийн форумаас хэвлэгдсэн ба Монголын эдийн засгийн тогтворгүй үе эхэлсэн, гадаадын зээл хайж байсан үетэй давхцаж буй юм. Хоёр эрдэмтний хэн нь Монголын бодит байдлыг зөв зүйтэй тайлбарласан талаар шүүж болох ч маргаанаас цааш Монголын нөхцөл байдлын тухай лавшруулан бодох нь илүү чухал юм.Стивен Ноерпер: Америкт ашигтай Монголын 10 зүйлАмерикийн (олон улсын) амжилтын түүх: Ирак, Афганистанд олон сорилтууд тулгарч ямар ч сайн сайхангүй арван эхэлж байх үед Монголд оргилуун ардчилал болон хөгжин цэцэглэж буй эдийн засгаараа гайхуулж байв. Рейганы удирдлага 1986 оны Дөлгөөн санаачлагын(Modest Initiative) хүрээнд анх Монгол руу хандаж байв. Беркели их сургуулийн ази судлаач Роберт Скалапино Монголыг Америкийн оюуны газрын зурагт оруулахын тулд академик үйл ажиллагаа санаачилсан нь энэ байв. АНУ-тай харилцаагаа сайжруулсаны 20 жилийн дараа Монгол улс ардчилал болон хөгжилд бодит, баялаг хувь нэмэр оруулснаа харуулж байна. Сонирхолтой нь Клинтон, Жорж В.Буш болон Обамагийн удирдлага Монгол улстай “онцгой” харилцаатай гэдэг байв. Клинтон тэргүүн хатагтайн хувьд айлчилсан, Жорж В.Буш Монголд айлчилсан ба Монгол улсын ерөнхийлөгчийг Вашингтон хотод урьж Мянганы сорилын үйл ажиллагаанд нэгтгэсэн, дэд ерөнхийлөгч Байдэн өнгөрсөн жил айлчилсан, энэ жил төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтон айлчилж буй нь хоёр талын хамтын ажиллагааний түвшинг харуулж буй юм.Төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтоны онцолсоноор Ардчилалд шилжих Азийн загвар эрх чөлөө, хүний эрхийн универсал хандлагыг илтгэж байна. Клинтоны санаа Сингапурын ерөнхий сайд асан Ли Куан Югийн ардчилал Азийн үнэт зүйл биш гэсэн 1990-ээд оны санааг авсанд хийх хадаас болж буй юм. Солонгосын улс төрийн идэвхитэн хожим ерөнхийлөгч болсон Ким Дэ Жун тухайн үед Лигийн эсрэг маргаж ардчилал ба эдийн засгийн либералчлалыг нэг тэрэгний хоёр дугуй, зоосны хоёр тал шиг зүйл гэж байв. Монголын удирдагчид энэ хүрээг сонгож харин Клинтон үүнд тохирсон анхаарлаа хандуулсан юм.Баруун талдаа буй Төв Азийн автократ орнуудад загвар болно. Хэдийгээр Монгол улс төр, эдийн засгийн хувьд Зүүн Хойд Азитай ойрхон ч түүхэн утгаар Төв Азид нэвтрэх хаалга юм. Өнгөт хувьсгалуудын үр нөлөө буурсан, Орос сэргэж эхэлсэн, Афганистаны тэсвэртэй оршин тогтнолыг харгалзаж үзвэл энэ нь жижиг асуудал биш юм. Хэрвээ Төв Ази дахь баазууд болон Пакистаны хангамжийн корридор баталгаагүй болж эхэлвэл Монгол улс материалын, бүр чухал нь оюун санааны хувьд өөр нэгэн хувилбар болох боломжтой.Хойд Солонгосын тухай мэдээллийн эх сурвалж, түүний эдийн засгийн хөгжил цаашлаад ардчиллыг түүчээлэгч. Улаанбаатар Сөүл, Пхеньянтай хоёулантай нь харилцаатай байдгаарай онцгой юм. Хойд Солонгосын хувьд Монгол улс коммунист түүхтэй жижиг улс, он удаан итгэл даасан харилцаатай гэдэг. Улаанбаатарын хувьд Пхеньян ямар байр суурьтай вэ гэдэг нь онцгой ойлголт өгдөг. Хятадаар дамжин гарсан Хойд Солонгосын дүрвэгчид Монголд хамгийн олон тоотой байдаг нь тохиолдлын зүйл биш. Монгол тэдний хувьд Өмнөд Солонгос руу гарах гүүр болж онцгой оролцоотой байдаг. Харин илүү чухал нь тусгаарлагдсан, гөжүүд Хойд Солонгос хөгжил, эдийн засгийн тогтвортой байдлын загвар хайж буй үед Монгол хамгийн сайн сонголт юм (Хятад хэтэрхий том, Вьетнамчуудад Хойд Солонгос итгэдэггүй). Эцэст нь цөмийн зэвсэггүй бүс болохыг сонирхож буй орны хувьд цөмийн зэвсэггүй Солонгосын хойгийг дэмжиж чадах юм.Хятадад тавих чих. Хүйтэн дайн үе дан ганц Баруун-Зүүний хагаралын биш бас Хятад болон ЗХУ-ын 1962 оны халуун зөрчилд хүргэсэн өрсөлдөөний үе байв. ЗХУ Монголыг Хятадад чих тавихаар ашиглаж байсан. Орчин үеийн утгаар Монгол АНУ-ын (болон олон улсын хамтын нийгэмлэгийн) хувьд өөр аргаар Хятадад тавих чих болж чадна. Хятад хөрш орнууддаа хэрхэн хандаж байна вэ? Эдгээр орнууд Хятадын зээлийн амлалт болон хариу солилцоог хэрхэн тэнцвэржүүлж (Монгол улс 300 сая ам.долларын зээлээс нэг удаа татгалзаж байсан) байна вэ? Хятадыг тойрон хүрээлж буй орнууд дахь Клитоны айлчлалын гол зорилго нь эдгээр орнуудын бодит нөхцөл байдлыг ойлгон эдийн засаг, худалдаа болон улс төрийн харилцааны стратегийн гарцыг санал болгох юм. Хэдийгээр Хятадын хэвлэлүүд айлчлалыг АНУ-ын бүслэлт хэмээн ширүүхэн шүүмжилж байгаа ч хэрвээ үүнийг бүслэлт гэх юм бол хамгийн эелдэг хэлбэр нь юм.Орост тавих нүд. Клитон Хятад-Оросын дунд хавчуулагдсан Монголчуудын “эр зоригийн” тухай ярив. Энэ зоригийг Оросын тухай бодит ойлголт руу хөрвүүлж болно. Орос-АНУ харилцаагаа шинээр эхлүүлэх оролдлого царь/ерөнхийлөгч Путины хатуу тактикаас үүдсэн Зөвлөлтийн үеийн хагарал руу явж байгаа үед Оросын сэтгэлгээ рүү өнгийх нь чухал юм. Митт Ромнэй бидний хамгийн их аюул, заналхийлэл гэж Оросыг тодорхойлсоноор Монгол улс материаллаг болон оюун санааны утгаар Орос руу нэвтрэх хаалга болж чадна. Гол нь бидэнд аюулгүй байдал, эдийн засаг, улс төрийн шалтгаанаар Орос хэрэгтэй, Орост АНУ хэрэгтэй юм. Оросын Ази дахь хамтын ажиллагаа Солонгосын Хойг дахь аюулгүй байдлын хандлага, эрчим хүчний корридорууд эсвэл өөр ямар нэг арга хэрэгсэлээр урагшилж байна (мөн Сири болон Европ дахь пуужингаас хамгаалах систем зэрэг мухардсан асуудалд хувилбар гаргаж буй зэрэг). Баруунтай ойртсон буюу Монголын олонхи ахмад удирдагчид Орост сургууль төгссөн, Оросоор ярьдаг, Оросыг ойлгодог. Үүнийг ашиглаялдаа .   Олон улсын хариуцлагатай оролцогч. Монгол улс Ирак, Афганистанд энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд оролцсон бас Хааны эрэлд хэмээх энхийг сахиулах бэлтгэлийг зохион байгуулдаг. Ардчилсан орнуудын хурлыг олон удаа зохион байгуулсан, НҮБ-ийн хүний аюулгүй байдлын санаачлагуудыг хэрэгжүүлж ТББ-ууд цөмийн зэвсэггүй бүсээс эмэгтэйчүүдийн эрх хүртэл олон асуудлаар идэвхитэй ажилладаг. Монгол улс олон улсын форумуудад маш идэвхитэй оролцдог. Идэвхитэй гуравдагч хөршийн бодлогоор дамжуулан Монгол улс энэ форумуудын олон асуудлуудыг зохицуулах туршлагатай бөгөөд үүнд байгалийн гамшиг, халдварт өвчин, эрчим хүчний аюулгүй байдлын хямрал гээд олон асуудлууд багтана.Соёлын чухал дэмжигч. Хэдийгээр одоогийн хүн ам нь цөөн ч түүхэн болон соёлын өвөөр Монгол улс маш их нөлөөтэй. Одоогоор Британи, Франц, Германийг нийлүүлсэнтэй тэнцэх газар нутагтай ч 800 жилийн өмнө Монголын эзэнт гүрэн хамгийн том эзэнт гүрэн байсан. Монголчуудын угсаа эсвэл соёлын ул мөр Ази, Еврази даяар олдож магад. Түүхэн хийдүүдээс сэргэн мандалтын үеийн уран барилга, Занабазарын бүтээлээс орчин үеийн урлаг гээд Монгол улс өн[хориотой үг], баялаг соёлоороо гайхуулж байна.Оргилуун залуучуудын соёл болон боловсролтой ажиллах хүчин. Хийхээр амалсан эсвэл хийгдсэн гэрээнүүд дээр төвлөрсөн бизнесийн амьдралын дуулианд хэвлэл мэдээлэлийнхэн төвлөрч буй ч хүн амийн хэсэгт хөгжлийн боломжийн суурь бий. Монгол бол залуу орон (New York Times сонинд 1990-ээд онд бичсэнээр дэлхийн хамгийн залуу орон) бөгөөд олон хэлтэй, глобалчлагдсан, оргилуун залуу мэргэжилтэн, манлайлагчидтай орон юм. Ерөнхийлөгч Элбэгдорж өндөр-технологийн корридор, комьпютерт суурилсан үйлчилгээг (Энэтхэгтэй ижил) удаан хугацааны турш дэмжиж ирсэн. МУИС-ийн Олон улсын харилцааны сургуулийн шавь нар маань хэдийгээр шинэ үеийн өнгөцхөн итгэл найдвартай байсан ч дунджаар гурван хэлтэй, гайхалтай сэтгэлгээтэй байсан юм. Зөвлөлтийн үеэс үүдэн бичиг үсэг тайлагдалт өндөр түвшинд хүрсэн нь төрийн хэвлэлийн газар идэвхитэй ажиллаж, түвшингээ хадгалж чадаж байсантай холбоотой.Байгалийн эрдэс баялаг. Хамгийн их яригддаг Монголын өсөн буй үндэсний баялгийн эх сурвалжийг хамгийн сүүлд үлдээсэн юм. Монгол улс нүүрс, төмөр, зэс, алт, газрын ховор эрдэсүүд, байгалийн хий цаашлаад газрын тосны маш их талбайнуудтай. Гадны туслалцаатай олборлох чадавхитай болж хэрэгцээтэй тээврийн шугамууд байгуулж байна. Энэ шинэ баялгийг зохицуулах нь Монголын удирдлагуудад сорилт болж нийтийн болон үндэсний баялгийг хэрхэн үр дүнтэй зохицуулах талаар Чили, Норвеги зэрэг орнуудын жишээг сонирхож байна. Төрийн нарийн бичгийн дарга Клинтон Гэгээн Луис (St.Louis) хотод суурилсан Пибоди Энержиг Таван Толгойн нүүрсний төсөлд (Хятадын төрийн компани түүний гол өрсөлдөгч) зүтгүүлж байсан. Economic Intelligence Unit уул уурхайн хөрөнгө оруулалт дээр суурилсан 2011 оны Монголын ДНБ-ний өсөлтийг 17,3 хувьтай гэж тооцлоо.Энэ жагсаалт Монгол улсын давуу талыг харуулж байна. Ядуурал, өсөн буй тэгш бус байдал, замбраагүй хотжилт, дэлхийн дулаарал болон хотын орчны бохирдол зэрэгт анхаархаа болиогүй. Өмнөх ерөнхийлөгчийг баривчилж Монголын олон улсын нэр хүндийг унагасан явдлыг Клинтон олон нийтийн өмнө онцлон тэмдэглээгүй (өөрийн дүгнэлтээ албан бусаар тайлбарласан). Одоо засгийн газар шинэ эвсэл байгуулахаар ажиллаж байна. Гэвч залуу ардчилал хувь хүмүүсийн мөргөлдөөнд өртдөг (19-р зууны эхэн үеийн болон түүнээс хойшхи АНУ-ын түүхийг үзнэ үү ). Бүхэлд нь харвал Монгол гайхалтай сайн байна.Доктор Жеффри Рийвэсийн (Dr.Jeffrey Reeves) хариу мэтгэснээ таван гол дүгнэлтээр танилцуулсан байна.Монгол бол Америкийн биш Хятадын амжилтын түүх. Ямар ч утгаар авч үзсэн Монголын эдийн засаг бараг бүхэлдээ Хятадаас хамааралтай. 2011 онд Монголын худалдааны хамгийн том хамтрагч Хятад болж нийт экспортийн 91%, импортын 32%-ийг бүрдүүлж байв. Хятад Монголын хамгийн том гадаадын шууд хөрөнгө оруулагч (ГШХО) болж ГШХО-ын 51%-ийг бүрдүүлж байв. Канад болон Недерланд 8% болон 6% хувьтай хоёр, гуравдугаар байрт жагсаж байна. АНУ-ын Монгол дахь ГШХО маш бага. Ноерпер Монголыг Хятадын 300 сая ам.доллараас татгалзсан гэж буй ч Хятад улс Монголын үндсэн зээлдүүлэгч байсан хэвээр байна. 2009 онд Хятадаас 3 тэрбум ам.долларын яаралтай зээл хүсэж байсан нь Улаанбаатарын хувьд Хятад ганц гуйх зээлдүүлэгч нь гэдгийг харуулж байна.Хятадын бизнесүүд Монголын дотоодын секторыг эзэлж албан ёсоор бүх гадаад компаниудын 50%, албан бусаар үүнээс ч их хувь эзэлж байна. Хятад компаниудын тоо 18%-ийг эзэлж буй Өмнөд Солонгосын компаниудын урд байна. Хятад ажилчид хууль ёсны болон хууль бусаар нийт гадаад ажилчдын үлэмж хувийг бүрдүүлж байна. 2010 онд албан ёсны тоо 16,675 байв. Маш олон хүн бодит тоо хоёр эсвэл гурав дахин их гэж байв. Хэдийгээр Хятадын гадаад тусламжийн хэмжээ Япон мэтийн орнуудтай харьцуулахад бага байгаа ч Монголчууд тусламжийг хэрхэн ойлгодог, хэрэглэдэг байдлыг өөрчилж байна. Хятадын тусламж “нөхцөлгүй” байдаг. Энэ тусламж USAID шиг адилхан зорилттой ч USAID шиг хариуцлага нэхдэггүй. Хятадын тусламж USAID эсвэл Дэлхийн банкны тусламжид найдахаа болиход хүргэж уламжлалт доноруудын Монголтой харилцах харилцааг сууриар нь өөрчилж байна. Монголын олон өндөр албан тушаалт улс төрчид нэртэй бизнесменүүд байдаг ба Хятадтай шууд болон шууд бус холбоотой байдаг. Энэ холбоо Монголын улс төрийн үйл явцад Хятад шууд бусаар (магадгүй шууд) нөлөөлөх боломж олгож байна.Монгол бол Азийн ардчиллын загвар биш. Монгол бол авилга, непотизм, үр нөлөөгүй байдал, бэртэгчин занд идэгдсэн сул ардчилалтай улс. “Залуу ардчиллын” эдгээр бүтээгдэхүүнүүдийг үл тоон Монголын хөгжлийг 19-р зууны Америктай адилтгасанаараа Ноерпер дараах дөрвөн баримтыг орхигдуулж байна.Нэгдүгээрт. Монгол улс ЗХУ-ын нөлөөнд 70 гаруй жил авторитари дэглэмд байсан. Үүний албан тушаалтан, институти болон бюрократууд бүгд авторитари идеологийн шинж, ул мөрийг тээж явдаг.Хоёрдугаарт. Олонхи Монголчууд Зөвлөлтийн дагуул улс байсан үеийн таатай дурсамж ихтэй ба авторитарианизмыг үр дүнтэй, эгалитари систем гэж үздэг. Олон хүн нийгмийн сайн сайхныг бүтээх ардчиллын хүчинд итгэл алдсан.Гуравдугаарт. Монголын олон улс төрч авилгачаараа олонд танигдсан. Үүнээс үүдэн ардчилал болон либерал эдийн засаг ядууст биш чинээлэг, холбоо сүлбээтэй хүмүүст үйлчилдэг институт гэх сэтгэгдэл төрүүлэх юм..   Дөрөвдүгээрт. Барууны санхүүгийн институтууд хүчилсэн учраас Монгол ардчилсан улс  байгаа юм. Тэдний нөлөө буурч Хятадын авторитари загвар амжилт үзүүлсээр байвал Монгол улс ардчилсан загвар хэр зохистой талаар дахин авч үзэж магад. Монголын ардчиллын системийн сул дорой байдалтай хамт эдгээр дөрвөн баримт ардчиллын ирээдүйн хөгжил маш бүрхэг байгааг харуулж байна.Монгол бол АНУ-ын Хятад, Орос дахь нүд, чих болно. Ноерпер Монгол улс АНУ-ын Хятад дахь чих, Орос дахь нүд болж чадна гэж мэтгэж байна. АНУ Монголоос стратегийн ямар нэг давуу тал олох тутам Монгол улс АНУ-тай бусад харилцаагаа хөгжүүлэх хөшүүрэг хүнд байдалд орох болно. Ялангуяа Монгол улс Хятад, Оростой хоёр талын болон Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагаар дамжуулан  улс төр, эдийн засаг, цэргийн хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлж буй үед.Гуравдагч хөршийн бодлого бүтэлгүйтсэн. Ноерперийн гол санаа нь АНУ Монгол улс гуравдагч хөршийн бодлогоор дамжуулан бат харилцаа тогтоосон буюу Улаанбаатар Хятад эсвэл Оросын хэт их хамаарлаас [хориотой үг]схийн газар зүйн хувьд хол орших орнуудтай хамтын ажиллагаа хөгжүүлэх явдал гэсэн юм. АНУ-Монголын харилцааг зөвхөн гуравдагч хөршийн бодлогын өнцгөөс харвал Америкийн “амжилтын” түүх гэж харж болно. Гэвч бүх тоон болон чанарын үзүүлэлтүүд Монголын гуравдагч хөршийн бодлого бүтэлгүйтсэнийг харуулж байна. Монгол одоо Хятадаас эдийн засгийн хувьд бүрэн хамааралтай. Энэ хамаарал нөлөөлөл болон хувирч Монголын эдийн засаг, байгаль орчин, улс төрийн систем болон нийгмийн хүрээнд АНУ-ыг (эсвэл Орос) ардаа хаяж байна.Байгалийн эрдэс баялаг. Монголын эрдэс баялгийн салбар хурдацтай өсөлтийг бий болгосон ч энэ нь бүхнийг чадагч биш юм. Түүхий эдээс үүдсэн өсөлтөөс хэт хамаарах нь эдийн засаг, улс төр, нийгмийн ноцтой үр дагавартай. 1990-ээд оноос хойш Улаанбаатар уул уурхайн салбарыг эдийн засгийн хөгжлийнхөө тэргүүлэх чиглэлд оруулсан юм. Олон талаар энэ нь амжилттай байж 1999-2008 оны хооронд ДНБ дунджаар 6% өсөв. Засгийн газар уул уурхайн салбарт онцгой анхаарснаар дотоодын бусад үйлдвэрлэлүүдээ орхигдуулж нийт эдийн засгийн чадавхиа хохироов. Монголын газар тариалангийн салбар бол үүний тод жишээ юм. 2009 оны ургац хураалтын өсөлтийн жилд Монгол 250,000 га-хүрэхгүй газраас ургац хураасан нь 1990 оны 300,000 га-гаас бага тоо юм. Энэ доройтол бол хавсарга үйлдвэрлэл гэгдэж дотоодын болон гадаадын хөрөнгө оруулалт дутсаны үр дүн юм. Мөн Монголын үйлдвэрлэлийн салбар ч унав. 2001-2008 оны хооронд үйлдвэрлэл 30-20% хүртэл буурч уул уурхайн үйлдвэрлэлийн нийт гарц 50-70% хүртлээ өсөв. Энэ бол “Голланд өвчний” сонгодог шинж тэмдэг юм.Энэ эдийн засгийн гажуу хөгжлийн загварын сул тал нь 2009 онд Хятадын эрэлт буурсанаар  Монголын эдийн засгийн 1,9%-иар буурч үйлдвэрлэлийн салбар 4,1%-иар агшиснаар илрэв. Энэ бууралт ажилгүйдлийг ихэсгэж (10.5-12.8% болов) гурав дахь том банкыг дампууруулав, Монголын валют үнэгүйдэв, хугацаа нь хэтэрсэн зээлүүд өсч эхлэв. ОУВС Монголыг 2009 онд “санхүүгийн хямралд өртөх шахсан” гэж дүгнэв. Энэ уруудал нийгмийн асуудлуудыг хүндрүүлж хүүхэд, эхийн эндэгдэл ихсэв. Ядуурал 2009 онд 1% нэмэгдэж анхан  болон дунд сургуулийн хүүхдүүдийн сургуулийн элсэлт 2.4%-иар буурав. 2010-2011 оны Хятадын түүхий эдийн гэнэтийн эрэлт хүний хөгжлийн эдгээр уруудалыг арилгасан юм. Дээрх асуудлууд Монголын өнөөгийн байдалд чухал бөгөөд “Америкийн олон улс дахь амжилтын түүх” гэсэн том зүйлийн жижиг хэсэг болж болохгүй юм. Илүү нарийн өнцгөөс харвал Монгол бүхэлдээ “аймшигтай сайн” байна.Орчуулсан: Ш.БилгүүнЭх сурвалж: www.csis.org 2017-06-27 14:45:33TWITTER  0FACEBOOK  37 Хэвлэх 37www.trends.mn-тэйНЭГДЭЭРЭЙFacebook like  Twitter follow  ;ӨМНӨХ НИЙТЛЭЛДАРААГИЙН НИЙТЛЭЛ Та сэтгэгдэлээ энд бичнэ үүТаны нэрНийтлэхСэтгэгдэл унших АВТОРУУДДэлгэрэнгүйР.Энхболд Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.2017 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр Нижер Улсын 'Тонго тонго' нэртэй газар АНУ-ын 12 хүний бүрэлдэхүүнтэй тусгай хүчний бүлэг, 30 гаруй Нигерийн цэргүүдийн хамтаар эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж яваад 50 орчим дайснуудын отолтод өртсө..болушка Дагагч: 1Үг үсгийн хүчинд итгэдэг.Зуун зуун дамжин агуа сайхнаараа гайхагдаж ирсэн алдарт “1001 шөнийн үлгэр” чинь харах өнцгөө солиод сонсвол аймар түүх л дээ. Хатандаа нэг хууртсан хаан Шахриар шөнийн нэг онгон бүсгүйг хатнаар авч өглөө нь хороодог болтлоо эмэ..ИХ НҮДЭНКоммюнити Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Баялгийн хараал (Resource curse) гэx энэ үгийг та нэг бус удаа сонсож байсан байх. Олсон баялагаасаа болж хараагддаг гэх янз бүрийн үлгэр домог байдаг ч энэ нь яг үнэндээ эдийн засгийн тогтсон хэллэг юм...Доржсүрэнгийн БолдбаатарХятад судлаач Дагагч: 0Бодол гэмээ нь усан дээр татсан зураг мэт...Манай дарга нар сүүлийн үед их бийлэгжүү болцгоочихсон нь ямар учиртай юм бол гэсэн шүү юм бодогдох болсон. Эрх баригч намынхан болохоор нийт хүүхдүүдийн наян хувьд 'халамжийн мөнгө тараах' болсноо мэдэгдэхэд сөрөг хүчин зуун хувь..ТОМё БОДёБлог Дагагч: 0Философи, Шинжлэх ухаан, бас бус...Хэрвээ таны өмнө 10,000 төгрөгтийн дэвсгэрт 10 ыг тавиад, 'Хүссэн хэмжээгээрээ авч болно' гэвэл та яах вэ? Гэхдээ нэг нөхцөлтэй...О.МөнхсайханХууль зүйн профессор Дагагч: 0Шүүгч бол иргэний шударгаар шүүлгэх эрхийг хангагч, шударга ёс, хуулийн засаглалд итгэх олон нийтийн итгэлийг тээгч юм.Захиргааны ерөнхий хууль болон Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль 2016.07.01-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсноос хойш захиргааны хэргийн шүүхүүд төрийн албан хаагчийг хууль бусаар ажлаас нь чөлөөлсөн, тусгай зөвшөөр..Эрин М.ТулгатЭдийн засагч Дагагч: 0Амжилт=Ур чадвар*Үзэл Хандлага*Хичээл зүтгэлХүн ажилд шалгаруулж авдаг хүний нөөцийнхөн, эсвэл дарга, захирлууд нэг зүйлийг анзаардаг байх. Ажил горилогчийн анкет дээрх өөрийнх нь юмуу, гэр бүлийнх нь эрхэлж байсан, одоо эрхэлж байгаа ажлын тухай асуулга дээр “хувиараа” гэх..Б.НоминчимэдСэтгүүлч Дагагч: 0Монголын ирээдүй гэрэлтэй байх нээ.“Утга зохиолын тухай ярьяа” грүүпээс ирүүлсэн АНХНЫ НОМЫН ТҮҮХ челленжид нэгдэн бяцхан дурсамжаа хуваалцъя...Ц.Энхтөгс Дагагч: 0https://www.facebook.com/huuhdiinbolovsrol/Аутизмтай хүүхэд нь бусадтай харилцах буюу нийтийн харилцааны чадварын бэрхшээлтэй, нэгэн хэвийн давтагдмал зан үйл, үйлдэл хөдөлгөөн хийдэг. Сонирхлын хүрээ нь явцуу байдаг. ..МОНСУДАР Дагагч: 0Оюун билиг номоос эхтэй“Нэг жаахан хүү надад зурсан зургаа илгээсэн байлаа. Би хүүхэд бүрт хариу бичдэг, заримдаа яаруу сандруу бичнэ. Харин тэр хүүгийн зураг маш их таалагдсан учир цаг гарган мангасынхаа зургийг зурж, “Хонгор Жим минь, чиний зурсан зур..Ганболдын Анар Дагагч: 0Хүсэхээс бусад нь амарханЭлэгний цирроз болон хавдар нь элэгний өвчнүүдийн шалгааны эмчилгээ нь элэг шилжүүлэн суулгах эмчилгээ байдаг. ..Г.ГанбаатарХуульч Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Манай Улс 1992 онд хүмүүнлэг, иргэний ардчилсан нийгмийг цогцлоон хөгжүүлэхийг зорилго болгон шинэ, ардчилсан Үндсэн хуулиа баталсан нь дэлхийн түгээмэл хандлагад нийцсэн түүхэн ололт болсон билээ. ..Р.Энхболд Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.2017 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдөр Нижер Улсын 'Тонго тонго' нэртэй газар АНУ-ын 12 хүний бүрэлдэхүүнтэй тусгай хүчний бүлэг, 30 гаруй Нигерийн цэргүүдийн хамтаар эргүүлийн үүрэг гүйцэтгэж яваад 50 орчим дайснуудын отолтод өртсө..болушка Дагагч: 1Үг үсгийн хүчинд итгэдэг.Зуун зуун дамжин агуа сайхнаараа гайхагдаж ирсэн алдарт “1001 шөнийн үлгэр” чинь харах өнцгөө солиод сонсвол аймар түүх л дээ. Хатандаа нэг хууртсан хаан Шахриар шөнийн нэг онгон бүсгүйг хатнаар авч өглөө нь хороодог болтлоо эмэ..ИХ НҮДЭНКоммюнити Дагагч: 0Одоогоор мэдээлэл оруулаагүй байна.Баялгийн хараал (Resource curse) гэx энэ үгийг та нэг бус удаа сонсож байсан байх. Олсон баялагаасаа болж хараагддаг гэх янз бүрийн үлгэр домог байдаг ч энэ нь яг үнэндээ эдийн засгийн тогтсон хэллэг юм...Доржсүрэнгийн БолдбаатарХятад судлаач Дагагч: 0Бодол гэмээ нь усан дээр татсан зураг мэт...Манай дарга нар сүүлийн үед их бийлэгжүү болцгоочихсон нь ямар учиртай юм бол гэсэн шүү юм бодогдох болсон. Эрх баригч намынхан болохоор нийт хүүхдүүдийн наян хувьд 'халамжийн мөнгө тараах' болсноо мэдэгдэхэд сөрөг хүчин зуун хувь..ТОМё БОДёБлог Дагагч: 0Философи, Шинжлэх ухаан, бас бус...Хэрвээ таны өмнө 10,000 төгрөгтийн дэвсгэрт 10 ыг тавиад, 'Хүссэн хэмжээгээрээ авч болно' гэвэл та яах вэ? Гэхдээ нэг нөхцөлтэй...О.МөнхсайханХууль зүйн профессор Дагагч: 0Шүүгч бол иргэний шударгаар шүүлгэх эрхийг хангагч, шударга ёс, хуулийн засаглалд итгэх олон нийтийн итгэлийг тээгч юм.Захиргааны ерөнхий хууль болон Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хууль 2016.07.01-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсноос хойш захиргааны хэргийн шүүхүүд төрийн албан хаагчийг хууль бусаар ажлаас нь чөлөөлсөн, тусгай зөвшөөр..Эрин М.ТулгатЭдийн засагч Дагагч: 0Амжилт=Ур чадвар*Үзэл Хандлага*Хичээл зүтгэлХүн ажилд шалгаруулж авдаг хүний нөөцийнхөн, эсвэл дарга, захирлууд нэг зүйлийг анзаардаг байх. Ажил горилогчийн анкет дээрх өөрийнх нь юмуу, гэр бүлийнх нь эрхэлж байсан, одоо эрхэлж байгаа ажлын тухай асуулга дээр “хувиараа” гэх..Б.НоминчимэдСэтгүүлч Дагагч: 0Монголын ирээдүй гэрэлтэй байх нээ.“Утга зохиолын тухай ярьяа” грүүпээс ирүүлсэн АНХНЫ НОМЫН ТҮҮХ челленжид нэгдэн бяцхан дурсамжаа хуваалцъя...САНАЛ АСУУЛГАДэлгэрэнгүй >Нийт санал: 17892020 оны УИХ-ын сонгуулиар аль нам ялах вэ?12%МАН19%АН68%Шинэ гуравдагч хүчин12%19%68%САНАЛ ӨГӨХTwitter Facebook (197.211.61.53)
                                                ·
                                                • 2018-05-03
                                                  loan home
                                                  Та зээл авах талаар бодож байна уу? Өөрийн бизнесээ эхлэхэд яаралтай зээл хэрэгтэй байна уу? Энэ бол таны хүссэн зорилгод хүрэх боломжийг олгодог бөгөөд хувийн зээл, бизнесийн зээл, аж ахуйн нэгжийн зээл, илүү их мэдээлэл бүхий 2% -ийн хүүтэй зээлийн бүх төрлийн үйлчилгээг үзүүлнэ үү (fundservice0@gmail.com) (197.211.61.53)
                                                  ·
                                                  • 2017-06-29
                                                    Зочин
                                                    Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (43.242.242.51)
                                                    ·
                                                    • 2017-06-29
                                                      Зочин
                                                      Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (43.242.242.51)
                                                      ·
                                                      • 2017-06-29
                                                        Зочин
                                                        Улс төрийн үйл явц эдийн засагт хэрхэн нөлөөлдөгийг бид одоо бодитоор харж байна. Доллар эрчимтэй өсч эхэллээ. Дэлхийн зах зээл дээр Монголын хувьцаанууд хурдацтай унаж байна. Цусаар талцуулсан популист улс төр ийм л нөлөө үзүүлж байна. Дэлхий глобалчлагдсан гэдгийг хэзээ ойлгох хүмүүс юм болдоо Монголчууд бид. (192.160.102.164)
                                                        ·

                                                        Сэтгэгдэл байхгүй байна.
                                                        ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
                                                        1 өдрийн өмнө өмнө

                                                        116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Тажикистан-Монголын анхны бизнес форум боллоо

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        У.Хүрэлсүхэд Тажикистан Улсын Мажлиси Намояндогон-ы дарга Идизода Файзали бараалхлаа

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Жүдо бөхийн Улаанбаатарын “Их дуулга” тэмцээн өнөөдөр эхэлнэ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        “…Ухаахудагаас хувь хүртэх үү, Ухаахудагийг хувьд үлдээх үү” гэдгийг УИХ-ын 11 гишүүн шийднэ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Улаанбаатар Амазонс багийн эмэгтэйчүүд Францын Орлейнс багтай хасагдах шатанд тоглоно

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Эмомали Рахмон: Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн энэ айлчлал харилцаа, хамтын ажиллагааг урагшлуулахад жинтэй хувь нэмэр оруулна гэдэгт итгэлтэй байна

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        У.Хүрэлсүх: “Чингис хаан” үндэсний музей болон Тажикистан Улсын Үндэсний музей соёлын өвийг судлан хамгаалах, түгээн дэлгэрүүлэх хамтын ажиллагааны үндсийг тавьсанд сэтгэл хангалуун байна

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Монгол, Тажикистаны харилцаа, хамтын ажиллагааны баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурлаа

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Туулын хурдны замын газар чөлөөлөлтөд 115 нэгж талбараас өнөөдрийн байдлаар 15 нэгж талбарт газар дүйцүүлэн олгоод байна

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Зургаан цагаан мэнгэтэй хөхөгчин хонь өдөр

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Бороо орохгүй, өдөртөө 21-23 хэм дулаан байна

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Нисдэг тэргээр алба хаагчдыг түймрийн голомтод хүргэлээ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Тэмээтэй хөшөөний уулзвараас Зайсангийн гүүр хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмон нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Намьянжугийн гудамжнаас Халдвартын эцэс хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Газарчны уулзвараас "Цайз 16"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        “FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсын шигшээ баг хасагдлаа

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Газрын ховор элемент ба өрсөлдөөн

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийг албан ёсоор угтлаа

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        COP17 бага хуралд гадаадын 7-10 мянган зочин, төлөөлөгч оролцоно гэж төлөвлөжээ

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Саппорогийн уулзвараас Баруун 4 зам хүртэлх явган замыг шинэчлэх ажил үргэлжилж байна

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Н.Отгонбаяр: Ногоон байгууламж хариуцсан ажилчдын цалинг 3-3.5 сая төгрөг болгоно

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        “FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсыг төлөөлж хоёр баг өрсөлдөнө

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        ТЭЗҮ-ийг холбогдох яамдын мэргэжлийн зөвлөлөөр батлууллаа

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Э.Т, Ц.С, Л.А нарыг яллагдагчаар татсан байна

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас гэрлэлт цуцлуулах нэхэмжлэл гаргасан бол...

                                                        САНАЛ БОЛГОХ
                                                        2025-07-20 өмнө

                                                        Бороо орохгүй, өдөртөө 28-30 хэм дулаан байна

                                                        2025-07-20 өмнө

                                                        Дарь-Эхийн уулзвараас Сансарын аюулгүй тойрог хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

                                                        2025-07-20 өмнө

                                                        Хоёр хар мэнгэтэй цагаан бар өдөр

                                                        2025-07-21 өмнө

                                                        “Эрдэнэс Тавантолгой”-гоос үндэсний компаниудыг гаргаж, Хятадаас компани урих уу?

                                                        2025-07-20 өмнө

                                                        Дахин ийм алдаа гаргахгүй ажиллахыг Ерөнхий сайд анхаарууллаа

                                                        2025-07-20 өмнө

                                                        Монгол Улсын эмэгтэй шигшээ баг хүрэл медалийн төлөө Тайландын багтай өнөөдөр тоглоно

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Газарчны уулзвараас "Цайз 16"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Нисдэг тэргээр алба хаагчдыг түймрийн голомтод хүргэлээ

                                                        2025-07-20 өмнө

                                                        Улаанбаатар ММС энержи баг шигшээ шатанд Сербийн UB багтай тоглоно

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Газрын ховор элемент ба өрсөлдөөн

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        ТЭЗҮ-ийг холбогдох яамдын мэргэжлийн зөвлөлөөр батлууллаа

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Э.Т, Ц.С, Л.А нарыг яллагдагчаар татсан байна

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Н.Отгонбаяр: Ногоон байгууламж хариуцсан ажилчдын цалинг 3-3.5 сая төгрөг болгоно

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас гэрлэлт цуцлуулах нэхэмжлэл гаргасан бол...

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        Саппорогийн уулзвараас Баруун 4 зам хүртэлх явган замыг шинэчлэх ажил үргэлжилж байна

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        “FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсыг төлөөлж хоёр баг өрсөлдөнө

                                                        2025-07-21 өмнө

                                                        Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.07.21/

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Тэмээтэй хөшөөний уулзвараас Зайсангийн гүүр хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Намьянжугийн гудамжнаас Халдвартын эцэс хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

                                                        2025-07-23 өмнө

                                                        Орон сууцны санхүүжилтийн тусгайлсан банк байгуулна

                                                        2025-07-21 өмнө

                                                        Үс засуулвал жаргал үргэлжид ирнэ

                                                        2025-07-22 өмнө

                                                        “Завхан аймгийн Их-Уул сумын Хонгор багийн нутаг дэвсгэрт автомашин онхолдсон байна”

                                                        2025-07-21 өмнө

                                                        Бороо орохгүй, өдөртөө 31-33 хэм дулаан байна

                                                        2025-07-22 өмнө

                                                        Х.Нямбаатар: Дүүргүүдийн ажил нийслэлээс гаргаж буй бодлого, шийдвэрээс зөрдөг байж болохгүй

                                                        2025-07-22 өмнө

                                                        Түймрийн голомтод 429 хүн, 30 автомашинтайгаар ажиллаж байна

                                                        2025-07-22 өмнө

                                                        Ухаахудагийг “Энержи ресурс”-т үлдээх үү?!

                                                        2025-07-22 өмнө

                                                        Сансарын колонкын уулзвараас хойш Төгс хүнсний дэлгүүр хүртэлх авто замыг хэсэгчлэн хааж, шинэчилнэ

                                                        2025-07-24 өмнө

                                                        “FIBA 3x3 Jakarta” тэмцээнд Монгол Улсын шигшээ баг хасагдлаа

                                                        2 өдрийн өмнө өмнө

                                                        Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна

                                                        2025-07-21 өмнө

                                                        Ерөнхий сайд албан тушаалтнуудад хариуцлага тооцож ажиллахаа илэрхийлэв

                                                        Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


                                                        Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

                                                        Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.